"...Υπάρχει μια λεπτή μα και μεγάλη διαφορά: όταν ο Αγγλος σατιρίζει τη βασίλισσα, ξέρει καλά στο βάθος πως σατιρίζει τον εαυτό του. Αυτό θέλει και τόλμη και διαύγεια πνεύματος. Και απόσταση από τον εαυτό σου – που σημαίνει: να μην τον παίρνεις και τόσο πολύ στα σοβαρά. Αντίθετα, όταν ο Ελληνας σατιρίζει π.χ. την παρέλαση, νομίζει πως σατιρίζει κάποιον άλλο, κάτι άλλο, όχι πάντως τον εαυτό του. Γι’ αυτό και στη συνέχεια παίρνει τόσο πολύ στα σοβαρά αυτό που έκανε, σα να επρόκειτο για ηρωική πράξη αυτοθυσίας και αντίστασης. Ο Ελληνας μοιάζει να αγνοεί ότι όλο αυτό, η παρέλαση σε εθνική γιορτή, είναι κομμάτι της δικής του παράδοσης στο βάθος, ένα νεκρό σημείο ενδεχομένως από το οποίο μπορούμε πλέον να απεμπλακούμε, πάντως είναι κάτι δικό μας, ακόμα και αν συνειδητά δεν πιστεύουμε σε αυτό...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 02/11/19

ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Πήρε μεγάλες διαστάσεις η παρέμβαση των νεαρών κοριτσιών στην παρέλαση, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Μετά τον «Τζόκερ», το σκηνικό που στήθηκε την περασμένη Δευτέρα, ανήμερα την 28η Οκτωβρίου, από μια ομάδα που σατίρισε και αμφισβήτησε τον θεσμό της παρέλασης, είναι το νέο θέμα συζητήσεων, διαφωνιών και ανταλλαγών ύβρεων, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα.

Οι κοπέλες αυτές μιμήθηκαν ένα κλασικό σκετς των Μόντι Πάιθον από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν οι απίθανοι αυτοί Βρετανοί (και ένας Αμερικανός) μεσουρανούσαν. Το «Υπουργείο των Αστείων Περπατημάτων» (Ministry of Silly Walks) σατιρίζει, κατά τον γνωστό παράλογο τρόπο των Πάιθον, τη σοβαροφάνεια και την πόζα των Βρετανών.

Ομως και μόνον η ύπαρξη των Μόντι Πάιθον δείχνει πόσο μη σοβαροφανείς είναι οι Βρετανοί, με πόση άνεση μπορούν να παίρνουν απόσταση από τον εαυτό τους και τα πράγματα και η σάτιρά τους να μη χαρίζεται σε κανέναν. Ανάλογα σκετς για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, για το στράτευμα γενικά, για τους εργάτες και τις νοικοκυρές, για αστυνομικούς αλλά και μηχανόβιους, για διανοούμενους και πωλητές... παπαγάλων – έως και για την ίδια τη βασίλισσα Ελισάβετ, δείχνουν πώς «δεν σέβονταν» τίποτα το μακρινό 1969-1974, οπότε και προβαλλόταν με μεγάλη επιτυχία στο BBC το «Ιπτάμενο τσίρκο» τους.

Ισως οι κοπέλες της Νέας Φιλαδέλφειας να θέλησαν να σατιρίσουν την ελληνική εθνοπρεπή σοβαροφάνεια. Και όντως: ο δήμαρχος της Φιλαδέλφειας έφτασε στο σημείο να δηλώσει πως... «θα τιμωρηθούν παραδειγματικά». Ομως στη συνέχεια, τα κορίτσια συνέπραξαν και αυτά με τη σειρά τους σε μια άκρως ελληνική σοβαροφάνεια, συντάσσοντας ένα είδος μανιφέστου που μοιάζει να γράφτηκε σε φοιτητική συνέλευση του 1977. Ξύλινη γλώσσα, αριστερίλα παλαιάς κοπής, ανάδειξη του γεγονότος σε μείζονα κλίμακα, ανάλογη και με την υπερβολική αντίδραση του δημάρχου.

Υπάρχει μια λεπτή μα και μεγάλη διαφορά: όταν ο Αγγλος σατιρίζει τη βασίλισσα, ξέρει καλά στο βάθος πως σατιρίζει τον εαυτό του. Αυτό θέλει και τόλμη και διαύγεια πνεύματος. Και απόσταση από τον εαυτό σου – που σημαίνει: να μην τον παίρνεις και τόσο πολύ στα σοβαρά.

Αντίθετα, όταν ο Ελληνας σατιρίζει π.χ. την παρέλαση, νομίζει πως σατιρίζει κάποιον άλλο, κάτι άλλο, όχι πάντως τον εαυτό του. Γι’ αυτό και στη συνέχεια παίρνει τόσο πολύ στα σοβαρά αυτό που έκανε, σα να επρόκειτο για ηρωική πράξη αυτοθυσίας και αντίστασης. Ο Ελληνας μοιάζει να αγνοεί ότι όλο αυτό, η παρέλαση σε εθνική γιορτή, είναι κομμάτι της δικής του παράδοσης στο βάθος, ένα νεκρό σημείο ενδεχομένως από το οποίο μπορούμε πλέον να απεμπλακούμε, πάντως είναι κάτι δικό μας, ακόμα και αν συνειδητά δεν πιστεύουμε σε αυτό.

Μπορούμε να οργιζόμαστε όσο θέλουμε επειδή θίγονται «ιερά και όσια» ή να θεωρούμε εαυτούς ήρωες με το τίποτα. Κάπως έτσι θα συνεχίσουμε να παρελαύνουμε μέσα στην ελληνικότατη σοβαροφάνειά μας.