Θα είναι προβληματικό να ενταχθούν στην Ε.Ε. χώρες με ασθενή οικονομία σε μια περίοδο συνεχών κρίσεων, όπου ακόμη και ισχυρές οικονομίες όπως της Γερμανίας δοκιμάζονται. Επίσης, είναι γνωστό ότι τα επίπεδα διαφθοράς είναι πολύ υψηλά και το κράτος δικαίου αρκετά προβληματικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δίκη-παρωδία του Φρέντι Μπελέρη στην Αλβανία με απώτερο σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση μιας τουριστικής περιοχής, καταπατώντας τα δικαιώματα της ομογένειας. Ακόμη υπάρχουν και πιο πρακτικά θέματα, όπως ότι συμπεριλαμβάνονται χώρες που είναι υπό άμεση ρωσική επιρροή, άρα πόση ανάγκη έχει η Ε.Ε. έναν επιπλέον Ορμπαν; Πώς γίνεται να ενταχθούν Αλβανία - Κόσοβο - Σερβία όταν είναι εφικτή μια ένοπλη σύγκρουση; Πώς γίνεται να συνυπάρξουν Σόφια - Σκόπια, όταν διαφωνούν για την καταγωγή κοινών εθνικών ηρώων; Πώς γίνεται να ενταχθεί η Βοσνία, η οποία μπορεί να διαλυθεί σε τρία μέρη; Τα Βαλκάνια είναι μια ιδιαίτερη περιοχή, όπου όλοι νιώθουν αδικημένοι και η Ε.Ε. παρέβλεψε την ιστορία τους λόγω μιας διεύρυνσης. Είναι υποχρέωσή της να επανεξετάσει τους όρους προσέγγισης σε πιο ρεαλιστική βάση σταματώντας να δίνει φρούδες ελπίδες σε ανθρώπους που επιθυμούν μια καλύτερη ζωή, γιατί δεν θα αργήσει η ώρα που αυτοί θα νιώσουν προδομένοι...

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο 02/03/24)

Σύμβολα κι αντικείμενα, γράμματα κι αριθμοί, εργαλεία σχολικής μάθησης και παιχνίδια εικονίζονται, ατάκτως ερριμμένα, στην επάνω σύνθεση. Κάπου προς τα κάτω διακρίνεται στριμωγμένη η πιο γνωστή εξίσωση του Αλμπερτ Αϊνστάιν E = mc² (η ενέργεια ισούται με τη μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο) που έφερε κοσμογονική επιστημονική επανάσταση, ανατρέποντας τα έως τότε θέσφατα για τη σχέση του κόσμου μας με τον χώρο και τον χρόνο. Ο επιστολογράφος της «Κ» με αφετηρία τον διεθνή διαγωνισμό PISA, όπου πρωταγωνιστούν 15χρονοι, για τον οποίο τόσο πολύ ελληνικό μελάνι ανησυχίας έχει χυθεί, τονίζει/θυμίζει ότι δεν μιλάμε για μία δοκιμασία εύρους γνώσεων αλλά για τεστ γενικών νοητικών ικανοτήτων. Με άλλα λόγια το αποτύπωμα κριτικής σκέψης (όχι παπαγαλίας), επί δεκαετίες ζητούμενο και στοίχημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος...

Ταχύ τεστ α λα PISA (και) για μεγάλους

Κύριε διευθυντά

Σύμφωνα με την αντίστοιχη ιστοσελίδα, ο διαγωνισμός της PISA είναι το Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών του ΟΟΣΑ. Το πρόγραμμα PISA μετράει την ικανότητα των 15χρονων να χρησιμοποιούν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της πραγματικής ζωής. Τα τεστ PISA δεν είναι, λοιπόν, τεστ εύρους γνώσεων, όπως φαντάζονται μερικοί, αλλά γενικών νοητικών ικανοτήτων.

Ενδεικτικά, θα περιγράψω εδώ δύο παραδείγματα από την ιστοσελίδα: https://www.oecd.org/pisa/test/.

ΤΕΣΤ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ:

Το μαθηματικό τεστ δεν εξετάζει κυρίως γνώσεις, όπως φαντάζονται μερικοί («Ποιος ξέρει τι ολοκληρώματα γυρεύει!»). Εξετάζει κυρίως την πρακτική σκέψη (common sense), την παρατηρητικότητα και την ικανότητα γενίκευσης. Αυτά ακριβώς είναι εκείνα που δεν διδάσκονται οι Ελληνες μαθητές, που η διδασκαλία τους εστιάζεται μόνο σε θεωρητικά και όχι σε πρακτικά θέματα.

Θέμα: Προσέξτε την επόμενη τριγωνική διάταξη.

Α
ΑΒΑ
ΑΒΑΒΑ
ΑΒΑΒΑΒΑ

… … … … …

Με βάση αυτήν τίθενται οι ακόλουθες ερωτήσεις, που έχουν αυξανόμενη δυσκολία:

Ερώτηση 1: Τι ποσοστό των γραμμάτων στις τέσσερις πρώτες σειρές της παραπάνω διάταξης είναι τα γράμματα Α; 37,5%, 50%, 60% ή 62,5%; Απάντηση: 10/16=62,5%.

Ερώτηση 2: Δεδομένου ότι η πέμπτη σειρά δεν εμφανίζεται, επεκτείνετε το μοτίβο κατά μία σειρά και καθορίστε αντίστοιχα ποσοστά για τον αριθμό των γραμμάτων Β και τον συνολικό αριθμό γραμμάτων. Απάντηση: Με πέντε σειρές, το ποσοστό των Β είναι 40% (δέκα Β από συνολικά 25 γράμματα).

ΤΕΣΤ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Στους εξεταζόμενους παρουσιάζεται ένας τίτλος εφημερίδας που λέει ότι μια ομάδα μπάσκετ κέρδισε κάθε παιχνίδι αυτή τη σεζόν και ότι στο σύνολο των παιχνιδιών κέρδισε με 19 πόντους διαφορά κατά μέσον όρο. Μάλιστα δίνεται και ο ορισμός του όρου «διαφορά πόντων», σε περίπτωση που οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτόν.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν είναι δυνατόν η ομάδα να μην κέρδισε, εντούτοις, κανένα παιχνίδι με 19 πόντους διαφορά. Ζητούμενο είναι οι μαθητές να αξιολογήσουν μια εικασία με βάση την κατανόηση της έννοιας «αριθμητικός μέσος όρος». Πρέπει να επιλέξουν είτε «Ναι» είτε «Οχι» αλλά να δώσουν και μια εξήγηση για την επιλογή τους.

Η σωστή απάντηση είναι «Ναι», γιατί ο μέσος όρος δεν χρειάζεται να είναι μέλος του συνόλου δεδομένων. Αυτό μπορούν να το τεκμηριώσουν οι μαθητές δίνοντας ένα παράδειγμα συνόλου δεδομένων που δεν περιέχει το 19, αλλά έχει μέσο όρο το 19. Μπορούν επίσης να παρουσιάσουν ένα αντιπαράδειγμα για μέση τιμή διαφορετική από το 19, λέγοντας, για παράδειγμα, ότι ο αριθμητικός μέσος όρος του συνόλου δεδομένων 6, 9 και 15 είναι 10, παρόλο που το 10 δεν είναι μέλος του συνόλου αυτών των δεδομένων. Ολες οι ατεκμηρίωτες απαντήσεις θεωρούνται εσφαλμένες.

Τέτοια θέματα δεν απαιτούν τόσο ειδικές γνώσεις, όσο παρατηρητικότητα. Νομίζω, εντούτοις, ότι και πολλοί μορφωμένοι πολίτες θα δυσκολεύονταν να τα απαντήσουν. Ενας τρόπος να βελτιωθούν οι Ελληνες σε τέτοιου είδους τεστ θα ήταν να δημοσιεύονται κάποια από αυτά, από εφημερίδες στο τμήμα «πνευματικών ασκήσεων» (σταυρόλεξων και Sudoku).

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΟΥΣΤΕΛΙΔΗΣ
Πεύκη

λιστική είναι αυτή η προσέγγιση εκ μέρους της Ευρώπης; Σίγουρα το εγχείρημα ξεκίνησε με καλές προθέσεις και αρκετή δόση αισιοδοξίας γι’ αυτή την πολύπαθη περιοχή, όμως, στην πορεία η διαδικασία βάλτωσε, καθώς έγινε αντιληπτό ότι υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια για την ένταξη αυτών των χωρών.

Το χειρότερο είναι ότι ενώ η Ε.Ε. το έχει αντιληφθεί, μοιάζει να φοβάται να παραδεχτεί την πραγματικότητα και συνεχίζει να πορεύεται με την ίδια στρατηγική. Η ένταξη στην Ε.Ε. προϋποθέτει κυρίως ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς και στιβαρή οικονομία, τα οποία οι συγκεκριμένες χώρες δεν πληρούν. Θα είναι προβληματικό να ενταχθούν στην Ε.Ε. χώρες με ασθενή οικονομία σε μια περίοδο συνεχών κρίσεων, όπου ακόμη και ισχυρές οικονομίες όπως της Γερμανίας δοκιμάζονται. Επίσης, είναι γνωστό ότι τα επίπεδα διαφθοράς είναι πολύ υψηλά και το κράτος δικαίου αρκετά προβληματικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δίκη-παρωδία του Φρέντι Μπελέρη στην Αλβανία με απώτερο σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση μιας τουριστικής περιοχής, καταπατώντας τα δικαιώματα της ομογένειας. 

Ακόμη υπάρχουν και πιο πρακτικά θέματα, όπως ότι συμπεριλαμβάνονται χώρες που είναι υπό άμεση ρωσική επιρροή, άρα πόση ανάγκη έχει η Ε.Ε. έναν επιπλέον Ορμπαν; Πώς γίνεται να ενταχθούν Αλβανία - Κόσοβο - Σερβία όταν είναι εφικτή μια ένοπλη σύγκρουση; Πώς γίνεται να συνυπάρξουν Σόφια - Σκόπια, όταν διαφωνούν για την καταγωγή κοινών εθνικών ηρώων; Πώς γίνεται να ενταχθεί η Βοσνία, η οποία μπορεί να διαλυθεί σε τρία μέρη; Τα Βαλκάνια είναι μια ιδιαίτερη περιοχή, όπου όλοι νιώθουν αδικημένοι και η Ε.Ε. παρέβλεψε την ιστορία τους λόγω μιας διεύρυνσης. Είναι υποχρέωσή της να επανεξετάσει τους όρους προσέγγισης σε πιο ρεαλιστική βάση σταματώντας να δίνει φρούδες ελπίδες σε ανθρώπους που επιθυμούν μια καλύτερη ζωή, γιατί δεν θα αργήσει η ώρα που αυτοί θα νιώσουν προδομένοι...

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ,

 Φοιτητής του ΔΠΘ

Στην είσοδο του Μεγάρου, ένας ασυνήθιστος συνωστισμός. Τρεις σκάνερ «ελέγχου χειραποσκευών» μαρτυρούσαν τον λόγο: Μαζί με εμάς θα παρακολουθούσαν τη συναυλία και υψηλά πρόσωπα. Συνεμορφώθημεν προς τας υποδείξεις των αρμοδίων και καταλάβαμε τις θέσεις μας. Ομως σε λίγο ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου μάς κατέλαβε εξαπίνης: ανέβηκε στη σκηνή και ανακοίνωσε ότι η μαέστρος είχε ασθενήσει αιφνιδίως. Θα ματαιωνόταν η συναυλία; Οχι, γιατί λύσεις υπήρχαν – με μια ελαφριά τροποποίηση του προγράμματος. Το τρομερό κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα αρ. 1 του Σοστακόβιτς το διηύθυνε (παίζοντας) ο εκπληκτικός σολίστ Christian Tetzlaff. Εκεί θαυμάσαμε την προετοιμασία, την πειθαρχία και την ψυχραιμία μιας μεγάλης ορχήστρας. Αλλά με τον δύσκολο τον Μπραμς τι θα γινόταν;

Εκεί τη λύση έδωσε ο νεαρός Κερκυραίος μαέστρος Διονύσης Γραμμένος (και άλλες φορές η Κέρκυρα έχει βγάλει ασπροπρόσωπη τη χώρα στην τέχνη και στον πολιτισμό). Ειδοποιήθηκε, όπως μάθαμε, μισή ώρα πριν και –θα μπορούσες να πεις με άγνοια κινδύνου– ανέλαβε να διευθύνει την ορχήστρα και να την περάσει στην απέναντι όχθη. Το κατάφερε αβρόχοις ποσί, και κανένα άλλο σχόλιο δεν στέκει. Επρόκειτο για ένα κατόρθωμα μεγάλου μεγέθους, για το οποίο οι μουσικοί και το κοινό θα του ήταν ευγνώμονες.

Στο Μέγαρο, ωστόσο, μας περίμενε μία ακόμη έκπληξη. Το πάρκινγκ για το κοινό (εμάς, τους κατά τεκμήριο πελάτες) είχε μεταφερθεί έναν όροφο πιο κάτω από τη συνηθισμένη του θέση. Εκεί πλέον πάρκαρε «Μόνο το προσωπικό». Αυτά τα τρία παραπάνω στριφογυρίσματα στον σαλίγκαρο έχουν να κάνουν με τον δημόσιο, πλέον, χαρακτήρα του Μεγάρου; αναρωτήθηκα κατεβαίνοντας.

ΜΑΡΙΑ ΜΑΚΡΗ
Ιστορικός
Παλαιό Φάληρο

Με τον πατέρα στρατιώτη στο μέτωπο, όταν εσήμαινε συναγερμός, σπεύδαμε με τη μητέρα και τον αδερφό τριών ετών στο απέναντι από το σπίτι μας καταφύγιο. Ηταν ένας υπόγειος χώρος, κάτω από το ημιυπόγειο της πολυκατοικίας, με μοναδική είσοδο-έξοδο. Η πολυκοσμία επέβαλε την απαγόρευση ομιλιών για να μην εξαντλείται το λιγοστό οξυγόνο στον περιορισμένο εκείνο χώρο. 

Από το καταφύγιό μας ακούγαμε τις εκρήξεις από βομβαρδισμούς των Ιταλών και Γερμανών στον Πειραιά και στις γύρω από την Αθήνα περιοχές, καθώς και τους κρότους των αντιαεροπορικών μας πυροβόλων στους λόφους της πόλης. Εννοείται ότι σε περίπτωση βομβαρδισμού τα μικρά καταφύγια αυτού του είδους μπορούσαν να μετατραπούν σε θανάσιμες παγίδες, όπως έγινε στον βομβαρδισμό του Πειραιά από τους συμμάχους το 1944. Ενας γνωστός μας γείτονας πέθανε από ασφυξία όταν τα χαλάσματα του βομβαρδισμένου κτιρίου έφραξαν την έξοδο και τις διόδους αερισμού του καταφυγίου στο οποίο είχε προστρέξει για προστασία.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΡΑΚΑΣ
Πρέσβης ε.τ.
Χολαργός