Από "ΤΑ ΝΕΑ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 16/04/20 |
Οι σπουδές και διαφορετικές επαγγελματικές επιλογές που κάνετε μαρτυρούν ανησυχία και εσωτερική αναταραχή. Ετσι είναι;
Η ζωή μου ξεκινάει από τη γειτονιά της Πάτρας στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες εκείνη την εποχή όταν εγώ ήμουν παιδί ήταν τελείως διαφορετικές. Ενα μεγάλο μέρος του χρόνου μου το περνούσα στους δρόμους. Οι παρέες, οι συναναστροφές, το ποδόσφαιρο είχαν μείζονα σημασία τότε. Το ίδιο συνέβαινε βέβαια και με τους μεγάλους. Θυμάμαι τα απογεύματα τις γυναίκες να κάθονται στο πεζούλι, να πιουν τον καφέ τους και να σχολιάσουν την επικαιρότητα. Την ίδια στιγμή, όμως, διαμόρφωναν και μια κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία ήταν υψηλής τάξεως. Πήγαιναν φαγητό σε όποιον είχε ανάγκη, στέλνανε εμάς την πιτσιρικαρία στον φούρνο για να αγοράσουμε ψωμί και να το πάμε όπου μας έλεγαν. Εμείς λοιπόν η πιτσιρικαρία της γειτονιάς είχαμε συνδεθεί με τα παιδιά που φιλοξενούσε το βρεφοκομείο. Μπαίναμε μέσα και παίζαμε στην παιδική χαρά και συναναστρεφόμασταν τους συνομηλίκους μας.
Η επαφή σας με το βρεφοκομείο άρχισε από ανάγκη για παιχνίδι, αλλά τελικά σας προσέφερε πάρα πολλά....
Αναμφισβήτητα. Ηταν το σημείο στο οποίο όταν βρισκόμασταν, οι γονείς δεν ανησυχούσαν γιατί είχαν άμεση πληροφόρηση. Ηταν μέσα στη ζωή της γειτονιάς. Θυμάμαι ότι ένα παιδί - που τον λέγαμε Κάμπο, δεν ξέρω γιατί -γλίστρησε, χτύπησε στο κεφάλι του και πέθανε. Αυτό μας είχε συγκλονίσει. Στο βρεφοκομείο έγινε και η πρώτη μεγάλη αλλαγή στη ζωή μου.
Τι ακριβώς συνέβη;
Στην Εκτη Δημοτικού συνάντησα τον πατέρα Κωνσταντίνο Οικονόμου και κυριολεκτικά μεταλλάχτηκα. Είχαμε πάει στο νοσοκομείο για να δούμε έναν συμμαθητή μας που νοσηλευόταν και το κάναμε άνω - κάτω με τη φασαρία μας. Εκεί ήταν ο πατέρας Κωνσταντίνος Οικονόμου, ο οποίος μας διέσωσε από ένα βρωμόξυλο που θα τρώγαμε. Δεν σεβαστήκαμε τον χώρο του νοσοκομείου και την ησυχία που έπρεπε να κάνουμε. Μας προσκάλεσε να ακούσουμε το κατηχητικό του. Αλλά ξέρετε κάτι; Δεν έχουν σημασία τόσο τα γεγονότα όσο η αίσθηση που σου αφήνουν μερικοί άνθρωποι.
Με ποιο τρόπο;
Η φορά της ζωής σε φέρνει σε επαφή με εκείνους που έχουν μια ωριμότητα διαφορετική. Φτάνει δηλαδή η φυσική τους παρουσία, το βλέμμα τους, οι λίγες κουβέντες που θα σου πουν. Τα λόγια τους δεν έχουν καμία επίκριση, κανένα μέικ απ, αλλά είναι γεμάτα από αγαπητική διάθεση. Αυτό είναι ικανό να σε μετατρέψει. Θα σας πω ένα παράδειγμα: Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία ήταν μια μεγάλη πόρνη. Αυτό ήταν το επάγγελμά της. Δούλευε στην Αλεξάνδρεια, όπου είχε την πελατεία της. Την περίοδο του Πάσχα πήγαινε στα Ιεροσόλυμα. Εκεί συνάντησε έναν άντρα, τον Ζωσιμά, ο οποίος της εξήγησε ότι αυτά που κάνει της είναι παντελώς άχρηστα. Λέει μάλιστα ο βιογράφος της ότι αυτή η γυναίκα συγκλονίστηκε τόσο πολύ, ώστε «έρωτι έρωτα αντικρούσασθαι». Αλλαξε χωρίς να παρακολουθήσει ούτε κατηχητικό ούτε συμβουλευτική.
Μου κάνει εντύπωση που χρησιμοποιείτε κανονικές λέξεις και δεν τις μακιγιάρετε κάτω από την ιδιότητά σας.
Το ότι είμαι και παπάς δεν με εμποδίζει να λέω τα πράγματα με το όνομά τους. Εκεί που πρέπει και όταν μπορώ. Δεν κατεβαίνω στη λαϊκή αγορά και βρίζω.
Να επιστρέψουμε στην πρώτη ανατροπή της ζωής σας και στον πατέρα Κωνσταντίνο.
Η στάση του είναι ίδια με εκείνη της μάνας που κρατάει το παιδί της όταν εκείνο ξυπνάει από έναν εφιάλτη, που το παίρνει στην αγκαλιά της και το λικνίζει.
Ποιος ήταν ο δικός σας εφιάλτης τότε;
Υπήρχε μια αναζήτηση την οποία δεν μπορούσα να την προσδιορίσω εκείνο τον καιρό. Μια εσωτερική αναστάτωση, μια ενοχή, ένα αίσθημα περίεργο, μια μοναχικότητα και μια ήπια μελαγχολία, την οποία δεν μπορούσα να διαχειριστώ.
Ολα αυτά πώς τα εκφράζατε ως παιδί;
Το παιχνίδι μού έδωσε τη δυνατότητα να τα διαχειρίζομαι, αλλά δεν λυνόταν κάτι. Η καθημερινή παρουσία του πατέρα Κωνσταντίνου ήταν το λαδάκι στις πληγές μου. Αρκεί να σας πω ότι όταν γνώρισα τον πατέρα Κωνσταντίνο τελείωσα την Πρώτη Γυμνασίου με 11 και την Τρίτη Γυμνασίου με 19. Εκανα τα ίδια πράγματα στη ζωή μου, αλλά διαφορετικά. Δεν είχαν, αν θέλετε, την οξύτητα και την αλαζονεία των προηγούμενων ετών. Είχαν δηλαδή περισσότερο συγκατάβαση.
Οι εσωτερικές αναταραχές σταμάτησαν;
Η εφηβεία είναι ένα καζάνι που βράζει. Εχει μια βιολογική αρχή και ένα ψυχολογικό τέλος. Πέρασα έβδομος στο Πανεπιστήμιο, αλλά συνέχισα να ταλανίζομαι από ερωτηματικά. Ποια θα είναι η ζωή μου, πώς θα την οργανώσω κ.λπ.
Περάσατε στη Θεολογική Σχολή, σε ένα περιβάλλον που ενδεχομένως θα σας έδινε απαντήσεις.
Ηταν σπουδές που δεν είχαν επαγγελματικό προσανατολισμό για τα δεδομένα τα δικά μου. Και τη διάλεξα, τη συγκεκριμένη σχολή, γιατί η εμπειρία μου με την εκκλησία ήταν πιο οικεία. Εμπαινα στην εκκλησία και ένιωθα σαν να μπαίνω στο σπίτι μου. Πρέπει να σας πω ότι στον πατέρα Οικονόμου άρχισα να εξομολογούμαι, γι' αυτό και η μετάβαση στην ψυχοθεραπεία ήταν πολύ απλή. Δεν είχα κάποια δυσκολία στο πώς ανοίγει κανείς την ψυχή του και τον εαυτό του και μιλάει άφοβα για οτιδήποτε.
Αν τα οφέλη από την εξομολόγηση είναι αυτά που μου περιγράφετε, γιατί οδηγηθήκατε στην ψυχανάλυση;
Προς το τέλος των σπουδών ένιωσα ένα απροσδιόριστο άγχος, το οποίο δεν μπορούσα να κουμαντάρω και να διαχειριστώ.
Με τι συνδεόταν αυτό το άγχος;
Στη Θεολογική Σχολή ζούσα μέσα σε ένα κλίμα το οποίο είχε ποικιλομορφία. Παιδιά που είχαν διάφορες ιδέες και αντιλήψεις. Ερωτηματικά όπως με ποιους πρέπει να κάνεις παρέα, εάν μπορείς να απολαμβάνεις αυτά που σου προσφέρει η ζωή, αν μπορείς να πας στον κινηματογράφο, αν μπορείς να σχετιστείς με μια γυναίκα, αν μπορείς να ερωτευτείς. Να έχεις δηλαδή μια κανονική ζωή όπως έχουν οι άνθρωποι σήμερα. Υπήρχε τότε ένας τρόπος ζωής ο οποίος προσδιόριζε όσους ήταν θεολόγοι και όσους ήταν θεοσεβούμενοι.
