Δένω τη ζώνη, βουλιάζω στην καρέκλα μου και διαισθάνομαι ότι κάτι έχω ξεχάσει. Το πορτοφόλι μου! Ασύγγνωστη αφηρημάδα. Ευτυχώς έχω το κινητό, με τις κάρτες περασμένες και την ταυτότητα στο gov wallet (ο Πιερρακάκης να ’ναι καλά). Προσγειωνόμαστε αργά το απόγευμα στη Θεσσαλονίκη, παίρνω ένα ταξί, το πληρώνω με το κινητό, κανένα πρόβλημα. Την επομένη πηγαίνω στα ραντεβού μου, και κατά τις 12, όταν τελειώνω, πετάγομαι στην τράπεζά μου –στην οποία είμαι πελάτης από τον καιρό του Νώε– να κάνω ανάληψη. Δεν μπορώ χωρίς μετρητά, ακόμη μου χρειάζονται, έχω και μια ηλικία. Κάθομαι υπομονετικά στη μεγάλη ουρά για το μηχάνημα, και όταν έρχεται η σειρά μου βλέπω ένα αρχαίο ΑΤΜ, λουστραρισμένο από τους μυριάδες αγκώνες που το έχουν ακουμπήσει. Ευτυχώς έχει αναγνώριση για ανέπαφη ταυτοποίηση. Βάζω το τηλέφωνο κοντά – μια, δύο, και καταλαβαίνω ότι δεν λειτουργεί. Μπαίνω στην τράπεζα, ξαναστέκομαι υπομονετικά στην ουρά και όταν πάλι έρχεται η σειρά μου ζητάω από τον υπάλληλο να κάνω ανάληψη. «8 με 11 μόνον κύριε», μου απαντάει αυστηρά που δεν ξέρω το πρωτόκολλο. Του εξηγώ την κατάσταση, του λέω ότι το ΑΤΜ έχει πρόβλημα και δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω· το ξέρει, ωστόσο παραμένει ανένδοτος. Φεύγω με θυμό, ματαίωση και σκέψεις. Καλή και άγια η τεχνολογία, αλλά όταν ο κύκλος της δεν κλείνει από το άλφα έως το ωμέγα μένουμε ξεκρέμαστοι. Τι έπρεπε να γίνει, να φέρω τα κανάλια; Δεν είναι της ιδιοσυγκρασίας μου. Πιο κάτω υπάρχει μία άλλη τράπεζα, όπου έχω έναν μικρό λογαριασμό. Πιο σύγχρονη αυτή, και το ΑΤΜ της δέχεται ανέπαφη ταυτοποίηση. Παίρνω τα λεφτά μου και ξεχνάω τον θυμό μου για την τράπεζα και την τεχνολογία....

 Απο την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο 05/04/25)

Η θυσία της Ιφιγένειας. Ο θύτης υψώνει το μαχαίρι ενώ πίσω από την κόρη που πλησιάζει προς τον βωμό έχει ήδη εμφανιστεί το ελάφι, το κεφάλι του οποίου μόλις διακρίνεται δίπλα από αυτό της Ιφιγένειας. Θύτης εδώ φέρεται ο ίδιος ο Αγαμέμνων, όπως υποδηλώνει το σκήπτρο που κρατάει. Ενας νέος βοηθάει στο «τελετουργικό», ενώ ο θεός Απόλλων και η θεά Αρτεμις παρακολουθούν από ψηλά. Η σκηνή είναι από Απουλικό κρατήρα, 370-350 π.χ., που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο (Ελληνική Μυθολογία, Τόμος «Τρωικός Πόλεμος», Εκδοτική Αθηνών)

Η Βραυρώνα, η Ιφιγένεια 

και οι Αραφηνίδες Αλές


Κύριε διευθυντά

Εξαιρετικά ενδιαφέρον το κείμενο της Μάρως Βασιλειάδου, με τίτλο «Οι φωνές των μικρών Αρκτων» (15/3/’25), σχετικό με την ψηφιακή περιήγηση στο Μουσείο της Βραυρώνας. Νοσταλγικές αναμνήσεις από την επίσκεψη των μαθητών μου στον εκπληκτικό αυτό αρχαιολογικό χώρο, όταν παλαιότερα διδασκόταν, επί σειράν ετών, από το πρωτότυπο, στη Β΄ τάξη Λυκείου η τραγωδία του Ευριπίδη «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» (414 π.χ.).

Σύμφωνα με τον μύθο, η Ιφιγένεια, ευρισκόμενη ως ιέρεια στον ναό της Αρτέμιδος, στη μακρινή και αφιλόξενη χώρα των Ταύρων, μετά τη θαυμαστή σωτηρία της στην Αυλίδα, με τη θαυματουργική επέμβαση της θεάς, αναγνωρίζει από τύχη ότι ο ξένος που πρέπει να θυσιάσει, σύμφωνα με τα άγρια λατρευτικά έθιμα του τόπου, είναι ο αδελφός της Ορέστης.

Ο γιος του Αγαμέμνονα πήγε στη χώρα αυτή, μαζί με τον φίλο του Πυλάδη, σύμφωνα με τον χρησμό του Απόλλωνα, για να απαλλαγεί, ως μητροκτόνος, από την οργή των Ερινύων, με την εντολή να μεταφέρει στην Αττική το ουρανόσταλτο ξύλινο άγαλμα (ξόανον) της θεάς.

Ο κίνδυνος να διαπραχθεί φρικτός φόνος προσδίδει τραγικότητα στο έργο. Η κλοπή του αγάλματος από τον ναό γίνεται με τέχνασμα, αλλά ο ηγεμόνας της χώρας Θόας καταδιώκει απηνώς τα δύο αδέλφια. Στην Εξοδο (στίχ. 1435-1474) η εμφάνιση της Αθηνάς, ως «από μηχανής θεάς», αποτελεί μια υποβλητική κατακλείδα του έργου. Οι εντολές της Αθηνάς προς τον Θόαντα είναι ρητές και ο ηγεμόνας υπακούει στη θέληση της θεάς, άνευ όρων. Ετσι, αναστέλλει τη δίωξη των δύο αδελφών, επιτρέποντας την αναχώρησή τους, στην Ελλάδα, μαζί με το άγαλμα, και απελευθερώνει τις αιχμάλωτες Ελληνίδες γυναίκες του Χορού, θεραπαινίδες της Αρτέμιδος. Η άνασσα θεά υπαγορεύει, με επίσημο τρόπο, την καθιέρωση της λατρείας της Ιφιγένειας και της Αρτέμιδος, στην Αττική, στις Αραφηνίδες Αλές και στη Βραυρώνα, αντίστοιχα. Ετσι, οι ευριπίδειοι στίχοι θεωρούνται η πρώτη πηγή για τη γνώση της λατρείας τους στα δύο αυτά μεγάλα ιερά. Συγκεκριμένα, η Αθηνά παραγγέλλει στον Ορέστη, όταν φτάσει στη θεόκτιστη πόλη της (θεοδμήτους Αθήνας) να κτίσει ναό, σ’ έναν τόπο ιερό της Αττικής, στις Αραφηνίδες Αλές (σημ. Λούτσα), τοποθετώντας το άγαλμα (βρέτας) της Ταυροπόλου, καθιερώνοντας και ανάλογα λατρευτικά έθιμα, όπως την εορτή των Ταυροπολίων (βλ. Μενάνδρου, Επιτρέποντες) και το απαλοχάραγμα με ξίφος του αυχένα ενός άνδρα, ώσπου να βγει λίγο αίμα, σε ανάμνηση της σωτηρίας του Ορέστη από τον παρ’ ολίγο θυσιασμό του (στίχ. 1446-47).

Παράλληλα, η Αθηνά εξαγγέλλει ότι η Ιφιγένεια θα γίνει πρώτη ιέρεια της θεάς στη Βραυρώνα, όπου θα ενταφιαστεί όταν πεθάνει –χθόνιος χαρακτήρας της υπόστασης και της λατρείας της– και θα της αφιερώνουν, δίκην αναθημάτων, τους πέπλους των γυναικών που πέθαναν στον τοκετό. Η τοπωνυμία Βραυρώνώνος (σκοτεινό το έτυμο), προερχόμενη από έναν ήρωα τον Βραύρωνα, αποτελούσε μια από τις δώδεκα προϊστορικές πόλεις του συνοικισμού του Θησέα, πατρίδα του Πεισιστράτου, ανήκουσα, επί Κλεισθένους (508 π.χ.), στον Δήμο των Φιλαϊδών. Ο χώρος έγινε από τα λαμπρότερα κέντρα λατρείας της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, ως προστάτιδας της γονιμότητας, των επιτόκων γυναικών και, επομένως, προστάτιδας των γενών της Αττικής, σ’ ένα ειδυλλιακό πλαίσιο του παραλιακού αττικού τοπίου, που γοητεύει τον επισκέπτη.

Στο ιερό τέμενος της Βραυρώνος υπήρχαν διάφορα οικοδομήματα: ο ναός της Αρτέμιδος, στον βράχο της Ακρόπολης, δέσποζε σε καίρια θέση· δωρικός ναός εν παραστάσι με οπισθόδομο (άδυτο), του 5ου αιώνα π.χ., με βωμό στα ανατολικά του και πλούσια αναθήματα στην περιοχή. Γύρω από τον βωμό τελείτο λατρευτικός χορός από νεαρά κορίτσια και το «ἱερὸν κυνηγέσιον», μια θεατρική τελετουργική απομίμηση ενός μυθικού κυνηγιού της θεάς Αρτέμιδος, «πότνιας θηρῶν».

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΓΓ. ΣΤΕΦΟΣ 

Διπλ. Φιλόλογος, Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»

Το χαλασμένο ΑΤΜ και το... πρωτόκολλο

Κύριε διευθυντά,

Δένω τη ζώνη, βουλιάζω στην καρέκλα μου και διαισθάνομαι ότι κάτι έχω ξεχάσει. Το πορτοφόλι μου! Ασύγγνωστη αφηρημάδα. Ευτυχώς έχω το κινητό, με τις κάρτες περασμένες και την ταυτότητα στο gov wallet (ο Πιερρακάκης να ’ναι καλά). Προσγειωνόμαστε αργά το απόγευμα στη Θεσσαλονίκη, παίρνω ένα ταξί, το πληρώνω με το κινητό, κανένα πρόβλημα.

Την επομένη πηγαίνω στα ραντεβού μου, και κατά τις 12, όταν τελειώνω, πετάγομαι στην τράπεζά μου –στην οποία είμαι πελάτης από τον καιρό του Νώε– να κάνω ανάληψη. Δεν μπορώ χωρίς μετρητά, ακόμη μου χρειάζονται, έχω και μια ηλικία. Κάθομαι υπομονετικά στη μεγάλη ουρά για το μηχάνημα, και όταν έρχεται η σειρά μου βλέπω ένα αρχαίο ΑΤΜ, λουστραρισμένο από τους μυριάδες αγκώνες που το έχουν ακουμπήσει. Ευτυχώς έχει αναγνώριση για ανέπαφη ταυτοποίηση. Βάζω το τηλέφωνο κοντά – μια, δύο, και καταλαβαίνω ότι δεν λειτουργεί.

Μπαίνω στην τράπεζα, ξαναστέκομαι υπομονετικά στην ουρά και όταν πάλι έρχεται η σειρά μου ζητάω από τον υπάλληλο να κάνω ανάληψη. «8 με 11 μόνον κύριε», μου απαντάει αυστηρά που δεν ξέρω το πρωτόκολλο. Του εξηγώ την κατάσταση, του λέω ότι το ΑΤΜ έχει πρόβλημα και δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω· το ξέρει, ωστόσο παραμένει ανένδοτος.

Φεύγω με θυμό, ματαίωση και σκέψεις. Καλή και άγια η τεχνολογία, αλλά όταν ο κύκλος της δεν κλείνει από το άλφα έως το ωμέγα μένουμε ξεκρέμαστοι. Τι έπρεπε να γίνει, να φέρω τα κανάλια; Δεν είναι της ιδιοσυγκρασίας μου.

Πιο κάτω υπάρχει μία άλλη τράπεζα, όπου έχω έναν μικρό λογαριασμό. Πιο σύγχρονη αυτή, και το ΑΤΜ της δέχεται ανέπαφη ταυτοποίηση. Παίρνω τα λεφτά μου και ξεχνάω τον θυμό μου για την τράπεζα και την τεχνολογία. Μέχρι την επόμενη φορά.

ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΡΤΙΝΗΣ 

Σύμβουλος επιχειρήσεων Αιξωνή



Ο Απόστολος Παύλος, 

οι χριστιανοί της Συρίας

Κύριε διευθυντά,

Ανέγνωσα τη λίαν ενδιαφέρουσα επιστολή του αξιότιμου κυρίου Ανέστη Κωνσταντινίδη, δικηγόρου ε.τ. και τ. πανεπιστημιακού, δημοσιευθείσα στην έγκριτη εφημερίδα «Η Καθημερινή» την 27/3/2025, υπό τον τίτλο «Οι ελληνορθόδοξοι της Συρίας και εμείς».

Η ειρημένη επιστολή φέρνει στη μνήμη μου τη μετάβαση του Παύλου στη Δαμασκό, προτού γίνει χριστιανός, με σκοπό να συλλάβει εκεί διαβιούντες χριστιανούς και να τους οδηγήσει στα Ιεροσόλυμα, προς επιβολή μιας εκ των συνηθισμένων σκληρών τιμωριών. Ο Παύλος, διηγείται στις Πράξεις των Αποστόλων, ότι καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό, άστραψε γύρω του, ξαφνικά, ένα υπέρλαμπρο φως από τη λάμψη του οποίου έπεσε στο έδαφος και έχασε το φως των ματιών του. Ακουσε δε φωνή λέγουσα: «Σαούλ, Σαούλ, τι με διώκεις; Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν» (Πράξεις κστ΄, 12-14). Ο Παύλος έντρομος ρώτησε «Τις ει Κύριε;» και η απάντηση ήταν: «Εγώ ειμί Ιησούς ο Ναζωραίος ον συ διώκεις» (στο πρόσωπο των οπαδών Του), στην ερώτηση δε «Τι ποιήσω Κύριε;», έλαβε την απάντηση: «αναστάς, πορεύου εις Δαμασκόν κακεί σοι λαληθήσεται περί πάντων ων τέτακταί σοι ποιήσαι» (Πράξεις κβ΄, 6-12).

Από τότε, ο Παύλος έγινε ο κορυφαίος κήρυκας του Χριστού, τη διδασκαλία του οποίου συνέχισε μέχρι του φρικτού θανάτου του, με αποκεφαλισμό, στη Ρώμη, επί Νέρωνος. Υπομιμνήσκεται ότι, ο ήδη βαπτισθείς χριστιανός Απόστολος Παύλος, έφθασε στην Αθήνα το έτος 52 μ.χ., όπου πρώτος εισήγαγε το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ομιλώντας δε στον Αρειο Πάγο της Ακροπόλεως, εκήρυξε ότι «ο άγνωστος Θεός» τον οποίον προσκυνούσαν οι Αθηναίοι, χωρίς να τον γνωρίζουν, ήταν και είναι ο Ιησούς Χριστός (Πράξεις ιζ΄, 23).

Το δίδαγμα το οποίον εξάγεται από την επιστολή του αξιοτίμου επιστολογράφου σας κ. Ανέστη Κωνσταντινίδη είναι ότι ούτε ο Χριστιανισμός, ούτε οιαδήποτε άλλη θρησκεία, επιτρέπεται να διώκεται στον σύγχρονο κόσμο, όπως, ατυχώς, συμβαίνει με τους Ελληνορθόδοξους Χριστιανούς της Συρίας, οι οποίοι υπάρχουν και υπήρχαν από τον 1o αιώνα μ.χ., πολλώ δε μάλλον καθ’ όσον η ελευθερία της θρησκείας κατοχυρώνεται με διεθνείς συμβάσεις και διεθνή κείμενα διεθνών οργανισμών.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΑΛΤΣΑΣ
Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, ε.τ. Αθήνα



Η αφετηρία ενός καρδιοχειρουργού

Κύριε διευθυντά

Καθώς προχωρούσε η ετήσια θητεία μου, ως Intern, στο νοσοκομείο Augustana Hospital στο Σικάγο (Ιούνιος 1964 - Ιούνιος 1965), υπό τον διάσημο τότε, ελληνικής καταγωγής, καρδιοχειρουργό Thomas Baffes (Θωμάς Μπαφέας), αλλά και υπό τους λοιπούς Αμερικανούς προϊσταμένους μου ιατρούς στο Αugustana Hospital, με γοήτευε η καρδιοχειρουργική. Οπωσδήποτε, ένας από τους λόγους ήταν ότι τη θεωρούσα δύσκολη και πολύπλοκη. Προέβαλλε επομένως μπροστά μου ως έδαφος για διερεύνηση και ως νέα πρόκληση.

Καθώς αυξάνονταν οι ώρες μου στο χειρουργείο βοηθώντας τον Baffes, διέκρινα και άλλους δύο λόγους. Αντιλήφθηκα ότι η παλαιά μου αγάπη για την καρδιολογία θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερη με την καρδιοχειρουργική, που από τότε φαινόταν ότι θα αποτελούσε, στο μέγιστο των περιπτώσεων, το θεραπευτικό σκέλος των καρδιοπαθειών. Ενας επιπλέον λόγος ήταν η φιλοδοξία μου να επιστρέψω κάποτε στην Ελλάδα και να συμβάλω, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, στην ανάπτυξη και ανύψωση του κύρους της ελληνικής Καρδιοχειρουργικής. Κάθε φορά που βοηθούσα τον Baffes να χειρουργήσει ένα Ελληνόπουλο (που έφερνε η οργάνωση ΑHEPA από την Ελλάδα), τον άκουγα να μονολογεί και να λέγει: «Τι κρίμα για το κακόμοιρο παιδάκι να μην μπορεί να χειρουργηθεί στην Ελλάδα». Δεν το σχολίαζα, φυσικά, αλλά ένιωθα να γεννάται μέσα μου μια υποχρέωση και ένας στόχος να προβάλλει στον ορίζοντά μου. Οχι τόσο από οίκτο για «το κακόμοιρο το παιδάκι», που ασφαλώς ένιωθα, αλλά κυρίως, γιατί ο μονόλογος του Baffes αισθανόμουν να πληγώνει το γόητρο της ελληνικής Ιατρικής.

Συναισθανόμενος ο Baffes ότι έγινε αιτία να «ερωτευθώ» την καρδιοχειρουργική, θεώρησε υποχρέωσή του να με βοηθήσει να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Τον Οκτώβριο 1964 με συμβούλευσε να κάνω αίτηση στο Northwestern University (Σικάγο) για να συνεχίσω εκεί την εκπαίδευσή μου στη Χειρουργική. Εστειλε και συστατική επιστολή για να υποστηρίξει την αίτησή μου. Δέκα ημέρες αργότερα, το Northwestern University με ειδοποίησε ότι με δέχθηκε στο τετραετές πρόγραμμα εκπαιδεύσεως στη Γενική Χειρουργική που θα άρχιζε την 1η Ιουλίου 1965. Ο Baffes έμαθε με χαρά και ικανοποίηση τα νέα μου από το Northwestern University. Τον εχαροποίησα ακόμα περισσότερο τον Ιούνιο του 1969, όταν τον επληροφόρησα ότι στο Northwestern University θα συνέχιζα την εκπαίδευσή μου και στη Χειρουργική Θώρακος - Καρδίας. Ευελπιστούσε ότι θα με κρατούσε στο Σικάγο ως συνεργάτη του. Το 1971, ο Baffes (αναπληρωτής καθηγητής στο Northwestern University τότε) με αποχαιρέτησε λέγοντάς μου: «Αν δεν τα καταφέρεις στην Ελλάδα, γύρισε πίσω στο Σικάγο κι έλα να συνεργασθούμε».

ΥΓ.: Από το βιβλίο μου «Με το χέρι στην καρδιά».

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΛΗΣ
Καρδιοχειρουργός


«Ω γη της Ίωνίας, 

σένα αγαπούν ακόμη...»

Κύριε διευθυντά

Πρόσφατα, η «Καθημερινή» αναφέρθηκε στον νομπελίστα ποιητή μας Γιώργο Σεφέρη και στα ίχνη της παρουσίας του και της οικογενείας του στην άλλη άκρη του Αιγαίου, που ήταν και ο γενέθλιος τόπος του, και για τον οποίον και για τους γιους και θυγατέρες του, έγραψε ο Κ. Καβάφης, «Ω γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη, σένα η ψυχές των ενθυμούνται ακόμη...».

Στον απόηχο αυτών των στίχων παραθέτω μια «είδηση» ελληνικής εφημερίδος της Σμύρνης, αναφερόμενη στον πατέρα του νομπελίστα ποιητή, Στέλιο Σεφεριάδη. ΑΜΑΛΘΕΙΑ, 5.3.1903 – Γνωστός συμπολίτης, είς των πρεσβυτέρων παρ’ ημίν Δικηγόρων ο Φωκίων Πολυδώρου Κυβετός, απεβίωσε... βληθείς υπό οξείας νόσου. [...] Λόγον καλλιεπέστατον εξεφώνησεν εξ ονόματος του δικηγορικού Σώματος ο εκ των αξιολόγων δικηγόρων κ. Αντώνιος Αρεάλης. Επίσης έτερον επικήδειον εξεφώνησεν ο εκ των συναδέλφων του μεταστάντος κ. Στ. Σεφεριάδης.

Και μια «είδηση» αναφερόμενη στον ποιητή και στην είσοδό του στο Διπλωματικό Σώμα.

Η ΠΡΟΟΔΟΣ, 22.12.1926 – Εις τον ενεργηθέντα διαγωνισμόν ακολούθων του Υπουργείου των Εξωτερικών επέτυχον κατά σειράν οι κ.κ. Λάμπρου, Σεφεριάδης και Νεόφυτος.

ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ 

Μοναστηράκι Δωρίδος


1925: Η απέλαση του Πατριάρχη

Κύριε διευθυντά,

Αναδιφώντας στο αρχείο του συζύγου μου, ξεχώρισα ένα κιτρινισμένο τετρασέλιδο της παλιάς εφημερίδας της Θεσσαλονίκης «ΤΟ ΦΩΣ», το οποίο, βρέθηκε στο ιταλοκρατούμενο τότε χωριό μου. Φέρει ημερομηνία 1/2/1925, δηλαδή πριν από 100 ακριβώς χρόνια και είναι αφιερωμένο στην απέλαση (30/1/1925) του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντίνου ΣΤ΄. Ο ιεράρχης αυτός, ο οποίος είχε ποιμάνει διάφορες Μητροπόλεις της Μικράς Ασίας, εξελέγη Πατριάρχης στις 17/12/1924, θεωρηθείς από την Ι. Σύνοδο ως ο ικανότερος να διαχειρισθεί τις εξαιρετικά κρίσιμες εκείνες περιστάσεις μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Χαρακτηρίστηκε όμως από την τουρκική εξουσία ως «ανταλλάξιμος» και με «συνοπτικές διαδικασίες» απελάθηκε στις 30/1/1925, 43 δηλαδή ημέρες μετά την εκλογή του! Οπως είναι γνωστό, από την πρώτη στιγμή των διαπραγματεύσεων στη Λωζάννη (21/11/1922) ο επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας Ισμέτ Πασάς (Ινονού) αξίωσε από τους συμμάχους την απομάκρυνση του Πατριαρχείου από την «Ιστανμπούλ». Ετσι, με τον πιο επίσημο τρόπο θα ετίθετο η οριστική ταφόπλακα στην Ελληνορθόδοξη Ρωμαίικη Αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως.

Η εκδίωξη του Πατριάρχη προκάλεσε σοκ στην καθημαγμένη από την καταστροφή του ’22 ελληνική κοινωνία. Εκηρύχθη γενικό πένθος, ενώ έγινε παλλαϊκός συναγερμός σε όλη την επικράτεια. Χαρακτηριστικό είναι το πρωτοσέλιδο της «Καθημερινής» της 31/1/1925. Σε όλο τον Τύπο καταγράφονται τηλεγραφήματα από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σύμφωνα με τα οποία «αι συμμαχικαί δυνάμεις θεωρούν την εκδίωξιν του Οικουμενικού Πατριάρχου ως παραβίασιν της Συνθήκης της Λωζάννης». Ξεχωρίζω μία φράση του Ι. Μεταξά: «Η αποπομπή του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως είναι διά μεν τον Ελληνισμόν ύβρις χειροτέρα και από τον απαγχονισμόν του Γρηγορίου του Ε΄, διά δε την Ορθοδοξίαν εν γένει ράπισμα το οποίον αι εξωτερικαί αυτής διαιρέσεις κατέστησαν δυνατόν».

Ο εξόριστος Πατριάρχης φιλοξενήθηκε στον προσφυγικό οικισμό της Νέας Φιλαδέλφειας Αθηνών. Παρέμεινε εκεί μέχρι τέλους (1930) κοντά στους ταλαιπωρημένους και κατεστραμμένους Μικρασιάτες της περιοχής για τα παιδιά των οποίων, εκτός άλλων, φρόντισε να αποκτηθεί μεγάλο οικόπεδο ώστε να ανεγερθεί το ιστορικό έκτοτε γήπεδο της ΑΕΚ.

Σήμερα, τα δεινά του Ελληνισμού συνεχίζονται, οι κανόνες του διεθνούς δικαίου εξακολουθούν να παραβιάζονται, αλλά εμείς απλώς «ανεχόμαστε»...

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΘΩΜΑ ΜΑΣΤΟΡΟΠΟΥΛΟΥ

 Φιλόλογος - Αρχαιολόγος, Λέκτωρ Κλασικής Φιλολογίας 

Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Αντιμάχεια Κως