«Ενας γενναίος άνθρωπος, ένα σύμβολο της αντίστασης κατά του ναζισμού, ένας ασυμβίβαστος υπερασπιστής της κοινωνικής δικαιοσύνης, έφυγε σήμερα από κοντά μας. Ο Μανώλης Γλέζος, ο αγνός πατριώτης με όλη τη σημασία της λέξης, ο δυναμικός και ευαίσθητος πολίτης μέχρι το τέλος της πολυκύμαντης διαδρομής του, θα παραμείνει στη μνήμη μας ως μια εμβληματική μορφή της σύγχρονης ιστορίας μας».

Από "ΤΑ ΝΕΑ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ", 31/03/20

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΜΑΝΙΑΤΗ
Το πέρασμα του Μανώλη Γλέζου από τη ζωή αφήνει μια μεγάλη σφραγίδα. «Οι ήρωες περπατούν στα σκοτεινά», έγραφε ο Σεφέρης. Στα ξέφωτα που άνοιξε ο Μανώλης με τους αγώνες του, στέκεται από σήμερα η νεότερη γενιά.

Εφυγε πλήρης ημερών, ιδεών και βιωμάτων. Ο βιολογικός του κύκλος έκλεισε στα 98 του από καρδιακή ανεπάρκεια στη 1.15 μ.μ. Νοσηλευόταν από τις 18 Μαρτίου στο Ερρίκος Ντυνάν. Ακοίμητη φρουρός του η αγαπημένη του Τζόρτζια.

Μια απ' τις τελευταίες του δημόσιες παρουσίες: Διαδήλωση για τις γερμανικές οφειλές στις 27 Απριλίου του 2018. Ο Μανώλης Γλέζος - με αμαξίδιο - πορεύθηκε μέχρι τη Γερμανική Πρεσβεία, έμεινε μαζί με τους διαδηλωτές για ώρα. Ο ίδιος, εξάλλου, πρωταγωνίστησε στις διεκδικήσεις των οφειλών από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτός όμως είναι ένας μόνον κρίκος από μια μακρά αλυσίδα βιωμάτων, διεκδικήσεων, αγώνων.

Ο Μανώλης Γλέζος πέραν όλων των άλλων υπήρξε ο άνθρωπος - σύμβολο. Από χθες όλοι μιλούσαν για την κορυφαία του πράξη: το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη, μέσα στην Κατοχή. Εκείνος ο τότε νέος - πάντα νέος - μαζί με τον Λάκη Σάντα τη νύχτα της 30ής προς την 31η Μαΐου του 1941 κατέβασαν από την Ακρόπολη τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό σε μια πανανθρώπινη χειρονομία που εξέπεμπε σήμα αντίστασης σε όλη την Ευρώπη.

Φοιτητής της Ανωτάτης τότε Εμπορικής, είχε την ιδέα με τον σύντροφό του. Δεν ειδοποίησαν τελευταία στιγμή τον επίσης σύντροφό τους Αντώνη Μοσχοβάκη, που κι εκείνος ήθελε να συμμετάσχει στην κίνηση υψηλού ρίσκου. Και το έκαναν.

«Πάω στο σπίτι και βλέπω τη μάνα μου ένα κουβάρι στα σκαλοπάτια απέξω. Με περίμενε. Την πλησιάζω και της λέω, "Μάνα!". Σηκώνεται απότομα, με πιάνει από τον λαιμό, με πάει στην κουζίνα για να μην ακούσουν οι άλλοι και ξυπνήσουν και μου λέει, "Πού ήσουν;". Τότε εγώ ανοίγω το σακάκι και της δείχνω το κομμάτι της σβάστικας που είχαμε κόψει. Με αγκαλιάζει, με φιλάει και μου λέει, "Πήγαινε κοιμήσου". Την άλλη μέρα το πρωί, ακούω τον εξής διάλογο: Ο πατριός μου τη ρωτάει, "Πού ήταν χθες το βράδυ ο μεγάλος σου γιος;". Του απαντάει, "Ανέβα στην ταράτσα και κοίταξε στην Ακρόπολη"».

Εδώ χρειάζεται μια σημαντική σημείωση. Οι δύο νέοι αφήνουν επιμελώς τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα στον ιστό της σημαίας. «Για να μη συλληφθεί και εκτελεστεί κάποιος αθώος», λέει μεταγενέστερα ο Γλέζος. Την ανάληψη της ευθύνης την παίρνουν οι δυο τους στις 25 Μαρτίου του 1945 με δημοσιεύματα σε Ελευθερία και Ριζοσπάστη.

ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΑ. Ανθρωπος της πράξης. Ακόμη και στα χρόνια που τα εκάστοτε καθεστώτα επιχειρούσαν να τον κάμψουν. Εντεκα χρόνια και 5 μήνες φυλακή, 4 χρόνια και έξι μήνες εξορία. Συνολικά καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική δράση του. Παρέµεινε κρατούµενος (φυλακή και εξορία) 16 χρόνια σε όλη του τη ζωή!

Ας δώσουμε όμως - όσο γίνεται - κάποια βιογραφικά στοιχεία: Γεννήθηκε στ' Απεράθου της Νάξου στις 9 Σεπτεµβρίου 1922. Πήγε δημοτικό εκεί και το 1935 ήρθε στην Αθήνα µε την οικογένειά του. Από πολύ νωρίς περνάει το ποτάμι της ανυποταξίας. Οντως μαθητής, έφτιαξε αντιφασιστική οµάδα (1939) για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και για την αποτίναξη της μεταξικής δικτατορίας.

Κατά τη ναζιστική κατοχή ανέπτυξε έντονη δράση µέσα από την ΟΚΝΕ και την ΕΠΟΝ. Στις 24 Μαρτίου 1942 µαζί µε τον Απόστολο Σάντα συνελήφθη από τα γερµανικά στρατεύµατα και φυλακίστηκε ένα µήνα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου βασανίστηκε απάνθρωπα, µε αποτέλεσµα να προσβληθεί από φυµατίωση βαρύτατης µορφής.

Στις 21 Απριλίου 1943 συνελήφθη από τα ιταλικά στρατεύµατα κατοχής και παρέµεινε στις φυλακές τρεις µήνες. Στις 7 Φεβρουαρίου 1944 συνελήφθη από συνεργάτες των αρχών κατοχής και παρέµεινε στις φυλακές εφτάµισι µήνες - δραπέτευσε στις 21 Σεπτεµβρίου 1944.

Μετά την Απελευθέρωση δούλεψε στον Ριζοσπάστη ως δημοσιογράφος και από τις 10 Αυγούστου 1947 έως το κλείσιµο της εφημερίδας, ανέλαβε αρχισυντάκτης ενώ έφτασε και διευθυντής της.

Στις 3 Μαρτίου 1948 πέρασε δίκη για «αδικήµατα Τύπου» και τον καταδίκασαν αρκετές φορές σε διάφορες ποινές, από τις οποίες µια φορά σε θάνατο στις 21 Μαρτίου 1949.

Ο νέος απ' τη Νάξο μέσα στον Εμφύλιο καταδικάζεται σε θάνατο. Και είναι η αιτία να ζητήσει ο ίδιος ο στρατηγός Ντε Γκολ, μέσω του γαλλικού ραδιοφώνου, να μην εκτελεστεί η ποινή.

Το 1950 οι ποινές του Γλέζου µειώθηκαν σε ισόβια δεσµά. Στις εκλογές της 9ης Σεπτεµβρίου 1951, αν και ήταν φυλακισµένος, εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών του κόµµατος της ΕΔΑ. Τότε κήρυξε απεργία πείνας, µε αίτηµα την αποφυλάκιση των 10 εκλεγέντων βουλευτών της ΕΔΑ που ήταν εξορία και φυλακή.

Μετά την αποφυλάκισή του, εκλέχτηκε µέλος της ΔΕ της ΕΔΑ και ανέλαβε οργανωτικός γραµµατέας της. Τον Δεκέµβριο του 1956 ορίστηκε διευθυντής της εφηµερίδας Αυγή.

Υπήρχε δε η ιστορική στιγμή που μια μετέπειτα φυλάκισή του, δεν έμεινε ως γεγονός εντός των ελληνικών συνόρων. Τον Δεκέμβριο του 1958 συλλαμβάνονται δεκαεπτά στελέχη της ΕΔΑ. Μεταξύ τους και ο Γλέζος που τότε διευθύνει - όπως είπαμε - την Αυγή. Κατηγορία, η κατασκοπεία υπέρ της ΕΣΣΔ. Η δίκη κράτησε 14 ημέρες, από τις 9 ώς τις 22 Ιουλίου 1959 από το τακτικό Στρατοδικείων Αθηνών. Η σύλληψή του δεν μένει χωρίς αντιδράσεις. Πυροδοτεί κινητοποιήσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Παρεμβαίνει ο ίδιος ο τότε πρόεδρος της ΕΣΣΔ Νικήτα Χρουστσόφ. Στο Παρίσι ιδρύεται «Διεθνής Επιτροπή για την υπεράσπιση του Μ. Γλέζου» με πρόεδρο τον Πολ Μπονκούρ, ενώ μετέχουν και άλλοι σημαίνοντες (Ζαν Κοκτώ, Ζαν Πολ Σαρτρ, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Χριστόφορος). Ο Αλμπέρ Καμύ σε επιστολή του προς τον Καραμανλή τον καλεί να «δείξει ευμένεια ως προς τον διανοούμενο (Γλέζο), του οποίου δεν ασπάζομαι τις πεποιθήσεις μεν, αλλά θεωρώ ότι η γενναιότητά του είναι άξια, αν μη τι άλλο, εκτίμησης».

Η καμπάνα πέφτει: Πέντε χρόνια φυλακή, τέσσερα χρόνια εκτόπιση και οκτώ χρόνια στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων στον Γλέζο. Μετά τη δίκη, τον Δεκέμβριο του 1959, η Σοβιετική Ταχυδρομική Υπηρεσία εξέδωσε αναμνηστική σειρά μ' ένα γραμματόσημο με προσωπογραφία του Μανώλη. Σκεφτείτε πως ο ίδιος λίγο μετά το 1968 καταδίκασε τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία!

Στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 εκλέχτηκε και πάλι, αν και φυλακισμένος, βουλευτής με την ΕΔΑ. Την 21η Απριλίου 1967 οι χουντικοί τον συλλαμβάνουν και µαζί µε άλλους πολιτικούς τον κράτησαν στο Γουδί, στο Πικέρµι, στη Γενική Ασφάλεια, στη Γυάρο, στο Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό, απ' όπου και τον απολύουν το 1971.

Και στη Μεταπολίτευση βρίσκεται στο κεντρικό πολιτικό κάδρο. Το 1974 συνέβαλε στην ανασυγκρότηση της ΕΔΑ, της οποίας ήταν γραµµατέας ως το 1985 και πρόεδρος από το 1985 έως το 1989.

ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ. Συνοψίζοντας μόνον τις θητείες του σε έδρανα Βουλής και Ευρωβουλής: Το 1981 εκλέχτηκε πρώτος βουλευτής της Αθήνας, συνεργαζόµενος µε το ΠΑΣΟΚ. Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ το '84 ως συνεργαζόμενος ξανά. Οπως και το 1985 αλλά πια στη Β' Πειραιά.

Βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2012 (ως μέλος της συνιστώσας Ενεργοί Πολίτες που είχε φτιάξει με τον Μήτσο Παπαχρήστο) και το 2014 ξανά ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ με ρεκόρ ψήφων (παραιτήθηκε όπως είχε δεσμευθεί το καλοκαίρι του 2015).

Τότε, εκείνο το καλοκαίρι του δημοψηφίσματος, ο Γλέζος έδωσε το παρών και μίλησε σε ένα κατάμεστο γήπεδο του Πανελληνίου στην εκδήλωση της Ισκρα. Της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ. Της μεγάλης ομάδας που λίγο μετά αποχώρησε λόγω τρίτου Μνημονίου.

Ταυτόχρονα ο Γλέζος κοιτούσε το παγκόσμιο χωρίς να χάνει το τοπικό. Ετσι, αιφνιδίασε τον πολιτικό κόσμο όταν το 1986 εγκατέλειψε τη Βουλή για να γίνει κ οινοτάρχης τ' Απεράθου - όπως λένε οι Ναξιώτες το χωριό Απείρανθος. Θα έβαζε σε εφαρμογή το πείραμα της Αμεσης Δημοκρατίας με διαρκείς συνελεύσεις κατοίκων και με τεράστιο περιβαλλοντικό έργο.

Ο ίδιος επανήλθε συχνά στη διαδρομή του στα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στις εκλογές του 2002, ως επικεφαλής του συνδυασµού Ενεργοί Πολίτες, για τη Διευρυµένη Νοµαρχία Αθηνών - Πειραιώς, εκλέχτηκε νοµαρχιακός σύµβουλος στην Υπερνοµαρχία και στη Νοµαρχία Αθηνών. Το 2010 εκλέχτηκε δηµοτικός σύµβουλος στον Δήµο Πάρου, επικεφαλής της Κίνησης Ενεργών Πολιτών Πάρου.

Παράλληλα δεν έχανε τη ματιά του στο παγκόσμιο. Στο πλευρό της Παλαιστίνης, των Κούρδων, των τούρκων πολιτικών κρατουμένων, της Κύπρου, των Σέρβων, των Ιρακινών, με τα κινήματα κατά της παγκοσμιοποίησης.

«Το δυσκολότερο πράγμα για μένα είναι ότι ζω και εκείνοι δεν ζουν. Μπορώ λοιπόν να ησυχάσω; Γι' αυτό έχω αυτή την πολυπραγμοσύνη. Εκτελώ τις εντολές τους ή προσπαθώ να τις εκτελώ» είχε πει σε μια συγκλονιστική του ομιλία για το βιβλίο του «Ακρωνύμια» και είχε προσθέσει: «Και αν πεθάνω θα σας κυνηγά η ύπαρξή μου για να κάνετε αυτά που πρέπει να κάνετε. Μη νομίζετε ότι θα γλιτώσετε απο μένα»!

ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΣ. Στον «Βέγα», το βιβλιοπωλείο που διατηρούσε για χρόνια στην Ιπποκράτους, δέσποζε η ρήση «Τimeo hominem unius libri», δηλαδή «Να φοβάσαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου», τον μονοδιάστατο άνθρωπο. Ο Γλέζος ήταν το αντιπαράδειγμα του μονοδιάστατου ανθρώπου. Πολυγραφότατος. Μεγαλόκαρδος με τους αντιπάλους του. Στις εκδηλώσεις μνήμης για το Δίστομο, όταν επιχειρήθηκε να εμποδιστεί ο γερμανός πρέσβης από το να καταθέσει στεφάνι, ο Γλέζος παρενέβη, πήρε από το χέρι τον πρέσβη και τον οδήγησε στο μνημείο.

Το 2017 με ένα γαρίφαλο και ένα γράμμα στα χέρια χτύπησε το κουδούνι της οικίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, ένα 24ωρο μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το γράμμα ξεκινούσε με ένα απόσπασμα από την Ομήρου Ιλιάδα όπου έλεγε ότι «Αφρήτωρ, αθέμιστος, ανέστιος έστιν εκείνος, ος πολέμου έραται επιδημίου οκρυόεντος» («ακοινώνητος, άγριος και άπατρις είναι αυτός που τον εμφύλιο πόλεμο αγαπά»). Ακόμη πιο τελευταία εικόνα του: η παρουσία του στη δίκη κατά της ΧΑ, δίπλα στη Μάγδα Φύσσα. «Ο Τελευταίος Παρτιζάνος» όπως λέγεται και το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Ανδρέας Χατζηπατέρας το 2018 για τον ίδιο.

ΔΗΛΩΣΗ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
«Ο Μανώλης Γλέζος ξέσκισε την Σβάστικα και τυλίχτηκε την Ελληνική Σημαία. Ταυτίστηκε με τον Λαό μας. Αιώνιο Σύμβολο Ελευθερίας!»,

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ:

«Εμβληματική μορφή της σύγχρονης Ιστορίας»
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Ενας γενναίος άνθρωπος, ένα σύμβολο της αντίστασης κατά του ναζισμού, ένας ασυμβίβαστος υπερασπιστής της κοινωνικής δικαιοσύνης, έφυγε σήμερα από κοντά μας. Ο Μανώλης Γλέζος, ο αγνός πατριώτης με όλη τη σημασία της λέξης, ο δυναμικός και ευαίσθητος πολίτης μέχρι το τέλος της πολυκύμαντης διαδρομής του, θα παραμείνει στη μνήμη μας ως μια εμβληματική μορφή της σύγχρονης ιστορίας μας».

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Το έθνος χαμηλώνει τις σημαίες του για να περάσει ένας μεγάλος Ελληνας. Αυτός που πρώτος κατέβασε το σύμβολο των κατακτητών από την Ακρόπολη. Για να αναδειχθεί, έτσι, ο ίδιος σε σύμβολο της ελεύθερης πατρίδας μας. Ο Μανώλης Γλέζος εκπροσώπησε μία γενιά που δεν λύγισε και δεν υποτάχθηκε. Ούτε και φυλακίστηκε σε κομματικούς φανατισμούς. Μια γενιά αφιερωμένη στην Ελλάδα, στην Ελευθερία και στη Δημοκρατία».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας: «Γενναίος, όρθιος, μαχόμενος μέχρι την τελευταία στιγμή, ο Μανώλης Γλέζος έφτασε στο τέλος μιας μοναδικής διαδρομής. Η Ελλάδα, η Δημοκρατία, η κοινωνική δικαιοσύνη, έχασαν έναν σπουδαίο μαχητή της πρώτης γραμμής. Η ανθρωπότητα έχασε τον άνθρωπο που πρώτος σήκωσε ανάστημα στον ναζισμό, ταπεινώνοντας τη σημαία του Χίτλερ».

Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά: «Αποχαιρετούμε με θλίψη τον Μανώλη Γλέζο. Το σύμβολο της Αντίστασης. Μια ζωή γεμάτη αγώνες. Μια ζωή ενός ασυμβίβαστου ήρωα. Μια ζωή γεμάτη πάθος για τον άνθρωπο, για το δίκιο και τη λευτεριά, την αξιοπρέπεια και τη δημοκρατία. Για αυτά πάλεψε εκτός και εντός Βουλής, από τα έδρανα της Αριστεράς, αλλά και του ΠΑΣΟΚ πλάι στον Ανδρέα Παπανδρέου».

Το Γραφείο Τύπου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ: «Εφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, σε ηλικία 98 ετών, ο αγωνιστής της Αντίστασης Μανώλης Γλέζος. Ο Μανώλης Γλέζος, μαζί με τον Λάκη Σάντα, τη νύχτα της 30ής προς 31η Μάη του 1941 κατέβασαν από την Ακρόπολη τη μισητή, χιτλερική σημαία, ενέργεια-σύμβολο της θαρραλέας αντίστασης του ελληνικού λαού».

Ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης: «Ο Μανώλης Γλέζος μας άφησε σε μια σκληρή στιγμή για τους αδύναμους του κόσμου για τους οποίους έδωσε αγώνα πατριωτικό και διεθνιστικό. Εν ζωή ενέπνευσε από τον Πικάσο μέχρι την τελευταία επαναστάτρια».

...από την "Εφ.Συν"

"Εφ.Συν", 31/03/20

"Εφ.Συν", 31/03/20

"Εφ.Συν", 31/03/20