Δεν ταίριαζε με σας;
Με αυτό διαπραγματευόμουν. Τι θα επιλέξω. Και αυτό δημιούργησε ένα πρόβλημα και μια ανησυχία, μια διάθεση για ένα ξεκαθάρισμα. Τι θα μείνει και τι θα πετάξω. Δεν μπορούσα να το κάνω μόνος μου, ήταν πέρα από τις δυνάμεις μου.
Ετσι ξεκινήσατε την ψυχοθεραπεία;
Ναι, μετά την προτροπή ενός φίλου, ο οποίος μου σύστησε την Αθηνά Αλεξανδρή. Νομίζω ότι ήταν η πιο καταλυτική συνάντηση στη ζωή μου. Αυτή η γυναίκα κατάφερε να διώξει όλη τη σκουριά από πάνω μου χωρίς να κάνει κάτι το θεαματικό. Μόνο ακούγοντάς με.
Ποια ήταν η σκουριά σας, που διέβρωνε τα υπαρξιακά στοιχεία και δεν σας άφηνε να εξελιχθείτε;
Πράγματα τα οποία δεν μου πήγαιναν, που κουβαλούσα από την παιδική μου ηλικία, από την ανατροφή μου μέσα στο σπίτι μου, από τις κοινωνικές συναναστροφές που είχα, από τη γενικότερη συνθήκη εκείνης της εποχής. Φανταστείτε ότι γεννήθηκα το 1953, πολύ κοντά δηλαδή με το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου. Ημουν ένα παιδί που προερχόταν από ένα σπίτι με πολύ χαμηλές κοινωνικές συνθήκες και μπήκα στο Πανεπιστήμιο. Αυτό για πολλούς ήταν ύβρις και την ύβριν πρέπει να τη διαπραγματευθεί κανείς. Πήγα πιο μπροστά από αυτό που προσδιόριζε η δύναμη της οικογένειάς μου. Οι οικονομικές συνθήκες ήταν δυσμενείς και υπήρχαν τριβές και χίλια δυο άλλα πράγματα τα οποία εγώ έπρεπε να αντιμετωπίσω.
Στην εκκλησία δεν βρίσκατε απαντήσεις;
Ελπίδα βρήκα. Και αυτό έχει σχέση με την τάξη της ζωής. Συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο μπορείς να ζεις.
Η ψυχοθεραπεία έκανε αυτή την τάξη διαυγή;
Την ενίσχυσε.
Μετά τη θεολογία, την ιατρική και την ψυχανάλυση χειροτονηθήκατε. Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στην επιστήμη και τη θρησκεία;
Οι ασθενείς μου δεν έρχονται σε έναν ιερωμένο αλλά σε έναν ψυχίατρο. Τους ακούω προσεκτικά και προσπαθώ να καταλάβω τι έχουν και πώς μπορώ να τους βοηθήσω. Ποια θεραπεία θα τους βοηθήσει.
Οι θέσεις που παίρνετε δεν ακουμπάνε και στην πίστη σας;
Στην ψυχοθεραπεία δεν δίνουμε συμβουλές. Δεν κάνουμε διανοητικό διάλογο. Αυτό που διακινείται είναι το συναίσθημα και το ασυνείδητο, αυτό που ορίζει πολλά πράγματα.
Ιδια είναι και η λογική των διαλέξεων που κάνετε μία φορά τον μήνα στο σπιτάκι του Αγίου Νικολάου του Ραγκαβά;
Πρόκειται για έναν κλειστό κύκλο διαλέξεων. Στην τελευταία συνάντηση συζητήσαμε το σύνδρομο του «δαιμονίου του μεσημβρινού» που περιλαμβάνει έναν αστερισμό ψυχιατρικών συμπτωμάτων, όπως υπόστροφη κατάθλιψη, άγχος, παραβατική συμπεριφορά και όψιμη ομοφυλοφιλία. Προγραμμάτιζα να τους δείξω την ταινία με τη Μέριλ Στριπ, τις «Ωρες», αλλά αναβλήθηκε λόγω κορωνοϊού. Μια καταθλιπτική μάνα οδηγεί τον γιο της στον θάνατο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου