Τα κέρδη, όμως, της Βάιντελ δεν είναι η νίκη που προσδοκούσε. Η επίδοσή της, παρά τον διπλασιασμό της δύναμής της, δεν την κατοχυρώνει ως κυβερνητικό εταίρο εν αναμονή – ως τον ρυθμιστικό παράγοντα που μέλλει να επιβληθεί στον επόμενο εκλογικό κύκλο. Η εκπλήρωση ή όχι αυτής της προσδοκίας –για οριστική ανατροπή του συστήματος– θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα των κομμάτων του παραδοσιακού Κέντρου να επανεπινοήσουν τον εαυτό τους. Θα εξαρτηθεί πρωτίστως από την ικανότητα του Μερτς να μην αφήσει τον χρόνο να κυλήσει σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις για τους αστερίσκους μιας προγραμματικής συμφωνίας. Να μην ολισθήσει και ο ίδιος σε ένα στυλ διακυβέρνησης που θα προσομοιάζει στη μερκελική βραδύτητα του «βήμα προς βήμα». Αυτό το στυλ, της μακράς διαβούλευσης και των εύθραυστων συναινέσεων, δεν είναι μόνο ακατάλληλο για το περιβάλλον των ταυτόχρονων κρίσεων μέσα στο οποίο θα κληθεί να κυβερνήσει ο Μερτς. Προσλαμβάνεται κιόλας από τους πολίτες ως διαρκές βραχυκύκλωμα του συστήματος – ως ένδειξη της παράλυσής του, την ώρα που οι δυνάμεις αμφισβήτησής του εκπέμπουν κτηνώδη αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να «σκίσουν» όλα τα προβλήματα σε μία ημέρα....Για να παραμείνει η γερμανική δημοκρατία ένα σύστημα που κυβερνάται από το Κέντρο, πρέπει το Κέντρο να πάψει να είναι ο πόλος των ίσων αποστάσεων, που τον ετεροκαθορίζει πάντα η αποστασιοποίησή του από τα άκρα. Αυτή η αμυντική στάση ήταν ίσως αρκετή μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Τώρα, ο Μερτς και οι ηττημένοι εταίροι του, που θα μοιραστούν μαζί του την εξουσία, θα πρέπει να δώσουν υπόσταση σε ένα ριζοσπαστικό Κέντρο που μπορεί να τα αλλάξει όλα –στη Γερμανία και στην Ευρώπη– εδώ και τώρα. Που μπορεί να τρέξει πιο γρήγορα από τη νομοτέλεια της φθοράς του.

 Από "ΤΑ ΝΕΑ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ", 25/02/25

"ΤΑ ΝΕΑ", 25/02/25

...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

που δεν επηρέαζε τη μοίρα της υπόλοιπης Ευρώπης. Ηταν ζήτημα αποχρώσεων, κάτι που σ’ εμάς τους μεσογειακούς μάλλον προκαλεί την ψύχρα της πλήξης. Υπήρχαν, βέβαια, και τα προσχήματα. Πότε τις κέρδιζαν οι δεξιοί χριστιανοδημοκράτες, πότε οι αριστεροί σοσιαλδημοκράτες. Θα θυμάστε πόσο τονώθηκε το φρόνημα της Αριστεράς παρ’ ημίν όταν τις προτελευταίες εκλογές τις κέρδισε ο Σολτς. Ούτως ή άλλως εμείς οι υπόλοιποι το μόνο που περιμέναμε ήταν η Γερμανία να συνεχίσει να παίζει τον ρόλο της στην Ευρώπη. Να παραμείνει η ατμομηχανή της, κι ας βογκάει, κι ας μας αλλάζει τα φώτα, όπως μας τα άλλαξε με τα μνημόνια. 

Οι προχθεσινές εκλογές έσπασαν την ανία. Κατ’ αρχάς μας ενδιέφερε το ποσοστό που θα κατάφερνε να πάρει το κόμμα Εναλλακτική. Βγήκε δεύτερο. Περίμεναν μεγαλύτερο ποσοστό; Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει τι είναι αυτό το συνονθύλευμα νεοναζί και παραδοσιακών ακροδεξιών, στο οποίο προΐσταται μια κυρία η οποία είναι ομοφυλόφιλη, μεγαλώνει παιδιά με τη σύντροφό της, αλλά δεν την έχει νυμφευθεί ή παντρευτεί επειδή είναι εναντίον του γάμου των ομοφύλων. Ενα κόμμα το οποίο διαπρέπει κυρίως στις περιφέρειες της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Αυτό δεν μου κάνει τόση εντύπωση. Οταν έχεις ζήσει θεωρώντας τον κοινοβουλευτισμό εχθρό είναι φυσιολογικό να τον αντιμετωπίζεις απαξιωτικά. Είναι η Εναλλακτική το τελευταίο κληροδότημα του κομμουνισμού στη Γερμανία;

Ο κ. Μερτς θεωρείται «ατλαντιστής». Είναι ικανός να αποκαταστήσει τις σχέσεις εμπιστοσύνης της Ευρώπης με τις ΗΠΑ του Τραμπ και του Μασκ; Πάντως η εκλογή του επισφραγίζει την απόσταση της Γερμανίας από τη Ρωσία, την πολιτική του Σρέντερ και της Μέρκελ –σοσιαλδημοκράτης ο ένας, χριστιανοδημοκράτισσα ή άλλη– που στέρησαν στην Ευρώπη την ενεργειακή αυτονομία. Είναι τυχαίο ότι η Μέρκελ είναι παιδί της Ανατολικής Γερμανίας και μεγάλωσε υπό την επικυριαρχία της πρώην Σοβιετίας και νυν Πουτινίας; 

Θα μπορέσει ο κ. Μερτς να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της Ευρώπης και να της δώσει μια θέση στις διαπραγματεύσεις για την τύχη της Ουκρανίας; Να διεκδικήσει μια θέση ανάμεσα σε δύο δυνάμεις που την περιφρονούν; Του χρειάζεται και ο δεύτερος πόλος του άξονα, η Γαλλία. Ο Μακρόν επισκέφθηκε τον Τραμπ και αναρωτιέμαι τι του είπε πέρα από τα καλοπροαίρετα. Υποτίθεται ότι τον προειδοποίησε ότι αν υποχωρήσει στη Ρωσία για την Ουκρανία θα χάσει διαπραγματευτικά όπλα απέναντι στην Κίνα που τον ενδιαφέρει. Και για να κλείσω με κάτι αισιόδοξο. Η κ. Κεραμέως μου είπε ότι στις «ημέρες εργασίας», στη Γερμανία, συμμετείχαν και Γερμανοί πολίτες, οι οποίοι ψάχνουν δουλειά στην Ελλάδα.

Βραδύτητα

• ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Η κάλπη αυτή δεν είχε νικητές. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία πέρασε τον φράχτη. Η Αλις Βάιντελ μπορεί να αισθάνεται ότι αποδαιμονοποίησε το κόμμα της τόσο, ώστε να σπάσει για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά της γερμανικής δημοκρατίας την κυριαρχία του παλαιού δικομματισμού. Μπορεί να αισθάνεται δικαιωμένη επειδή τα προγράμματα των άλλων κομμάτων και το ύφος της προεκλογικής αντιπαράθεσης προσαρμόστηκαν στη δική της ορμή. Ακόμη και η ενίσχυση του κόμματος της Αριστεράς μπορεί να εξηγηθεί σαν αντίδραση στην Εναλλακτική.

Τα κέρδη, όμως, της Βάιντελ δεν είναι η νίκη που προσδοκούσε. Η επίδοσή της, παρά τον διπλασιασμό της δύναμής της, δεν την κατοχυρώνει ως κυβερνητικό εταίρο εν αναμονή – ως τον ρυθμιστικό παράγοντα που μέλλει να επιβληθεί στον επόμενο εκλογικό κύκλο.

Η εκπλήρωση ή όχι αυτής της προσδοκίας –για οριστική ανατροπή του συστήματος– θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα των κομμάτων του παραδοσιακού Κέντρου να επανεπινοήσουν τον εαυτό τους. Θα εξαρτηθεί πρωτίστως από την ικανότητα του Μερτς να μην αφήσει τον χρόνο να κυλήσει σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις για τους αστερίσκους μιας προγραμματικής συμφωνίας. Να μην ολισθήσει και ο ίδιος σε ένα στυλ διακυβέρνησης που θα προσομοιάζει στη μερκελική βραδύτητα του «βήμα προς βήμα».

Αυτό το στυλ, της μακράς διαβούλευσης και των εύθραυστων συναινέσεων, δεν είναι μόνο ακατάλληλο για το περιβάλλον των ταυτόχρονων κρίσεων μέσα στο οποίο θα κληθεί να κυβερνήσει ο Μερτς. Προσλαμβάνεται κιόλας από τους πολίτες ως διαρκές βραχυκύκλωμα του συστήματος – ως ένδειξη της παράλυσής του, την ώρα που οι δυνάμεις αμφισβήτησής του εκπέμπουν κτηνώδη αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να «σκίσουν» όλα τα προβλήματα σε μία ημέρα.

Η γερμανική κοινωνία κυκλώνεται από νέφη εσωτερικής και εξωτερικής ανασφάλειας. Εσωτερικά, είναι μια χώρα παρωχημένων υποδομών, υπερ-γραφειοκρατικών υπηρεσιών, που κινδυνεύει να χάσει τον εξαγωγικό δυναμισμό της. Εξωτερικά, το γεωπολιτικό κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ την υποχρεώνει να ξαναμετρήσει το μπόι της και να ξοδέψει γενναία για την άμυνά της. (Δεν είναι αντιφατικό: Ξοδεύοντας για την άμυνα, θα τονώσει ταυτόχρονα και τη βιομηχανία της.)

Για να παραμείνει η γερμανική δημοκρατία ένα σύστημα που κυβερνάται από το Κέντρο, πρέπει το Κέντρο να πάψει να είναι ο πόλος των ίσων αποστάσεων, που τον ετεροκαθορίζει πάντα η αποστασιοποίησή του από τα άκρα. Αυτή η αμυντική στάση ήταν ίσως αρκετή μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Τώρα, ο Μερτς και οι ηττημένοι εταίροι του, που θα μοιραστούν μαζί του την εξουσία, θα πρέπει να δώσουν υπόσταση σε ένα ριζοσπαστικό Κέντρο που μπορεί να τα αλλάξει όλα –στη Γερμανία και στην Ευρώπη– εδώ και τώρα. Που μπορεί να τρέξει πιο γρήγορα από τη νομοτέλεια της φθοράς του.

Τίποτε δεν δείχνει ότι θα το πετύχουν.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 25/02/35

Θετικό αποτέλεσμα για την Ευρώπη

Toυ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ


Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών δίνει στην ισχυρότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης την ευκαιρία να δείξει ότι θέλει και μπορεί να σηκώσει το βάρος μιας οικονομικής, πολιτικής και αμυντικής αναδιάρθρωσης της Ευρώπης.

Ο Φρίντριχ Μερτς, του οποίου ο σχηματισμός CDU/CSU κέρδισε τις περισσότερες ψήφους και έδρες (28,5% και 208, αντιστοίχως) στο κοινοβούλιο των 630 εδρών, δηλώνει έτοιμος να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας. Μένει όμως να δούμε εάν το σοσιαλδημοκρατικό SPD (στην τρίτη θέση με 16,4% και 120 έδρες) θα μπορέσει να πετύχει εσωτερική ομοψυχία ώστε να έρθει σε συμφωνία για τον σχηματισμό «μεγάλου συνασπισμού» των δύο κομμάτων. Δεν είναι σίγουρο ότι οι εσωκομματικές διαφωνίες στο SPD για το ζήτημα της μετανάστευσης θα επιτρέψουν συνεργασία με το CDU/CSU, καθώς οι θέσεις τους σε αυτό το ζήτημα είναι αντίθετες. Το γεγονός, ωστόσο, ότι οι επίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ των κομμάτων θα αρχίσουν στις 6 Μαρτίου (λόγω καρναβαλιού και εκλογών στο κρατίδιο του Αμβούργου), δείχνει πως οι πολιτικοί μάλλον δεν επείγονται να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία απ’ ό,τι συνήθως.

Δεν θα υπάρξει κενό εξουσίας έως ότου σχηματιστεί νέα κυβέρνηση. Η Αγκελα Μέρκελ, εξάλλου, είχε παραμείνει στην καγκελαρία 73 ημέρες πριν τη διαδεχθεί ο απερχόμενος σήμερα Ολαφ Σολτς του SPD. Το ξεκάθαρο μήνυμα από την Ουάσιγκτον, όμως, ότι η Ευρώπη πρέπει να φροντίζει για τη δική της ασφάλεια πλέον, καθώς και η ενίσχυση του Βλαντιμίρ Πούτιν από δηλώσεις και πράξεις του Ντόναλντ Τραμπ και υπουργών του, ωθούν τον Μερτς να θέσει ως προτεραιότητα τη διπλωματική και αμυντική θωράκιση της Ευρώπης. «Για εμένα, απόλυτη προτεραιότητα θα είναι η ενίσχυση της Ευρώπης το συντομότερο, ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε πραγματική ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ, βήμα προς βήμα», δήλωσε ο Μερτς προχθές. Χθες υπογράμμισε: «Είναι σαφές ότι εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να μπορούμε να δράσουμε γρήγορα». Η Γαλλία χαιρέτισε το αποτέλεσμα των εκλογών και προσβλέπει στην αναθέρμανση του γαλλογερμανικού άξονα.

Πέρα από τους κινδύνους στο γεωπολιτικό περιβάλλον, η Γερμανία σήμερα έχει να αντιμετωπίσει και την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος AFD, το οποίο διπλασίασε το ποσοστό του από το 2021, με 20,8% και 152 έδρες. «Είναι η τελευταία προειδοποίηση στα κόμματα του δημοκρατικού κέντρου της Γερμανίας να βρουν κοινό έδαφος μεταξύ τους», σχολίασε ο Μερτς. Παρότι ανησυχητική η δυναμική της AFD, η οποία βάλλει κατά της Ε.Ε., το εκλογικό αποτέλεσμα επιτρέπει τον σχηματισμό ισχυρού κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά και δείχνει πόσο αναγκαίο είναι ένα ισχυρό μέτωπο εναντίον των εξωγενών και ενδογενών κινδύνων που αντιμετωπίζουν και η Γερμανία και η Ε.Ε. Αρκεί τα δύο κόμματα του «δημοκρατικού κέντρου» (όπως λέει ο Μερτς) να δράσουν γρήγορα και να σχηματίσουν μια κυβέρνηση που θα συμβάλει στην εξέλιξη και, έτσι, στην επιβίωση, της Ενωσης.