Στη ρουτίνα αυτής της ειδησεογραφίας, όμως, υπάρχει ένας αριθμός. Τον έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, και θα έπρεπε να μας προβληματίσει όλους: μόνο το 2024 είχαμε από οδικά δυστυχήματα 654 νεκρούς! Περισσότερα από 11 Τέμπη, θυσία στην άσφαλτο. Οι ειδήσεις από δυστυχήματα στους δρόμους είναι σχεδόν καθημερινές, αλλά δεν συγκινούν πολλούς επειδή υποτίθεται ότι, σε μεγάλο βαθμό, είναι αποτέλεσμα της επιπολαιότητας και της περιφρόνησης των κανόνων από οδηγούς που παίρνουν προσωπικό ρίσκο και αυτό συνήθως πληρώνουν – ενώ οι πεζοί που παρασύρονται ή εκείνοι που αν και προσέχουν εμβολίζονται θεωρούνται κάπως επιπόλαια παράπλευρες απώλειες. Μια πολύ επιπόλαιη αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, στη σχετική ανάρτησή του, αποφαίνεται ότι το ζήτημα «δεν αποτελεί, προφανώς (!), ένα πρόβλημα της Αστυνομίας», είναι ευρύτερο και μας αφορά όλους. Τα δυστυχήματα, λέει, είναι «ζητήματα κουλτούρας, σεβασμού των νόμων και πολιτισμού της καθημερινότητας». Και συμπληρώνει ότι «η οδήγηση σε κατάσταση μέθης, η παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, η παράλληλη χρήση του κινητού τηλεφώνου, οι επικίνδυνες προσπεράσεις είναι ζητήματα που ξεκινούν από τον ίδιο μας τον εαυτό, την οικογένεια και το σχολείο». Προς τούτο, ο υπουργός ζητάει «κοινωνική κινητοποίηση για την υπεύθυνη οδήγηση». Η αλήθεια είναι ότι, όντως, η ελληνική κοινωνία είναι αγενής, απαίδευτη, η ατομική ευθύνη δεν είναι στις προτεραιότητες ούτε της οικογένειας ούτε του σχολείου και η οδηγική συμπεριφορά απαιτεί και άλλου τύπου παιδεία, και άλλη νοοτροπία και άλλη αξιακή συγκρότηση – και, προσθέτω, καλύτερη αξιολόγηση στη χορήγηση διπλωμάτων. Αλλά από πού κι ως πού είναι προφανές ότι τα τροχαία δεν είναι πρόβλημα της Αστυνομίας – και της Τροχαίας, που είναι το ειδικό σώμα και για τις τροχαίες παραβάσεις; Προφανώς, προφανέστατα, τα τροχαία είναι πρωτίστως πρόβλημα της Αστυνομίας. Αν κυκλοφορούν στους δρόμους μεθυσμένοι, που παραβιάζουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, αν κάνουν κόντρες στην παραλιακή, αν οδηγούν χωρίς δίπλωμα, αν παραβιάζουν τους κόκκινους σηματοδότες, υπεύθυνη για τους ελέγχους και τον καταλογισμό ποινών είναι η Τροχαία και η Αστυνομία. Αυτή είναι υπεύθυνη να ελέγχει την εφαρμογή των νόμων στους δρόμους – και το ότι η παραβατικότητα αυξάνεται είναι ευθύνη της Αστυνομίας, ούτε της οικογένειας, ούτε του σχολείου, ούτε του νομοθέτη. Κι όταν ειδικά η Τροχαία αδυνατεί, για οποιονδήποτε λόγο, να τιμωρήσει την παραβατικότητα, σημαίνει ότι πρωτίστως ευθύνεται η Τροχαία. Και όντως, ευθύνεται. Οποιος έχει δει πώς γίνονται οι έλεγχοι αλκοτέστ, αν και όταν γίνονται, σε μπλόκα που συνήθως είναι αναμενόμενα σε τόπο και μέρα, καταλαβαίνει τι εννοώ. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη δεν είναι κοινωνιολόγος. Οντως, οι αιτίες για τα δυστυχήματα είναι πολλές. Αλλά ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη οφείλει να επιβάλλει τη δημόσια τάξη. Δική του δουλειά είναι να δει πώς αυτή επιβάλλεται και στους δρόμους. Κι αυτή τη δουλειά οι πολίτες την απαιτούν – μήπως και κάποια στιγμή οι δρόμοι γίνουν πιο ασφαλείς.

 Από "ΤΑ  ΝΕΑ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ", 01/04/25

....από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 01/04/25

Tέμπη: ο τόπος του «εγκλήματος»

ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ


Αν θέλουμε οπωσδήποτε να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη «έγκλημα» για την τραγωδία των Τεμπών καλό θα ήταν να προσδιορίζαμε επακριβώς τον τόπο όπου διαπράχθηκε. Διότι είναι ένα κρίσιμο και λεπτό σημείο.

Η κοινή λογική λέει, με βάση το πραγματολογικό υλικό, πως ο χώρος του εγκλήματος ήταν το σταθμαρχείο. Εκεί έγινε σωρεία λανθασμένων χειρισμών που έφεραν την τραγωδία.

Οι λανθασμένοι χειρισμοί είναι γνωστοί, έχουν καταγραφεί κι όμως αποσιωπώνται. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, καθοδηγημένη από ένα επιτελείο «πραγματογνωμόνων», δικηγόρων και ποικιλώνυμων διαμορφωτών της κοινής γνώμης, τοποθετεί τον χώρο του εγκλήματος στον τόπο του δυστυχήματος.

...Αν δεν συγκρούονταν τα δύο τρένα δεν θα συνέβαινε η τραγωδία. Συνεπώς το πρώτο που ψάχνουμε είναι ποιος ευθύνεται για τη σύγκρουση. Κι αν μπούμε σε αυτή τη διαδικασία καταλήγουμε αβίαστα στο ανθρώπινο λάθος. Στην ατομική ευθύνη. Ελα όμως που μια τέτοια προσέγγιση αφήνει απ’ έξω τις δομές, το σύστημα, τους μηχανισμούς και ό,τι άλλο προσφέρεται για κάθε είδους εκμετάλλευση.
Εξάλλου είναι και στη φύση του ανθρώπου να μην αρκείται στο απλό, στο λογικό και οφθαλμοφανές και να ψάχνει το πολύπλοκο και το σύνθετο, που εξάπτει τη φαντασία και προσφέρεται για τη συγγραφή σεναρίων. Αλλωστε, για μια μερίδα πολιτικών, η ατομική ευθύνη, ως έννοια, βρίσκεται έξω από τους κώδικες με τους οποίους αποκρυπτογραφεί τα γεγονότα. Είναι επόμενο το ανθρώπινο λάθος να υποβαθμίζεται, διότι δεν αναγνωρίζεται ως το κινούν αίτιο μιας συμφοράς...

Το «γιατί» θα το εξετάσουμε λίγο παρακάτω. Αυτό που προέχει όμως είναι να εξετάσουμε γιατί βγαίνει από το κάδρο το σταθμαρχείο με τους τρεις εν υπηρεσία σταθμάρχες. ( Ως γνωστόν οι δύο την «κοπάνησαν» λόγω Καθαράς Δευτέρας.)

Η κοινή λογική λέει –και ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό– πως αν δεν συγκρούονταν τα δύο τρένα δεν θα συνέβαινε η τραγωδία. Συνεπώς το πρώτο που ψάχνουμε είναι ποιος ευθύνεται για τη σύγκρουση. Κι αν μπούμε σε αυτή τη διαδικασία καταλήγουμε αβίαστα στο ανθρώπινο λάθος. Στην ατομική ευθύνη. Ελα όμως που μια τέτοια προσέγγιση αφήνει απ’ έξω τις δομές, το σύστημα, τους μηχανισμούς και ό,τι άλλο προσφέρεται για κάθε είδους εκμετάλλευση.

Εξάλλου είναι και στη φύση του ανθρώπου να μην αρκείται στο απλό, στο λογικό και οφθαλμοφανές και να ψάχνει το πολύπλοκο και το σύνθετο, που εξάπτει τη φαντασία και προσφέρεται για τη συγγραφή σεναρίων. Αλλωστε, για μια μερίδα πολιτικών, η ατομική ευθύνη, ως έννοια, βρίσκεται έξω από τους κώδικες με τους οποίους αποκρυπτογραφεί τα γεγονότα. Είναι επόμενο το ανθρώπινο λάθος να υποβαθμίζεται, διότι δεν αναγνωρίζεται ως το κινούν αίτιο μιας συμφοράς.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ουδείς ασχολείται με τον μοιραίο σταθμάρχη και με τους συναδέλφους του που εγκατέλειψαν την υπηρεσία τους. Είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ.

Μόνο που εδώ έχουμε 57 νεκρούς. Και αυτοί δεν προέκυψαν μετά το τραγικό δυστύχημα, αλλά εξαιτίας του. Το ίδιο και οι τραυματίες. Σήμερα, μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις, γίνεται ολοφάνερο πως η απουσία του σταθμάρχη από την αναζήτηση ευθυνών οφείλεται και στο γεγονός πως η παρουσία του δεν εξυπηρετούσε τους πολιτικούς στόχους όλων αυτών που, εδώ και ένα χρόνο, αγωνίζονται να μη φθάσει η υπόθεση στο ακροατήριο.

Ο σταθμάρχης μεταθέτει τον τόπο του εγκλήματος στο σταθμαρχείο και όχι στον χώρο του δυστυχήματος, ακυρώνοντας έτσι και τη θεωρία της συγκάλυψης. Διότι η συγκάλυψη στέκεται λογικά μόνο στο ανοικτό πεδίο όπου συνέβη το δυστύχημα, κάτι που δικαιολογεί και την πολιτικοποίηση του τραγικού συμβάντος.

Το εγκληματικό λάθος του σταθμάρχη είναι στιγμιαίο, ενώ το πλήθος, υπό το κράτος της οργής μεθοδικά καλλιεργημένης, απαιτεί το έγκλημα να είναι διαρκές.