"ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ", 25/04/20
Ζητείται μία ιδέα για την Ελλάδα
μ’ ένα νέο παραγωγικό «μοντέλο»
ΤΟΥ Κ.Ι. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
Τα «μηνύματα» που έρχονται απ’ την πολιτική σκηνή για τη διαχείριση του «μετά»,δεν μας κάνουν ιδιαιτέρως αισιόδοξους. Τα πρώτα δείγματα δεν είναι ενθαρρυντικά. Η κυβέρνηση αναφέρεται στις πολύ μεγάλες δυσκολίες και στις αλλαγές που μας περιμένουν, σε κλίμα ύφεσης , αλλά δεν φαίνεται έτοιμη να προσδιορίσει το «πώς» ακριβώς θα τις αντιμετωπίσει και περιορίζεται σε γενικότητες. Απέναντι της, η αξιωματική αντιπολίτευση, ημέρα με την ημέρα, επανέρχεται στις προ ιού συνήθειες της για αποδοκιμασία κάθε κυβερνητικής πράξης και επιπλέον ένα μικρό αλλά μαχητικό τμήμα της σκορπίζει πολιτικό φανατισμό στη δημόσια σκηνή. Ομως, τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ,τα οποία έχουν ήδη συσσωρευτεί από την «καραντίνα»,που έχει ελαχιστοποιήσει τις οικονομικές δραστηριότητες και πλήττει τα εισοδήματα πολλών, δεν θα είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν σε κλίμα πολιτικών εντάσεων και κομματικών αντιπαραθέσεων, του συνήθους «μοντέλου» και με απουσία σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Αν ,όπως λέγεται, ένας «άλλος» κόσμος θα ξεπροβάλει μετά το τέλος του υγειονομικού εφιάλτη, άλλο τόσο «άλλος» πρέπει να είναι ο τρόπο με τον οποίον οι πολιτικές ελίτ θα πρέπει να αρχίσουν να σκέπτονται για να σχηματίσουν(επιτέλους) μια νέα αντίληψη για τη χώρα μας.
Θα πρέπει να ληφθεί υπ όψη στην πολιτική σκηνή, ότι πριν από το ξεκίνημα της εθνικής «καραντίνας»,η κυβέρνηση του κ.Κυρ. Μητσοτάκη προσπαθούσε με ένα γενικό διοικητικό «συμμάζεμα» με πνεύμα ορθολογικό, να φτιάξει ένα καλύτερο οικονομικό κλίμα με το νού στην προσέλκυση επενδυτών. Και σ’ ένα βαθμό το πέτυχε αυτό. Ομως δεν σημειώθηκε επενδυτική «έκρηξη»,ούτε σχέδιο για παραγωγική ανασυγκρότηση εμφανίστηκε. Τέτοιο σχέδιο δεν υπήρξε ούτε πριν από το»μοιραίο» 2010, ούτε την επόμενη τετραετία, ούτε στην κυβερνητική πενταετία του ΣΥΡΙΖΑ . Κι’ αυτό σημαίνει, ότι το καταφανώς αποτυχημένο παραγωγικό «μοντέλο» της Ελλάδας δεν αντικαταστάθηκε ποτέ από ένα άλλο. Κι’ ας ήταν φανερό, απ΄’ το ξεκίνημα της δεκαετίας του 2000 , ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ δεν ταίριαζε με την «ελληνική ιδιαιτερότητα».Οι παραγωγικές μηχανές ,παλιές και αργοκίνητες δεν ήταν ικανές για σπουδαία πράγματα. Αυτό συνέβαινε αναπόφευκτα ,αφού το ισχύον «μοντέλο» δεν παρήγαγε πλούτο, δεν έβγαζε τη χώρα από την πολύ χαμηλή θέση στον ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας. Βεβαίως την περασμένη δεκαετία, οι κυβερνήσεις, στο έλεος πλέον των ξένων δανειστών, είχαν στην πλάτη τους βαριές υποχρεώσεις από τα εξοντωτικά «μνημόνια».Αλλά, ακριβώς επειδή είχε επιβεβαιωθεί με δραματικό τρόπο η κατάρρευση της οικονομίας ,ήταν απολύτως αναγκαίο να μελετήσουν, να σχεδιάσουν και να οργανώσουν οι κυβερνήσεις ένα νέο παραγωγικό μηχανισμό. Δεν συνέβη αυτό.
Αυτήν τη μεγάλη ,και καθοριστική των πραγμάτων, έλλειψη, κληρονόμησε, λοιπόν, με τη σειρά της και η κυβέρνηση του κ. Κυρ. Μητσοτάκη τον Ιούλιο 2019. Ετσι , η ιδέα για « επιστροφή στην κανονικότητα»,μόνη της, χωρίς ένα σχέδιο στη βάση μίας συγκεκριμένης ιδέας για την Ελλάδα ,δεν προσδιόριζε τίποτε .
Ετσι, ήδη πριν από την επίθεση του κορωνοϊού, παρά τη βελτίωση των δανειακών όρων για τη χώρα και το καλύτερο «κλίμα» της διεθνούς οικονομικής κοινότητας απέναντι στην μετα-Σύριζα Ελλάδα, και τις έντονες προσπάθειες της κυβέρνησης για ανάκαμψη, η εθνική οικονομία έδειχνε πάλι «κολλημένη»,κοντά στο «κόκκινο».
Όταν θα λήξει συνεπώς ο «συναγερμός» αύριο, η πολιτική ηγεσία θα έχει επάνω της ένα τεράστιο βάρος : Να αναγνωρίσει ευθέως και ταχέως τα νέα και διόλου ευχάριστα, δεδομένα της κατάστασης που έχει ήδη διαμορφωθεί στην παραγωγική βάση της χώρας λόγω της «καραντίνας» και να τα αντιμετωπίσει με νέες περί «αναπτύξεως» αντιλήψεις ,επάνω σ ένα νέο παραγωγικό «μοντέλο».
Η ύφεση θα φέρνει του μαύρους καρπούς της, η ανεργία θα είναι υψηλή, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι θα μετρούν μεγάλες απώλειες, οι εργασιακές σχέσεις πάλι θα αλλάξουν, η «απασχόληση» θα πάρει νέες μορφές, η κοινωνία θα πρέπει πάλι να αντέξει νέους βίαιους «μετασχηματισμούς» και νέες ανισότητες. Πολλή δουλειά για τις πολιτικές ελίτ.
Ψυχρά, υπολογισμένα, με
βαθιά αίσθηση της Ιστορίας
ΤΗΣ ΖΕΖΑΣ ΖΗΚΟΥ
Όταν αρχίσεις να αιμορραγείς ανεξέλεγκτα από μια ανοιχτή πληγή, χρειάζεσαι έναν γιατρό του επιπέδου του κ. Σωτήρη Τσιόδρα αμέσως να την επιδέσει - και όχι έναν γιατρό που θα σου κάνει κήρυγμα Και, όταν εκατομμύρια πρόθυμοι και ικανοί εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας και όλο αυτό το τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό πετιέται στα σκουπίδια, αυξάνοντας τους νεόπτωχους της κρίσης χρεών του 2010, έχεις ανάγκη από πολιτικούς ηγέτες που εργάζονται για να αποφευχθεί η εξάπλωση της πτωχοποίησης στις κοινωνίες και όχι από πολιτικάντηδες που κάνουν κηρύγματα. Δυστυχώς, τα κηρύγματα ήταν και παραμένουν πολύ της μόδας. Και κυριαρχούν σε όλες τις Συνόδους Κορυφής του πλανήτη και, προφανώς, της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Γιατί αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι αυτό που συμβαίνει όταν οι ηγέτες που διαθέτουν επιρροή εξουσίας εκμεταλλεύονται κυρίως σαν πολιτική ευκαιρία μια κρίση, αντί να προσπαθούν να την επιλύσουν. Ομως, είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι η απόγνωση απελευθερώνει τα «ζωώδη ένστικτα» των ανθρώπων. Χωρίς φόβο. Χωρίς οργή, καν. Ψυχρά, υπολογισμένα, με βαθιά αίσθηση της Ιστορίας. Είναι υποκρισία και αυταπάτη να λένε οι πολιτικοί ότι θα αντιμετωπίσουν μια οικονομική καταστροφή, μάλιστα εν προόδω, με αυτές τις αποφάσεις. Και είναι προδοσία ιστορική, ασυγχώρητη, να ολιγωρήσουν οι σημερινοί ηγέτες. Να τους θυμίσω τη ρήση του Αντενάουερ ότι «η Ιστορία είναι το σύνολο των πραγμάτων που μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί».
Οταν ακούς την Κρισταλίνα Γκεορκίεβα, τη Βουλγάρα επικεφαλής του ΔΝΤ, να δηλώνει σχεδόν δακρυσμένη ότι «η πανδημία που σαρώνει τον κόσμο θα προκαλέσει τον χειρότερο αντίκτυπο από τη Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας τού 1930 στις ΗΠΑ και περισσότερες από 170 χώρες θα βιώσουν το κατά κεφαλήν εισόδημα να μειώνεται»...
Οταν διαβάζεις την Κριστίν Λαγκάρντ, τη Γαλλίδα πρόεδρο της ΕΚΤ, να εκτιμά ότι «η ευρωζώνη αναμένεται να σημειώσει δραματική ύφεση»... Οταν μαθαίνεις ότι η Fed και η Τραπέζα της Αγγλίας τυπώνουν χρήμα -δισεκατομμύρια δολάρια και στερλίνες για τις κυβερνήσεις τους- και η γερμανοκρατούμενη Ευρωπαϊκή Ενωση συζητά για νέα δάνεια με δήθεν σύγχρονα «εργαλεία»... Αλλά όταν βλέπεις και τη Γερμανίδα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να διαφημίζει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -τα «UrsulaBonds», όπως βαπτίστηκαν από τη «La Repubblica»- μέσω του νέου πολυετούς Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιά την περίοδο 2021-2027. Και όταν διαβάζεις τα «μπλα-μπλα-μΐΐλα» της πρότασης για το Ταμείο Ανάκαμψης, που ήταν αρχικώς γαλλικής έμπνευσης και στη συνέχεια μεταλλάχθηκε στην ισπανική εκδοχή του... Τότε απελπίζεσαι. Ενώ η γλώσσα της αλήθειας του Ιταλού πρωθυπουργού, Τζουζέπε Κόντε, που, ματαίως, συνεχίζει να διεκδικεί το ευρωκορονοομόλογο, αρνούμενος τα δάνεια του ESM, ως «εργαλείο», με το επιχείρημα τα όσα... έπαθε η Ελλάδα... Τότε, απλώς, η απελπισία κορυφώνεται.
Πάνω στον φόβο... των λέξεων οι πολιτικοί έχτιζαν ανέκαθεν ολόκληρες καριέρες. Οι λέξεις, όμως, δεν φόβιζαν πάντα όλους το ίδιο. Η λέξη «πτώχευση» αντηχεί -ξανά- τρομερή, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την πτώχευση μιας χώρας όπως τη ζήσαμε εμείς το 2010. Επειδή είναι άκομψο να το παραδεχθούν οι πολιτικοί, προτιμούν να πτωχεύσουν έναντι των πολιτών τους, αθετώντας όλα όσα τους οφείλουν: δημόσιες υπηρεσίες, μισθούς, συντάξεις, ασφάλιση, παιδεία, υγεία και πολλά άλλα που θυσιάστηκαν στην Ελλάδα για να εξυπηρετηθεί το χρέος.
Ωσότου να πεθάνει από τα χρέη η κοινωνία. Αυτό ακριβώς φοβούνται -ξανά σήμερα- στην υπερχρεωμένη Ιταλία και στην Ευρώπη. Οπως και στις υπερχρεωμένες ΗΠΑ. Η κρίση του χρέους δεσμεύει τους πολίτες των χωρών να εργάζονται στο διηνεκές για την αποπληρωμή τοο, με όρους που καθιστούν ουσιαστικά ανέφικτη την απαλλαγή τους από αυτό. Ο φαύλος κύκλος «δάνεια για αποπληρωμή του χρέους -συνταγές που προκαλούν βαθιά ύφεση και μεγαλώνουν το χρέος- και νέα δάνεια», που διαπιστώνεται με τις οδυνηρές συνέπειες στην πραγματική οικονομία, δεν τερματίζεται. Αυτό που πριν από τις κρίσεις μοιάζει με «δημιουργία πλούτου» δεν είναι παρά «δημιουργία χρέους»
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου