Ελπίζω, η Βουλή των Ελλήνων με το Iδρυμά της για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, να πραγματοποιήσει μια εκδήλωση τιμής για τον Παναγιώτη Τέτση, όπου θα γίνει και εκτεταμένη αναφορά στο τεράστιο έργο της επιτροπής αυτής. Κλείνοντας την επιβεβλημένη αυτή αναφορά στον μεγάλο δημιουργό, ενεργό πολίτη και ΑΝΘΡΩΠΟ Παναγιώτη Τέτση, εύχομαι το χώμα της αγαπημένης του Yδρας που τον σκεπάζει να είναι ελαφρύ και το πέρασμά του από τη ζωή να παραμείνει στη μνήμη μας ζωντανό, όπως θα μείνει και το έργο του στους αιώνες....

Από το ημερολόγιό μου στο fb

προ πέντε ετών

 

Ο Παναγιώτης Tέτσης και η Bουλή

Κύριε διευθυντά,

Ο κορυφαίος ζωγράφος και ακαδημαϊκός Παναγιώτης Τέτσης, που «έφυγε» πριν από λίγες ημέρες, συνήθιζε, συμμετέχοντας στα κοινά ως ενεργός και δημοκρατικός πολίτης, να διατυπώνει δημοσίως τις απόψεις και προτάσεις του για πλείστα όσα θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος και σημασίας, χρησιμοποιούσε δε συχνά προς τούτο τις φιλόξενες στήλες της «Καθημερινής». Επιτρέψτε μου, μέσω αυτών των στηλών, να αναφερθώ στο έργο του, εκφράζοντας και την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη μου για την ενθουσιώδη και αφιλοκερδή προσφορά του στη Βουλή των Ελλήνων κατά την περίοδο 1993-2004, όταν είχα την τιμή και την ευθύνη της προεδρίας της. Η προσφορά αυτή του Παναγιώτη Τέτση σχετίζεται με το πολιτισμικό και το παιδαγωγικό έργο της Βουλής, όχι μόνον στον οικείο σ’ εκείνον τομέα των καλών τεχνών, όπως αναφέρω κατωτέρω. Αλλά και στο «άνοιγμα στην κοινωνία» που επιχείρησε η Βουλή, με προγράμματα κατάλληλα για την προσέγγιση, πληροφόρηση και κατανόηση του ρόλου του Κοινοβουλευτισμού ως βασικού πυλώνα της Δημοκρατίας. Με αποτέλεσμα περίπου 1,5 εκατομμύριο πολιτών, κυρίως νέοι και παιδιά σχολείων, ακόμη και ορεινών περιοχών και μικρών νησιών, να «γνωριστούν» με τη Βουλή μέσω καθημερινών ξεναγήσεων, φιλοξενίας μαθητών σχολείων της περιφέρειας, εκθέσεων, εκδόσεων, των πρωτοποριακών προγραμμάτων «Βουλή των Εφήβων» (συμμετοχή περίπου 200.000 μαθητών λυκείου) και «Εργαστήριο Δημοκρατίας» κ.ά. Η Βουλή των Ελλήνων, εκτός της δεδομένης και μετά ζήλου συνεργασίας ικανών υπηρεσιακών στελεχών της υπό τον γενικό γραμματέα, καθ. κ. Παναγιώτη Τζωρτζόπουλο, είχε, επίσης, ανάγκη της συνδρομής προσώπων εξειδικευμένων γνώσεων και πρόθυμων να συμβάλουν στην καλαίσθητη διαρρύθμιση και διακόσμηση των εσωτερικών χώρων της Βουλής, μετά την απελευθέρωση ενός εκ των τριών ορόφων που κατείχε έως τότε το Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς και την αποκατάσταση της αρμόζουσας εξωτερικής εικόνας του μεγαλοπρεπούς κτιρίου των Παλαιών Ανακτόρων, το οποίο, με την κατασκευή του 5ώροφου υπογείου γκαράζ, είχε απαλλαγεί από τη χρόνια ασχήμια που το περιέβαλε, ενός απέραντου υπαίθριου χώρου στάθμευσης πάσης φύσεως τροχοφόρων.

Πρέπει να σημειωθεί ότι, με εξαίρεση προσωπογραφίες πρώην προέδρων της Βουλής ή της Γερουσίας εντός μιας εκ των αιθουσών της, η Βουλή είχε αποψιλωθεί στο παρελθόν από έργα τέχνης, τα οποία υποκαθιστούσαν φωτοτυπίες(!) ή ακαλαίσθητες χρυσοτυπίες που, δικαίως, προκαλούσαν θυμηδία στους διερχόμενους προηγουμένως, μέσω των τροχοφόρων του υπαίθριου γκαράζ, ξένους και Eλληνες επισκέπτες της Βουλής. Αυτήν την ανάγκη κλήθηκε να καλύψει και κάλυψε, πράγματι, ο Παναγιώτης Τέτσης, με τη στενή και παραγωγική συνεργασία εκλεκτών, επίσης, προσωπικοτήτων της ακαδημαϊκής κοινότητας και των καλών τεχνών.

Eτσι εκκίνησε, αρχικώς ατύπως και στη συνέχεια με τη σύστασή της το 1995, με απόφαση του προέδρου της Βουλής, το έργο της η Επιτροπή Τέχνης και Πολιτισμού της Βουλής των Ελλήνων, υπό την προεδρία του Παναγιώτη Τέτση και μέλη, που με την ευκαιρία αυτή ευχαριστώ και δημοσίως για την προσφορά τους στη Βουλή, τις κυρίες Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Μυρτάλη Αχειμάστου-Ποταμιάνου, αντιστοίχως διευθύντριες της Εθνικής Πινακοθήκης και του Βυζαντινού Μουσείου, Αικατερίνη Φλεριανού, στέλεχος της Βιβλιοθήκης της Βουλής, ως γραμματέα της Επιτροπής και τους καθηγητές κυρίους Aγγελο Δεληβοριά, Χαράλαμπο Μπούρα, Βασίλη Κρεμμυδά και Νικόλαο Ζία, και τους Ηώ Ζερβουδάκη, διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και Ιωάννη Παπαδάκη, πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών, που έχουν «φύγει» από κοντά μας, αλλά θα συνεχίσουν μαζί με τον Παναγιώτη Τέτση να ζουν στον νου και την καρδιά μας.

Η «Επιτροπή Τέτση» είχε ως σκοπό: «τη διατύπωση γνώμης σε θέματα τέχνης και πολιτισμού, όπως η αισθητική του κτιρίου της Βουλής, των χώρων του και του εξοπλισμού του, η αξιολόγηση έργων καλλιτεχνικής ή ιστορικής αξίας σε περίπτωση αγοράς ή δωρεάς, η οργάνωση από μέρους της Βουλής ή η συμμετοχή της σε πολιτιστικές δραστηριότητες, καθώς και σε θέματα συναφούς περιεχομένου».

Ο απολογισμός του έργου της επιτροπής αυτής αδιαλείπτως μέχρι το 2004 –έκτοτε, δυστυχώς, ατόνησε και εγκαταλείφθηκε, όπως και η Επιτροπή Δεοντολογίας που είχαμε συστήσει για τον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής, αλλά αυτή είναι μια «άλλη ελληνική ιστορία»– είναι ανυπολόγιστης πολιτισμικής αισθητικής, αλλά και… οικονομικής αξίας για τη Βουλή των Ελλήνων και το ελληνικό Δημόσιο.

Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η διατεθείσα δαπάνη για το έργο αυτό –κυρίως αγοράς έργων τέχνης– καλυπτόταν σε σημαντικό ποσοστό από τα ποσά κρατήσεων του 1/25 της αποζημίωσης βουλευτών για κάθε απουσία πέραν των 5 κατά μήνα από συνεδριάσεις της Ολομέλειας και των Επιτροπών, καθώς και από τον περιορισμό άλλων δαπανών, το προϊόν των οποίων συνηθιζόταν να επιστρέφεται κατ’ έτος εξ ολοκλήρου στο υπουργείο Οικονομικών.

Εδώ, αξίζει ν’ αναφερθούν δράσεις, όπως: Η φιλοτέχνηση του ανδριάντα του Χαρίλαου Τρικούπη από τον Γιάννη Παππά, οι προσωπογραφίες του Ρήγα Βελεστινλή και του Διονυσίου Σολωμού από τον Δημήτρη Μυταρά και η προσωπογραφία του Ελευθερίου Βενιζέλου από τον Γιώργο Ρόρρη. Επίσης, η συντήρηση των τοιχογραφιών της ζωφόρου στην Αίθουσα Ελευθερίου Βενιζέλου από τον συντηρητή Σταύρο Μπαλτογιάννη. Πολλαπλώς εύστοχη ήταν η επιλογή αγοράς έργων τέχνης από τη Βουλή, με εισήγηση της επιτροπής, από εκθέσεις και γκαλερί αλλά και από δημοπρασίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κυρίως Ελλήνων καλλιτεχνών αλλά και ξένων με θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Με τον τρόπο αυτό η Βουλή απέκτησε ιδιαίτερης σήμερα αξίας έργα, τα περισσότερα από τα οποία κοσμούν τους χώρους της.

Μεταξύ άλλων, η Βουλή απέκτησε έργα των: Βρυζάκη, Τσόκου, Λάντσα, Ξυδιά, Προσαλέντη, Γύζη, Νικηφόρου Λύτρα, Βολανάκη, Χατζή, Θωμόπουλου, Θάλειας Φλωρά-Καραβία, Θεόφιλου, Λουκά Γεραλή, Ζαΐρη, Οθωναίου, Βικάτου, Παρθένη, Γαλάνη, Μαλέα, Μπουζιάνη, Απόστολου Γεραλή, Νικόλαου Λύτρα, Αργυρού, Κογεβίνα, Γουναρόπουλου, Παπαλουκά, Περικλή Βυζάντιου, Σοφίας Λασκαρίδου, Αραβαντινού, Αστεριάδη, Κοντόπουλου, Γκίκα, Εγγονόπουλου, Νικολάου, Τσαρούχη, Σεμερτζίδη, Σπυρόπουλου, Νίκης Καραγάτση, Μόραλη, Σικελιώτη, Γαΐτη, Ντίκου Βυζάντιου, Ξενάκη, Κανιάρη, Δεκουλάκου, Καρρά, Φασιανού, Καραβούζη κ.ά.

Απέκτησε, επίσης, η Βουλή το μνημειώδες έργο «η Μάχη της Πίνδου», διαστάσεων 40 Χ 1,10 μ., του Χρήστου Καπράλου, που καλύπτει τη ζωφόρο του Περιστυλίου στην είσοδο της μεγάλης αίθουσας της Ολομέλειας της Βουλής, τη «Μάνα», που τοποθετήθηκε στην ανατολική είσοδο του Μεγάρου, όπου ξεναγούνται επίσης οι μαθητές των σχολείων, και τον «Οπλίτη», έργα του μεγάλου αυτού γλύπτη, το έργο του χαράκτη Τάσσου «Η 17 Νοεμβρίου 1973» και το έργο του Παρθένη «Σύνθεσις με αλληγορικές μορφές για την Βουλή». Είναι, ομολογουμένως, δυσχερής η εκτεταμένη αναφορά στην επιλογή νέων κυρίως καλλιτεχνών, στους οποίους η Βουλή ανέθεσε την εκτέλεση έργων για τη διακόσμηση των χώρων της με θεματολογία συμβατή με τον ρόλο του εθνικού μας Κοινοβουλίου και τη συντήρηση της μακράς ιστορικής και πολιτισμικής μας παράδοσης. (Ακρόπολη, Κεραμεικός, Φιλοπάππου, Θησείο, Πύλη του Αδριανού, Αέρηδες, Αγορά, Μνημείο Λυσικράτους, Ελευσίνα, Δελφοί, Δήλος, Ρόδος (Λίνδος), Ναός Φιγαλείας, Κόρινθος, Μυκήνες, Επίδαυρος, Δωδώνη, Σμύρνη, Πειραιάς, Γοργοεπήκοος, κ.ά.) Μεταξύ άλλων, την εκτέλεση έργων ανέλαβαν και οι φερέλπιδες τότε, καθιερωμένοι σήμερα ζωγράφοι: Γιάννης Παπανελόπουλος, Εύα Μπέη, Μιχάλης Γεωργάς, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Ειρήνη Κανά, Νικόλαος Κληρονόμος, Κώστας Ράμμος, Καλλιρρόη Μαρούδα, Χρήστος Μποκόρος, Χρύσα Βέργη, Κώστας Παπανικολάου, Μιχάλης Μαδένης, Μανώλης Χάρος, Δάφνη Αγγελίδου, Μαρία Φιλοπούλου, Στέλιος Κατσούλης, Βαγγέλης Ρήνας, κ.ά.

Με πρωτοβουλία του Τέτση οργανώθηκαν διαγωνισμοί ζωγραφικής στα σχολεία με θέματα αναφερόμενα σε ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα ή περιφέρειες της χώρας, στα οποία αφιέρωνε κάθε χρόνο η Βουλή σειρά εκδηλώσεων στην Αθήνα ή και εκτός Αθηνών (Δωδεκάνησα, Ρήγας Φεραίος - Διονύσιος Σολωμός, Θράκη, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Κρήτη, Επτάνησα κ.ά.). Τα καλύτερα έργα των μαθητών, που επέλεγε ο ίδιος ο Τέτσης, παρουσιάζονταν σε εκθέσεις στο Περιστύλιο της Βουλής ή μεταφέρονταν σε επαρχιακά κέντρα. Η Βουλή απέκτησε, επίσης, με δωρεά του Π. Τέτση τα έργα του «Αθήνα» και «Θάλασσα».

Ειδική αναφορά αξίζει στην πολύτιμη διατύπωση απόψεων από τον Παναγιώτη Τέτση και τα μέλη της επιτροπής για την αισθητική πλευρά διαρρυθμίσεων εντός του κυρίως κτιρίου, αλλά και άλλων που προστέθηκαν για τη στέγαση νέων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων της Βουλής, όπως το Iδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, οι εκδόσεις της Βουλής, η κοινοβουλευτική διπλωματία, ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής κ.ά.

Ελπίζω, η Βουλή των Ελλήνων με το Iδρυμά της για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, να πραγματοποιήσει μια εκδήλωση τιμής για τον Παναγιώτη Τέτση, όπου θα γίνει και εκτεταμένη αναφορά στο τεράστιο έργο της επιτροπής αυτής.

Κλείνοντας την επιβεβλημένη αυτή αναφορά στον μεγάλο δημιουργό, ενεργό πολίτη και ΑΝΘΡΩΠΟ Παναγιώτη Τέτση, εύχομαι το χώμα της αγαπημένης του Yδρας που τον σκεπάζει να είναι ελαφρύ και το πέρασμά του από τη ζωή να παραμείνει στη μνήμη μας ζωντανό, όπως θα μείνει και το έργο του στους αιώνες.

Απόστολος Xρ. Kακλαμάνης