Η ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων από την πλευρά της Αγκυρας φέρνει την Αθήνα δύο βήματα πιο κοντά στην οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, καθώς επιταχύνονται οι συνομιλίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, με στόχο να προληφθούν οι όποιες αρνητικές εξελίξεις. Το 2019 κλείνει με την επίσκεψη τεχνικών κλιμακίων του ΥΠΕΞ σήμερα στη Ρώμη, με στόχο να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια και τελικά να επιτευχθεί η επικαιροποίηση της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Ιόνιο και να εμπλουτιστεί με την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Τα τεχνικά κλιμάκια θα ακολουθήσει και συνάντηση Δένδια με τον ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο για την τελική συμφωνία, σε ημερομηνία που θα καθοριστεί, με διπλωματικές πηγές να δηλώνουν ότι οι δύο χώρες είναι πολύ κοντά σε συμφωνία - επικρατεί αισιοδοξία ότι τα τεχνικής φύσης εμπόδια που υπάρχουν θα ξεπεραστούν....

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 30/12/19

ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΦΩΤΑΚΗ
Βήματα προς τα εμπρός επιχειρεί να κάνει η ελληνική διπλωματία, με στόχο να προλάβει τα τετελεσμένα που επιδιώκει να επιβάλει η Τουρκία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, εκμεταλλευόμενη την κατάσταση στη Λιβύη καθώς και τα δύο μνημόνια κατανόησης που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Η ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων από την πλευρά της Αγκυρας φέρνει την Αθήνα δύο βήματα πιο κοντά στην οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, καθώς επιταχύνονται οι συνομιλίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, με στόχο να προληφθούν οι όποιες αρνητικές εξελίξεις.

Το 2019 κλείνει με την επίσκεψη τεχνικών κλιμακίων του ΥΠΕΞ σήμερα στη Ρώμη, με στόχο να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια και τελικά να επιτευχθεί η επικαιροποίηση της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Ιόνιο και να εμπλουτιστεί με την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Τα τεχνικά κλιμάκια θα ακολουθήσει και συνάντηση Δένδια με τον ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο για την τελική συμφωνία, σε ημερομηνία που θα καθοριστεί, με διπλωματικές πηγές να δηλώνουν ότι οι δύο χώρες είναι πολύ κοντά σε συμφωνία - επικρατεί αισιοδοξία ότι τα τεχνικής φύσης εμπόδια που υπάρχουν θα ξεπεραστούν.

Αντίστοιχα η Αθήνα προωθεί και την επιτάχυνση των συνομιλιών με την Αίγυπτο για καθορισμό ΑΟΖ, καθώς θεωρείται ότι ενδεχόμενη συμφωνία θα στείλει ένα σαφές μήνυμα στην Αγκυρα όσον αφορά την ακυρότητα των δύο μνημονίων με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Τα τεχνικά κλιμάκια Ελλάδας - Αιγύπτου προγραμματίζεται επίσης να συναντηθούν μέσα στον Ιανουάριο, με την πρόοδο να είναι ζητούμενο για την Αθήνα και σε αυτή την περίπτωση, έστω και αν χρειαστούν ενδεχόμενες «υποχωρήσεις».

Η υπογραφή για τον EastMed

Και ενώ η κυβέρνηση ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά της και προωθεί συγκεκριμένες ενέργειες που τη φέρνουν πιο κοντά στον καθορισμό ΑΟΖ, ιδιαίτερη σημασία και συμβολισμό αποκτά και η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Μια υπογραφή που χαρακτηρίζεται και σαν ένα «όπλο» στη φαρέτρα του Κυριάκου Μητσοτάκη για το ταξίδι του στις ΗΠΑ και τη συνάντηση με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 7 Ιανουαρίου, όπου επίσης θα τεθούν επί τάπητος τα ελληνοτουρκικά. Οι ΗΠΑ άλλωστε έχουν λάβει μέρος στις διευρυμένες τριμερείς Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, τονίζοντας ότι αυτή η συμμαχία των «3+1» είναι κομβική και για τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει αναβαθμιστεί γεωπολιτικά και λόγω του ενεργειακού ανταγωνισμού.

Ο ρόλος των ενεργειακών εξελίξεων αποδεικνύεται καταλυτικός στην Ανατολική Μεσόγειο και ικανός να διαμορφώνει συμμαχίες και μέτωπα. Οι ενεργειακές συμφωνίες άλλωστε είναι αυτές που έχουν βάλει ως ισχυρό παίκτη στο παιχνίδι και τη Γαλλία, η οποία έχει πάρει ξεκάθαρη θέση απέναντι στην Τουρκία, ενώ οι συμφωνίες που έχει υπογράψει ο γαλλικός κολοσσός Total για έρευνες τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στα οικόπεδα νότια της Κρήτης τη φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στις ελληνικές και κυπριακές θέσεις. Η Γαλλία θα πάρει μέρος και στη διευρυμένη τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου τις επόμενες ημέρες, ενώ κρίσιμη θα είναι και η συνάντηση Μητσοτάκη με τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, καθώς η Αθήνα επενδύει σημαντικά στη στήριξη του Παρισιού.

Στη διπλωματία των ενεργειακών αξίζει να προστεθεί και το EastMed Gas Forum, το ενεργειακό φόρουμ για το φυσικό αέριο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, που κατά τον υπουργό Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη τείνει να μετατραπεί σε οργανισμό συνεργασίας, στον οποίο λαμβάνουν μέρος Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος, Ιορδανία, Ισραήλ και Παλαιστινιακή Αρχή.

Η στάση του Βερολίνου
Και αν το Παρίσι εμφανίζεται πιο φιλικό στην Αθήνα, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για το Βερολίνο. Η επίσκεψη της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ στην Αγκυρα για συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που προγραμματίζεται αρχές Ιανουαρίου, με επίκεντρο το Προσφυγικό, ανησυχεί - και όχι άδικα - την ελληνική πλευρά. Και αυτό γιατί ο εκβιασμός που επιχειρεί μέσω του Προσφυγικού ο Ερντογάν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια «θυσία», που θα αντιστρατεύεται τα ελληνικά συμφέροντα. Μέρκελ - Ερντογάν είχαν και χθες τηλεφωνική συνομιλία με επίκεντρο τις εξελίξεις σε Συρία και Λιβύη.

Ο Ερντογάν πλέον εμφανίζεται διατεθειμένος να σαμποτάρει και τη συνάντηση των χωρών (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Γερμανία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία) που συμμετέχουν στη Διαδικασία του Βερολίνου, για τη Λιβύη, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να ακυρωθεί εάν δεν σταματήσει η πολιορκία της Τρίπολης από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ.

Η Λιβύη και η πρόθεση της Τουρκίας για αποστολή στρατευμάτων, που θα εγκριθεί στις 8 ή 9 Ιανουαρίου από την τουρκική Βουλή, δείχνει να μετατρέπονται σε αγκάθι και στις σχέσεις του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Ερντογάν, με τη συζήτηση κατά τη συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη για τα εγκαίνια του TurkishStream να αποκτά κρίσιμο ρόλο για τις εξελίξεις.

Ο διπλωματικός πυρετός για την κυβέρνηση, όπως όλα δείχνουν, θα διαρκέσει όλο τον Ιανουάριο, καθώς η Αθήνα συνεχίζει να αναζητά συμμάχους και τρόπους να περάσει από τα λόγια στην πράξη όσον αφορά την κατοχύρωσή της απέναντι στις τουρκικές επιδιώξεις.

Ο διπλωματικός πυρετός για την κυβέρνηση, όπως όλα δείχνουν, θα διαρκέσει όλο τον Ιανουάριο, καθώς η Αθήνα συνεχίζει να αναζητά συμμάχους και τρόπους να περάσει από τα λόγια στην πράξη όσον αφορά την κατοχύρωσή της απέναντι στις τουρκικές επιδιώξεις.


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΛΤΣΩΝΗ

Η υπογραφή της συμφωνίας για τον East Med φαντάζει ίσως σε μερικούς ως ανάχωμα στην τουρκική επιθετικότητα. Πολύ φοβάμαι πως γρήγορα θα φανεί ότι πρόκειται περί αυταπάτης. Καταρχήν δεν είναι βέβαιο πως η συμφωνία θα υλοποιηθεί. Οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ διαπραγματεύονται παράλληλα με την Τουρκία, φανερά και υπόγεια. Η προώθηση του αγωγού εμπλέκει την Ελλάδα στον γενικότερο ανταγωνισμό για τα τεράστια γεωοικονομικά συμφέροντα της περιοχής και την αναδιανομή των σφαιρών επιρροής, ενώ ο ελληνικός λαός δεν πρόκειται να έχει κανένα όφελος από την υπόθεση αυτή, ούτε οικονομικό ούτε διπλωματικό. Αντίθετα, καθώς ο αγωγός έχει αντιρωσική αιχμή, απομακρύνει τη Ρωσία από την Ελλάδα και προσφέρει αληθοφανή επιχειρήματα στον Ερντογάν ότι επιχειρείται η απομόνωση της Τουρκίας. Ενδέχεται έτσι να εντείνει την επιθετικότητά του.

Εξίσου επικίνδυνη είναι η εμπλοκή της χώρας μας στον εμφύλιο της Λιβύης (πόλεμο των μεγάλων δυνάμεων δι' αντιπροσώπων) ως αντιστάθμισμα της τουρκικής εμπλοκής. Αν αληθεύει ότι υπάρχει συμφωνία μεταξύ του ελληνικού και του λιβυκού ναυτικού (υπό τον Χάφταρ) για να αποτραπεί η παρουσία τουρκικών πλοίων, θα πρόκειται για επιλογή που εκθέτει σε μεγάλους κινδύνους την ειρήνη και την ασφάλεια του ελληνικού λαού. Η Ελλάδα δεν πρέπει να καταλήξει υποχείριο των ανταγωνισμών των μεγάλων και των περιφερειακών δυνάμεων στην περιοχή. Ετσι δεν διασφαλίζονται τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο.

Δεν αρκεί να έχει κανείς το διεθνές δίκαιο με το μέρος του. Πρέπει και να το δείχνει έμπρακτα. Γι' αυτό ο δρόμος για την ειρήνη και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων βρίσκεται στις αρχές της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, στον διάλογο - όσο δύσκολος και αν είναι -, στην καλλιέργεια σχέσεων φιλίας ανάμεσα στους λαούς. Στην Τουρκία υπάρχουν ευρύτατες κοινωνικές δυνάμεις που δεν εγκρίνουν την επιθετική πολιτική Ερντογάν, αν και η καταπίεση του καθεστώτος δεν επιτρέπει να ακουστούν οι φωνές αυτές πιο δυνατά.



Η προσφυγή στη Χάγη είναι ένα από τα μέσα του διεθνούς δικαίου για την επίλυση των διαφορών. Αλλά η σύναξη συνυποσχετικού με την Τουρκία δεν μπορεί να γίνει μέσα στο κλίμα των πιέσεων και των παράνομων προκλήσεων της Τουρκίας. Δεν μπορεί επίσης να περιλαμβάνει παράνομες διεκδικήσεις της Τουρκίας, όπως οι «γκρίζες» ζώνες ή η άρνησή της να δεχτεί το αυτονόητο δικαίωμα της Ελλάδας για χωρικά ύδατα 12 ν.μ.

Στο μεταξύ η χώρα μας θα εξακολουθεί να έχει ανάγκη από ένα ευρύ διπλωματικό μέτωπο. Και αυτό δεν μπορεί να περιορίζεται στις παραδοσιακές επιλογές, γιατί τότε δεν θα είναι ευρύ, ούτε σταθερό. Μην ξεχνάμε, για παράδειγμα, ότι οι όποιες κυρώσεις αποφάσισε η ΕΕ ακόμη αναζητούν τον δρόμο εφαρμογής τους, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ παζαρεύει με την Τουρκία, όχι με την Ελλάδα που τη θεωρεί δεδομένη.

-Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι αν. καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το τελευταίο χρονικό διάστημα η τουρκική επιθετικότητα απέναντι στην Ελλάδα επιτείνεται ανησυχητικά. Λόγω αυτού προκαλούνται εύλογες ανησυχίες για τις στοχεύσεις της Τουρκίας που μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε θερμό επεισόδιο.

​​Αναγκαία συνθήκη ερμηνείας αυτής της τουρκικής επιθετικότητας αποτελεί η άμεση διασύνδεσή της με τις αντίστοιχες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή, στο έδαφος της συνύπαρξης ιμπεριαλιστικών συνεργασιών και ανταγωνισμών, για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και αγωγών.

​Στο «κουβάρι» αυτό, πέρα από ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, ΕΕ, εμπλέκονται η Ελλάδα, η Τουρκία, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Εμιράτα κ.ά. και οξύνονται οι ανταγωνισμοί των αστικών τάξεων. Ολα αυτά δομούν μια οδυνηρή πραγματικότητα για τους λαούς της περιοχής, με τις αστικές αναλύσεις σκόπιμα να την προσπερνούν, συσκοτίζοντας μεθοδευμένα και τις συνέπειες των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

​​Αυτό είναι το γεωπολιτικό περιβάλλον απ' το οποίο «αναπηδά» και το τουρκικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», κύριο εργαλείο για την επίτευξη της γεωστρατηγικής αναβάθμισης των τουρκικών μονοπωλίων και του κράτους τους.

​​Αναγκαία βήματα αυτού του δόγματος αποτελούν ο αυθαίρετος καθορισμός της υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και η συμφωνία Τουρκίας - κυβέρνησης Σάρατζ της Λιβύης για τον καθορισμό της μεταξύ τους Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

​Οι προαναφερόμενες τουρκικές κινήσεις επιτυγχάνουν συρρίκνωση της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ, με αντίστοιχη αύξηση της τουρκικής. Επιπλέον, δίνουν στην Τουρκία τη δυνατότητα εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πόρων που βρίσκονται, με βάση το Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών, σε ελληνικές και κυπριακές θαλάσσιες ζώνες, ενώ τροφοδοτούν νέο γύρο αντιπαραθέσεων για τον αγωγό East Med που προωθούν οι αστικές τάξεις του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου με τη στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ.

​Στην κατεύθυνση αυτή, αρχίζει να προβάλλεται το δίλημμα: συμβιβασμός, έστω και επώδυνος, και συνεκμετάλλευση, έστω και με κάποιες υποχωρήσεις στα κυριαρχικά μας δικαιώματα, ή πόλεμος με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

​Το δίλημμα αυτό είναι ψευδεπίγραφο, γιατί συγκαλύπτει ότι μια σύγκρουση μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη ενός συμβιβασμού υπό την επικυριαρχία του ΝΑΤΟ, αλλά και το ότι ένας συμβιβασμός ενέχει το σπέρμα μιας μελλοντικής σύγκρουσης.

Αλλωστε είναι προφανές ότι η αναφορά στη συνεκμετάλλευση δεν αφορά τη συνεργασία υπέρ των λαών. Αφορά «συνεργασία» μονοπωλιακών ομίλων, με τεράστια και αντικρουόμενα συμφέροντα, όπου αντικειμενικά σε αυτή την περίπτωση διαμορφώνεται επικίνδυνο πεδίο για συγκρούσεις.

​Είναι πλέον φανερό ότι η εμπλοκή της Ελλάδας στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ΝΑΤΟ και ΕΕ όχι μόνο δεν διασφαλίζει την ειρήνη, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, τα συμφέροντα του λαού, αλλά αποτελεί σημαντικό παράγοντα της γεωπολιτικής αστάθειας στην περιοχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ειρήνη και την ευημερία των λαών.



Οι ελληνικές κυβερνήσεις, τόσο η σημερινή της ΝΔ όσο και οι προηγούμενες, είναι εκτεθειμένες γιατί εφησύχασαν το λαό καλλιεργώντας την εντύπωση ότι η ενεργότερη εμπλοκή στα σχέδια των Αμερικανονατοϊκών θα ήταν ασπίδα για τον λαό και τη χώρα. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έσπασε ρεκόρ αμερικανοπληξίας. Μετέτρεψε τη χώρα σε ορμητήριο των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ και σε αυτόν τον δρόμο συνεχίζει η κυβέρνηση της ΝΔ. Σήμερα όλα αυτά καταρρέουν κι ακόμη και οι εμπνευστές τους παραδέχονται ότι «σε περίπτωση σύγκρουσης η Ελλάδα θα είναι μόνη».

​Είναι αναγκαίο όσο ποτέ σήμερα η Ελλάδα να αποδεσμευτεί από ΝΑΤΟ - ΕΕ, να χαράξει μια πορεία με κύριο και βασικό γνώμονα τα συμφέροντα του λαού και των άλλων λαών της περιοχής, δημιουργώντας συνθήκες ειρηνικής τους συνύπαρξης.

-Ο Νίκος Παπαναστάσης είναι αντισυνταγματάρχης ε.α. & βουλευτής Ν. Αιτωλοακαρνανίας του ΚΚΕ