Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 03/02/17 |
Του Νίκου Κωνσταντάρα
Οι Ρωμαίοι έσερναν τους ηττημένους εχθρούς αλυσοδεμένους για να διαφημίσουν τον θρίαμβο στον δικό τους λαό και να τρομάξουν άλλους. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αντιθέτως, έστειλε τον αρχηγό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων μια κυριακάτικη βόλτα στα Ιμια. Τι άλλο ήταν η θλιβερή πασαρέλα της ηγεσίας των τουρκικών ένοπλων δυνάμεων σε δύο έρημες βραχονησίδες παρά η επιβεβαίωση ότι ο κάποτε κραταιός στρατός της γείτονος είναι εργαλείο προπαγάνδας, οι στρατηγοί και ναύαρχοι υποχείρια ενός ανδρός που δεν διστάζει να τους εξευτελίσει. Αυτό δεν καθιστά την Τουρκία λιγότερο επικίνδυνη. Το αντίθετο μάλλον.
Ο κίνδυνος επιβεβαιώνεται και από τις συνεχείς παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, καθώς και τη ρητορική της έντασης, σε ένδειξη οργής για τη μη έκδοση οκτώ στρατιωτικών που η Αγκυρα κατηγορεί ως πραξικοπηματίες. Οταν η ηγεσία μιας χώρας έχει χάσει κάθε αίσθηση του μέτρου ώστε να σκηνοθετεί σενάρια σύγκρουσης με τέτοια επιμονή, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε σοβαρότητα την κρίσιμη στιγμή. Οταν η Τουρκία έχει ανοιχτά μέτωπα στη Συρία και στο Ιράκ, όταν στο εσωτερικό της μαίνεται πόλεμος με αυτονομιστές, αλλά και πογκρόμ εναντίον κάθε ενδεχόμενου αντιπάλου, όταν οι κρατικοί θεσμοί και κάθε άλλη εξουσία υποκύπτουν στη θέληση ενός ανδρός, ποιος θα αντισταθεί σε ενδεχόμενη ανάφλεξη στο Αιγαίο; Η περιπέτεια της Τουρκίας στη Συρία, εξάλλου, είναι σύμπτωμα της ισοπέδωσης κάθε αντίθετης άποψης.
Γι’ αυτό η βόλτα της στρατιωτικής ηγεσίας είναι κακός οιωνός. Δείχνει ότι ουδείς είναι σε θέση να συνετίσει την εκτελεστική εξουσία. Τον Απρίλιο αναμένεται δημοψήφισμα σχετικό με τη μετάλλαξη του τουρκικού πολιτεύματος σε σύστημα που δίνει υπερεξουσίες στον πρόεδρο. Γι’ αυτόν τον λόγο, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισήμανε πως η βόλτα στα Ιμια είχε στόχο να ενισχύσει την εικόνα και την εκστρατεία του Ερντογάν. Οι απειλές εναντίον της Ελλάδας βοηθούν και στην προσπάθεια να μην καθηλώνεται η σκέψη των ψηφοφόρων στις αποτυχίες της εμπλοκής στη Συρία, όπου ο τουρκικός στρατός δεν έχει καταφέρει να καταλάβει τη μικρή πόλη Αλ Μπαμπ από το Ισλαμικό Κράτος, παρά την αεροπορική στήριξη από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.
Οι απειλές εναντίον της Ελλάδας δεν αποσκοπούν μόνο στην επίδειξη πυγμής εντός Τουρκίας, ούτε στην προσπάθεια της Αγκυρας να εκβιάσει αυτά που θέλει από την Ελλάδα. Δείχνουν και τη διάθεση του Ερντογάν να αγνοήσει διεθνείς κανόνες συμπεριφοράς, να υπογραμμίσει ότι θα πράττει όπως θέλει, ότι δεν διστάζει να στραφεί εναντίον μιας χώρας που αποτελεί σύνορο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η συγκυρία, βεβαίως, ενθαρρύνει ηγέτες να λειτουργούν εν θερμώ, με το θυμικό, όπως είναι πλέον η μόνιμη κατάσταση του Ερντογάν. Η επίσκεψη της Βρετανής πρωθυπουργού και η νέα συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Βρετανίας για την προμήθεια όπλων λειτουργούν υπέρ του Ερντογάν. Η αναζωπύρωση της φιλίας με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ενισχύουν την αίσθηση πως τώρα πλέον οι ισχυροί θα επιβάλουν τη θέλησή τους στους υπόλοιπους.
Για την Ελλάδα, όπως και στην υπόθεση των «οκτώ», είναι απαραίτητες η τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, η προσήλωση σε θεσμούς, η αποφυγή θεατρινισμών αντιστοίχων των τουρκικών και, πάνω απ’ όλα, η επαγρύπνηση. Μόνον η ψυχραιμία μπορεί να καταστεί αντίδοτο για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία.
Ο κίνδυνος επιβεβαιώνεται και από τις συνεχείς παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, καθώς και τη ρητορική της έντασης, σε ένδειξη οργής για τη μη έκδοση οκτώ στρατιωτικών που η Αγκυρα κατηγορεί ως πραξικοπηματίες. Οταν η ηγεσία μιας χώρας έχει χάσει κάθε αίσθηση του μέτρου ώστε να σκηνοθετεί σενάρια σύγκρουσης με τέτοια επιμονή, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε σοβαρότητα την κρίσιμη στιγμή. Οταν η Τουρκία έχει ανοιχτά μέτωπα στη Συρία και στο Ιράκ, όταν στο εσωτερικό της μαίνεται πόλεμος με αυτονομιστές, αλλά και πογκρόμ εναντίον κάθε ενδεχόμενου αντιπάλου, όταν οι κρατικοί θεσμοί και κάθε άλλη εξουσία υποκύπτουν στη θέληση ενός ανδρός, ποιος θα αντισταθεί σε ενδεχόμενη ανάφλεξη στο Αιγαίο; Η περιπέτεια της Τουρκίας στη Συρία, εξάλλου, είναι σύμπτωμα της ισοπέδωσης κάθε αντίθετης άποψης.
Γι’ αυτό η βόλτα της στρατιωτικής ηγεσίας είναι κακός οιωνός. Δείχνει ότι ουδείς είναι σε θέση να συνετίσει την εκτελεστική εξουσία. Τον Απρίλιο αναμένεται δημοψήφισμα σχετικό με τη μετάλλαξη του τουρκικού πολιτεύματος σε σύστημα που δίνει υπερεξουσίες στον πρόεδρο. Γι’ αυτόν τον λόγο, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισήμανε πως η βόλτα στα Ιμια είχε στόχο να ενισχύσει την εικόνα και την εκστρατεία του Ερντογάν. Οι απειλές εναντίον της Ελλάδας βοηθούν και στην προσπάθεια να μην καθηλώνεται η σκέψη των ψηφοφόρων στις αποτυχίες της εμπλοκής στη Συρία, όπου ο τουρκικός στρατός δεν έχει καταφέρει να καταλάβει τη μικρή πόλη Αλ Μπαμπ από το Ισλαμικό Κράτος, παρά την αεροπορική στήριξη από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.
Οι απειλές εναντίον της Ελλάδας δεν αποσκοπούν μόνο στην επίδειξη πυγμής εντός Τουρκίας, ούτε στην προσπάθεια της Αγκυρας να εκβιάσει αυτά που θέλει από την Ελλάδα. Δείχνουν και τη διάθεση του Ερντογάν να αγνοήσει διεθνείς κανόνες συμπεριφοράς, να υπογραμμίσει ότι θα πράττει όπως θέλει, ότι δεν διστάζει να στραφεί εναντίον μιας χώρας που αποτελεί σύνορο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η συγκυρία, βεβαίως, ενθαρρύνει ηγέτες να λειτουργούν εν θερμώ, με το θυμικό, όπως είναι πλέον η μόνιμη κατάσταση του Ερντογάν. Η επίσκεψη της Βρετανής πρωθυπουργού και η νέα συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Βρετανίας για την προμήθεια όπλων λειτουργούν υπέρ του Ερντογάν. Η αναζωπύρωση της φιλίας με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ενισχύουν την αίσθηση πως τώρα πλέον οι ισχυροί θα επιβάλουν τη θέλησή τους στους υπόλοιπους.
Για την Ελλάδα, όπως και στην υπόθεση των «οκτώ», είναι απαραίτητες η τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, η προσήλωση σε θεσμούς, η αποφυγή θεατρινισμών αντιστοίχων των τουρκικών και, πάνω απ’ όλα, η επαγρύπνηση. Μόνον η ψυχραιμία μπορεί να καταστεί αντίδοτο για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου