προ πέντε ετών
Ρωσία- Τουρκία παίζουν με τη φωτιά
Το θέμα από τη Νατάσα Μπαστέα, από “ΤΑ ΝΕΑ”
Ηταν ένα περιστατικό που όλοι έτρεμαν ότι θα συμβεί τους τελευταίους δύο μήνες, από την έναρξη των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία. Η χθεσινή κατάρριψη ρωσικού μαχητικού Su24 από δύο τουρκικά μαχητικά F16 δίνει μια νέα επικίνδυνη τροπή στον πόλεμο στη Συρία αλλά και στις προσπάθειες αντιμετώπισης του Ισλαμικού Κράτους. Τώρα η διεθνής κοινότητα που προσπαθεί να διαμορφώσει μια συμμαχία εναντίον των τζιχαντιστών κάνει έκκληση για αυτοσυγκράτηση από όλες τις πλευρές και απευθείας διάλογο Αγκυρας - Μόσχας.Οι Τούρκοι ανακοίνωσαν ότι προειδοποίησαν επανειλημμένως τους ρώσους πιλότους, αλλά εκείνοι δεν απάντησαν, έκαναν μάλιστα λόγο για 21 προειδοποιήσεις μέσα σε 5 λεπτά. Ωστόσο ακόμα και αμερικανοί αξιωματούχοι κάνουν λόγο για παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου από το ρωσικό σκάφος «μόνο για κάποια δευτερόλεπτα». Σύγχυση επικρατεί για την τύχη των πιλότων. Παρά το βίντεο που δείχνει αντάρτες στο έδαφος της Συρίας να περικυκλώνουν το κορμί ρώσου πιλότου με έντονες μελανιές στο πρόσωπο που μοιάζει νεκρός, τα τουρκικά ΜΜΕ μετέδιδαν χθες πως και οι δύο πιλότοι είναι ζωντανοί και γίνονται προσπάθειες να μεταφερθούν σε τουρκικό έδαφος. Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε ότι ο ένας πιλότος είναι νεκρός καθώς και ο πιλότος ρωσικού ελικοπτέρου που εστάλη προς αναζήτηση των πιλότων του μαχητικού, αλλά δέχθηκε επίθεση από το έδαφος, έκανε αναγκαστική προσγείωση και κατόπιν καταστράφηκε από τους αντάρτες.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ. Η Αγκυρα κατηγορεί τη Μόσχα ότι το αεροσκάφος της έκανε επιθέσεις εναντίον των τουρκμάνων ανταρτών της Συρίας - σύροι πολίτες τουρκικής καταγωγής - που μάχονται το καθεστώς Ασαντ με υποστήριξη από την τουρκική κυβέρνηση. Οι Τουρκμάνοι ανακοίνωσαν πως οι ρώσοι πιλότοι εκτοξεύθηκαν από το αεροσκάφος που χτυπήθηκε, αλλά δέχθηκαν πυρά από εκείνους καθώς έπεφταν με τα αλεξίπτωτα στο έδαφος.
Χθες πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη του ΝΑΤΟ και μετά την ολοκλήρωσή της ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε την υποστήριξή του προς την Τουρκία, απορρίπτοντας την πιθανότητα το περιστατικό να συνέβη εκτός τουρκικών συνόρων. «Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με την Τουρκία και υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα του συμμάχου μας» είπε. Σύμφωνα όμως με το πρακτορείο Reuters μέσα στη σύσκεψη, παρότι και οι 28 εκπρόσωποι καταδίκασαν τη ρωσική στάση, πολλοί εξέφρασαν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι τα τουρκικά αεροσκάφη δεν συνόδευσαν το ρωσικό εκτός του τουρκικού εναέριου χώρου. «Υπάρχουν και άλλοι τρόποι να αντιμετωπιστούν αυτού του είδους τα περιστατικά» δήλωσε διπλωμάτης στο πρακτορείο.
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν χθες το μεσημέρι έκανε λόγο για «πισώπλατο χτύπημα» της Τουρκίας, την οποία χαρακτήρισε «συνεργό των τρομοκρατών» αναφερόμενος εμμέσως στις καταγγελίες που έχουν γίνει επανειλημμένως για τη διευκόλυνση που επί χρόνια παρείχε η Αγκυρα στο λαθρεμπόριο εμπορίου από την πλευρά των τζιχαντιστών. Ο πρόεδρος Πούτιν που προειδοποίησε την Αγκυρα για «σοβαρές συνέπειες» συγκάλεσε άμεσα το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας και λίγο αργότερα από το ρωσικό υπουργείο Αμυνας έγινε γνωστό ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Βορειοδυτικής Συρίας γίνονταν κυρίως «εναντίον μαχητών από τις ρωσικές περιοχές του Βόρειου Καυκάσου».
Ο Ταγίπ Ερντογάν επίσης συγκάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας και μετά την ολοκλήρωσή του δήλωσε ότι η χώρα του επέδειξε μεγάλη αυτοσυγκράτηση και πρόσθεσε ότι η Αγκυρα «δεν αντιμετωπίζει εχθρικά ούτε τη Ρωσία ούτε κάποιο άλλο κράτος». Τόνισε μάλιστα ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να υποστηρίζει την κοινότητα των Τουρκμάνων στη Συρία. Η Αγκυρα θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική για τα στρατηγικά της συμφέροντα την περιοχή όπου ζουν οι Τουρκμάνοι στη Βορειοδυτική Συρία, καθώς πιστεύει ότι η παρουσία τους μπορεί να περιορίσει την εδαφική επέκταση της κουρδικής μειονότητας στη Συρία, για την οποία θεωρεί ότι συνδέεται με το ΡΚΚ.
ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ. Αναλυτές παρατηρούν ότι είναι η πρώτη φορά από το ζενίθ του Ψυχρού Πολέμου, σχεδόν πριν από μισό αιώνα, που μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ εμπλέκεται με ρωσικό στρατιωτικό αεροσκάφος σε αερομαχία. Προηγούμενα ανάλογα περιστατικά αφορούσαν αμερικανικές και σοβιετικές δυνάμεις τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 και είχαν αποσιωπηθεί.
«Για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όμως» παρατηρούν αρθρογράφοι των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», «οι αερομαχίες δεν είναι κάτι ασυνήθιστο καθώς η Αγκυρα πάντα λειτουργεί επιθετικά στον εναέριο χώρο, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα, που είναι και χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ». Με τις εξελίξεις στη Συρία, η Αγκυρα έκανε ακόμα πιο αυστηρούς τους όρους εμπλοκής των αεροσκαφών της - καταλύτης γι' αυτό ήταν η απώλεια ενός τουρκικού Phantom τον Ιούνιο του 2012, το οποίο καταρρίφθηκε από συριακή αντιαεροπορική συστοιχία εν μέσω καταγγελιών από τη Δαμασκό ότι είχε παραβιάσει τον συριακό εναέριο χώρο. Ο τότε πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει πως η χώρα του δεν θα ανεχθεί καμία παρόμοια πρόκληση. Τον Μάρτιο του 2014, τουρκικό F-16 κατέρριψε συριακό μαχητικό που είχε εισέλθει στον εναέριο χώρο της Τουρκίας, ενώ πιστεύεται ότι έχει καταρριφθεί άλλο ένα συριακό ελικόπτερο φέτος.
Η έναρξη των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων τον Οκτώβριο στη Συρία άλλαξε τη δυναμική. Σχεδόν αμέσως η Αγκυρα άρχισε να καταγγέλλει τις ρωσικές παραβιάσεις με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ, που έκανε λόγο για «ανεύθυνη συμπεριφορά των Ρώσων». Σε μία μάλιστα περίπτωση, δύο ρωσικά μαχητικά «κλείδωσαν» με τα οπλικά τους συστήματα δύο τουρκικά χωρίς να δοθεί συνέχεια. Τον περασμένο μήνα η Τουρκία έστειλε άλλη μια προειδοποίηση στη Μόσχα, καταρρίπτοντας ένα ρωσικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος - τότε οι ρώσοι είχαν αρνηθεί ότι το drone ήταν δικό τους.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ. Η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Τουρκίας και καλύπτει το 60% των αναγκών της σε φυσικό αέριο, ενώ έχει αναλάβει την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στα τουρκικά παράλια. Σε μια πρώτη κίνηση, πάντως, χθες ο ρωσικός οργανισμός τουρισμού πρότεινε στους ρώσους πολίτες να αναβάλουν οποιαδήποτε σχέδια έχουν για διακοπές στην Τουρκία - κίνηση που θα πλήξει σοβαρά τον τουρκικό τουρισμό. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ που ήταν προγραμματισμένο από μέρες να επισκεφθεί σήμερα την Αγκυρα, ανέβαλε την επίσκεψή του λόγω του επεισοδίου.
Θα υπάρξουν άραγε επιπτώσεις, πέραν των οικονομικών και εμπορικών στις σχέσεις των δύο χωρών; Τόσο ο Πούτιν όσο και ο Ερντογάν δίνουν πολύ μεγάλη σημασία στη σκληρή εικόνα τους στο εσωτερικό των κρατών τους. Ο ρώσος πρόεδρος στις δηλώσεις του δεν αναφέρθηκε στη λήψη άμεσων στρατιωτικών μέτρων και τόνισε ότι η κυβέρνησή του «θα αναλύσει» τα γεγονότα, αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα για αποκλιμάκωση της έντασης. Και η Τουρκία όμως επέλεξε να μη συγκαλέσει την συνεδρίαση του ΝΑΤΟ υπό το άρθρο 4, που προβλέπει τη συζήτηση για απάντηση σε απειλή προς την εδαφική ακεραιότητα μιας χώρας-μέλους. Επιλέγοντας μια λιγότερο επίσημη συνάντηση η Αγκυρα φαίνεται να στέλνει και αυτή μήνυμα ότι δεν επιθυμεί την περαιτέρω κλιμάκωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου