"....Νομίζω, όπως και πολλοί άλλοι φρονούν (για παράδειγμα ο Χρήστος Ροζάκης, τον οποίο επίσης αναφέρω στο άρθρο μου), πως η υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ καθώς και η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι χρήσιμες αλλά δεν αρκούν. Απαιτείται επιπλέον η προσφυγή στη Χάγη τώρα, όχι στο απώτερο μέλλον. Μια σοβαρή προσφυγή θα οδηγούσε στο να χάσουμε ένα μέρος από αυτά που πιστεύουμε πως μας ανήκουν. Θα κερδίζαμε όμως τη μόνη λύση στο παρόν αδιέξοδο...."

"ΤΑ ΝΕΑ", 27/12/19

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

Το απόσπασμα του άρθρου του φίλου μου Τάσου Γιαννίτση που έβαλα στο κείμενό μου, το έκανα γιατί ήθελα να τονίσω όσα υποστήριξα στα «ΝΕΑ» στις 21/12/19 («Οι αντιδράσεις στο πρόσφατο άρθρο του Κώστα Σημίτη»). Να τονίσω δηλαδή πως η Συμφωνία του Ελσίνκι είχε θετικά αποτελέσματα, αλλά δυστυχώς διακόπηκε με την κυβέρνηση Καραμανλή που απέφυγε να προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης. Το ίδιο περίπου φαίνεται να συμβαίνει με τη στάση της Νέας Δημοκρατίας σήμερα. Ο Γιώργος Κουμουτσάκος ανέφερε πρόσφατα πως η κυβέρνηση δεν έχει αντίρρηση για προσφυγή στη Χάγη υπό την προϋπόθεση πως το Διεθνές Δικαστήριο θα ασχολούνταν μόνο με το θέμα της υφαλοκρηπίδας - αφού όλα τα άλλα θέματα έχουν ήδη λυθεί στη βάση του διεθνούς δικαίου. Αυτό σημαίνει πως η προσφυγή στη Χάγη δεν είναι δυνατή, αφού η Τουρκία θα ήταν σίγουρα αντίθετη σε μια τέτοια περίπτωση. Ελπίζω η γνώμη του κ. Κουμουτσάκου να μην αντανακλά τη στρατηγική της κυβέρνησης.

Νομίζω, όπως και πολλοί άλλοι φρονούν (για παράδειγμα ο Χρήστος Ροζάκης, τον οποίο επίσης αναφέρω στο άρθρο μου), πως η υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ καθώς και η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι χρήσιμες αλλά δεν αρκούν. Απαιτείται επιπλέον η προσφυγή στη Χάγη τώρα, όχι στο απώτερο μέλλον. Μια σοβαρή προσφυγή θα οδηγούσε στο να χάσουμε ένα μέρος από αυτά που πιστεύουμε πως μας ανήκουν. Θα κερδίζαμε όμως τη μόνη λύση στο παρόν αδιέξοδο.

Είναι με βάση τα παραπάνω που χρησιμοποίησα ένα σύντομο απόσπασμα από το άρθρο του Τάσου Γιαννίτση, στο οποίο αναφέρεται ότι «μια απόφαση με βάση το διεθνές δίκαιο ακόμα και αν δεν ικανοποιούσε το σύνολο των θέσεων της Ελλάδας θα ήταν ένα προτιμότερο αποτέλεσμα από ό,τι να παραμένουν οι εξελίξεις ανοιχτές» (υπογράμμιση δική μου). Με βάση αυτό το απόσπασμα θεώρησα πως ο Τάσος Γιαννίτσης υποστηρίζει την προσφυγή στη Χάγη. Αγνόησα όμως τις τρεις επιλογές που κατά τον Τάσο Γιαννίτση έχει η χώρα μας:

- να θεωρηθούν οι διαφορές ως «μη διαφορές» και να παραμείνουν σε εκκρεμότητα,

- «αν η απάντηση είναι υπέρ της πρώτης επιλογής, τότε το δεύτερο ερώτημα είναι μια λύση που θα πρέπει να αναζητηθεί μέσω θεσμικών και της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου όπως το ΔΔΧ»,

- η τρίτη επιλογή είναι οι διαφορές να αντιμετωπιστούν μέσα από «διαδικασίες διμερών διαπραγματεύσεων».

Οντως αγνόησα τις τρεις επιλογές. Δεν έπρεπε δηλαδή να θεωρήσω πως ο Τάσος Γιαννίτσης είχε ήδη επιλέξει τη δεύτερη. Αναφέρθηκα μόνο στη δεύτερη και αυτό ήταν σαφώς λάθος μου.


Υπάρχει όμως και ένα πιο γενικό πρόβλημα στο οποίο αναφέρεται στο άρθρο του ο Τάσος Γιαννίτσης. Μας λέει πως η εξωτερική πολιτική είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει αυτή την πολυπλοκότητα. Κατά τη γνώμη μου, υπονοεί πως όσοι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής δεν πρέπει να επεμβαίνουν. Πρέπει να αφήνουν αυτά τα θέματα στους «ειδικούς». Αντίθετα, νομίζω πως όλοι οι πολίτες πρέπει να έχουν γνώμη σε θέματα που αυτήν τη στιγμή αφορούν το μέλλον της χώρας. Ως μη ειδικού η θέση μου είναι πως η προσφυγή τώρα στη Χάγη είναι η πιο καλή λύση. Αναρωτιέμαι αν ο Τάσος Γιαννίτσης έχει αποφασίσει ποια από τις τρεις επιλογές είναι καλύτερη για τη χώρα. Αν ναι, η δική του θέση που θα βασίζεται στη σημαντική εμπειρία του ως πρώην αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών θα βοηθούσε τους αναγνώστες του να κατανοήσουν το θέμα.

-Ο Νίκος Μουζέλης είναι ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας LSE