Η βασική αντίδραση στη μεταπολιτευτική κοινοτοπία, ωστόσο, ήταν αριστερή και είχε εκδηλωθεί πολύ πρώιμα. Από μια Αριστερά πρωτόγνωρη, ανένταχτη και κριτική. Πριν από το 1989, εστίαζε στον ανελεύθερο χαρακτήρα των κομμουνιστικών καθεστώτων, κατόπιν συγκρούστηκε συχνά με τα κυρίαρχα στερεότυπα. Η κριτική Αριστερά οδήγησε πολίτες σε έξοδο από τις οργανώσεις και τα κόμματα, χωρίς όμως να πάψουν να είναι παρεμβατικοί. Ιδίως σε εποχές όπου έκριναν ότι διακυβεύονται η ομαλότητα, οι κατακτήσεις της γενιάς μας, οι αξίες μας και οι ζωές μας. Τα τελευταία χρόνια, τέτοιοι αριστεροί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή κατά του λαϊκισμού των Αγανακτισμένων, έφτιαξαν την κίνηση «Μένουμε Ευρώπη» και υποστήριξαν το Ναι στο δημοψήφισμα, πολέμησαν τον καθεστωτισμό και τις μεθοδεύσεις των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διεκδικώντας την έξοδο στην κανονικότητα. Το ιδεολογικό αυτό πολιτικό ρεύμα συχνά παράγει ειδήσεις. Μια τέτοια είδηση παραθέτω παρακάτω: Μια ομάδα αριστερών, με καταγωγή από όλους τους κομματικούς χώρους και με σημαντική επαγγελματική επιφάνεια, έχει ήδη προχωρήσει σε διεπιστημονική συνεργασία με στόχο τη σύνταξη κατηγορητηρίου και την κατάθεση μηνύσεων εναντίον όσων, με συνειδητά ψέματα για την υπόθεση των Τεμπών, επιχειρούν τα τελευταία δύο χρόνια να δημιουργήσουν κλίμα πολιτικής αποσταθεροποίησης. Μαθαίνω ότι η πρωτοβουλία αυτή θα ανακοινωθεί σύντομα – και θα είναι έκφραση της απαίτησης που έχει η κοινωνία των πολιτών για σεβασμό του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών κανόνων....

 Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ" (φύλλο 05-06/04/25)

ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

Η μεταπολίτευση του 1974 ήταν το μεγάλο πάρτι της δημοκρατίας. Ο φόβος της ελεύθερης έκφρασης, που την είχε πνίξει η χούντα, πολύ σύντομα διαλύθηκε και η χώρα έμαθε την ελευθερία – μια πρωτόφαντη κατάσταση όπου όλες οι φωνές είχαν δικαίωμα να ακουστούν κι όπου, μοιραία, ιδεολογικά ρεύματα και απόψεις έπρεπε να κονταροχτυπηθούν για να κερδίσουν έδαφος και επιρροή.

Ηταν εποχή ανόδου της Αριστεράς. Εύλογη για πολλούς. Ξεκίνησε από τα πανεπιστήμια και επεκτάθηκε στα έντυπα, το βασικό εργαλείο παιδείας και επικοινωνίας εκείνη την εποχή. Βασικοί παραλήπτες των καινούργιων ιδεών ήταν οι νέοι, οι πιο ευεπίφοροι στις ριζοσπαστικότερες ιδέες, τους οποίους τα κόμματα φρόντιζαν να χειραγωγούν στο πλαίσιο της κομματικά οργανωμένης ζωής.

Δεν χρειάστηκε πολύς καιρός, πάντως, για να φτιαχτούν τα αριστερά στερεότυπα της μεταπολίτευσης, τα οποία κυριάρχησαν στη δημόσια ζωή και ως ανταπόδοση των μετεμφυλιακών διωγμών, όταν το κράτος αντιμετώπισε την Αριστερά ως υπόλειμμα της εμφυλιακής ανταρσίας. Ανάμεσα στα στερεότυπα αυτά που βρήκαν μαζική διάδοση, δυστυχώς, ήταν η δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη της ζωής και της παραγωγής, η υποβάθμιση της παιδείας και η αποδέσμευση του πανεπιστημίου από την παραγωγή. Το βασικό σύνθημα που διαδόθηκε μετά το 1979 στην εκπαίδευση έλεγε «Οχι στην εντατικοποίηση». Με τέτοιες νοοτροπίες, στις μέρες μας, το σχολείο έφτασε να είναι φυτώριο λειτουργικού αναλφαβητισμού και τα δημόσια πανεπιστήμια (αφού ο ανταγωνισμός από την ιδιωτική πρωτοβουλία είναι απαγορευμένος) να είναι, κυρίως, ο χώρος αναπαραγωγής αριστερών στελεχών – και του προοδευτισμού του «λεφτόδεντρου».

Στο πλαίσιο αυτό, η Δεξιά έμεινε πίσω. Αν και αντέγραψε οργανωτικά αριστερές πρακτικές, έμεινε εγκλωβισμένη σε στερεότυπα πατριωτισμού/εθνικισμού και στην παραδοσιοκρατία του πελατειασμού. Και θα έμενε εκεί αν δεν υιοθετούσε, πολιτικά και ιδεολογικά, την υπόσχεση για ήττα του λαϊκισμού και για επιστροφή στην κανονικότητα.

Η βασική αντίδραση στη μεταπολιτευτική κοινοτοπία, ωστόσο, ήταν αριστερή και είχε εκδηλωθεί πολύ πρώιμα. Από μια Αριστερά πρωτόγνωρη, ανένταχτη και κριτική. Πριν από το 1989, εστίαζε στον ανελεύθερο χαρακτήρα των κομμουνιστικών καθεστώτων, κατόπιν συγκρούστηκε συχνά με τα κυρίαρχα στερεότυπα. Η κριτική Αριστερά οδήγησε πολίτες σε έξοδο από τις οργανώσεις και τα κόμματα, χωρίς όμως να πάψουν να είναι παρεμβατικοί. Ιδίως σε εποχές όπου έκριναν ότι διακυβεύονται η ομαλότητα, οι κατακτήσεις της γενιάς μας, οι αξίες μας και οι ζωές μας.

Τα τελευταία χρόνια, τέτοιοι αριστεροί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή κατά του λαϊκισμού των Αγανακτισμένων, έφτιαξαν την κίνηση «Μένουμε Ευρώπη» και υποστήριξαν το Ναι στο δημοψήφισμα, πολέμησαν τον καθεστωτισμό και τις μεθοδεύσεις των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διεκδικώντας την έξοδο στην κανονικότητα.

Το ιδεολογικό αυτό πολιτικό ρεύμα συχνά παράγει ειδήσεις. Μια τέτοια είδηση παραθέτω παρακάτω: Μια ομάδα αριστερών, με καταγωγή από όλους τους κομματικούς χώρους και με σημαντική επαγγελματική επιφάνεια, έχει ήδη προχωρήσει σε διεπιστημονική συνεργασία με στόχο τη σύνταξη κατηγορητηρίου και την κατάθεση μηνύσεων εναντίον όσων, με συνειδητά ψέματα για την υπόθεση των Τεμπών, επιχειρούν τα τελευταία δύο χρόνια να δημιουργήσουν κλίμα πολιτικής αποσταθεροποίησης. Μαθαίνω ότι η πρωτοβουλία αυτή θα ανακοινωθεί σύντομα – και θα είναι έκφραση της απαίτησης που έχει η κοινωνία των πολιτών για σεβασμό του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών κανόνων.

Η κριτική Αριστερά είναι εδώ και παραμένει ενεργή