"...Η Τουρκία αψηφά τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και απομακρύνεται γοργά από τη Δύση. Μαζί με αυτή την πραγματικότητα το πνεύμα του Ελσίνκι «μας άφησε χρόνους». Η Τουρκία είναι, επίσης, μια χώρα η οποία στέκεται στα βόρεια μιας Μέσης Ανατολής που κυριολεκτικά παραπαίει. Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διαχειριστεί πιθανή επί τα χείρω εξέλιξη και στον τομέα του προσφυγικού. Και, σε γενικές γραμμές, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διαχειριστεί μια πολλαπλώς δύσκολη κατάσταση, ώστε τα πράγματα να μην φύγουν εκτός ελέγχου...."

Security bulletin, από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" 

(ηλεκτρονική έκδοση)

Οι «οκτώ», το άσυλο και
η αποχαλινωμένη Άγκυρα
Του Βασίλη Νέδου

Όσα συμβαίνουν το τελευταίο 24ωρο είναι απολύτως δηλωτικά μιας και μόνο εύγλωττης και σκληρής πραγματικότητας: Η μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 συμπεριφορά της Άγκυρας, είναι αποχαλινωμένη. Η Άγκυρα συνδέει μια απόφαση της ανεξάρτητης δευτεροβάθμιας Επιτροπής Ασύλου που υπάγεται στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, με τις γενικότερες σχέσεις σε διμερές και περιφερειακό επίπεδο με την Αθήνα. Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ «προειδοποιεί» την Αθήνα ότι η Τουρκία δεν θα ανεχθεί κανένα «τετελεσμένο» για διάφορες νησίδες στο Αιγαίο.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ λίγο πριν εξαπολύσει επίθεση στην Αθήνα για την απόφαση της δευτεροβάθμιας Επιτροπής, είχε απειλήσει ευθέως την Κυπριακή Δημοκρατία για τις έρευνες που διεξάγει στην ΑΟΖ της. Την Πέμπτη, το πλωτό γεωτρύπανο που αγόρασε η Τουρκία για έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο συνοδευόμενο από μια κορβέτα έπλευσαν διαγωνίως από τα Κύθηρα, στον Καφηρέα και από εκεί στα Στενά, σε μια έμμεση πλην σαφή επίδειξη δυνάμεως. Αν γυρίσουμε στις αρχές του μήνα, η συνέντευξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ανάγκη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης, είναι ακόμη νωπή. Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε αυτή την αναδρομή προς τα πίσω, φθάνοντας έως και τον περασμένο Ιανουάριο, όταν ο Τούρκος ΑΓΕΕΘΑ περιδιάβαινε τα Ίμια.

Ο κατάλογος των προκλήσεων είναι μακρύς και ευρύς. Οι προκλήσεις θα πρέπει να συνδυαστούν και με κάτι πρωτοφανές τα τελευταία 70 χρόνια: Η Τουρκία αψηφά τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και απομακρύνεται γοργά από τη Δύση. Μαζί με αυτή την πραγματικότητα το πνεύμα του Ελσίνκι «μας άφησε χρόνους». Η Τουρκία είναι, επίσης, μια χώρα η οποία στέκεται στα βόρεια μιας Μέσης Ανατολής που κυριολεκτικά παραπαίει. Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διαχειριστεί πιθανή επί τα χείρω εξέλιξη και στον τομέα του προσφυγικού. Και, σε γενικές γραμμές, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διαχειριστεί μια πολλαπλώς δύσκολη κατάσταση, ώστε τα πράγματα να μην φύγουν εκτός ελέγχου.

Επί της ουσίας της απόφασης της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής, αίτηση ακύρωσης κατά της οποίας κατέθεσε ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας, μπορούν να ειπωθούν αρκετά. Η επιτροπή είναι μεν ανεξάρτητη ωστόσο υπάγεται στην εκτελεστική εξουσία, εκδίδει δηλαδή διοικητικές πράξεις. Με το ένα χέρι (Επιτροπή) η εκτελεστική εξουσία αποφάσισε άσυλο για τον έναν εκ των οκτώ και με το άλλο προσέφυγε εναντίον του εαυτού της, αυτή τη φορά ενώπιον της δικαιοσύνης.

Το συμβούλιο δικαστών θα κρίνει αν η προσφυγή Μουζάλα θα πρέπει να εξεταστεί και στο τέλος (αν φθάσει ως εκεί) το Διοικητικό Εφετείο θα κρίνει το άσυλο. Σε πολιτικό επίπεδο, όπως φάνηκε και από διαρροές που δόθηκαν από το Μαξίμου, η Αθήνα προσπαθεί να εξισορροπήσει την πίεση από την Άγκυρα, παραπέμποντας το θέμα στη Δικαιοσύνη. Κάτι που είναι μάλλον φυσιολογικό από τη στιγμή που οριστικά και αμετάκλητα ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει ότι οι οκτώ δεν μπορεί να εκδοθούν στην Τουρκία διότι δεν θα έχουν δίκαιη δίκη. Επίσης, σύμφωνα με την εκτίμηση αρκετών εμπειρότατων προσώπων, μια τόσο εμβληματική αίτηση ασύλου, όπως αυτή που κατέθεσε ένας από τους οκτώ που συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016, θα έδινε το λάθος σήμα σε αρκετές ακόμη χιλιάδες μεταναστών και προσφύγων που αναζητούν καταφύγιο σε μια Ευρώπη που κλείνει τα σύνορα της και στρίβει ακροδεξιά.

Όλα αυτά θα κριθούν και τις επόμενες ημέρες επί του νομικού και διπλωματικού πεδίου. Ένα άλλο σημείο που αξίζει να σταθεί κάποιος που παρατηρεί το διάλογο για μείζονος σημασίας εθνικά θέματα, είναι η εμφάνιση όψιμων υπερασπιστών της «μικράς πλην τίμιας Ελλάδας», που 15 ημέρες νωρίτερα μπορεί να ασκούσαν κριτική για τον ακριβώς αντίθετο λόγο, δηλαδή για εθνικισμό και μισαλλοδοξία.

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι ο θεσμικός πυλώνας της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, δηλαδή η Νέα Δημοκρατία, κρατά, επισήμως, την κριτική σε εθνικά υπεύθυνα επίπεδα και δείχνει το δρόμο.

Το 2018 θα είναι μια χρονιά δύσκολη για σχεδόν το σύνολο των εθνικών θεμάτων. Όπως γνωρίζουν όσοι έχουν την νηφαλιότητα και την ψυχραιμία να σκεφθούν, ο εξ’ Ανατολών παράγοντας είναι ασταθής και ευμετάβλητος. Η Ελλάδα έχει μόνο ένα καθήκον και μια υποχρέωση: Να μην μεμψιμοιρεί, να σχεδιάζει με βάση τα σκληρά συμφέροντά της και να είναι προετοιμασμένη δια παν ενδεχόμενο.