Πιο αποκαρδιωτικό και τυπικά λιγότερο αναμενόμενο είναι ότι η ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ προκάλεσε χαμόγελα και στο αριστερό στρατόπεδο. Αφενός, η άγαρμπη και σαφώς υπέρ των ρωσικών συμφερόντων μέριμνα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία χαροποιεί όσους δεν πείστηκαν ποτέ ότι η Ουκρανία είναι θύμα εισβολής. Αφετέρου, η υποτίμηση του ευρωπαϊκού οράματος και η παρουσίαση της Ευρώπης ως παρηκμασμένου σκορποχωριού επιβεβαιώνει την προκατάληψη, αν όχι το απροκάλυπτο μίσος, των αριστερών αντιευρωπαϊστών για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα (αυτό που τα τελευταία χρόνια κατήγγελλαν εν χορώ ως φασιστικό). Οι προσβολές του Βανς, λοιπόν, ενώνουν αριστερούς και δεξιούς σε μια κοινή στάση εναντίον της Ευρώπης, αν και με διαφορετικό ορίζοντα: Οι μεν επιθυμούν μια άλλη Ευρώπη, οι δε μια μη Ευρώπη. Κανείς, πάντως, δεν είναι έτοιμος για την Ευρώπη εκείνη που δεν θα έχει ανάγκη τις συμβουλές ενός περαστικού συμφεροντολόγου.

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

                                                              "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 22/02/25

ΔΙΑΤΑΣΕΙΣ/Του ΄Αρη Αλεξανδρή

Ο πονηρός κύριος Βανς

Αν ήθελε να μας προϊδεάσει για τη στρατηγική και οικονομική υποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Ευρώπη, θα μπορούσε να το κάνει ευθέως. Θα έπρεπε ίσως να βρει άλλο μέρος και διαφορετική στιγμή, αλλά, και πάλι, θα μπορούσε να το κάνει· θα ήταν δυσάρεστο αλλά πολιτικά έντιμο. Αντ’ αυτού, ο Τζέι Ντι Βανς αξιοποίησε το βήμα του στο Μόναχο για να μας επιπλήξει αναρμοδίως: Η Ευρώπη δεν τιμά τις αξίες της, ενθαρρύνει τη μαζική μετανάστευση, καταστέλλει την ελευθερία του λόγου, γίνεται ολοένα πιο αυταρχική σε βαθμό που ακυρώνει εκλογές. Τα «στάνταρντ» της είναι χαμηλά. Κάποιος καχύποπτος θα έλεγε ότι η δασκαλίστικη επίθεση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στους Ευρωπαίους συμμάχους του ήταν ένα σκηνοθετημένο ξέσπασμα με στόχο τη νομιμοποίηση μιας προειλημμένης απόφασης. Ας μην πούμε στα ίσα ότι μας κούρασαν οι συμμαχικές δαπάνες γιατί θα φανούμε κακοί· ας αποδώσουμε στους συμμάχους χαρακτηριστικά και ευθύνες δημοκρατικής εκτροπής, ώστε να φανεί πως αυτοί μας οδήγησαν στην απόσυρση.

Μισές αλήθειες

Στο διάβημα του Βανς, οι Ευρωπαίοι οπαδοί της κυβέρνησης Τραμπ δεν εντόπισαν κάτι προβληματικό (τον υποτιμητικό τόνο, το πατρονάρισμα, τις υπεραπλουστεύσεις), αλλά επέλεξαν να δουν εκείνα τα γνωρίσματα τα οποία ούτως ή άλλως εκτιμούν στο κίνημα MAGA· τα στοιχεία δηλαδή που τον τελευταίο καιρό συγκροτούν αναλογικά την πολιτική υπόσταση του MEGA (Make Europe Great Again – το franchise του παραμυθιού). Ο Βανς δεν είπε ψέματα, λένε. Η Ευρώπη ταλανίζεται πράγματι από τα προβλήματα που αναφέρει ο αντιπρόεδρος και καλά θα κάνουμε να φροντίσουμε μόνοι μας τα του οίκου μας, χωρίς να κατηγορούμε όποιον μας τα επισημαίνει. Ο Βανς μπορεί να μην είπε ψέματα, ωστόσο, δεν είπε ακριβώς την αλήθεια· περιέγραψε μια ζοφερή κατάσταση (που ισχύει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό), αλλά με χαρακτηριστική ευκολία την ανήγαγε –τι έκπληξη!– εκεί όπου ανάγει τα πάντα: στη φίμωση της αντίθετης άποψης, στην ανελευθερία, στον εχθρό εντός των πυλών. Ηταν σαν να το είπε χωρίς να το πει: για την ευρωπαϊκή κρίση φταίνε οι woke!

Μια βολική ερμηνεία

Φταίει όμως πραγματικά η «woke κουλτούρα» για τα προσφυγικά ρεύματα; Φταίει για τους πολέμους, τα καθεστώτα και τις πολιτικές αναταραχές που προκαλούν κινητικότητα προς την ευρωπαϊκή ήπειρο; Φταίει για τις απόπειρες της Ρωσίας να παρέμβει σε εκλογικές διαδικασίες (τις οποίες ο Βανς αναγνωρίζει μεν ως σενάριο, αλλά δεν θεωρεί και ιδιαίτερα άξιες λόγου); Φταίει για την αδυναμία της Ευρώπης να ενοποιηθεί, να καταστρώσει συλλογικές πολιτικές και να φροντίσει για την άμυνά της; Τα προβλήματα είναι εκεί, εμείς τα βλέπουμε και τα ζούμε καλύτερα από τον επισκέπτη αντιπρόεδρο, όμως θα ήταν πιο παραγωγικό από την πλευρά του –εφόσον τα απαριθμεί επειδή τον ενδιαφέρει η επίλυσή τους– να προτείνει πολιτικές λύσεις, όχι να κουνάει από άμβωνος το δάχτυλο για το δράμα του Σκωτσέζου που η ανάλγητη Ευρώπη τού στερεί νομοθετικά το δικαίωμα στην
προσευχή. Η Ευρώπη ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα προβλήματά της, αλλά η υποτιθέμενη μαλθακότητα δεν μπορεί να αποτελεί ερμηνευτικό εργαλείο για καθένα από αυτά.

Πρόσφορο έδαφος

Το κυβερνητικό σχήμα του Τραμπ είχε ήδη πολλά ερείσματα στην ελληνική και ευρωπαϊκή Δεξιά. Το σκεπτικό ότι όλα είναι μια απόφαση, ότι όλες οι παθογένειες λύνονται μεμιάς αρκεί να το θέλουμε (θέλετε λιγότερα εγκλήματα; Περιορίστε τη μετανάστευση. Θέλετε περιορισμένη μετανάστευση; Κλείστε τα σύνορα) και ότι κάθε δυσλειτουργία οφείλεται σε έναν ορισμένο εχθρό που πρέπει να παταχθεί, είναι το καύσιμο του λαϊκιστικού μετώπου που είδαμε να συσπειρώνεται τις προάλλες στη Μαδρίτη υπό την αιγίδα της ευρωομάδας των Πατριωτών. Η έλξη που ασκεί ο Τραμπ στους υπερπατριώτες συγκεφαλαιώνεται στο περιεχόμενο και στο πνεύμα της ομιλίας του Τζέι Ντι Βανς: Αν ήμασταν λίγο πιο σκληροί, θα περνούσαμε πολύ καλύτερα· αν επανέλθουμε στις παλιές καλές αξίες μας (είναι ασαφές ποιες είναι αυτές και αν υπήρξαν ποτέ τόσο συμπαγείς όσο τις φανταζόμαστε) και σταματήσουμε να τα βάζουμε με την καημένη τη Ρωσία, θα γνωρίσουμε μια νέα εποχή ακμής.

Απρόσμενοι σύμμαχοι

Πιο αποκαρδιωτικό και τυπικά λιγότερο αναμενόμενο είναι ότι η ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ προκάλεσε χαμόγελα και στο αριστερό στρατόπεδο. Αφενός, η άγαρμπη και σαφώς υπέρ των ρωσικών συμφερόντων μέριμνα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία χαροποιεί όσους δεν πείστηκαν ποτέ ότι η Ουκρανία είναι θύμα εισβολής. Αφετέρου, η υποτίμηση του ευρωπαϊκού οράματος και η παρουσίαση της Ευρώπης ως παρηκμασμένου σκορποχωριού επιβεβαιώνει την προκατάληψη, αν όχι το απροκάλυπτο μίσος, των αριστερών αντιευρωπαϊστών για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα (αυτό που τα τελευταία χρόνια κατήγγελλαν εν χορώ ως φασιστικό). Οι προσβολές του Βανς, λοιπόν, ενώνουν αριστερούς και δεξιούς σε μια κοινή στάση εναντίον της Ευρώπης, αν και με διαφορετικό ορίζοντα: Οι μεν επιθυμούν μια άλλη Ευρώπη, οι δε μια μη Ευρώπη. Κανείς, πάντως, δεν είναι έτοιμος για την Ευρώπη εκείνη που δεν θα έχει ανάγκη τις συμβουλές ενός περαστικού συμφεροντολόγου.