"...Σε γενικές γραμμές, δεν θα πρέπει να θεωρείται καθόλου τυχαίο ότι αρθρογράφοι, έντυπα και γενικότερα φωνές που θεωρούνται διερμηνεύουσες τις απόψεις του περιβάλλοντος Ερντογάν επισημαίνουν τη σημασία της Κωνσταντινούπολης ως σχεδόν ιερής πόλης, η οποία για ιστορικούς –και όχι μόνο– λόγους έχει την ουσιαστική πρωτοκαθεδρία έναντι ακόμη και της Αγκυρας. Η συγκεκριμένη απόφαση έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς πρωτοβουλιών οι οποίες θέτουν εν αμφιβόλω τον κοσμικό χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείου της UNESCO. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούνιο, σε ζωντανή μετάδοση από την κρατική τηλεόραση TRT, αναγνώσθηκε μέσα από την Αγία Σοφία το Κοράνι με αφορμή την πρώτη ημέρα του Ραμαζανιού. Το Κοράνι είχε αναγνωσθεί στην Αγία Σοφία και τον Απρίλιο του 2015, σε έκθεση που είχε πραγματοποιηθεί τότε με αφορμή την επέτειο γεννήσεως του Μωάμεθ...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 22/10/16

Μόνιμος ιμάμης στην Αγία Σοφία

Του Βασίλη Νέδου

Ακόμη ένα βήμα προς την κατεύθυνση σταδιακής αμφισβήτησης του καθεστώτος λειτουργίας της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη ως μουσείου πραγματοποιείται από τις τουρκικές αρχές μέσω του διορισμού μόνιμου ιμάμη σε παραπλήσιο οίκημα. Οπως έγινε γνωστό μέσω του τουρκικού κρατικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu, η Υπηρεσία Θρησκευτικών Υποθέσεων και η μουφτεία Φατίχ διόρισαν μόνιμο ιμάμη για να διαβάζει καθημερινά, κατά το μουσουλμανικό τελετουργικό, τις πέντε προσευχές της ημέρας. Οι προσευχές των μουσουλμάνων πιστών θα γίνονται στον χώρο που έχει χτιστεί έξω από το μουσείο (δηλαδή καθεαυτήν την Aγία Σοφία που έχει αναγνωριστεί από την UNESCΟ ως μνημείο Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς) και συγκεκριμένα στον χώρο ο οποίος είχε χτιστεί από τον σουλτάνο Μουράτ Α΄. Το «Χιουνκιάρ Κασρί» (περίπτερο του σουλτάνου) βρίσκεται δίπλα στα ανάκτορα του Τοπ Καπί.

Πρόκειται για τον πρώτο διορισμό μουσουλμάνου ιεροκήρυκα για τη συμπλήρωση του οργανογράμματος της Αγίας Σοφίας, το οποίο εξεδόθη το 1935 (όταν μετατράπηκε σε μουσείο), έκτοτε όμως η θέση παρέμενε κενή. Προσευχές στο συγκεκριμένο οίκημα γίνονταν από το 1991, δίχως όμως την παρουσία ιμάμη. Εμπειροι παρατηρητές εντάσσουν και την Aγία Σοφία στη γενικότερη προσπάθεια του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφενός, να ενισχύσει τη γενικότερη νεοοθωμανική αφήγησή του, αφετέρου, να κολακέψει τα θρησκευτικά αισθήματα της μεγάλης πλειονότητας των ψηφοφόρων του AKP, ενόψει μάλιστα και των σημαντικών συνταγματικών αλλαγών που σχεδιάζονται. Σε γενικές γραμμές, δεν θα πρέπει να θεωρείται καθόλου τυχαίο ότι αρθρογράφοι, έντυπα και γενικότερα φωνές που θεωρούνται διερμηνεύουσες τις απόψεις του περιβάλλοντος Ερντογάν επισημαίνουν τη σημασία της Κωνσταντινούπολης ως σχεδόν ιερής πόλης, η οποία για ιστορικούς –και όχι μόνο– λόγους έχει την ουσιαστική πρωτοκαθεδρία έναντι ακόμη και της Αγκυρας. Η συγκεκριμένη απόφαση έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς πρωτοβουλιών οι οποίες θέτουν εν αμφιβόλω τον κοσμικό χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείου της UNESCO. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούνιο, σε ζωντανή μετάδοση από την κρατική τηλεόραση TRT, αναγνώσθηκε μέσα από την Αγία Σοφία το Κοράνι με αφορμή την πρώτη ημέρα του Ραμαζανιού. Το Κοράνι είχε αναγνωσθεί στην Αγία Σοφία και τον Απρίλιο του 2015, σε έκθεση που είχε πραγματοποιηθεί τότε με αφορμή την επέτειο γεννήσεως του Μωάμεθ.

Από την Αθήνα δεν υπήρξε χθες κάποια επίσημη αντίδραση ανάλογη με εκείνη του Ιουνίου, όταν η μετάδοση της ανάγνωσης του Κορανίου σε εθνικό (τουρκικό) δίκτυο είχε μεταβληθεί σε ζήτημα εθνικής εμβελείας για τη γειτονική χώρα. Τότε, είχε καταγγελθεί η παραβίαση του κοσμικού καθεστώτος λειτουργίας της Αγίας Σοφίας. Εκτοτε, έχει μεσολαβήσει η απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και η εμφανής προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να κινηθεί οριακά εντός (και σε ορισμένες περιπτώσεις εκτός) της κεμαλικής, κοσμικής πολιτικής και πολιτισμικής κληρονομιάς.

Τουρκικό πλοίο ανατολικά της Καρπάθου

Ως ένδειξη της νευρικότητας που υπάρχει στο Αιγαίο μπορεί να γίνει αντιληπτή η επί σχεδόν ένα 24ωρο παρακολούθηση μιας τουρκικής από μια ελληνική φρεγάτα, στα διεθνή ύδατα ανατολικά της Καρπάθου και νοτίως της Ρόδου. Αφορμή γι’ αυτήν την άβολη συνάντηση ήταν οι έρευνες που πραγματοποιούσε μέχρι χθες το απόγευμα στην περιοχή το ερευνητικό σκάφος «Surveyor», μισθωμένο από το Πολυτεχνείο Κρήτης, το οποίο με τη σειρά του είχε εξασφαλίσει την απαραίτητη άδεια από το υπουργείο Εξωτερικών. Η άδεια αφορούσε έρευνες στη στήλη ύδατος, δηλαδή μόνο στη θάλασσα και όχι στον βυθό στη συγκεκριμένη περιοχή. Λίγο αργότερα, προχθές το απόγευμα, έσπευσε στην περιοχή των ερευνών η τουρκική φρεγάτα «Gelibolu», δίχως, ωστόσο, να παρακωλύσει τις έρευνες που διεξάγονταν. Αμεσα κρίθηκε απαραίτητη και η παρουσία πλοίου του Πολεμικού Ναυτικού, γι’ αυτό και εστάλη στην περιοχή η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς». Τονίζεται ότι η ευρύτερη περιοχή διεκδικείται από την Τουρκία ιδίως ως χώρος διεξαγωγής έρευνας και διάσωσης, άρα και γενικής επίβλεψης, ως εκ τούτου η παρουσία της τουρκικής φρεγάτας πρέπει να γίνεται αντιληπτή κυρίως σε αυτό το πλαίσιο.