ΤΟ ΧΑΟΣ ΤΟΥ "ΝΟΜΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ" ΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥΣ...

Aπό την "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του Τύπου" , την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και"ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", κύριο θέμα, 29/03/17

"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του Τύπου", 29/03/17

"ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ῾, 25-26/03/17

«Βούτυρο στο ψωμί» του ΔΝΤ 

η «προσωπική διαφορά» στις συντάξεις
Η μέση σύνταξη των 700 ευρώ και άνω θα μειωθεί περίπου κατά 10%

Του Κώστα Παπαδή

Σε οπερέτα εξελίσσεται η περίφημη ασφαλιστική μεταρρύθμιση του πρώην υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κατρούγκαλου καθώς όλες οι βασικές παραδοχές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε το εγχείρημα έχουν καταρρεύσει, με αποτέλεσμα λίγους μόνο μήνες μετά την εφαρμογή του σχετικού νόμου οι θεσμοί να επανέρχονται ζητώντας νέα μέτρα στο ασφαλιστικό.

Μόλις τρεις μήνες μετά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, οι θεσμοί διαπιστώνουν τεράστια ελλείμματα. Ο πολυδιαφημισμένος νέος ενιαίος φορέας ΕΦΚΑ - ελλειμματικός κατά 1,2 δισ. ευρώ από τη γέννησή του - βουλιάζει μέσα στα τεράστια οργανωτικά του προβλήματα και καταγράφει ρεκόρ μείωσης της εισπραξιμότητας των εισφορών. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες και επιστήμονες διαπιστώνουν ότι ο λογαριασμός των εισφορών τους έχει εκτιναχθεί στα ύψη.

Οι συνταξιούχοι «βλέπουν στα ΑΤΜ» τη σύνταξή τους να συρρικνώνεται, λόγω μειώσεων σε επικουρικές και ΕΚΑΣ, ενώ χιλιάδες αιτήσεις απονομής νέων συντάξεων παραμένουν σε εκκρεμότητα, επειδή ο νόμος προέβλεψε στον νέο τρόπο υπολογισμό της σύνταξης έναν δείκτη που... δεν υπάρχει στην Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία!
«Βούτυρο στο ψωμί» του ΔΝΤ είναι οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για την περικοπή της «προσωπικής διαφοράς» στις παλαιές συντάξεις, δηλαδή αυτές που εκδόθηκαν μέχρι τις 12 Μαΐου του 2016.

Ο νόμος προβλέπει πως μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 θα πρέπει να επαναϋπολογισθούν 2,6 εκατομμύρια κύριες συντάξεις με τον νέο τρόπο. Τυχόν διαφορές με το προηγούμενο ύψος της σύνταξης θα διατηρηθούν - για τους παλαιούς συνταξιούχους - ως «προσωπική διαφορά» σε διαφορετικό «κουτάκι» στο εκκαθαριστικό σημείωμα της σύνταξης. Η «προσωπική διαφορά», δηλαδή η διαφορά μεταξύ του παλαιού και του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων, θα συνέχιζε να καταβάλλεται στους παλαιούς συνταξιούχους. Αυτή άλλωστε ήταν και η δέσμευση της κυβέρνησης και του κ. Κατρούγκαλου.

Ωστόσο, εξαρχής ήταν σαφές ότι το τμήμα αυτό της σύνταξης θα ήταν το πιο επίφοβο να περικοπεί στο άμεσο μέλλον.

Ετσι, «προτού στεγνώσει το μελάνι του νόμου», το ΔΝΤ έθεσε ανοιχτά την περικοπή της προσωπικής διαφοράς (με επώδυνο μάλιστα τρόπο: εφάπαξ από το 2019), «κουρελιάζοντας» και την τελευταία «δέσμευση» της κυβέρνησης, η οποία πριν από την ψήφιση του νόμου αρνούνταν οποιαδήποτε σκέψη για περικοπή της.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, υπήρξε αλλαγή της ελληνικής θέσης, με τους εκπροσώπους της ελληνικής πλευράς να φέρεται να συμφωνούν στην περικοπή «υπό όρους». Δηλαδή η εφαρμογή του μέτρου να ισχύσει για συνταξιούχους από «ένα ύψος συντάξεων και άνω» (ενδεχομένως από συντάξεις των 700 ευρώ και άνω) ενώ η περικοπή των υπολοίπων να γίνει σταδιακά και σε βάθος πενταετίας (αρχής γενομένης από το 2019).

Ακόμη και αν γίνει - τελικώς - δεκτή η ελληνική πρόταση, αντί της πρότασης του ΔΝΤ, στην ουσία θα έχει εκπέσει η «βασική δέσμευση μεταρρύθμισης Κατρούγκαλου, ότι θα διατηρηθεί το ύψος των υφιστάμενων κύριων συντάξεων».

Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση η μέση σύνταξη των 700 ευρώ και άνω, με την εφαρμογή του μέτρου θα μειωθεί περίπου κατά 10% ενώ η περικοπή θα αγγίξει το 30% στις συντάξεις άνω των 1.000-1.200 ευρώ.

Με τη νέα νομοθεσία οι κύριες συντάξεις όσων υπέβαλαν αίτηση μετά τη 12η Μαΐου 2016 θα είναι μειωμένες από 10% έως 30% σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς. Οσοι συνταξιοδοτηθούν εντός του 2017, με τη σύνταξή τους να υπολείπεται κατά 20% και πλέον από τον παλαιό τρόπο, θα δικαιούνται το ένα τρίτο της διαφοράς.

Σοκ για αγρότες και επαγγελματίες

Σοκ περίμενε χιλιάδες ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το πρώτο δίμηνο του έτους 2017 καθώς οι εισφορές που καλούνται να πληρώσουν με το νέο σύστημα είναι αυξημένες έως και 66%. Ο λογαριασμός έρχεται μέσω των ειδοποιητηρίων του ΕΦΚΑ για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και του ΟΓΑ, είναι εξοντωτικός όχι μόνο για τα υψηλά εισοδήματα αλλά και για μεσαία ή ακόμη και για χαμηλότερα εισοδήματα.

Οι νέες εισφορές θα ξεκινούν με ποσοστά 21,2% για τους αγρότες, 26,95% για τους ελεύθερους επαγγελματίες και 37,95% για τους επιστήμονες, με κατώτατα ποσά από 87 ευρώ τον μήνα για τους αγρότες με ετήσιο εισόδημα ως 4.923 ευρώ, από 158 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες με εισόδημα ως 7.033 ευρώ και από 222 ευρώ για επιστήμονες (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους). Οσοι έχουν υψηλότερα εισοδήματα θα καταβάλουν αντίστοιχα και μεγαλύτερες εισφορές.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εισφορές εκατοντάδων χιλιάδων ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, ανεξαρτήτως του αριθμού των εργοδοτών τους, υπολογίζονται επί πλασματικού και όχι πραγματικού εισοδήματος. Δηλαδή λαμβάνεται ως βάση το εισόδημα του 2015, υπολογίζονται οι εισφορές τις οποίες καλούνται να καταβάλουν εφέτος, με αποτέλεσμα πολλοί από τους ασφαλισμένους να καλούνται να πληρώσουν υψηλές εισφορές όχι μόνο λόγω της αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού αλλά και γιατί λαμβάνονται υπόψη εισοδήματα που δεν αντιστοιχούν πλέον στα πραγματικά.

Το απόλυτο χάος έφερε

 η δημιουργία του Υπερταμείου
Ουρές και ταλαιπωρία στα γραφεία του ΕΦΚΑ


Ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) παρουσιάζει εικόνα απόλυτου χάους τρεις μήνες μετά την έναρξη της λειτουργίας του. Η επιμονή στη δημιουργία ενός υπερταμείου, αντί τριών (μισθωτών - αυτοαπασχολουμένων - αγροτών) που ήταν η άλλη πρόταση, φαίνεται στην πράξη πλήρως αναποτελεσματική.

Και όπως επισημαίνουν οι εμπλεκόμενοι, πρώτα απ' όλα οι εργαζόμενοι, οι ασφαλισμένοι που ταλαιπωρούνται και δικηγόροι που ειδικεύονται στα ασφαλιστικά ζητήματα, «ο νόμος Κατρούγκαλου (4387/2016) δημιούργησε έναν ασφαλιστικό Φρανκενστάιν. Ενα δυσλειτουργικό γραφειοκρατικό τέρας, το οποίο δύσκολα θα σταθεί στα πόδια του».
Χιλιάδες ασφαλισμένοι (εργαζόμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και συνταξιούχοι) «αναλώνονται» καθημερινά στα γραφεία του νέου ταμείου, αναζητώντας τα στοιχεία τους, τα οποία αγνοούνται.

Οι τεράστιες ουρές και η ταλαιπωρία είναι καθημερινό φαινόμενο στις υπηρεσίες του νέου υπερταμείου, ενώ σωρεία λαθών εντοπίζεται στη διαδικασία πληρωμής των εισφορών από τους ελεύθερους επαγγελματίες, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων δεν έχει εξοφλήσει τις υποχρεώσεις των πρώτων μηνών του έτους.

Οι υπάλληλοι του Ταμείου μιλούν για καθημερινές «εικόνες ντροπής που εκτυλίσσονται στα υποκαταστήματα όλης της χώρας».

Πέραν των οργανωτικών προβλημάτων - τα οποία θα διαρκέσουν χρόνια - το νέο Ταμείο είναι αντιμέτωπο και με τα προβλήματα εφαρμογής του νέου νόμου Κατρούγκαλου, όπως λάθη στα εκκαθαριστικά πληρωμής, μεγάλες ασάφειες στις διατάξεις του νόμου για τις υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων με μπλοκάκι, και η αδυναμία καταβολής από τους επαγγελματίες των υπέρογκων εισφορών που τους έχουν επιβληθεί.

Η εισπραξιμότητα των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών τους πρώτους μήνες είναι πολύ χαμηλότερη του αναμενομένου, ενώ οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο νέος φορέας θα κλείσει εφέτος με πρόσθετο έλλειμμα ύψους 500 εκατ. ευρώ, καταδεικνύοντας το φιάσκο της - πολυδιαφημισμένης από την κυβέρνηση - μεταρρύθμισης Κατρούγκαλου για το Ασφαλιστικό.

Μπλοκάκια: Αυξημένες εισφορές με βάση έσοδα του... παρελθόντος

Αντί για αύξηση εσόδων για τα Ταμεία, ο νόμος Κατρούγκαλου με τις διατάξεις για τις νέες ασφαλιστικές εισφορές στα Δελτία Παροχής Υπηρεσιών οδήγησε σε ομαδικό κλείσιμο δραστηριοτήτων. Πάνω από 100.000 ελεύθεροι επαγγελματίες διέκοψαν τις εργασίες τους τη διετία 2015-2016, ενώ τους τελευταίους μήνες του 2016 και τον Ιανουάριο του 2017 (δόθηκε παράταση) δημιουργήθηκαν ουρές στις Εφορίες για διακοπή των εργασιών από τους επαγγελματίες, που προσπαθούσαν να αποφύγουν τις επιβαρύνσεις των αυξημένων εισφορών που ισχύουν από το 2017, σύμφωνα με τον νέο νόμο. Αποτέλεσμα αυτού είναι η τεράστια απώλεια εσόδων για τα ασφαλιστικά ταμεία και την Εφορία, αντί της αύξησης που εκτιμούσαν οι εμπνευστές του νέου νομικού καθεστώτος.

Το απόλυτο κομφούζιο γύρω από τις ασφαλιστικές εισφορές για τα μπλοκάκια παραμένει ακόμη και σήμερα, τρεις μήνες μετά την εφαρμογή του νόμου. Το υπουργείο Εργασίας έχει ανακοινώσει μεταβατική διάταξη για τους δύο πρώτους μήνες του έτους σε ό,τι αφορά τα μπλοκάκια που υποκρύπτουν σταθερή σχέση εργασίας. Ο εργαζόμενος διατηρεί για το διάστημα αυτό την εισφορά του 10%.

Με την ολοκλήρωση του πρώτου διμήνου του έτους, περισσότεροι από 150.000 εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν τι θα ισχύσει το επόμενο διάστημα (Μάρτιο - Απρίλιο), δηλαδή τι εισφορές θα καταβάλλουν μετά το μεταβατικό διάστημα.

Η σύγχυση οδηγεί μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις σε ενστάσεις, ενώ πληθαίνουν οι καταβολές που γίνονται με παράλληλη κατάθεση αίτησης επιφύλαξης προς τον ΕΦΚΑ. Το σκηνικό συμπληρώνει το μπαράζ δικαστικών προσφυγών που είτε έχουν γίνει είτε ετοιμάζονται από φορείς αλλά και φυσικά πρόσωπα, για τα οποία η διορία λήγει στο τέλος Απριλίου.

«Στο πόδι» έγινε ο νέος τρόπος υπολογισμού

Η απόλυτη προχειρότητα με την οποία έγινε ο νόμος Κατρούγκαλου απεικονίζεται στη διάταξη με την οποία καθορίζεται ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων κύριας ασφάλισης. Το υπουργείο Εργασίας μετά την ψήφιση του νόμου διαπίστωσε ότι δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί η διάταξη, επειδή δεν υπήρχε ο λεγόμενος «συντελεστής μισθών».

Πρόκειται για τη μεταβολή των μισθών με βάση την οποία θα υπολογίζονταν εφεξής οι συντάξεις. Ωστόσο η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) - μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε από την καθυστέρηση έκδοσης των συντάξεων - ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει ούτε μπορεί να δημιουργεί άμεσα «ανάλογος δείκτης» που να περιλαμβάνει τις μεταβολές μισθών από το 2002 και μετά. Ως εκ τούτου ήταν αδύνατη η διαδικασία έκδοσης περίπου 100.000 αιτήσεων συνταξιοδότησης που είχαν κατατεθεί μετά τον νέο ασφαλιστικό νόμο.

Το υπουργείο Εργασίας αναγκάστηκε - εκ των υστέρων - να τροποποιήσει τον νόμο έτσι ώστε ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών - για το διάστημα ως και το 2020 - να γίνεται με βάση τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Η αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα από το 2021 και μετά, σύμφωνα με την τροποποίηση, θα γίνεται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών που θα υπολογιστεί από την ΕΛΣΤΑΤ.

Περικοπές σε ΕΚΑΣ και επικουρικές

Σε εφιάλτη για τους συνταξιούχους εξελίχθηκε η «αρχική κυβερνητική δέσμευση» ότι ο νέος νόμος δεν επιφέρει μειώσεις στις υπάρχουσες συντάξεις. Τέλος καλοκαιριού και αρχές φθινοπώρου του 2016 περίπου 650.000 συνταξιούχοι διαπίστωναν με τρόμο μπροστά στα ΑΤΜ των τραπεζών τι σημαίνει ο ασφαλιστικός νόμος που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ τον Μάιο του ίδιου έτους.

Η κυβερνητική εγγύηση του ύψους των καταβαλλόμενων συντάξεων τελικώς αποδείχθηκε κίβδηλη. Δραματικές μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις τους υπέστησαν όσοι συνταξιούχοι ελάμβαναν κύρια και επικουρική που ξεπερνούσε τα 1.300 ευρώ (μεικτά). Οι μειώσεις στις επικουρικές ξεκινούσαν από 4% και έφθαναν ως και 40%.

Οι περικοπές που προβλέπονται στον ασφαλιστικό νόμο του Μαΐου και εφαρμόστηκαν τους προηγούμενους άγγιξαν περίπου 650.000 συνταξιούχους. Οι 240.000 περιπτώσεις αφορούν μειώσεις σε επικουρικές συντάξεις. Οι 280.000 είναι συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι δικαιούχοι μερισμάτων. Οι 6.000 είναι συνταξιούχοι με υψηλές συντάξεις που ξεπερνούν το νέο ανώτατο όριο των 2.000 ευρώ. Οι 11.000 είναι συνταξιούχοι πρώην τραπεζοϋπάλληλοι που βρίσκονται σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς. Και 120.000 που έχασαν το ΕΚΑΣ.