Ούτε ο Βενιζέλος ούτε ο Καραμανλής ούτε ο Παπανδρέου ήξεραν την πολιτική και τον κόσμο από τσιτάτα ενός επαρχιώτικου αντισυστημισμού. Ο Τσίπρας, αντίθετα, ανέλαβε ένα κόμμα διαμαρτυρίας και έφτασε στην κυβέρνηση πατώντας πάνω στην άρνηση των πολιτών να κατανοήσουν τις συνθήκες μιας δύσκολης πραγματικότητας. Εξελέγη με ανεδαφικές υποσχέσεις, πολιτεύθηκε οδηγώντας τη χώρα στα άκρα και διαχειρίστηκε μια δυσμενή συγκυρία την οποία ο ίδιος προκάλεσε, πατώντας στα πελατειακά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος και επιδιώκοντας με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις να εξοντώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του. Η εκλογική ήττα του, το 2019, ήταν το επιστέγασμα της αποτυχίας κάθε μεθόδευσης: πριν τον αποδοκιμάσουν στις κάλπες, είχαν διαψευστεί όλες οι επαγγελίες του....

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 25/01/21

Βενιζέλος, όπως Τσίπρας!

Μπορεί το εκλογικό σώμα να εμπιστευθεί ξανά τον Τσίπρα ή η σχέση αυτή πέρασε για πάντα στο παρελθόν; Η απάντηση είναι απλή: Ναι, μπορεί! Οχι απαραιτήτως φέτος ή του χρόνου, αλλά σε βάθος χρόνου ναι, μπορεί».

Ο καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, σε άρθρο του στην κυριακάτικη «Καθημερινή», συγκρίνει τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου και πιστεύει ότι τα σκαμπανεβάσματα στην πορεία των τριών σημαντικών πολιτικών προσφέρουν το δικαίωμα σε έναν παρατηρητή να συμπεράνει πως έχουν εφαρμογή και στο σήμερα. Ως εκ τούτου, ισχυρίζεται, αφού ο Βενιζέλος, ο Καραμανλής και ο Παπανδρέου επανέκαμψαν στην πρωθυπουργία, μπορεί να συμβεί και με τον Τσίπρα.

Ο Μαραντζίδης βρίσκει αναλογίες με την περίπτωση του Τσίπρα. Κάνει το λάθος, έτσι, να συγκρίνει ανόμοια μεγέθη αλλά και να επινοήσει έναν μηχανισμό αδιανόητο για την πολιτική επιστήμη, σύμφωνα με τον οποίο βαθιές πολιτικές κρίσεις ή καταστροφές, εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, μπορούν να ολοκληρώνονται με έναν ιστορικό ντετερμινισμό: την επιστροφή στην εξουσία ηγετών που κλήθηκαν να τις θεραπεύσουν (τουλάχιστον ο Βενιζέλος τη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή κατάσταση και ο Καραμανλής τη μετά τη χούντα συγκυρία).

Πολύ περισσότερο, μάλιστα, δεν έχει καμία σχέση το εκτόπισμα του Τσίπρα με εκείνο των ηγετών προς τους οποίους επιδιώκεται η σύγκρισή του: ούτε ο Βενιζέλος ούτε ο Καραμανλής ούτε ο Παπανδρέου ήξεραν την πολιτική και τον κόσμο από τσιτάτα ενός επαρχιώτικου αντισυστημισμού.

Ο Τσίπρας, αντίθετα, ανέλαβε ένα κόμμα διαμαρτυρίας και έφτασε στην κυβέρνηση πατώντας πάνω στην άρνηση των πολιτών να κατανοήσουν τις συνθήκες μιας δύσκολης πραγματικότητας. Εξελέγη με ανεδαφικές υποσχέσεις, πολιτεύθηκε οδηγώντας τη χώρα στα άκρα και διαχειρίστηκε μια δυσμενή συγκυρία την οποία ο ίδιος προκάλεσε, πατώντας στα πελατειακά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος και επιδιώκοντας με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις να εξοντώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του. Η εκλογική ήττα του, το 2019, ήταν το επιστέγασμα της αποτυχίας κάθε μεθόδευσης: πριν τον αποδοκιμάσουν στις κάλπες, είχαν διαψευστεί όλες οι επαγγελίες του.

Οι προσπάθειες του ΣΥΡΙΖΑ, εξάλλου, να μετατοπιστεί πολιτικά προκειμένου να καλύψει το κενό της έλλειψης κανονικού δικομματισμού έχουν αποτύχει. Το κενό της δημοκρατικής Κεντροαριστεράς που φαίνεται ότι έχει χάσει το ΚΙΝΑΛ δεν καλύπτεται με μια δήλωση βουλήσεως. Κι όλα αυτά ενώ οι ιδεολογικές συνιστώσες του - κομμουνιστογενείς, ριζοσπαστικές, ακόμα και συμπαθούσες την τρομοκρατία - αδυνατούν να κατανοήσουν το παιχνίδι της δημοκρατίας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως παραδέχεται και ο Νίκος Φίλης που στο άρθρο του στα «ΝΕΑ» του Σαββάτου περιμένει ακόμα μια φορά την επιστροφή των Αγανακτισμένων, συνεχίζει να επενδύει σε ενδεχόμενη επαναφορά της χώρας στις συνθήκες πανικού του 2010 - και στην ταυτόχρονη κυριαρχία του ανορθολογικού αντιπολιτικού ρεύματος εκείνης της περιόδου, από το οποίο επωφελήθηκαν όσοι έταζαν κατάργηση των μνημονίων και διαγραφή του χρέους. Αλλά ακόμα κι αν σε συνθήκες υγειονομικής καταστροφής αυτό συνέβαινε, θα ήταν πολύ δύσκολο να πείσει ο Τσίπρας ένα ενδεχόμενο νέο κύμα Αγανακτισμένων ότι αυτός είναι η λύση. Οταν έχουν αποτύχει όλες του οι εξαγγελίες, πώς θα βγει μπροστά και θα πείσει; Με ένα νέο πρόγραμμα Θεσσαλονίκης; Με μουσαμάδες αντί για εκδοτήρια; Με τους φίλους του Κουφοντίνα; Ή με έναν καινούργιο γύρο εχθροπάθειας, ένα νέο κυνήγι μαγισσών;

Απολείπειν ο θεός Αντώνιον

Ο Αντώνης Σαμαράς είναι ένας πολιτικός με μακρά και περιπετειώδη διαδρομή. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της διαδρομής αυτής, οι κοντόθωρες επιλογές και η αδυναμία του να κατανοήσει τις απαιτήσεις της εποχής του επισκιάστηκαν από την πολιτεία του το κρίσιμο διάστημα της διακυβέρνησής του, από το 2012 ώς το 2014. Οταν επικεφαλής της τρικομματικής κυβέρνησης και, στη συνέχεια, επικεφαλής της συμμαχικής κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ Βενιζέλου, εργάστηκε με στόχο μεταρρυθμίσεις και τη σταθεροποίηση, υλοποιώντας το δύσκολο δεύτερο μνημόνιο. Η πρωθυπουργία του, μάλιστα, θα μπορούσε να είναι success story αν η προεδρική εκλογή που προκάλεσε ο Τσίπρας δεν οδηγούσε τη χώρα στις πρόωρες εκλογές του 2015 και στην περιπέτεια του πρώτου εξαμήνου εκείνης της χρονιάς, από την οποία η χώρα βγήκε με βαθύτατα τραύματα.

Θα υπέθετε κανείς ότι η κυβερνητική εμπειρία του ήταν και ένα μάθημα πολιτικού ρεαλισμού για τον Αντώνη Σαμαρά. Γι' αυτό και είναι έκπληξη η επιμονή του σε θέσεις ταυτόσημες με εκείνες μιας εθνικιστικής ακροδεξιάς, σε ζητήματα όπως οι σχέσεις της χώρας με τη Βόρεια Μακεδονία και οι διερευνητικές διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την Τουρκία.

Η χώρα δεν μπορεί να ξεφύγει από τις διεθνείς εκκρεμότητες τις οποίες οφείλει να διευθετήσει. Θα περίμενε κανείς ο Αντώνης Σαμαράς να το έχει συνειδητοποιήσει, από την κυβερνητική εμπειρία του, πριν επιστρέψει στις εμμονές της Πολιτικής Ανοιξης και στις αυτοχειριαστικές πολιτικές επιλογές που τροφοδότησε. Για εκείνον, για την παράταξή του, για την πορεία της χώρας.