Aπό "ΤΑ ΝΕΑ"
"ΤΑ ΝΕΑ", 28/01/21 |
Κοίτα τους άντρες όταν πέφτουν
Η καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου ήταν αναμενόμενο να πυροδοτήσει κύμα ετεροχρονισμένων καταγγελιών για σεξουαλική βία ή κακοποίηση, για εκφράσεις δηλαδή αντρικής ή και όχι μόνο αντρικής εξουσίας. Ακούγονται ήδη καταγγελίες ή υπαινιγμοί για πολλά πρόσωπα, άντρες κυρίως, που μπορούσαν να ασκήσουν εξουσία λόγω επαγγέλματος: αθλητές, πολιτικοί, καθηγητές πανεπιστημίων, δημοσιογράφοι και πρόσωπα του θεάματος μπαίνουν στο στόχαστρο. Και κατηγορούνται ότι πούλησαν εκδούλευση ή ότι έδωσαν δουλειά ή προήγαγαν πρόσωπα με ανταλλάγματα. Οι καταγγελίες διευρύνθηκαν για άσκηση βίας ακόμα και στη διάρκεια της δουλειάς, ακόμα και χωρίς να μεσολαβεί σεξουαλική διεκδίκηση.
Φυσικά, κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή - και όταν εξειδικεύεται, προφανώς, χρειάζονται αποδείξεις. Αλλά, σε γενικές γραμμές, μην παριστάνουμε τους έκπληκτους, ότι δήθεν δεν ξέραμε τι γίνεται στη ζωή. Ούτε να αναρωτιέστε γιατί πολλές και πολλοί θυμούνται τώρα τι τους έχει συμβεί στο παρελθόν. Τα πράγματα είναι απλά:
Παλιά, στο εργασιακό περιβάλλον, η παρενόχληση και η βία ήταν κοινό μυστικό. Οι παθούσες (κυρίως, αλλά όχι μόνο) δεν μιλούσαν γιατί θέλανε τη δουλειά - ή την επαγγελματική ανέλιξη. Αν δεν συμβιβάζονταν με αυτό το πλαίσιο, μπορούσαν να βρεθούν εκτός του προνομιούχου (ή και μη προνομιούχου, αλλά ασφαλούς για τον βιοπορισμό) επαγγελματικού χώρου τους. Μην αμφιβάλλετε ότι σε μερικά χρόνια θα διακινούνται ανάλογες καταγγελίες για ισχυρά σημερινά περιβάλλοντα.
Με τα παραπάνω δεν θέλω να θίξω την εξέλιξη των πολιτικών της χειραφέτησης. Αλλά να πω ορισμένα πράγματα που μπορεί να ακούγονται ενοχλητικά, διότι δεν εμπίπτουν στη συνήθη ατζέντα του προοδευτισμού, που απλώς συνοψίζεται στους όρους «ανδροκρατούμενος κόσμος» και «φαλλοκρατικά γουρούνια».
- Η σεξουαλική βία είναι πρωτίστως ανδροκρατική επειδή οι κοινωνίες μας είναι ανδροκρατούμενες. Και είναι ανδροκρατούμενες επειδή η ανθρώπινη ιστορία είναι κυρίως ανδρική υπόθεση.
- Ολες οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εξουσιαστικές. Το περιέγραψε θαυμάσια ο Μισέλ Φουκό στο έργο του «Επιτήρηση και τιμωρία» (μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Πλέθρον, 2011): το σώμα πρωτίστως υφίσταται τις σχέσεις εξουσίας στη σύγχρονη κοινωνία.
- Η Σιμόν ντε Μποβουάρ ήταν μια από τις βασικές εισηγήτριες της ιδέας του φύλου ως κοινωνικής κατασκευής. Μια διάσημη φράση της ήταν η εξής: «Δεν γεννιέσαι γυναίκα, γίνεσαι». Βασική της θέση είναι ότι τα βασικά δικαιώματα του ατόμου πρέπει να στηρίζονται στην ισότητα των δικαιωμάτων γυναίκας και άνδρα. Αυτά θεμελιώνονται στην κοινή δομή της ύπαρξής τους, ανεξάρτητα από τη σεξουαλικότητα.
- Το κίνημα #Me too αποσύνδεσε την ομολογία όσων είχαν υποστεί παρενόχληση από την ντροπή - συνδυάζοντας την καταγγελία αυτή με τη διεκδίκηση του βασικού δικαιώματος της αυτοδιάθεσης του σώματος. Αλλά και συνέδεσε τον ρόλο του με την πολιτική ορθότητα και την ιδεολογική μονομέρε
- Η καταγγελία δεν φτάνει. Οι κοινωνίες έχουν δικαιικά συστήματα τα οποία καθιστούν ένοχες ή αθωώνουν συμπεριφορές. Το λιντσάρισμα καταγγελλόμενων για άσκηση σεξουαλικής παρενόχλησης, συχνά διαδικτυακό, που συχνά υποκαθιστά τους δικαιικούς θεσμούς, δεν είναι απονομή δικαιοσύνης.
Η παρενόχληση δικάζεται και, αν εξιχνιαστεί, τιμωρείται. Οχι στους μηχανισμούς πληροφόρησης, αλλά ενώπιον των θεσμών της δικαιοσύνης.
Η Λυρική για τον Μίκη Θεοδωράκη
Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας τεράστιος μουσικός - αλλά τα τελευταία χρόνια έχει κανείς την αίσθηση, παρακολουθώντας τη μουσική που προβάλλεται και είναι αποδεκτή στη χώρα, ότι η μουσική του δεν είναι της μόδας. Στον χώρο του τραγουδιού κυριαρχεί η σκυλέ εκδοχή της λαϊκότητας είτε τα λεγόμενα έντεχνα - σκυλέ για κουλτουριάρηδες. Και στον χώρο της σοβαρής μουσικής, όπου επίσης έχει μεγάλο έργο, μοιάζει να εκτοπίζεται από το κλασικό ρεπερτόριο.
Γι' αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η επιλογή της Λυρικής Σκηνής να τιμήσει τον Θεοδωράκη, παρουσιάζοντας μεγάλο μέρος του έργου του - «Αξιον Εστί», «Ζορμπάς», «Δεύτερη Συμφωνία», «Το τραγούδι της Γης» κ.ά. Επιβραβεύει τον καλλιτέχνη όσο βρίσκεται εν ζωή και, ταυτόχρονα, επανεπικαιροποιεί και αναδεικνύει ένα έργο που συνδυάζει την πνευματικότητα με τη λαϊκότητα - ό,τι ήταν η χώρα πριν η λαϊκότητα υποταχθεί στον ναρκισσισμό της επίδειξης.
Ο Θεοδωράκης ήταν και είναι ένας καθρέφτης του ελληνικού πολιτισμού για πολλές δεκαετίες. Τον πολιτισμό αυτό, με τις αξίες του και τα επιτεύγματά του, έστω ως μέρος μιας παγκόσμιας σκηνής, έχουμε υποχρέωση να τον τιμούμε και να τον προβάλλουμε. Συγχαρητήρια στη διεύθυνση της Λυρικής Σκηνής.
ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΙΜΟΥΛΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου