Στο εκκλησάκι φυσάει πολύ, η τεράστια ελληνική σημαία νομίζεις ότι θα σκιστεί. Οι ελάχιστοι που έχουν ανεβεί μεσημεριάτικα αγναντεύουν, βγάζουν φωτογραφίες και μερικά νεαρά ζευγάρια ζουν τον έρωτά τους μακριά από τα πολλά βλέμματα, αφήνοντας μάλιστα λουκέτα αγάπης στα κάγκελα. Δεν συμβαίνει το ίδιο στο ηλιοβασίλεμα. Τότε νομίζεις ότι η μισή Αθήνα ανέβηκε στον Λυκαβηττό. Τότε τα φώτα στην Ακρόπολη και στους δρόμους ανάβουν, το σούρουπο κρύβει την ασχήμια των κτιρίων και το βλέμμα φτάνει ώς τη θάλασσα.....

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Προσθήκη λεζάντας

ΤΗΣ ΟΛΓΑΣ  ΧΑΡΑΜΗ

Η Δεξαμενή είναι μια άλλη πλατεία. Αγνώριστη. Με το θρυλικό καφενεδάκι κλειστό, το θερινό σινεμά επίσης κλειστό και τους πιτσιρικάδες που τη γεμίζουν τα απογεύματα απόντες, το σκηνικό έχει αλλάξει. Μεσημέρι καθημερινής απολαμβάνεις μια άλλη ηρεμία. Κάθεσαι στα παγκάκια κάτω από τις ελιές και τις μουριές, χαζεύεις τη μνημειώδη δεξαμενή του Αδριάνειου Υδραγωγείου που ονομάτισε την περιοχή και κρυφοκοιτάς μέσα από τα τζάμια για να δεις το εσωτερικό της. Ακούς μόνο τα πουλιά και τις χαμηλόφωνες συζητήσεις των λιγοστών συνταξιούχων που απολαμβάνουν την ίδια γαλήνη καθισμένοι ο καθένας σε άλλο παγκάκι. Ενα παιδί με το πατίνι και τη μαμά του περνούν βιαστικά, ένας δικηγόρος αδειάζει το μυαλό του δίπλα στην προτομή του Οδυσσέα Ελύτη, δύο έφηβες λένε τα νέα τους προσποιούμενες ότι κάνουν τζόκινγκ.

Το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου στην κορυφή του λόφου του Λυκαβηττού. Η ανηφορική πορεία έως εκεί γίνεται πλάι στις φραγκοσυκιές. 

Η βόλτα προς τον λόφο του Λυκαβηττού ξεκινά από τα σκαλάκια στο πάνω μέρος της πλατείας. Βγαίνεις στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου, στρίβεις δεξιά και αμέσως στην Ξανθίππου και τη Ρογκάκου και αρχίζεις την ανάβαση απέναντι από το ξενοδοχείο «St George Lycabettus». Η κλίση είναι ήπια και η πορεία γίνεται από χωμάτινα μονοπάτια ευθεία πάνω ή από τα τσιμεντένια δρομάκια, μέσα στο πευκοδάσος. Γενικώς έχετε αρκετές επιλογές ανάβασης και μπορείτε να περπατήσετε προς όποια κατεύθυνση επιθυμείτε. Εμείς κινηθήκαμε δεξιά «προς τελεφερίκ» και κατόπιν αριστερά φτάνοντας στην καφετέρια «Πράσινη τέντα». Προς έκπληξή μας τη βρήκαμε ανοιχτή, για καφέ και ροφήματα στο χέρι. Αρκετοί φτάνουν ώς εδώ και αγναντεύουν τη θέα έως τον Παρθενώνα και τη θάλασσα καθισμένοι στα παραπέτα. Δεξιά ο δρόμος οδηγεί προς τη λεωφόρο Αλεξάνδρας έπειτα από έναν μεγάλο περίπατο, αριστερά κατευθύνεται προς το σπηλαιώδες εκκλησάκι των Αγίων Ισιδώρων, εμείς συνεχίσαμε στο ελικοειδές τσιμεντένιο μονοπάτι προς την κορυφή του λόφου (277 μ.) όπου βρίσκεται το διάσημο σημείο θέας αλλά και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που ανακαινίστηκε τον 20ό αιώνα. Κάποιοι ανεβαίνουν για βόλτα και κοντοστέκονται κάθε τόσο για ανάσες, ομοίως και όσοι έρχονται εδώ για προπόνηση κάνοντας τζόκινγκ. Από αυτό το σημείο και πάνω το τοπίο είναι βραχώδες και μόνο φραγκοσυκιές κι αθάνατοι εμφανίζονται, με φόντο την πόλη και τον Υμηττό.

Η θέα προς την πόλη και την Ακρόπολη είναι συνεχής κατά την ανάβαση.

Στο εκκλησάκι φυσάει πολύ, η τεράστια ελληνική σημαία νομίζεις ότι θα σκιστεί. Οι ελάχιστοι που έχουν ανεβεί μεσημεριάτικα αγναντεύουν, βγάζουν φωτογραφίες και μερικά νεαρά ζευγάρια ζουν τον έρωτά τους μακριά από τα πολλά βλέμματα, αφήνοντας μάλιστα λουκέτα αγάπης στα κάγκελα. Δεν συμβαίνει το ίδιο στο ηλιοβασίλεμα. Τότε νομίζεις ότι η μισή Αθήνα ανέβηκε στον Λυκαβηττό. Τότε τα φώτα στην Ακρόπολη και στους δρόμους ανάβουν, το σούρουπο κρύβει την ασχήμια των κτιρίων και το βλέμμα φτάνει ώς τη θάλασσα.

Ξεκούραση πλάι στο άγαλμα του Οδυσσέα Ελύτη, στη Δεξαμενή. 

Η κυκλική διαδρομή συνεχίζεται αριστερά από το εκκλησάκι, περνάει μέσα από το κλειστό εστιατόριο «Ορίζοντες» και κατηφορίζει στο γνωστό πάρκινγκ έξω από το Θέατρο του Λυκαβηττού. Οι μνήμες των αλλοτινών συναυλιών φέρνουν μια κάποια μελαγχολία, τα σκουπίδια ακόμη μεγαλύτερη και η καντίνα από όπου όλοι έχουμε προμηθευτεί τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας μπίρες για το αγνάντι είναι κλειστή. Η κατάβαση από τα χωμάτινα μονοπάτια ξεκινά, ωστόσο αν το προτιμάτε μπορείτε να κατέβετε και από τον ασφαλτόδρομο. Επίσης, μπορείτε να καταλήξετε στην περιφερειακή οδό Σαρανταπήχου και Ηλία Ρογκάκου και να επιστρέψετε στη Δεξαμενή υπό το άγρυπνο βλέμμα της φρουράς του πρωθυπουργού που διατηρεί σπίτι εδώ ή ακόμη καλύτερα να ακολουθήσετε το μονοπάτι που κινείται παράλληλα με τον δρόμο και προτιμούν οι περίοικοι για βόλτα με τα σκυλιά τους. Αν επιλέξετε τον δρόμο, πάντως, θα χαζέψετε τις όμορφες δρομόσκαλες που κατηφορίζουν στην πόλη, θα κάνετε και μία παράκαμψη έως τον αριστουργηματικό ναό Διονυσίου Αρεοπαγίτου στη Σκουφά και θα επιστρέψετε στη Δεξαμενή μέσω της οδού Φωκυλίδου με τις παλιές πολυκατοικίες, τις δρομόσκαλες, τις (κλειστές) γκαλερί και τις πανέμορφες νεραντζιές.

Παιχνίδι στην πλατεία Δεξαμενής, κάτω από τη χαρακτηριστική ελιά.    

Η πλατεία και το θρυλικό καφενείο που υπήρξαν στέκια της διανόησης

Το Αδριάνειο Υδραγωγείο ξεκίνησε να χτίζεται από τον Αδριανό και ολοκληρώθηκε από τον γιο του Αντωνίνο Ευσεβή το 140 μ.Χ. Το νερό ξεκινούσε από τις πηγές της Πάρνηθας και μέσω ενός υπόγειου, λαξευτού καναλιού διήνυε 20 χιλιόμετρα και οδηγούνταν στη δεξαμενή του Λυκαβηττού. Από εκεί, μέσα από ένα σύστημα αγωγών έφτανε στα νυμφαία και λουτρά της πόλης. Η Δεξαμενή, που ονομάτισε την περιοχή και την πλατεία και χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον 20ό αιώνα, είχε διαστάσεις 26Χ9 μ. και βάθος 2 μ. ενώ έφερε εντυπωσιακή πρόσοψη: «Την πρόσοψή της κοσμούσε κομψό τετρακιόνιο προστώο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η όλη κατασκευή θα είχε μορφή μνημειώδους κρήνης. Οι τέσσερις ιωνικοί κίονες στήριζαν θριγκό, του οποίου το επιστύλιο έπαιρνε τοξωτή μορφή πάνω από το μεσαίο άνοιγμα», αναφέρει ο αρχαιολόγος John M. Camp, στο βιβλίο «Οι αρχαιότητες της Αθήνας και της Αττικής», των εκδόσεων Καρδαμίτσα.

Η δρομόσκαλα της Πινδάρου, κοντά στην πλατεία Δεξαμενής. 

Δίπλα στη περίφημη Δεξαμενή αναπτύχθηκαν σταδιακά η ομώνυμη πλατεία και η γειτονιά. Βάρναλης, Παπαδιαμάντης, Καζαντζάκης, Βλαχογιάννης, Καρβούνης, Καρκαβίτσας «όλη η Αθήνα, εννοώ η Αθήνα που είχε ενδιαφέροντα πνευματικά, που έγραφε στίχους ή που ελογάριαζε να γράψει, που ξεχώριζε στις εφημερίδες και στα περιοδικά, που μετέφραζε Αρχαίους και Ευρωπαίους, ανέβαινε – χειμώνα καλοκαίρι στη Δεξαμενή», γράφει ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Γιώργος Φτέρης (πραγματικό όνομα Γιώργος Τσιμπιδάρος) το 1964 στη λογοτεχνική επιφυλλίδα της εφημερίδας «Το Βήμα». 

Yπέροχη αύρα

Η πλατεία και το θρυλικό καφενείο του μπαρμπα- Γιάννη υπήρξαν στέκια της διανόησης ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η αύρα της πλατείας είναι και σήμερα υπέροχη, το καφενεδάκι συνεχίζει να λειτουργεί τις εκτός COVID-19 εποχές, ωστόσο, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τα «τέρατα» της λογοτεχνίας να κουβεντιάζουν στο καφενείο και ακόμη πιο δύσκολα να συλλάβει την ατμόσφαιρα που επικρατούσε εδώ πριν από έναν αιώνα: «Με τα όσα ελέγοντο μέσα σε τούτο το κάπως απόμερο άλλοτε περιβάλλον θα μπορούσε να έχει κανείς μια ιδέα για τα τότε ελληνικά γράμματα, για τις φιλοδοξίες, για τις κατευθύνσεις της νέας λογοτεχνικής γενιάς. Και όλα θύμιζαν Μυρζέ, αλλά με αθηναϊκό χρώμα. Ανάλογοι τύποι, ανάλογες στερήσεις μποεμικές, η λαχτάρα πάντα της φιλολογικής δόξας, τσέπες γεμάτες χειρόγραφα, κουβέντες για όλα τα θέματα, τα ποιητικά, τα γλωσσικά, τα κοινωνικά, τα πολιτικά, γύρω από τα τραπέζια με τους καφέδες», σημείωνε ο Γ. Φτέρης.

Πληροφορίες

• Στοιχεία διαδρομής: 
Απόσταση: 2 χλμ. 
Διάρκεια: 1 ώρα, ανάλογα τις στάσεις. 
Εδαφος: χώμα/τσιμέντο/άσφαλτος. 
Υψομετρική διαφορά: 100 μ. 
 
• Το 1904, ο μεγάλος αρχιτέκτονας και αρχαιολόγος Ερνέστος Τσίλλερ πρότεινε στο ελληνικό κράτος τον εξωραϊσμό του λόφου του Λυκαβηττού, οραματιζόμενος μια ειδυλλιακή τοποθεσία με κρήνες και πέργκολες, στα ρομαντικά πρότυπα της Δυτικής Ευρώπης. Για να παρουσιάσει το όραμά του ζωγράφισε 17 υδατογραφίες με τα προτεινόμενα σχέδια τα οποία όμως δεν εγκρίθηκαν ποτέ λόγω κόστους.

• Ενα μεγάλο πευκοδάσος καλύπτει τον Λυκαβηττό, ενώ συχνά συναντά κανείς ελιές, κυπαρίσσια, ευκαλύπτους, αθάνατους και αρκετά είδη θάμνων. Δάσος και βραχώδεις ορθοπλαγιές, αποτελούν σημαντικό βιότοπο για τα πουλιά μέσα στην καρδιά της Αθήνας, ωστόσο ο φωτισμός και η όχληση δυσκολεύουν το φώλιασμά τους.

• Σύμφωνα με τον μύθο, η Αθηνά μετέφερε τον λόφο του Λυκαβηττού από την Παλλήνη για την ενίσχυση της οχύρωσης της Ακρόπολης, όταν στη διαδρομή πληροφορήθηκε πως γεννήθηκε ο Ερεχθέας από την κόρη του Κέκροπος, ταράχθηκε και ο βράχος τής έπεσε λίγο πριν φτάσει στον προορισμό του.