Από το ημερολόγιό μου στο fb
προ πέντε ετών...
Οι ΗΠΑ απέτυχαν να λογικέψουν την Τουρκία:
Δεν ήταν πρόβλημα που αφορούσε την ασφάλεια ή την αυτοάμυνα της Τουρκίας η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού SU-24 με τουρκικό πύραυλο. Ηταν μια καλοζυγισμένη πράξη της Αγκυρας, μια «προμελετημένη, προσχεδιασμένη προβοκάτσια»,όπως κατήγγειλε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, η οποία πιστεύεται ότι έγινε με διαταγή του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στην οποία, έμμεσα τουλάχιστον, εμπλέκονται η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ. Διότι είναι αστείο να δεχθεί κανείς ότι ο διοικητής της πυραυλικής μοίρας στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας πήρε μόνος του μιαν απόφαση που οπωσδήποτε θα είχε σοβαρότατα επακόλουθα ούτε, φυσικά, ότι ο τούρκος πρόεδρος είναι δυνατόν να μην είχε ενημερώσει προκαταβολικά τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ για την πρωτοβουλία του.
«Ο Ερντογάν δεν θα έπαιρνε το ρίσκο να σπρώξει στα άκρα τη Ρωσία αν δεν είχε προηγούμενη συνεννόηση με την Ουάσιγκτον» γράφει ο Ντέιβ Λίντορφ του αμερικανικού πρακτορείου Politico. «Φέρουμε ευθύνη» επειδή «δεν κινηθήκαμε όπως έπρεπε (...) για να λογικέψουμε την Αγκυρα», όταν πριν από περίπου έναν μήνα ο τούρκος πρωθυπουργόςΑχμέτ Νταβούτογλου ανήγγειλε ότι η Τουρκία «θα καταρρίπτει κάθε αεροσκάφος που παραβιάζει τον εναέριο χώρο της», έγραψε το πολιτικό περιοδικό «Nation».
Η τουρκική ενέργεια άλλαξε το «τοπίο». Πήρε διαστάσεις γεωπολιτικού πλαισίου. Οξυνε μια κακή κατάσταση σε ακόμη χειρότερη, αναγνωρίζει η «Wall Street Journal». Οι συνθήκες, το πλαίσιο και η δρομολόγηση της πορείας των εξελίξεων σε ό,τι αφορά τη Συρία μεταβλήθηκαν. Εκτροχιάστηκε το όραμα και οι προσπάθειες Ρώσων και Ευρωπαίων για «τη σύμπραξη, τη συνεργασία και τον συντονισμό ενεργειών» στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών, καθιστώντας τη «δημιουργία οποιασδήποτε μεγάλης συμμαχίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους μάλλον απίθανη», προβλέπει ο Φίλιπ Τζιράλντι, πρώην στέλεχος της CIA. Αυτό ακριβώς ήθελε και επιζητούσε ο πρόεδρος Ερντογάν.
Η επέμβαση και η παρουσία της Ρωσίας στη Συρία από τον περασμένο Σεπτέμβριο δημιούργησαν πρόβλημα στον τούρκο πρόεδρο και αυτό δεν ήταν μόνο ότι ενισχύθηκε η θέση του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ. Η Ρωσία, με στόχο την αποδυνάμωση και εξόντωση των τζιχαντιστών, στηρίχθηκε στη συνεργασία - στο έδαφος - με όλες τις τοπικές φατρίες, ομάδες και δυνάμεις που πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος και ιδιαίτερα με τους Κούρδους που αναδείχθηκαν στους πιο αξιόμαχους και αποτελεσματικούς στον αντι-ισλαμικό πόλεμο. Αλλά αυτή η ρωσική τακτική αναχαιτίζει τη στρατηγική Ερντογάν για την αποδυνάμωση του κουρδικού στοιχείου. Ετσι οι σχέσεις Αγκυρας - Μόσχας πήραν αρνητική πορεία. Είναι ενδεικτικό ότι ανώνυμες τουρκικές πηγές τον περασμένο Οκτώβριο ανέσυραν στη δημοσιότητα την κατάρριψη τουρκικού αναγνωριστικού αεροπλάνου τον Ιούνιο του 2012 στα ανοιχτά της συριακής ακτής, την οποία απέδωσαν σε Ρώσους.
Οι «ιδέες» - δηλαδή οι προτάσεις - του προέδρου Πούτιν για λύση του προβλήματος της Συρίας με διπλωματική δράση από κοινού Ευρωπαίων, Αμερικανών και Ρώσων και, σε συνέχεια, η επιτυχία της συνάντησης στη Βιέννη, στις αρχές Νοεμβρίου, όπου καταστρώθηκε ένα προσχέδιο για την υλοποίηση της «διπλωματικής διεξόδου» στο Συριακό προκάλεσαν αναστάτωση στο τουρκικό προεδρικό - κυβερνητικό στρατηγείο. Στην Αγκυρα«αναζητούν επιχείρημα» για να «ανακοπεί (...) μια πορεία και τα δεδομένα δείχνουν ότι κάποια στιγμή» θα βρεθεί «λύση που θα ικανοποιεί όλους», προβλέπει ο ανταποκριτής του βρετανικού «The Guardian» στην Αγκυρα. Ολους; Οχι βέβαια τον Ερντογάν. Η διέλευση του SU-24 - έστω μόνο για 17 δευτερόλεπτα από τον τουρκικό ουρανό και παρ' όλο που απομακρυνόταν, άρα δεν μπορούσε να απειλεί την Τουρκία - ήταν η ευκαιρία που η Αγκυρα ζητούσε. Την άδραξε, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Από τουρκικής πλευράς είναι μια μεγάλη επιτυχία. Η μάχη όμως τώρα αρχίζει.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Ο Πούτιν σταθμίζει την αντίδρασή του
Η Ρωσία και προσωπικά ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν μπορούν να αφήσουν την «Τουρκία και τους συνενόχους της» ατιμώρητους, λέει ο ρώσος πρόεδρος. Επί του παρόντος η απάντηση της Μόσχας είναι ήπια, γεγονός που «δίνει ελπίδα» στον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος συναντήθηκε αυτές τις ημέρες με τον Ομπάμα και με τον Πούτιν, ότι «η σημερινή σοβαρή κατάσταση δεν θα εξελιχθεί σε ασύμμετρη σύγκρουση». Ο Σεργκέι Λαβρόφματαίωσε την προγραμματισμένη για την περασμένη Τετάρτη επίσκεψή του στην Αγκυρα, η συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη για τις 15 Δεκεμβρίου που είχε αποφασιστεί στη διάσκεψη των G-20 της Αττάλειας ματαιώθηκε, η στρατιωτική συνεργασία«διεκόπη σε μόνιμη βάση» και οι Ρώσοι προειδοποιήθηκαν από το υπουργείο Εξωτερικών«να αποφύγουν» την Τουρκία ως τουριστικό προορισμό, που σημαίνει «κούρεμα» τουλάχιστον 3 δισ. δολαρίων στα τουρκικά τουριστικά έσοδα.
Του Στάθη Ευσταθιάδη
Δεν ήταν πρόβλημα που αφορούσε την ασφάλεια ή την αυτοάμυνα της Τουρκίας η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού SU-24 με τουρκικό πύραυλο. Ηταν μια καλοζυγισμένη πράξη της Αγκυρας, μια «προμελετημένη, προσχεδιασμένη προβοκάτσια»,όπως κατήγγειλε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, η οποία πιστεύεται ότι έγινε με διαταγή του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στην οποία, έμμεσα τουλάχιστον, εμπλέκονται η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ. Διότι είναι αστείο να δεχθεί κανείς ότι ο διοικητής της πυραυλικής μοίρας στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας πήρε μόνος του μιαν απόφαση που οπωσδήποτε θα είχε σοβαρότατα επακόλουθα ούτε, φυσικά, ότι ο τούρκος πρόεδρος είναι δυνατόν να μην είχε ενημερώσει προκαταβολικά τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ για την πρωτοβουλία του.
«Ο Ερντογάν δεν θα έπαιρνε το ρίσκο να σπρώξει στα άκρα τη Ρωσία αν δεν είχε προηγούμενη συνεννόηση με την Ουάσιγκτον» γράφει ο Ντέιβ Λίντορφ του αμερικανικού πρακτορείου Politico. «Φέρουμε ευθύνη» επειδή «δεν κινηθήκαμε όπως έπρεπε (...) για να λογικέψουμε την Αγκυρα», όταν πριν από περίπου έναν μήνα ο τούρκος πρωθυπουργόςΑχμέτ Νταβούτογλου ανήγγειλε ότι η Τουρκία «θα καταρρίπτει κάθε αεροσκάφος που παραβιάζει τον εναέριο χώρο της», έγραψε το πολιτικό περιοδικό «Nation».
Η τουρκική ενέργεια άλλαξε το «τοπίο». Πήρε διαστάσεις γεωπολιτικού πλαισίου. Οξυνε μια κακή κατάσταση σε ακόμη χειρότερη, αναγνωρίζει η «Wall Street Journal». Οι συνθήκες, το πλαίσιο και η δρομολόγηση της πορείας των εξελίξεων σε ό,τι αφορά τη Συρία μεταβλήθηκαν. Εκτροχιάστηκε το όραμα και οι προσπάθειες Ρώσων και Ευρωπαίων για «τη σύμπραξη, τη συνεργασία και τον συντονισμό ενεργειών» στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών, καθιστώντας τη «δημιουργία οποιασδήποτε μεγάλης συμμαχίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους μάλλον απίθανη», προβλέπει ο Φίλιπ Τζιράλντι, πρώην στέλεχος της CIA. Αυτό ακριβώς ήθελε και επιζητούσε ο πρόεδρος Ερντογάν.
Η επέμβαση και η παρουσία της Ρωσίας στη Συρία από τον περασμένο Σεπτέμβριο δημιούργησαν πρόβλημα στον τούρκο πρόεδρο και αυτό δεν ήταν μόνο ότι ενισχύθηκε η θέση του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ. Η Ρωσία, με στόχο την αποδυνάμωση και εξόντωση των τζιχαντιστών, στηρίχθηκε στη συνεργασία - στο έδαφος - με όλες τις τοπικές φατρίες, ομάδες και δυνάμεις που πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος και ιδιαίτερα με τους Κούρδους που αναδείχθηκαν στους πιο αξιόμαχους και αποτελεσματικούς στον αντι-ισλαμικό πόλεμο. Αλλά αυτή η ρωσική τακτική αναχαιτίζει τη στρατηγική Ερντογάν για την αποδυνάμωση του κουρδικού στοιχείου. Ετσι οι σχέσεις Αγκυρας - Μόσχας πήραν αρνητική πορεία. Είναι ενδεικτικό ότι ανώνυμες τουρκικές πηγές τον περασμένο Οκτώβριο ανέσυραν στη δημοσιότητα την κατάρριψη τουρκικού αναγνωριστικού αεροπλάνου τον Ιούνιο του 2012 στα ανοιχτά της συριακής ακτής, την οποία απέδωσαν σε Ρώσους.
Οι «ιδέες» - δηλαδή οι προτάσεις - του προέδρου Πούτιν για λύση του προβλήματος της Συρίας με διπλωματική δράση από κοινού Ευρωπαίων, Αμερικανών και Ρώσων και, σε συνέχεια, η επιτυχία της συνάντησης στη Βιέννη, στις αρχές Νοεμβρίου, όπου καταστρώθηκε ένα προσχέδιο για την υλοποίηση της «διπλωματικής διεξόδου» στο Συριακό προκάλεσαν αναστάτωση στο τουρκικό προεδρικό - κυβερνητικό στρατηγείο. Στην Αγκυρα«αναζητούν επιχείρημα» για να «ανακοπεί (...) μια πορεία και τα δεδομένα δείχνουν ότι κάποια στιγμή» θα βρεθεί «λύση που θα ικανοποιεί όλους», προβλέπει ο ανταποκριτής του βρετανικού «The Guardian» στην Αγκυρα. Ολους; Οχι βέβαια τον Ερντογάν. Η διέλευση του SU-24 - έστω μόνο για 17 δευτερόλεπτα από τον τουρκικό ουρανό και παρ' όλο που απομακρυνόταν, άρα δεν μπορούσε να απειλεί την Τουρκία - ήταν η ευκαιρία που η Αγκυρα ζητούσε. Την άδραξε, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Από τουρκικής πλευράς είναι μια μεγάλη επιτυχία. Η μάχη όμως τώρα αρχίζει.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Ο Πούτιν σταθμίζει την αντίδρασή του
Η Ρωσία και προσωπικά ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν μπορούν να αφήσουν την «Τουρκία και τους συνενόχους της» ατιμώρητους, λέει ο ρώσος πρόεδρος. Επί του παρόντος η απάντηση της Μόσχας είναι ήπια, γεγονός που «δίνει ελπίδα» στον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος συναντήθηκε αυτές τις ημέρες με τον Ομπάμα και με τον Πούτιν, ότι «η σημερινή σοβαρή κατάσταση δεν θα εξελιχθεί σε ασύμμετρη σύγκρουση». Ο Σεργκέι Λαβρόφματαίωσε την προγραμματισμένη για την περασμένη Τετάρτη επίσκεψή του στην Αγκυρα, η συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη για τις 15 Δεκεμβρίου που είχε αποφασιστεί στη διάσκεψη των G-20 της Αττάλειας ματαιώθηκε, η στρατιωτική συνεργασία«διεκόπη σε μόνιμη βάση» και οι Ρώσοι προειδοποιήθηκαν από το υπουργείο Εξωτερικών«να αποφύγουν» την Τουρκία ως τουριστικό προορισμό, που σημαίνει «κούρεμα» τουλάχιστον 3 δισ. δολαρίων στα τουρκικά τουριστικά έσοδα.
Υπάρχουν όμως πιθανότητες και για πιο «τσουχτερές» απαντήσεις της Μόσχας. Η διακοπή της παροχής φυσικού αερίου, η συνεργασία στην κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα, η προώθηση του αγωγού «Τουρκικό Ποτάμι» κ.τ.λ. Και βεβαίως ο βομβαρδισμός και η καταστροφή των μεταφορικών μέσων με τα οποία διοχετεύεται πετρέλαιο από τζιχαντοκρατούμενες περιοχές της Συρίας μέσω Τουρκίας στο εξωτερικό.
Δεν λείπουν οι αισιόδοξοι. Πιστεύουν ότι ο πρόεδρος Πούτιν, επειδή είναι ρεαλιστής, θα περιοριστεί σε «επιδερμικές κυρώσεις» στην Τουρκία και θα δώσει προτεραιότητα στη διπλωματική λύση του Συριακού. Πάντοτε θα υπάρχει χρόνος για την «απάντηση με το ίδιο νόμισμα» στην Αγκυρα, όπως την προειδοποίησε.
Δεν λείπουν οι αισιόδοξοι. Πιστεύουν ότι ο πρόεδρος Πούτιν, επειδή είναι ρεαλιστής, θα περιοριστεί σε «επιδερμικές κυρώσεις» στην Τουρκία και θα δώσει προτεραιότητα στη διπλωματική λύση του Συριακού. Πάντοτε θα υπάρχει χρόνος για την «απάντηση με το ίδιο νόμισμα» στην Αγκυρα, όπως την προειδοποίησε.
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 29/11/15 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου