Στον πρόλογο της έκδοσης του «Ελληνικού ταξιδιού», ο Kρουμπάχερ εμψυχώνει τους Ελληνες και τους προτρέπει να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις, αντί να προσπαθούν με ανεπιτυχείς διπλωματικές κινήσεις να βελτιώσουν τα πράγματα προς το μέρος τους. Παρόλο που ο ίδιος αναφέρεται στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της εποχής, η ουσία των ζητημάτων που σχολιάζει (δηλαδή οι πολιτικές κινήσεις της Ευρώπης, η μεμψίμοιρη και γκρινιάρικη στάση των Ελλήνων, οι οποίοι αναζητούν σωτήρες, και η πεποίθησή του ότι η «σωτηρία» δεν θα προέλθει απ’ «έξω» αλλά από το εσωτερικό, από την ουσιαστική αλλαγή της χώρας) παραμένει η ίδια πάνω από εκατό χρόνια μετά. Γράφει μεταξύ άλλων (σ.σ. 48-49): «Στα γεγονότα αυτά δεν θα επιφέρουν καμιά αλλαγή ούτε οι πολύ όμορφες διαμαρτυρίες ούτε και τα πιο έξυπνα κατασκευάσματα της αναπόφευκτης παγκόσμιας εξέλιξης. Κάθε προσπάθεια του λιλιπούτειου φουστανελοφόρου να μπερδέψει με πονηριά τα χονδρά δίχτυα τόσο έμπειρων ψαράδων ανοικτών θαλασσών [οι ευρωπαϊκές δυνάμεις], θεωρείται κακή και τιμωρείται. Με δυσκολία οι Ελληνες θα καταφέρουν πολλά ακόμη, με την ανταλλαγή διπλωματικών εγγράφων. Δεν μένει σ’ αυτούς τίποτε άλλο παρά η πίστη στη δική τους δύναμη. Αντί ν’ ασκηθούν στη σύνθεση δυσνόητων ψευδοδιακοινώσεων και μνημονίων, θα ήταν καλύτερο να δημιουργήσουν έναν καλά εκπαιδευμένο στρατό, να αποθηκεύσουν πολεμικά εφόδια, να κατασκευάσουν δρόμους που θα εξασφαλίζουν την επικοινωνία, με μια λέξη, να είναι έτοιμοι. Εκτός από αυτά, με δυσκολία θα έκαναν τις σωστές ενέργειες, εάν ήθελαν να ερμηνεύσουν κατά γράμμα τη συμβουλή που τους δόθηκε προνοητικά, δηλαδή να τηρήσουν ειρήνη και με καρτερική υποταγή να περιμένουν τις άνωθεν εντολές. Η επιτυχία είναι αυτή που κυριαρχεί στον κόσμο. Αναλογισθείτε ότι ένας λαός ενωμένος, με καθορισμένους στόχους, πρόθυμος για θυσίες και τολμηρός, αποτελεί χωρίς άλλο μια δύναμη την οποία πρέπει να υπολογίζει κανείς σε όλες τις περιστάσεις! Μην κάνετε μεγάλο θόρυβο ότι είσαστε μικρό κράτος! Μη μας φωνάζετε τόσο συχνά στ’ αυτιά ότι είσαστε πολύ αδύνατοι για να μπορέσετε να προβείτε σε επιχειρήσεις! Μην κραδαίνετε επίσης με πολύ θόρυβο το σπαθί· η Ευρώπη, που από προσωπική της πείρα γνωρίζει καλά όλα τα τεχνάσματα, θα δημιουργήσει τη λαθεμένη πίστη ότι το κάνετε για να σας εμποδίσουν –προβαίνοντας σε παραχωρήσεις– να τραβήξετε το επικίνδυνο αυτό όργανο από τη θήκη του!».

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Δεινός παρατηρητής ο ελληνολάτρης βυζαντινολόγος, συλλέκτης αναμνήσεων από τη χώρα «των πόθων και των νεανικών ονείρων» του, αγωνιούσε για το ελληνικό μέλλον και τους βηματισμούς του μικρού φουστανελοφόρου ανάμεσα στα δίχτυα έμπειρων ψαράδων των ανοικτών θαλασσών. «Πιστέψτε στις δικές σας δυνάμεις», εμψύχωνε ο Καρλ Κρουμπάχερ (1856-1909) τους μονίμως δοκιμαζόμενους φίλους του στο καμίνι των Βαλκανίων. Εχοντας λάβει θέση υπέρ των δημοτικιστών σε άλλη μια δική μας εμφύλια διαμάχη, κατηγορήθηκε ότι ήταν πράκτορας ξένων σε μέρες που στους αθηναϊκούς δρόμους χυνόταν και για τη γλώσσα αίμα. Επάνω, γελοιογραφία (1895) από τον «Νέο Αριστοφάνη» με τον ηττημένο εκσυγχρονιστή Χαρίλαο Τρικούπη σωριασμένο καταγής μετά τη συντριπτική ετυμηγορία της κάλπης και τον απόστολο του λαϊκισμού Θεόδωρο Δηλιγιάννη καβάλα, σε στάση δεινού ιππέα, στο νευρικό άτι της εξουσίας.

1. Το «Ελληνικό ταξίδι» του Βαυαρού Καρλ Κρουμπάχερ και η αγωνία του για την επόμενη μέρα μας

Kύριε διευθυντά,

Ξανάπιασα στα χέρια μου το «Ελληνικό ταξίδι». Φύλλα από το ημερολόγιο ενός ταξιδιού στην Ελλάδα και στην Τουρκία, του Καρλ Κρουμπάχερ (μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια: Γ. Θανόπουλος, εκδόσεις Ιστορητής, Αθήνα 1994) και εντυπωσιάστηκα από την επικαιρότητα των σχολίων του Βαυαρού λόγιου για την Ελλάδα των τελών του 19ου αιώνα, σε σχέση με τα όσα συμβαίνουν σήμερα στη χώρα μας. Ο Καρλ Κρουμπάχερ γεννήθηκε το 1856, ήταν φιλέλληνας, γνώστης της ελληνικής γλώσσας, θεμελιωτής της έδρας μεσαιωνικής και νεότερης ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου και ιδρυτής του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού Byzantinische Zeitschrift. Αναμείχθηκε ενεργά στο ελληνικό γλωσσικό ζήτημα και υπήρξε υποστηρικτής της δημοτικής. Το 1884 πραγματοποίησε οκτάμηνο επιστημονικό ταξίδι στην Ελλάδα, τη χώρα, όπως την αποκαλούσε, «των πόθων και νεανικών του ονείρων». Τις αναμνήσεις του τις δημοσίευσε το 1886.

Ο Kρουμπάχερ βρέθηκε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των εκλογών του 1885, οι οποίες οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης του Χαρίλαου Τρικούπη και στην αντικατάστασή της με εκείνην του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Η περίοδος χαρακτηριζόταν από τον ανταγωνισμό των βαλκανικών λαών που διεκδικούσαν την εδαφική κληρονομιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τον Σεπτέμβριο του 1885, η Βουλγαρία κατέλαβε την Ανατολική Ρωμυλία, κατά παράβαση των αποφάσεων του συνεδρίου του Βερολίνου (1878), και μετά τη βουλγαρική νίκη επί της Σερβίας οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και η Τουρκία αποδέχτηκαν το τετελεσμένο γεγονός.

Η κυβέρνηση Δηλιγιάννη, υπό την πίεση των πολεμικών διαδηλώσεων του ελληνικού λαού, ζητούσε αντισταθμίσματα λόγω της επελθούσης μεταβολής στα Βαλκάνια εις βάρος της. Επιπλέον, κήρυξε επιστράτευση και απειλούσε με πόλεμο (χωρίς ωστόσο να τον πραγματοποιεί), γεγονός που δυσαρέστησε τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες προχώρησαν σε ναυτικό αποκλεισμό της Ελλάδας.

Στον πρόλογο της έκδοσης του «Ελληνικού ταξιδιού», ο Kρουμπάχερ εμψυχώνει τους Ελληνες και τους προτρέπει να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις, αντί να προσπαθούν με ανεπιτυχείς διπλωματικές κινήσεις να βελτιώσουν τα πράγματα προς το μέρος τους. Παρόλο που ο ίδιος αναφέρεται στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της εποχής, η ουσία των ζητημάτων που σχολιάζει (δηλαδή οι πολιτικές κινήσεις της Ευρώπης, η μεμψίμοιρη και γκρινιάρικη στάση των Ελλήνων, οι οποίοι αναζητούν σωτήρες, και η πεποίθησή του ότι η «σωτηρία» δεν θα προέλθει απ’ «έξω» αλλά από το εσωτερικό, από την ουσιαστική αλλαγή της χώρας) παραμένει η ίδια πάνω από εκατό χρόνια μετά. Γράφει μεταξύ άλλων (σ.σ. 48-49):

«Στα γεγονότα αυτά δεν θα επιφέρουν καμιά αλλαγή ούτε οι πολύ όμορφες διαμαρτυρίες ούτε και τα πιο έξυπνα κατασκευάσματα της αναπόφευκτης παγκόσμιας εξέλιξης. Κάθε προσπάθεια του λιλιπούτειου φουστανελοφόρου να μπερδέψει με πονηριά τα χονδρά δίχτυα τόσο έμπειρων ψαράδων ανοικτών θαλασσών [οι ευρωπαϊκές δυνάμεις], θεωρείται κακή και τιμωρείται. Με δυσκολία οι Ελληνες θα καταφέρουν πολλά ακόμη, με την ανταλλαγή διπλωματικών εγγράφων. Δεν μένει σ’ αυτούς τίποτε άλλο παρά η πίστη στη δική τους δύναμη. Αντί ν’ ασκηθούν στη σύνθεση δυσνόητων ψευδοδιακοινώσεων και μνημονίων, θα ήταν καλύτερο να δημιουργήσουν έναν καλά εκπαιδευμένο στρατό, να αποθηκεύσουν πολεμικά εφόδια, να κατασκευάσουν δρόμους που θα εξασφαλίζουν την επικοινωνία, με μια λέξη, να είναι έτοιμοι. Εκτός από αυτά, με δυσκολία θα έκαναν τις σωστές ενέργειες, εάν ήθελαν να ερμηνεύσουν κατά γράμμα τη συμβουλή που τους δόθηκε προνοητικά, δηλαδή να τηρήσουν ειρήνη και με καρτερική υποταγή να περιμένουν τις άνωθεν εντολές. Η επιτυχία είναι αυτή που κυριαρχεί στον κόσμο. Αναλογισθείτε ότι ένας λαός ενωμένος, με καθορισμένους στόχους, πρόθυμος για θυσίες και τολμηρός, αποτελεί χωρίς άλλο μια δύναμη την οποία πρέπει να υπολογίζει κανείς σε όλες τις περιστάσεις! Μην κάνετε μεγάλο θόρυβο ότι είσαστε μικρό κράτος! Μη μας φωνάζετε τόσο συχνά στ’ αυτιά ότι είσαστε πολύ αδύνατοι για να μπορέσετε να προβείτε σε επιχειρήσεις! Μην κραδαίνετε επίσης με πολύ θόρυβο το σπαθί· η Ευρώπη, που από προσωπική της πείρα γνωρίζει καλά όλα τα τεχνάσματα, θα δημιουργήσει τη λαθεμένη πίστη ότι το κάνετε για να σας εμποδίσουν –προβαίνοντας σε παραχωρήσεις– να τραβήξετε το επικίνδυνο αυτό όργανο από τη θήκη του!».

Μιχάλης Καραμπίνης, Μυτιλήνη

2. Επάγγελμα πατρός και ισότης μαθητών

Κύριε διευθυντά,

Ο σεβαστός μας κ. Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, με την επιστολή του της 12ης Οκτ., σε απάντηση δικής μου της 5ης Οκτ., εισέφερε στη στήλη τη δική του άποψη, σχετικά με τη σκοπιμότητα αναγραφής, στα μαθητικά έγγραφα, του επαγγέλματος πατρός των μαθητών παρελθουσών δεκαετιών. Γενικεύοντας αυτό, που o ίδιος αξιεπαίνως εφάρμοζε, γράφει: «Από τα δώδεκα χρόνια της μαθητικής μου ζωής και εκείνα της καθηγητικής, η μνήμη μου δεν διασώζει κανένα κρούσμα “ανάλγητης επιθετικότητας των προνομιούχων μαθητών εναντίον συμμαθητών τους”, που οι γονείς τους ασκούσαν “παρακατιανό” επάγγελμα». Κι ακόμα ότι «το να αγνοεί ο δάσκαλος την “ανθρώπινη κατάσταση” των μαθητών του είναι αδιαφορία κολάσιμη».

Θα ήταν, ωστόσο, χρήσιμες, εν προκειμένω, και οι μαρτυρίες μαθητών ταπεινής καταγωγής της εποχής, για τη συμπεριφορά συμμαθητών τους, γόνων ευυπόληπτων οικογενειών απέναντί τους, και τη συμπεριφορά, επίσης, αρκετών συναδέλφων τού κ. Ν.Δ.Τ., οι οποίοι, για να περιοριστώ σε κάποιο ανώδυνο παράδειγμα, όταν απευθύνονταν, πάντοτε αυστηρά, στους μαθητές της πρώτης κατηγορίας, έλεγαν: «Ο Παπαδόπουλος στον πίνακα…», ενώ, αντιθέτως, στα αποκαλούμενα μαμόθρεφτα: «Για πες μας εσύ Γιωργάκη...».

Θεωρώ άκρως τιμητική την παρέμβαση του κ. Τριανταφυλλόπουλου και, με όλο τον σεβασμό, το μόνο που δεν θα ήθελα ήταν να «αντιπαρατεθώ» μαζί του. Να είναι καλά να διαφωνεί μαζί μας. Ακόμα και να μας μαλώνει!

Γιώργος Ι. Κωστούλας, Βούλα

3. Από την αντιπαροχή έως την ανάπτυξη
Κύριε διευθυντά,

Μέσω της «Καθημερινής» θέλω να απευθύνω τα εξής στον πρωθυπουργό: «Κύριε Μητσοτάκη, η έλλειψη σεβασμού προς τα μνημεία και την Ιστορία μας καταδεικνύουν τον σταδιακό ξεπεσμό και αφανισμό μας. Τη δεκαετία του 1950 ήρθε ο νόμος της αντιπαροχής να αφανίσει όλα τα νεοκλασικά, ενώ αλλοίωσε ανεπανόρθωτα τη φυσιογνωμία των πόλεων της χώρας.

Θέλω να πιστεύω ότι μετά τη Μεταπολίτευση και τον νόμο για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ο αείμνηστος Κ. Καραμανλής, που επί υπουργίας του ξεκίνησαν οι κατεδαφίσεις, θα είχε αντιληφθεί το λάθος. Αλλά ήταν βλέπετε πλέον αργά. Τώρα με πρόσχημα πάλι την ανάπτυξη γκρεμίζουμε κι αποδομούμε ανάλγητα και απερίσκεπτα ό,τι απέμεινε από την Ιστορία μας.

Οπως π.χ. την αρχαία πόλη, στον σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης. Στη θέση τους φυτεύουμε σιδηροπασσάλους αγνοώντας την αντίστοιχη πολιτική σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία ή σε γειτονικές όπως η Βουλγαρία. Το αποτέλεσμα είναι να ερημώνουμε την ουσία μας και τον πλούτο μας, να στερούμε τις μελλοντικές γενιές από την υπερήφανη ιστορία των προγόνων τους και να γινόμαστε όλο και πιο μικροί.

Μήπως ήρθε η ώρα να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος για να πάμε μπροστά;».

Νικόλαος Γ.Κ. Λιναρδάτος, Αρχαιολόγος-Ξεναγός, τ. Μόνιμος Αρχαιολόγος ΥΠΠΟ, Απόφοιτος Universite de Paris 1 Universite de Geneve

4. Τα εγκαίνια του Χίλτον και η «σωτηρία» του

Κύριε διευθυντά,

Με τη συμπλήρωση 100 ετών ζωής των ξενοδοχείων Χίλτον εγκαινιάστηκε έκθεση φωτογραφίας στο Χίλτον της Αθήνας. Μεταξύ των άλλων φωτογραφιών, υπάρχουν και αυτές από τα εγκαίνια του Χίλτον της Αθήνας πριν από 56 χρόνια, στις 24 Απριλίου 1963. Ενώ όμως οι φωτογραφίες αυτές μας δείχνουν πώς «γεννήθηκε» το Χίλτον της Αθήνας, δεν υπάρχουν φωτογραφίες (γιατί δεν μπορεί να υπάρξουν) που να δείχνουν πώς «δεν πέθανε» το Χίλτον της Αθήνας ένα χρόνο μετά τα εγκαίνια.

Επειδή τυγχάνει να ξέρω καλά πώς επετεύχθη η αποτροπή αυτού του «θανάτου», νομίζω ότι πρέπει να κάνω σήμερα γνωστά τα σχετικά γεγονότα, ώστε να μάθουν όλοι τι ακριβώς συνέβη.

Τα γεγονότα αυτά έμειναν τότε μυστικά, αλλά σήμερα δεν νομίζω ότι υπάρχει λόγος να μην γίνουν γνωστά.

Μετά ένα χρόνο λειτουργίας του ξενοδοχείου Χίλτον στην Αθήνα, ο Στρατής Ανδρεάδης, πρόεδρος τότε της ιδιοκτήτριας του Χίλτον της Αθήνας εταιρείας «Ιονική Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις», διαπίστωσε ότι το ξενοδοχείο όχι μόνο δεν άφηνε κέρδη, αλλά και παρουσίαζε τεράστια ζημία, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καταβληθούν οι δόσεις για τα δάνεια που είχε συνάψει. Το ξενοδοχείο οδηγείτο σε πτώχευση.

Η δυσμενής αυτή εξέλιξη οφείλετο, όπως γρήγορα διαπιστώθηκε, στο ότι ο Κόνραντ Χίλτον είχε διαπραγματευθεί διαφορετικά τη σύμβαση με τον Ανδρεάδη απ’ ό,τι με τα άλλα ανά τον κόσμο ξενοδοχεία του. Ειδικότερα:

Ενώ στα ανά τον κόσμο ξενοδοχεία του ο Χίλτον είχε συμφωνήσει να παίρνει προμήθεια 6% επί των καθαρών κερδών, για το Χίλτον της Αθήνας είπε στον Ανδρεάδη ότι η προμήθειά του θα ανερχόταν σε 2% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων, όχι επί των καθαρών κερδών.

Οσοι ξέρουν λογιστικά γνωρίζουν τι τεράστια διαφορά υπάρχει μεταξύ αυτών των δύο υπολογισμών. Ενώ στην πρώτη περίπτωση δεν καταβάλλεται προμήθεια αν δεν υπάρχουν κέρδη, στη δεύτερη περίπτωση καταβάλλεται προμήθεια έστω και αν υπάρχει ζημία.

Η διαφορετική αυτή διαπραγμάτευση του Κόνραντ Χίλτον με τον Ανδρεάδη κρίθηκε από τους νομικούς συμβούλους του Ανδρεάδη ότι αποτελούσε απάτη. Ημουν τότε κι εγώ δικηγόρος σε εταιρείες του Ανδρεάδη και έζησα από κοντά τη μάχη που έδωσαν οι συνάδελφοί μου για να διατηρήσουν εν ζωή το Χίλτον της Αθήνας.

Μετά τη διαπίστωση ότι επρόκειτο περί απάτης, ηγέρθη αγωγή κατά του Κόνραντ Χίλτον ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων. Καίτοι η σύμβαση μεταξύ Χίλτον και Ανδρεάδη έλεγε ότι πάσα διαφορά θα λύεται στα αμερικανικά δικαστήρια, κρίθηκε ότι ίσως η προσφυγή στα δικαστήρια αυτά δεν θα ήταν επιτυχής.

Για να κριθή κατόπιν αυτού η υπόθεση στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε μια περίπλοκη νομική κατασκευή, η οποία όμως δεν είναι του παρόντος, διότι δεν είναι εύκολα κατανοητή από μη νομικούς.

Την ημέρα της δίκης προσκομίσθηκαν στο δικαστήριο και δεκάδες συμβάσεις των ανά τον κόσμο ξενοδοχείων του Χίλτον, από τις οποίες προέκυπτε η παραπάνω διαφορετική διαπραγμάτευση του Κόνραντ Χίλτον με τον Ανδρεάδη. Τις συμβάσεις είχαν στείλει τα ξενοδοχεία αυτά στο Χίλτον της Αθήνας κατόπιν αιτήματός του, το οποίο αίτημα είχε συνταχθεί από τους δικηγόρους του Ανδρεάδη και είχε αιτιολογία ότι οι συμβάσεις αυτές θα χρησίμευαν δήθεν για μια διαφορά με την εδώ εφορία.

Στο μεταξύ, ο Χίλτον είχε φθάσει στην Αθήνα για τη δίκη έτοιμος να αντιδικήσει. Είχε φέρει μαζί του 5-6 διακεκριμένους Αμερικανούς δικηγόρους και προσέλαβε άλλους τόσους Ελληνες. Οταν όμως είδε το πάκο με τις συμβάσεις των ανά τον κόσμο ξενοδοχείων του, κατάλαβε πολύ καλά ότι θα έχανε τη δίκη. Εσπευσε τότε αμέσως να συμβιβασθεί.

Την άλλη μέρα ζήτησε συνάντηση με τον Ανδρεάδη, όπου και διόρθωσαν την αρχική σύμβαση και την έκαναν όπως και των άλλων ξενοδοχείων. Στη συνέχεια η δίκη καταργήθηκε, το δικαστήριο δεν εξέτασε ποτέ την υπόθεση. Το Χίλτον της Αθήνας είχε σωθεί.

Γεώργιος Κουλούκης, Συνταξιούχος Δικηγόρος, Αθήνα

5. Ανθρώπων έργα και «ρομποτοποίηση»

Κύριε διευθυντά,

Σε διάφορες ηλεκτρονικές εφαρμογές, προ πάσης κινήσεως, ανιχνεύεται η γνησιότητά μας ως... ανθρώπων, μέσα από οπτικά τεστ επιλογής φωτογραφιών, που επιβεβαιώνουν περίτρανα ότι «δεν είμαστε ρομπότ» αλλά άνθρωποι.

Αλήθεια, πόσο γνήσια είναι η γνωμάτευση αυτή; Εχουμε βέβαια δύο πόδια, δύο χέρια και εγκέφαλο, όμως η «ρομποτοποίηση» μοιάζει προδιαγεγραμμένη... Οι έντονοι ρυθμοί της ζωής στην πόλη, η έλλειψη χρόνου, η επιφυλακτικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις, η ενθάρρυνση της επικοινωνίας μέσα από την τεχνολογία, η αδιαφορία, κλονίζουν μια πλευρά της υπόστασής μας. Εχοντας απολέσει τα ιδανικά μιας άλλης εποχής, εμπιστοσύνη, αλληλεγγύη, ειλικρίνεια, μεταλλασσόμαστε.

Αφροδίτη Γάνου, Αθήνα

6. Αποβάθρες μετρό και «φραπεδιάρηδες»

Κύριε διευθυντά,

Η «Καθημερινή» φιλοξένησε στις 4 Μαΐου 2019 επιστολή μου για τους λαθρεπιβάτες σε μετρό και λεωφορεία. Η διοίκηση αντέδρασε άμεσα. Πώς; Οχι με το να επιβάλει ελέγχους. Αυτό θα ήταν αντίθετο με το λαϊκό αίσθημα μιας φιλολαϊκής κυβερνήσεως. Προτίμησε να ελαττώσει τον χρόνο διόδου από τις μπάρες. Αποτέλεσμα είναι αυτές να κλείνουν άμεσα και να χτυπούν τους διερχομένους. Πολλοί αντιδρούν καθόλου κόσμια, εκστομίζοντας τις γνωστές φράσεις στα... γαλλικά.

Εχουν περάσει αρκετοί μήνες από τότε που άλλαξε η φιλολαϊκή διοίκηση, αλλά εγώ ο φορολογούμενος που πληρώνει τις ζημίες των ΔΕΚΟ δεν έχω δει κανένα μέτρο που να θεραπεύει τη μάστιγα της λαθρεπιβίβασης.

Μία και μοναδική φορά είδα δύο κυρίες με ένα μηχάνημα να κάνουν έλεγχο λίγο πριν από την έξοδο των επιβατών. Πότε επιτέλους η διοίκηση των ΜΜΜ θα δουλέψει υπεύθυνα. Τι περιμένουν οι υπεύθυνοι: Μια μήνυση πολιτών που να τους κατηγορεί για απιστία;
Μιας και μιλάμε για το μετρό, να αναφερθώ και σε ένα άλλο θέμα: Με την παλιά διοίκηση άκουγες πού και πού από το μεγάφωνο να υπενθυμίζει ότι στους χώρους του μετρό απαγορεύεται η κατανάλωση φαγητών και ποτών. Οχι ότι αυτό το σεβόταν κανείς. Τα φραπεδάκια ήταν καθημερινό φαινόμενο.

Τους τελευταίους τρεις μήνες δεν το ξανάκουσα. Μήπως άλλαξε ο κανονισμός ή μήπως έχουν χαλαρώσει ακόμη τα πράγματα. Στο κάτω κάτω μια απόλαυση είναι και αυτή. Γιατί να τη στερήσουμε στους νέους που εργάζονται σκληρά. Υστερα είναι και τόσοι οι μαγαζάτορες που κάτι βγάζουν και αυτοί στους δύσκολους χρόνους που ζούμε.

Εν πάση περιπτώσει, κάποτε θα συνέβαινε και αυτό: Σήμερα στη γραμμή 2 μια νεαρή παραπάτησε και έλουσε με τον καφέ της έναν καλοντυμένο κύριο. Η κοπελιά ζητούσε συγγνώμη, παρ’ ολίγον να βάλει τα κλάματα. Απόλαυσα ψυχραιμία. Ο κύριος τής είπε απλώς: «Γνωρίζετε, δεσποινίς, ότι το να φέρνετε καφέδες στο μετρό απαγορεύεται;». Η κοπέλα δεν απάντησε. Εξακολουθούσε να ζητάει συγγνώμη.

Ο κύριος σηκώθηκε, δεν είπε τίποτε, περπάτησε αγέρωχος και ψύχραιμος και κατέβηκε στην πρώτη στάση. Μάλλον θα γύριζε σπίτι του να αλλάξει.

Τελικά, τι ισχύει; Επιτρέπονται τα φραπεδάκια στο μετρό, ναι ή όχι; Και αν όχι, ποιος θα έχει το θάρρος να σηκώσει το μέγα πολιτικό κόστος της τηρήσεως των κανονισμών;

Δρ Δημήτριος Γ. Καστρινάκης

7. Το όνομα Βενιζέλος και οι «τυμβωρύχοι»

Κύριε διευθυντά,

Ομιλών προ ημερών στην Κρήτη ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρας ενεφάνισε εαυτόν ως διάδοχο του Ελευθερίου Βενιζέλου! Ετσι, μετά την κ. Φώφη Γεννηματά, εμφανίστηκε και άλλος διάδοχος του Κρήτα εθνάρχη.

Η μόνη παρατήρηση που έχω να κάνω είναι ότι τόσον ο ένας όσον και η άλλη διαπράττουν «ύβριν» με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης.Τι σχέση έχει ο μεγάλος φιλελεύθερος ηγέτης με τον κομμουνιστογενή Τσίπρα και την κοπτόμενη περί σοσιαλισμού Γεννηματά;

Και όλα αυτά, όταν ο αυθεντικός πολιτικός κληρονόμος, και εξ αίματος απόγονος του Ελευθερίου Βενιζέλου, σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επιμελώς αποφεύγει την καπηλεία του ονόματος του προγόνου του, περιοριζόμενος, στις αναφορές του γι’ αυτόν, να τονίζει το μεγαλείο του ανδρός και τις διδαχές του, όπως ακριβώς έπραξε πρόσφατα στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης.

Ιωάννης Κ. Νησιώτης, Δικηγόρος

8. Περί υπερβολής και (πάλι) περί Γκρέτας

Κύριε διευθυντά
Η κριτική του αναγνώστη (και επιστολογράφου σας) κ. Περυσινάκη για το «περί Γκρέτας» σχόλιο του εκλεκτού αρθρογράφου σας κ. Στέφ. Κασιμάτη, της 27/09, είναι τόσο αυστηρή όσο και ακατανόητη. Δεν νομίζω ότι η, κατά πολλούς συμπαθής, Γκρέτα θα έπρεπε να εξαιρεθεί από τη δημόσια κριτική που ασκείται σε κάθε δημόσιο πρόσωπο, εφόσον σ’ αυτή την κατηγορία αποφάσισε να ενταχθεί. Αυστηρή ή ήπια, η κριτική αυτή είναι αναγκαία. Η σάτιρα με την υπερβολή συμβαδίζουν. Ο επιστολογράφος σας έχει ασφαλώς κάθε δικαίωμα και ανάγνωσης της «Καθημερινής» ή όχι, καθώς και κάθε είδους κριτικής, δεν νομιμοποιείται όμως κατ’ ουδένα τρόπο να επηρεάζει το εξαιρετικό χιούμορ του διακεκριμένου συνεργάτη σας, με κίνδυνο να το στερηθούμε! Μπορεί ο κ. Κασιμάτης, του οποίου τα άρθρα απολαμβάνω λίαν ασμένως, να υπερβάλλει καμιά φορά στην κριτική του περιγραφή, ας μην ξεχνάμε όμως ότι, κατ’ αρχήν η υπερβολή είναι «στοιχείον του ωραίου», αλλά και ότι –το σημαντικότερο– η κρίση του είναι ακριβής και δικαιολογημένη, πιθανότατα μάλιστα να συμβάλλει και στη βελτίωση των κρινομένων!

Μηνάς Λαγουδάκης, Ιατρός

9. Αποκομιδή απορριμμάτων και περί κριτικής
Κύριε διευθυντά,

Στο φύλλο της Κυριακής 27/10/2019 της έγκριτης εφημερίδας σας, ο πρώην υπουργός κ. Στ. Μάνος, με αφορμή επίσκεψή του στα Ιωάννινα για τη γιορτή Γιομ Κιπούρ, αναφερόμενος και σε εμένα, δημοσιεύει κρίσεις επί της πολιτικής μου δραστηριότητας ως επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης Ιωάννινα_2023, βασισμένος σε «όσα συγκράτησε απ’ όσα του είπε ο δήμαρχος Ιωαννιτών»!

Χωρίς να αναζητήσει μια στοιχειώδη επαλήθευση όσων του ανέφερε ο δήμαρχος, ο κ. Μάνος υιοθέτησε ασμένως και ακρίτως τις απόψεις του, και επιτίθεται τόσο εναντίον της Νέας Δημοκρατίας όσο και εμένα. Για την αποκατάσταση της αλήθειας, ενημερώνω τον ίδιο και τους αναγνώστες σας ότι:

Το θέμα που συζητήθηκε στο δημοτικό συμβούλιο αφορούσε μια προκλητική κατάτμηση έργου αποκομιδής απορριμάτων σε ορισμένες δημοτικές ενότητες του Δήμου Ιωαννιτών, με πρόσχημα τη συνεργασία με ιδιώτη στη διαχείριση απορριμμάτων. Ουδέποτε ισχυρίστηκα ότι η ανάθεση σε ιδιώτη είναι αποτυχημένο μοντέλο όπως, λανθασμένα ή για να δημιουργήσει ψεύτικες εντυπώσεις, αναφέρει ο κ. Μάνος. Το αντίθετο τόνισα, ότι ο δήμαρχος με την επιλογή της κατάτμησης των έργων διαιωνίζει ένα παρωχημένο και αναποτελεσματικό μοντέλο.

Ο δήμαρχος Ιωαννιτών, χωρίς καμία ενημέρωση των συνδημοτών μας και των παρατάξεων του δημοτικού συμβουλίου, με αυταρχικό τρόπο, οδηγήθηκε σε μία ακόμη σπασμωδική και επιπόλαια κίνηση, αντί να φέρει ένα συνολικό σχέδιο διαχείρισης, όπως όφειλε. Προφανώς δεν είχε κάνει καμία προεργασία επί του θέματος.Το έργο μου κατά την εννιαετή θητεία μου ως αντιπεριφερειάρχη Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών της Περιφέρειας Ηπείρου έτυχε πανελλήνιας αναγνώρισης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η υλοποίηση και λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στην Ηπειρο, προϋπολογισμού 52,6 εκατ. ευρώ, μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιώτη (ΣΔΙΤ), την οποία βραβευσαν τόσο οι Ελληνες πολίτες, αναδεικνύοντάς την «έργο της χρονιάς 2018» όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τόσο κατά την 25ετή επαγγελματική δραστηριότητά μου στο ελεύθερο επάγγελμα όσο και κατά τη θητεία μου στην αυτοδιοίκηση, λάμβανα αποφάσεις με τεχνικοοικονομικά κριτήρια, εργαζόμενη σκληρά και άοκνα. Είμαι σταθερή και συνεπής στις ιδέες μου, που υπηρετούν την πρόοδο του τόπου, σε αντίθεση με τον κ. Μάνο, άλλοτε «υπέρμαχο» του φιλελευθερισμού, που πέρασε από τη Ν.Δ. στο ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια σε πολλά άλλα κόμματα.

Τατιάνα Ελ. Καλογιάννη, Πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ Maîtrise de Spécialisation en Genie Urbain, (E.P.F.L.), Ιωάννινα

10. Από τα θρανία οικολογία, τέχνες και πολιτισμός

Κύριε διευθυντά,

Ως εκπαιδευτικός, υπηρετήσας επί 36 έτη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα ήθελα, ενόψει των σχεδιαζόμενων αλλαγών, να εκθέσω κάποιες σκέψεις μου για την Παιδεία, γιατί: ανοιχτό σχολειό σημαίνει φως, σημαίνει πολιτισμός.

Φρονώ ότι κάθε παιδί, έως την ηλικία των 16 ετών, πρέπει να βρίσκεται σ’ ένα σχολείο που είναι περιβάλλον παιδείας και πολιτισμού. Δύο χρόνια στο νηπιαγωγείο, έξι χρόνια στο δημοτικό, τρία χρόνια στο γυμνάσιο και ένα στο λύκειο, συνολικά δώδεκα χρόνια υποχρεωτικής εκπαίδευσης, σ’ ένα περιβάλλον παιδείας, σοφίας, πολιτισμού και χριστιανικό. Ολοι οι μαθητές/τριες, ανεξαρτήτως της προφορικής ή της γραπτής τους επίδοσης, να συνεχίζουν ακώλυτα τη φοίτησή τους. Για όσους/ες, όμως, επιθυμούν να συνεχίσουν να θεσπιστούν δύο επιπλέον χρόνια με 2-3 μαθήματα επιλογής τους, άμεσα συνδεόμενα με τις πανεπιστημιακές σπουδές. Οι απόφοιτοι να εισάγονται στα ανώτατα ιδρύματα με Πανελλαδικές Εξετάσεις. Οσοι/ες αποτυγχάνουν, να έχουν δύο επιλογές: να δοκιμάσουν πάλι ή να παρακολουθήσουν σχολείο, 2-3 χρόνια, με μαθήματα σχετικά με το επάγγελμα ή την τέχνη που θα επιλέξουν.

Στη σχολική υποχρεωτική εκπαίδευση κρίνεται σκόπιμο να διδάσκονται μαθήματα οικολογικής και φορολογικής ενημέρωσης και προσφοράς αίματος – σημασία της αιμοδοσίας ως πράξης αδελφοσύνης και πολιτισμού ψυχής. Επίσης, να διατίθενται, σε κάθε σχολική χρονιά, δύο ημέρες για πολιτιστικές εκδηλώσεις: επισκέψεις στην Ακρόπολη και σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, εκθέσεις ζωγραφικής, βιβλιοθήκες, σε θεατρικές παραστάσεις και συμφωνικές ορχήστρες, κοινωνώντας έτσι με τα αριστουργήματα της κλασικής μουσικής.

Ιωάννης Κουρίτας, Μαθηματικός, επίτιμος λυκειάρχης

11. Αρμοδιότητες ΠτΔ και «κοινή αποδοχή»
Κύριε διευθυντά,

Επιθυμώ να αναδημοσιεύσετε την επιστολή μου, με την οποία με τιμήσατε με τη δημοσίευσή της στην «Καθημερινή» της 25-11-2014 και η οποία έχει ως εξής: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αν και έχει περιορισμένες ουσιαστικές αρμοδιότητες, σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα της χώρας, εξακολουθεί να είναι ο ανώτατος πολιτειακός άρχων της Ελλάδος.

Πρέπει, ως εκ τούτου, να είναι αγαπητός στην πατρίδα μας ως συνετός και ακραιφνής Ελλην. Παράλληλα, το όνομά του να τιμάται και εκτός Ελλάδος για τα διεθνώς αναγνωρισμένα επιτεύγματά του. Ετσι, η συμμετοχή του στα συμβούλια κορυφής και οι επισκέψεις του σε άλλες χώρες θα δείχνουν την αληθινή εικόνα της πατρίδας μας. Ως τέτοιον υποψήφιο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας τολμώ να προτείνω τον Βασίλη Μαρκεζίνη».

Είμαι βέβαιος ότι η ανωτέρω επιστολή απηχεί τη γνώμη, πιθανόν, του πλείστου των συμπατριωτών μας, καθώς και πάλιν, ήγγικεν η ώρα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

Γεώργιος Τόλης, Καρδιοχειρουργός

12. Είδαν το δρώμενο και οι απέναντι;
Κύριε διευθυντά,

Με αφορμή το «αντιμιλιταριστικό καλλιτεχνικό δρώμενο» των μαθητριών ή όχι του Δήμου Φιλαδελφείας - Χαλκηδόνας, δεν θέλω ούτε να σκεφτώ με τι είδους βηματισμό θα τρέχουν να σωθούν αυτά τα κορίτσια από τον φανατικό τουρκικό όχλο –όπως τον βλέπουμε συχνά στις τηλεοράσεις τουλάχιστον–, ο οποίος δεν διακατέχεται φυσικά από παρόμοιες αντιμιλιταριστικές ευαισθησίες και με τον οποίο –ας το καταλάβουμε επιτέλους– δεν θα ’χουμε καλά ξεμπερδέματα.
Τέτοιες ευαισθησίες σε τέτοια γειτονιά δεν είναι ακίνδυνη νεανική επιπολαιότητα, είναι καθαρή αυτοκτονία.

Μιχ. Λιώσης