Tολμητίες, διορατικοί, φιλοπάτριδες, καινοτόμοι, φιλάνθρωποι, έγραψαν τη δική τους ιστορία που σε αρκετές περιπτώσεις ενίσχυσε κατά πολύ τον Αγώνα αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού. Αβέρωφ, Αρσάκης, Ζωσιμάδες, Βαρβάκης, Ριζάρηδες, Σίνας, Στουρνάρας, Τοσίτσας, Συγγρός, Αρεταίος, πολλοί, πάρα πολλοί άλλοι, κατέθεσαν υπέρ κοινωνικού συνόλου περιουσίες, τα ονόματά τους μνημονεύονται σε σκυταλοδρομία ευγνωμοσύνης από γενιά σε γενιά. Μάλιστα, η 30ή Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως ημέρα τιμής εθνικών ευεργετών. Από τις πιο πληθωρικές διαδρομές ήταν αυτή του Ευάγγελου Ζάππα (1800-1865) που γεννήθηκε στο Τεπελένι, έφηβος βρέθηκε στο στρατόπεδο του Αλή Πασά για να μεταταχθεί εκουσίως κατόπιν στους γενναίους του Μάρκου Μπότσαρη, έγινε ήρωας με το σπαθί του στο πλευρό του Μακρυγιάννη και του Πανουργιά. Το επιχειρηματικό του δαιμόνιο το επένδυσε στη Βλαχία, εκεί έγινε κροίσος· νωρίτερα είχε αρνηθεί το χρηματικό παράσημο πολεμιστών του ’21. Μάλιστα, αυτός οραματίστηκε πρώτος την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, οι Ζάππειοι Αγώνες έγιναν ο προθάλαμος του 1896, ο ίδιος χρηματοδότησε την ανέγερση του εμβληματικού Ζαππείου, μεγάρου όπου έχουν υπογραφεί και κομβικές σελίδες της νεότερης ιστορίας μας (φωτ. SHUTTERSTOCK)
1. Οι εθνικοί ευεργέτες, η σκυτάλη της προσφοράς, ονοματοδοσίες εις μνήμην και «παραλείψεις»
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΗΣΑντιναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.), Βούλα
Κύριε διευθυντά,
Οι Ελληνες ανέκαθεν διεκρίνοντο για την αγάπη τους προς την πατρίδα, την οποία εξεδήλωναν και με τη διάθεση σεβαστών χρηματικών ποσών υπέρ κοινωφελών σκοπών. Και η πατρίδα ανεγνώριζε την προσφορά των τέκνων της ονομάζοντας οδούς, πλατείες, αίθουσες κ.ά. με το όνομά τους. Αυτό γινόταν και για τα άτομα που με την όλη πνευματική προσφορά τους της προσέδιδαν αίγλη και κύρος.
Σήμερα οι Ελληνες εξακολουθούν να επιδεικνύουν την ίδια αγάπη και ευαισθησία. Τρανή απόδειξη, οι τεράστιες προσφορές των ιδρυμάτων των δύο εμβληματικών προσώπων της ελληνικής ναυτιλίας, του Νιάρχου και του Ωνάση, για να περιοριστώ μόνο σ’ αυτούς, παρότι δεν είναι καθόλου αμελητέα και η προσφορά του Αθ. Μαρτίνου. Και η πατρίδα τι κάνει έναντι αυτής της προσφοράς; Απλώς, όταν έχει ανάγκη, ζητάει νέα βοήθεια. Εγώ τουλάχιστον δεν γνωρίζω κάποια άλλη πράξη εκ μέρους της πολιτείας. Εκείνοι προσφέρουν χωρίς να αναμένουν ανταπόδοση. Δεν θα μπορούσε όμως να δοθεί, ας πούμε, στη νέα παραλιακή Μοσχάτου το όνομα του Σταύρου Νιάρχου και σε ήμισυ της Λ. Συγγρού προς το Δέλτα Φαλήρου του Αριστοτέλη Ωνάση; Αλλά και για τη μεγάλη Μαρία Κάλλας που, όπως λίαν ευφυώς εγράφη, χώρισε τον καλλιτεχνικό χρόνο σε πριν και μετά Κάλλας εποχή. Πέραν ενός ανδριάντα χαμένου κάπου πίσω από το Χίλτον, υπάρχει κάτι άλλο; Γιατί το Μέγαρο Μουσικής ή ο ομώνυμος σταθμός του μετρό να μην έχουν το όνομά της;
Η ίδια όμως πολιτεία επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία για άλλα άτομα, με ελάχιστη ή και ανύπαρκτη προσφορά. Πέρα από την ονοματοδοσία σε οδούς, νοσοκομεία, ακόμη και προβλήτες λιμένων, πληροφορούμεθα ότι σε υπουργείο καθιερώθηκε ως αργία η ημέρα θανάτου πολιτικού προσώπου. Μέχρι τώρα ξέραμε ότι μόνο των αγίων η μνήμη γιορτάζεται την ημέρα κοιμήσεώς τους. Λέτε να επίκειται και αγιοποίηση;
2. Πρόταση σημαντική για το έθνος και τη γλώσσα
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΗΝΑΣ, Δικηγόρος - Κατερίνη
Κύριε διευθυντά,
Ο συνεργάτης σας κ. Κώστας Λεονταρίδης στο φύλλο της 17.3.21 στο άρθρο του με τον τίτλο «Ο καρπουζάς του αύριο θα πουλάει υδροπέπονα» επισημαίνει την ανάγκη εξελληνισμού εκατοντάδων τουρκικών λέξεων που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητά μας, παραθέτοντας μάλιστα έναν σημαντικό αριθμό από αυτές που ανυποψίαστα τις θεωρούμε ελληνικές.
Πρόκειται για μια αιτιολογημένη και άκρως ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία θα πρέπει να απασχολήσει άμεσα μια ομάδα γλωσσολόγων, όπως υπογραμμίζεται, προκειμένου να εκλείψουν από το λεξιλόγιό μας οι «τουρκοριζίτικες» αυτές λέξεις.
Προτείνει δε ορθώς, ότι η προσπάθεια αυτή πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο του φετινού επετειακού εορτασμού των 200 ετών της εθνικής μας παλιγγενεσίας και να αρχίσει άμεσα.
Θα ήθελα, επ’ ευκαιρία, να επεκτείνω τη σημαντική για το έθνος μας πρόταση του κ. Λεονταρίδη και στα τουρκικά τοπωνύμια κοινοτήτων, ακτών, ποταμών και βουνών, πολλά των οποίων παραμένουν και χρησιμοποιούνται στον γραπτό και προφορικό λόγο μας, όπως π.χ. Καραμπουρνού, Καρά Τεπέ, Τεκέ μαχαλάς, Μπαϊράμ Τεπέ, Γεντί Κουλέ, Σοφουλάρ κ.ο.κ., παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που έγιναν κατά καιρούς από τοπικούς φορείς για μετονομασία τους.
Πέραν του ότι επηρεάζουν αρνητικά το εθνικό φρόνημα των κατοίκων, παρέχουν ερείσματα στις αδηφάγες διεκδικήσεις της γείτονος, η οποία έχει διαγράψει από την επικράτειά της όλα τα ονόματα αρχαιοτάτων ελληνικών πόλεων, θαλασσών, ποταμών, βουνών και ιστορικών μας μνημείων και τα μετονόμασε με τουρκικές λέξεις.
3. Τα χαστούκια μετά τα «ποδοσφαιράκια»
ΑΘΑΝ. ΚΕΦΑΛΑΣ, Τολό
Κύριε διευθυντάΜε αφορμή το άρθρο στις 3/3 του εξαίρετου δημοσιογράφου κ. Τάκη Θεοδωρόπουλου σχετικά με τη συμπεριφορά των καθηγητών, αλλά και τη βία που παρατηρείται και είναι επίκαιρο θέμα, νιώθω την ανάγκη να αναφερθώ σ’ ένα γεγονός που μου συνέβη και τραυμάτισε την ψυχή μου.
Οταν ήμουν μαθητής εβδόμης τότε γυμνασίου Κορίνθου (είμαι 80άρης), τότε που απαγορευόταν η κυκλοφορία των μαθητών ύστερα από ορισμένη ώρα –πάντα διακριτικά με πηλήκιο– και το παιδικό παιγνίδι στα καφενεία (ποδοσφαιράκια), εγώ μαζί με τρεις συμμαθητές και συγχωριανούς μου, όλοι από ένα ορεινό χωριό, παίζαμε ποδοσφαιράκια μαζί με άλλους συμμαθητές μας. Επειτα από έφοδο που έκανε ένας καθηγητής μας κατέγραψε όλους. Το πρωί μετά την καθιερωμένη προσευχή ο γυμνασιάρχης κάλεσε εμένα και τους τρεις συγχωριανούς μου να απολογηθούμε. Με πήρε το παράπονο και του λέω, δεν είναι άδικο γιατί μόνο εμείς, αφού ήταν και άλλα παιδιά της τάξης που έπαιζαν.
Εκνευρισμένος με πλάκωσε σε απανωτά χαστούκια ρεζιλεύοντάς με. Μου μάτωσε τη μύτη που έτρεχε ασταμάτητα. Και όχι μόνο αυτό, μας απέβαλε για μια εβδομάδα και χάλασε τη διαγωγή μας σε κοσμία.
Αυτά είναι πέρα για πέρα αληθινά.
4. Πόσα δεν ξέρουμε για τον Ακάθιστο Υμνο
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΓΓ. ΣΤΕΦΟΣΔ.Φ. Ειδικός Γραμματέας της Π.Ε.Φ. Αντιπρόεδρος του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»
Κύριε διευθυντά,
Ο βυζαντινός Ακάθιστος Υμνος, η πλέον δημοφιλής ιερά ακολουθία της ορθόδοξης εκκλησίας μας, ψάλλεται, σε τέσσερις στάσεις, το βράδυ κάθε Παρασκευής των τεσσάρων πρώτων εβδομάδων και ολόκληρος την Πέμπτη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (εφέτος 16 Απριλίου). Ο Υμνος αποτελεί εγκώμιο της Θεομήτορος, λυρική και ρητορική εξύμνηση της Αειπαρθένου Θεοτόκου, μητέρας ουρανού και γης και γέφυρας που οδηγεί στον Θεό.
Διακεκριμένοι συγγραφείς (θεολόγοι, ιερωμένοι, πανεπιστημιακοί) έχουν αναλύσει το θεολογικό περιεχόμενο, προβάλλοντας το χαρμόσυνο και θεοπρεπές μυστήριο της ενσάρκωσης του Λόγου, με αφορμή το ιστορικό γεγονός της θαυμαστής διάσωσης της Κωνσταντινουπόλεως από τους Αβάρους (626 μ.Χ.), όταν εψάλη, προς τιμήν της Θεοτόκου, ο επινίκιος ύμνος και το τροπάριο «ορθοστάδην», σε παννύχια τελετή, στον ιερό ναό των Βλαχερνών.
Από φιλολογικής πλευράς, ο Υμνος διακρίνεται για την αρχιτεκτονική του σύνθεση, αποτελούμενος από το προοίμιο, «Τη Υπερμάχω…» και 24 «Οίκους», με αλφαβητική ακροστιχίδα, Α-Ω (Αγγελος πρωτοστάτης… Ω πανύμνητε Μήτερ…), που κατακλείονται εναλλακτικά από τα εφύμνια: Αλληλούια και Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε, που δίνει και τον τίτλο: Χαιρετισμοί της Θεοτόκου. Παράλληλα, η γλωσσική τελειότητα, με τα πολλά σχήματα λόγου (πάρισα, αντίθετα, ομοιοτέλευτα, αττική σύνταξη), το υψηλό ύφος, η λυρική διάσταση και η δραματική χροιά, σε συνδυασμό με την τονική ρυθμοποιία, συνθέτουν ένα ποιητικό αριστούργημα γλώσσας, όπως δίδασκε ο αείμνηστος καθηγητής μας Νικόλαος Τωμαδάκης, στο μάθημα της Βυζαντινής Φιλολογίας και συνηγορούν στην άποψη ότι συνθέτης του Υμνου είναι ο περίφημος εκκλησιαστικός ποιητής και υμνογράφος Ρωμανός ο Μελωδός (6ος αιώνας), ο Πίνδαρος της βυζαντινής ποίησης. Ο συνθέτης αντλεί από τον ανεξάντλητο θησαυρό της ελληνικής γλώσσας στη διαχρονική της εξέλιξη.
Ενας πλουσιότατος αμητός αρχαϊκών λέξεων: ρημάτων (νεουργώ, συναγάλλομαι, αναθάλλω…), ουσιαστικών (παστάς – ολκάς – δυσώπησις…), επιθέτων (ληρώδης, αγλαόκαρπος, ευσκιόφυλλος…) διανθίζει το κείμενο, με αναγωγή σε όλο το φάσμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ιδιαίτερα της ομηρικής ποίησης, με λέξεις, όπως, για παράδειγμα: άρουρα (=γη<αρόω), «Χαίρε άρουρα βλαστάνουσα ευφορίαν οικτιρμών», λοχεία (λοχεύω<λέχος=γέννηση). «Χαίρε, …η παρθενίαν και λοχείαν ζευγνύσα», νηδύς-ύος=κοιλία «και την εύκαρπον ταύτης νηδύν ως αγρόν υπέδειξεν ηδύν άπασι,…», ψάμμος (=άμμος), «ισαρίθμους τη ψάμμω ωδάς…» κ.ά
Ο κατανυκτικός αυτός Υμνος, που κοσμεί την εκκλησιαστική μας ποίηση, εφάμιλλος των Εγκωμίων της Μεγάλης Παρασκευής και της Νεκρώσιμης Ακολουθίας επέδρασε στη νεοελληνική μας λογοτεχνία· όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί, όπως Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κωστής Παλαμάς, Αγγελος Σικελιανός, Οδυσσέας Ελύτης (Αξιον εστί) εμπνεύστηκαν από το λαμπρό αυτό έργο της ορθόδοξης πίστης, με τη λειτουργική, ιστορική και αισθητική του αξία.
5. Το μυστήριο της βάπτισης και περί αστεϊσμών
ΜΠΕΣΣΥ ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΜΠΕΝΟΥ, Συνταξιούχος συμβολαιογράφος Αθηνών
Κύριε διευθυντά,
Επαρκείς και απολύτως δικαιολογημένες, διά των δηλώσεών του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και στο ραδιόφωνο, οι θέσεις και απόψεις του υπουργού Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη, σχετικά με την πολυσυζητημένη βάπτιση, στην οποία συμμετείχε ο «Νονός».
Το απαράδεκτο και ιδιαίτερα προσβλητικό στη δήλωση του κ. υπουργού σε ραδιοφωνική εκπομπή δεν ήταν ασφαλώς η προσπάθεια δικαιολόγησης της παρουσίας και συμμετοχής του στη βάπτιση αυτή, η οποία, όπως απεδείχθη, διεξήχθη απολύτως νόμιμα, κατόπιν ειδικώς χορηγηθείσης αδείας και σύμφωνα με τα επιβαλλόμενα μέτρα λόγω πανδημίας, αλλά η υπ’ αυτού χρησιμοποίηση, χάριν εντυπώσεων, του ιερού μυστηρίου της βάπτισης στην πολιτική-θεατρική του σκηνή, μεταλλάσσοντας έτσι, για λόγους αστεϊσμού, ίσως, τη βάπτιση σε απλή υλική πράξη, όταν δήλωνε: «Αν δηλαδή… μετέφερα την κολυμπήθρα από την εκκλησία κι έκανα τη βάπτιση σε μια πορεία ή συλλαλητήριο για τον Κουφοντίνα, θα ήταν καλύτερα; Τι θα έλεγαν τότε οι πολιτικοί μου αντίπαλοι;».
Κατά τη δική μου άποψη είναι παντελώς ανεπίδεκτη οποιασδήποτε γλωσσικής χρήσης, είτε ως «τεχνάσματος» είτε ως «σχήματος λόγου» ή ευφυολογήματος για λόγους αστεϊσμού – εντυπώσεων και για οποιονδήποτε άλλο λόγο, η χρησιμοποίηση των ιερών μας συμβόλων ως και των χριστιανικών μυστηρίων, που προσβάλλει τον σεβασμό μας σε κάθε «όσιο και ιερό».
Προσωπικά εύχομαι στο νεοφώτιστο πρόσωπο να έχει υγεία και καλή τύχη στη ζωή του και όταν μεγαλώσει και αποκτήσει παιδεία και ικανή μόρφωση, να είναι σε θέση να κρίνει ελεύθερα και αντικειμενικά τόσο τις δηλώσεις του νονού του όσο και τη δική μου επιστολή… αν φυσικά υπάρχει και σώζεται μέχρι τότε.
6. Και τα καπάκια λέξη τουρκικής προέλευσης
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΚΟΥΡΗΣ, Πρέσβης (ε.τ.)
Κύριε διευθυντά,
Με αφορμή άρθρο στο φύλλο της 10/3/21 της «Καθημερινής» που στον τίτλο αναφέρεται στα «καπάκια» (με τη σημερινή σημασία), είναι ευκαιρία να θυμηθούμε τη σημασία της λέξης στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ιδιαίτερα τώρα που γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης: Καπάκια, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ήταν οι μυστικές συμφωνίες των οπλαρχηγών με τους Τούρκους. Η λέξη καπάκι είναι τουρκικής προέλευσης, από το kapak που σημαίνει κάλυμμα.
7. Μην κατεδαφίσεις κι εσύ ένα αυθαίρετο, μπορείς
ΔΗΜ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Δρ χημικός μηχανικός, Αθήνα
Κύριε διευθυντά,
Κύριο χαρακτηριστικό της εφημερίδας της οποίας προΐστασθε θεωρείται η πολυφωνία. Κριτική ασκείται, όπου δει, και καλώς. Ομως, ακόμη και σε αυτό το πλαίσιο, θετική έκπληξη μου προκάλεσε το θαρραλέο κείμενο («Κ», 4.3.2021) του πολύ καλού συνεργάτη σας κ. Γ. Λιάλιου σχετικά με την τελικά ψηφισθείσα από τη Βουλή τροπολογία με την οποία, με πρόσχημα την πανδημία, ανεστάλησαν έως τον Οκτώβριο 2021 οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε παραλίες, αιγιαλούς, όχθες λιμνών κ.ά. Επισημαίνεται ότι για τις επίμαχες κατεδαφίσεις υπάρχουν αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις. Είναι προφανές ότι και το εν λόγω νομοθέτημα προστίθεται στο από δεκαετιών γαϊτανάκι των εθνικού επιπέδου νομοθετημάτων που, ουσιαστικά, έχει μετατρέψει το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης από περιβαλλοντικού χαρακτήρα (πρόκληση ακόμη και φονικών πλημμυρών και πυρκαγιών, αισθητική ρύπανση κ.ά.) σε οικονομικού (διατήρηση, ακόμη και νομιμοποίηση, με την καταβολή οικονομικού αντιτίμου). Ακόμη θετικότερη η έκπληξή μου για τις θέσεις του σχετικού πρωτοσέλιδου κύριου άρθρου, με το οποίο, εν μέσω πανδημίας, ελληνοτουρκικών και επεισοδιακών διαδηλώσεων, δείξατε ότι τα ζητήματα περιβάλλοντος, αν και όχι πολύ ελκυστικά την παρούσα περίοδο, εξακολουθούν να συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της εφημερίδας.
8. Ηταν πρότυπο (και) ως εργοδότης
ΣΟΦΙΑ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥΜαρούσι
Κύριε διευθυντά,
Μετά την εκτενή αναφορά στην «Κ» στον τραπεζίτη Γιάννη Κωστόπουλο ένιωσα την ανάγκη να αναφερθώ στον εργοδότη Γιάννη Κωστόπουλο. Εργάστηκα στην Τράπεζα Πίστεως από το 1972 και αποχώρησα από την Αλφα Τράπεζα πλέον το 1998. Σε μια περίοδο με έντονες πολιτικές και οικονομικές ανακατατάξεις, σε μια περίοδο που οι εργαζόμενοι διεκδικούσαν σπουδαία εργασιακά θέματα και οι απεργίες ήταν δυναμικές με καθολική συμμετοχή, ποτέ σαν εργοδότης δεν στιγμάτισε κανένα εργαζόμενο και ας μην ξεχνάμε ότι ήταν μια ιδιωτική επιχείρηση.
Στις δύο αλλεπάλληλες υποτιμήσεις της δραχμής στήριξε ενεργά το προσωπικό είτε με τη μορφή bonus είτε με τη χορήγηση πιστωτικών καρτών, ακόμη και με παροχή δωρεάν μετοχών. Και πάντα σε κερδοφόρους περιόδους υπήρχαν έξτρα παροχές. Πρωτοπόρος ακόμη και σε αυτό, έδωσε σε γυναίκες σημαντικές θέσεις στα καταστήματα και στη διοίκηση σε οργανικές θέσεις.
Στις συχνές επαγγελματικές ενημερώσεις των στελεχών, στις οποίες πάντα παρευρισκόταν, οι θέσεις του και οι τοποθετήσεις του σε αυτές ήταν τα εργαλεία για την επίτευξη των στόχων. Το κυριότερο όμως όλων, ήταν ανθρώπινος.
Σε σοβαρό οικογενειακό μου πρόβλημα με αντιμετώπισε όχι ως υπάλληλο αλλά ως συνεργάτη και μπόρεσα να αντεπεξέλθω και να δω θετικά την κατάστασή μου και να συνεχίσω με σιγουριά. Για ακόμη μια φορά ευχαριστώ και καλό ταξίδι…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου