Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Τουρκία παραβιάζει και καταπατά τα ψηφίσματα του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ για το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Η Αγκυρα έχει ενεργό συμμετοχή στον λιβυκό εμφύλιο στο πλευρό του Σάρατζ με αποστολή στρατού, μισθοφόρων, UAVs, πολεμικών πλοίων, ενώ διευκολύνει διαρκώς τη μεταφορά όπλων με τέτοιες «πειρατικές» ενέργειες όπως η χθεσινή. Είναι χαρακτηριστικό πως ούτε η επιχείρηση της ΕΕ «Irini» δεν έχει σταθεί ικανή να εμποδίσει τις τουρκικές επιδιώξεις και την παράνομη μεταφορά οπλισμού. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε; Στην επιχείρηση «Ιrini» της Ευρώπης συμμετέχει αυτό το διάστημα μόνο ένα πολεμικό πλοίο (!), η ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι», και ένα δυο αεροσκάφη άλλων χωρών. Και είναι φανερό ότι σε καμία περίπτωση η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε μια στρατιωτική εμπλοκή, έστω και μικρής κλίμακας, για την τήρηση του εμπάργκο όπλων....

Από "ΤΑ ΝΕΑ" (κύριο θέμα+εσωτερικές σελίδες), και...

"ΤΑ ΝΕΑ",  11/06/20

"ΤΑ ΝΕΑ", 11/06/20

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ

Πρόβα θερμού επεισοδίου νότια της Κρήτης έκανε χθες το πρωί η Τουρκία όταν τρεις φρεγάτες της εμπόδισαν την ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι» - η οποία συμμετέχει στην επιχείρηση «Irini» της ΕΕ - να κάνει έλεγχο στο υπό τανζανική σημαία φορτηγό πλοίο «Cirkin», καθώς υπήρχαν πληροφορίες πως μεταφέρει όπλα στη Λιβύη.

Η νέα τουρκική πρόκληση, η οποία, σημειωτέον, καταγράφεται μόλις μία ημέρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας - Ιταλίας για την ΑΟΖ, φανερώνει από τη μία ότι η Αγκυρα επιμένει στην τακτική των ακραίων επιθετικών ενεργειών. Και από την άλλη δείχνει πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί, στα όρια της στρατιωτικής εμπλοκής δηλαδή, ένα αντίστοιχο επεισόδιο στην περίπτωση που τουρκικό ερευνητικό σκάφος επιχειρήσει να εισέλθει σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά πλοία.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που η Τουρκία παραβιάζει και καταπατά τα ψηφίσματα του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ για το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Η Αγκυρα έχει ενεργό συμμετοχή στον λιβυκό εμφύλιο στο πλευρό του Σάρατζ με αποστολή στρατού, μισθοφόρων, UAVs, πολεμικών πλοίων, ενώ διευκολύνει διαρκώς τη μεταφορά όπλων με τέτοιες «πειρατικές» ενέργειες όπως η χθεσινή.

Είναι χαρακτηριστικό πως ούτε η επιχείρηση της ΕΕ «Irini» δεν έχει σταθεί ικανή να εμποδίσει τις τουρκικές επιδιώξεις και την παράνομη μεταφορά οπλισμού. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε; Στην επιχείρηση «Ιrini» της Ευρώπης συμμετέχει αυτό το διάστημα μόνο ένα πολεμικό πλοίο (!), η ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι», και ένα δυο αεροσκάφη άλλων χωρών. Και είναι φανερό ότι σε καμία περίπτωση η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε μια στρατιωτική εμπλοκή, έστω και μικρής κλίμακας, για την τήρηση του εμπάργκο όπλων.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ. Οσα συνέβησαν το πρωί της Τετάρτης δείχνουν πως συνολικά η επιχείρηση «Ιrini» έχει περιορισμένες δυνατότητες. Το φορτηγό πλοίο «Cirkin» υπό σημαία Τανζανίας είχε αναχωρήσει στις 7 Ιουνίου από το λιμάνι Haydarpasa της Κωνσταντινούπολης με προορισμό λιμάνι της Λιβύης. Υπήρχαν πληροφορίες ότι μεταφέρει όπλα στη Λιβύη και γι' αυτό είχε σημάνει συναγερμός για να τεθεί υπό στενή παρακολούθηση. Ομως το πλοίο δεν έπλεε μόνο του προς τη Λιβύη, αλλά συνοδευόταν από τρεις τουρκικές φρεγάτες.

Νωρίς το πρωί της Τετάρτης και ενώ το «Cirkin» έπλεε νοτιοδυτικά της Κρήτης, ο ιταλός διοικητής της επιχείρησης της ΕΕ «Ιrini» έδωσε εντολή στην ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι» να προσεγγίσει το «Cirkin». Και ακολούθως ζήτησε να απονηωθεί το ελικόπτερό της για να ελέγξει το φορτηγό. Ομως ο καπετάνιος του «Cirkin» δεν απάντησε στις εκκλήσεις του ελληνικού ελικοπτέρου για πραγματοποίηση νηοψίας. Αντίθετα, το ελληνικό ελικόπτερο έλαβε προκλητική απάντηση από μία τουρκική φρεγάτα, η οποία διεμήνυσε ότι το «Cirkin» «είναι υπό τον έλεγχο της τουρκικής δημοκρατίας». Ουσιαστικά οι Τούρκοι εμπόδισαν τη νηοψία και τον έλεγχο. Και το «Cirkin» συνέχισε την πορεία του προς τη Λιβύη, με την ελληνική φρεγάτα να το παρακολουθεί από απόσταση 10 μιλίων.

Στρατιωτικές πηγές τόνιζαν στα «ΝΕΑ» πως με βάση τα δεδομένα, την παρουσία των τριών τουρκικών πολεμικών πλοίων συνοδείας του «Cirkin», θα ήταν πολύ πιθανόν να υπάρξει στρατιωτική εμπλοκή. Και εκτιμούσαν ότι ίσως γι' αυτό αποφασίστηκε η διακριτική παρακολούθηση του υπό σημαίας Τανζανίας φορτηγού. Ακόμη κι αν η επιχείρηση «Ιrini», εξηγούν, διέθετε περισσότερα μέσα και πολεμικά πλοία, θα υπήρχε ο κίνδυνος στρατιωτικής εμπλοκής από τη στιγμή που το «ύποπτο» πλοίο είχε στο πλάι του πολεμικά σκάφη. Αλλωστε στα λιμάνια της Λιβύης βρίσκονται άλλα τέσσερα πολεμικά πλοία της Τουρκίας.

ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ. Στον απόηχο της τουρκικής προκλητικότητας και του επεισοδίου με το φορτηγό, ακόμη μία τηλεφωνική επικοινωνία είχαν χθες ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με τη γαλλίδα ομόλογό του Φλοράνς Παρλί. Η Αθήνα θεωρεί πως είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν οι πολύτιμοι σύμμαχοι της χώρας μας, όπως η Γαλλία, προκειμένου να ανακοπούν οι παρανομίες της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή. Δεν θα πρέπει να λησμονείται εξάλλου πως μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου η Γαλλία και ο πρόεδρος Μακρόν είχαν εκφράσει την αμέριστη στήριξή τους στην Ελλάδα. Παράλληλα η Γαλλία είχε αποφασίσει και την αποστολή φρεγατών στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ Παρίσι και Αθήνα είχαν συμφωνήσει και την υλοποίηση ασκήσεων σε πιο τακτική βάση.

Στην ατζέντα της συνομιλίας ήταν και το θέμα της προμήθειας των δύο γαλλικών φρεγατών Belharra. Παραμένει σε εκκρεμότητα ο τρόπος χρηματοδότησης της αγοράς τους. Πηγές με γνώση του αντικειμένου πάντως επισημαίνουν πως το ποσό περί κόστους 4 δισ. ευρώ για δύο πλοία, που έχει αναφερθεί σε δημοσιεύματα, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Οπως εξηγούν, πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει αντίστοιχο παράδειγμα φρεγάτας αυτού του εκτοπίσματος που να προσεγγίζει αυτό το κόστος. Μεγέθη πλοίων 10.000 τόνων και παραπάνω θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τέτοια ποσά.

ΑΠΕΡΡΙΨΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑΣ. Η Τουρκία απέρριψε χθες την πρόταση της Αιγύπτου για εκεχειρία στη Λιβύη, λέγοντας ότι το σχέδιο αυτό έχει στόχο να σώσει τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ μετά την αποτυχία της επιχείρησής του για την κατάληψη της Τρίπολης, ανέφερε η εφημερίδα «Χουριέτ». Ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ανακοίνωσε το Σάββατο μια νέα πρωτοβουλία για τη Λιβύη, στο πλαίσιο της οποίας προτείνεται ένα αιρετό συμβούλιο ηγεσίας και κατάπαυση του πυρός. Η Ρωσία και τα Εμιράτα χαιρέτισαν το σχέδιο αυτό, ενώ η Γερμανία επεσήμανε ότι οι συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ είναι το κλειδί για την ειρηνευτική διαδικασία. Ωστόσο, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου απέρριψε χθες την πρόταση του Καΐρου, χαρακτηρίζοντάς την απόπειρα να σωθεί ο Χαφτάρ μετά τις ήττες που υπέστη στο πεδίο της μάχης. «Η προσπάθεια εκεχειρίας του Καΐρου ήταν αποτυχημένη εξαρχής. Αν πρόκειται να υπογραφεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αυτό θα πρέπει να γίνει σε μια πλατφόρμα που φέρνει όλες τις πλευρές μαζί», επεσήμανε ο Τσαβούσογλου.

ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ
Οι εξελίξεις με την επιχείρηση «Ειρήνη» στην Ανατολική Μεσόγειο ήσαν περίπου αναμενόμενες. Η μοναδική χώρα που πιέζει συστηματικά όλο αυτόν τον καιρό για την ανάληψη δράσεων είναι η Ελλάδα. Το εξ αρχής μειωμένο ενδιαφέρον άλλων χωρών και κυρίως της Ιταλίας και της Γαλλίας, σχεδόν έσβησε με την κρίση του κορωνοϊού. Η Τουρκία έχει εκμεταλλευθεί στο έπακρον αυτή την κατάσταση. Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι η Τουρκία έχει μεταφέρει 9.000 τζιχαντιστές από τη Συρία. Ολοι συμφωνούν ότι την ανατροπή στο πεδίο της μάχης την έφεραν τα τουρκικά drones. Η Τουρκία είναι αποφασισμένη να στηρίξει τον εκλεκτό της πάση θυσία. Το απέδειξε χθες με την προστασία που προσέφερε στο εμπορικό πλοίο της Τανζανίας. Οι δημοκρατίες βρίσκονται για μία φορά ακόμη αντιμέτωπες με το σοβαρό μειονέκτημά τους έναντι αυταρχικών καθεστώτων: Οι δαπάνες για την άμυνα και πολύ περισσότερο οι ανθρώπινες απώλειες έχουν εντελώς διαφορετική σημασία (ευτυχώς) σε μία δημοκρατική πολιτεία.

Εάν όμως ο Σάρατζ επικρατήσει, η Λιβύη θα καταλήξει να διοικείται από μία ισλαμική αδελφότητα. Αυτό στρέφεται πρωτίστως κατά της Αιγύπτου. Το ισχυρό αιγυπτιακό κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων θα βρίσκει καταφύγιο και υποστήριξη στη γειτονική Λιβύη. Παρομοίως όμως και η Ευρώπη θα έχει πρόβλημα. Η Λιβύη δεν είναι Συρία. Βρίσκεται στο μέσο της Μεσογείου σε απόλυτη γειτνίαση με Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα και σε κοντινή απόσταση από τη Γαλλία...

-Ο Αγγελος Συρίγος είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, βουλευτής της ΝΔ στην Α' Αθηνών

"ΤΑ ΝΕΑ", 11/06/20

ΤΟ ΔΙΠΛΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΦΩΤΑΚΗ

Νέα στρατηγική με όχημα 

την ελληνοϊταλική ΑΟΖ

Πόσο κοντά είμαστε σε συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο και την Αλβανία μετάτην υπογραφή μεταξύ Αθήνας και Ρώμης
Το πρώτο βήμα σε έναν δύσκολο δρόμο χαρακτηρίζεται η υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ελλάδας - Ιταλίας, με το επόμενο στοίχημα για την ελληνική διπλωματία να είναι η Αίγυπτος. Αναφερόμενος και από τη βήμα της Βουλής στην ελληνοϊταλική συμφωνία, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι είναι ένα «διεθνές γεγονός που καθιστά σαφείς κανόνες στη θάλασσα της Μεσογείου και εγγράφεται πλέον ως ιστορικό, πολιτικό και νομικό δεδομένο για ολόκληρη την περιοχή», κάνοντας λόγο για εθνική επιτυχία. Η συμφωνία Αθήνας - Ρώμης, παρά τις όποιες «αδυναμίες» παρουσιάζει, εγκαινιάζει μία νέα στρατηγική της ελληνικής διπλωματίας και θέτει φιλόδοξους στόχους για την επόμενη μέρα. Ωστόσο η θετική κατάληξη των συνομιλιών με την Αίγυπτο είναι αυτή που ακυρώνει στην πράξη το ανυπόστατο - όπως το χαρακτηρίζει σημαντικό τμήμα της διεθνούς κοινότητας - μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης και ισχυροποιεί το διπλωματικό τείχος που επιχειρεί να οικοδομήσει η Αθήνα απέναντι στις προκλήσεις της Αγκυρας.

ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΜΕ ΑΙΓΥΠΤΟ. Διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι η Αίγυπτος είναι ένα δύσκολο στοίχημα, με περισσότερα αγκάθια από ό,τι η συμφωνία από την Ιταλία, καθώς είναι αυτή που θα ενοχλήσει άμεσα την Τουρκία. Παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις Καΐρου και Αγκυρας είναι στο κόκκινο, η Αίγυπτος δεν εμφανίζεται πρόθυμη να προχωρήσει σε συμφωνία η οποία θα σχετίζεται και με παράλληλα ζητήματα Ελλάδας - Τουρκίας στην περιοχή, όπως το Καστελλόριζο.

Παρά τις κακές σχέσεις η Αγκυρα δεν διστάζει να πλειοδοτήσει διεκδικώντας μια συμφωνία με την Αίγυπτο και εμφανιζόμενη ως πρόθυμη να «δώσει» πολύ περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα, έστω και αν δεν της ανήκουν. Πάντως, η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου θα είναι ένα από τα κύρια θέματα στην ατζέντα της επίσκεψης του Νίκου Δένδια στο Κάιρο στις 18 Ιουνίου. Επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας είναι ακόμα και μία μερική συμφωνία στην αρχή, εάν δεν καταστεί δυνατό να υπάρξει η συνολική, προκειμένου να γίνει η αρχή. Ο Νίκος Δένδιας από την πλευρά του έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι συνομιλίες είναι σε καλό δρόμο, αποφεύγοντας τις λεπτομέρειες για το πόσο μακριά είναι η υπογραφή.

ΠΙΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ. Η συμφωνία με την Ιταλία, ίσως δώσει τη δυνατότητα να ανοίξει ξανά ο φάκελος των συνομιλιών και με την Αλβανία. Επισημαίνεται ότι Ελλάδα και Αλβανία είχαν καταλήξει σε συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, η οποία ωστόσο ακυρώθηκε ύστερα από προσφυγή στο αλβανικό συνταγματικό δικαστήριο από το κόμμα του Εντι Ράμα, το οποίο τότε ήταν στην αντιπολίτευση, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία «ξεπούλημα της θαλάσσιας ζώνης στην Ελλάδα».

Στο παρασκήνιο η ακύρωση προκάλεσε ανησυχίες για ενδεχόμενη εμπλοκή της Τουρκίας στην υπόθεση, καθώς η συμφωνία θα ήταν η πρώτη τέτοιου είδους για την Ελλάδα, δημιουργώντας ένα προηγούμενο που θα υποχρέωνε ενδεχομένως και την Αγκυρα για διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ και στο Αιγαίο.

Ο Νίκος Δένδιας ξεκινά από την επόμενη εβδομάδα συναντήσεις - με φυσική παρουσία - με ομολόγους του. Πρώτος σταθμός το Παρίσι και η συνάντηση με τον γάλλο ομόλογό του Ζαν Ιβ Λεντριάν. Δένδιας και Λεντριάν θα λάβουν μέρος στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, στο οποίο κατόπιν απαίτησης της Ελλάδας θα τεθεί θέμα Τουρκίας, από κοινού, στο Παρίσι και θα τοποθετηθούν μαζί επί του θέματος της τουρκικής προκλητικότητας.

«Κρυφός άσος» ο απευθείας δίαυλος 

με το Ισραήλ
Επίσκεψη με υψηλό συμβολισμό χαρακτηρίζεται το ταξίδι του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και κλιμακίου υπουργών στο Ισραήλ την ερχόμενη εβδομάδα. Διπλωματικές πηγές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Ισραήλ τονίζουν την σημασία της επίσκεψης σε σχέση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και την ενίσχυση των δεσμών των δύο χωρών. ΅

Το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης επιλέγει το Ισραήλ ως το πρώτο του ταξίδι την επόμενη της πανδημίας, καθώς και ότι θα ακολουθείται από τους υπουργούς Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, Εθνικής Αμυνας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνη Γεωργιάδη, Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη, Τουρισμού, Χάρη Θεοχάρη, καθώς και τους υφυπουργούς Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας, Κώστα Φραγκογιάννη και Ερευνας και Τεχνολογίας, Χρίστο Δήμα, δείχνει το εύρος των συνομιλιών και των δυνατοτήτων συνεργασίας και με τη νέα κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. 

Υψηλόβαθμες διπλωματικές πηγές του Ισραήλ υπογραμμίζουν ότι η σχέση με την Ελλάδα είναι «αυτόφωτη» και δεν εξαρτάται από τρίτους παράγοντες και διαμηνύουν ότι η σχέση Ελλάδας - Ισραήλ δεν εξαρτάται και δεν απορρέει από τις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ. Φιλοδοξία της ισραηλινής κυβέρνησης είναι η εξέλιξη των σχέσεων με την Ελλάδα σε μία πολύπλευρη στρατηγική συνεργασία, που θα καλύπτει την ασφάλεια και την άμυνα, την εξωτερική πολιτική και την οικονομία.

ΑΓΑΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. Ισραηλινοί αξιωματούχοι χαιρετίζουν και τη συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ, υπογραμμίζοντας και τις δυνατότητες συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ στον ενεργειακό τομέα, υπενθυμίζοντας τη συμφωνία του EastMed. Δηλώνουν επισης ότι το Ισραήλ είναι ανοιχτό σε διεύρυνση της τριμερούς με Ελλάδα και Κύπρο και πέραν των ΗΠΑ. Για το Ισραήλ ακόμα οι ΗΠΑ είναι ένας από τους σημαντικότερους συμμάχους, ωστόσο τονίζεται ότι δεν είναι ο μοναδικός υπογραμμίζοντας την αξία της ανάπτυξης σχέσεων, αλλά και των ιδίων δυνατοτήτων της κάθε χώρας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Στα θέματα που το Ισραήλ εκτιμάται ότι περιμένει στήριξη από την Ελλάδα είναι το θέμα της Δυτικής Οχθης, στο πλαίσιο και της ΕΕ, ωστόσο, όπως αναφέρουν όσοι έχουν γνώση του θέματος δεν απαιτείται υπέρβαση των εσκαμμένων...

...Δύο σημειώματα από "ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ"

Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία αποτελεί μια συμφωνία-σταθμό για τα ελληνικά συμφέροντα αλλά και για την Ιταλία και ανοίγει τον δρόμο για την χάραξη ΑΟΖ και με άλλα γειτονικά κράτη. Επίσης, στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι αυτές οι διευθετήσεις γίνονται μόνο στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και όχι πειρατικά. Οι εξελίξεις που αναμένονται, έχουν τεράστιο ενδιαφέρον όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά γενικότερα για την διαχρονικής ζωτικής στρατηγικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μια περιοχή η οποία ιστορικά βρισκόταν πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και των ριζικών ανακατατάξεων που ακολούθησαν στην διεθνή πολιτική πρακτική, οι εξελίξεις έγιναν απρόβλεπτες - με τον ανάλογο κίνδυνο αυτής της συνέπειας. Ακόμα πιο ρευστή και επικίνδυνη στο πεδίο των διεθνών σχέσεων υπήρξε η επομένη μέρα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Με δυο λόγια, έκτοτε, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και εν πολλοίς απρόβλεπτες, ακόμα και για τον σκληρό πυρήνα της διεθνούς διπλωματίας.

Ωστόσο, η δυσκολία στην πρόβλεψη διατηρεί ένα σταθερό πλεονέκτημα: τα διεθνή προβλήματα έχουν συνήθως μακρύ παρελθόν. Ένα σημαντικό κλειδί για την προσέγγιση των διεθνών σχέσεων αλλά και την άσκηση της διπλωματίας είναι η καλή ιστορική γνώση. Το παρελθόν αποτελεί την μόνη σταθερά για την ερμηνεία του παρόντος και την πρόβλεψη του μέλλοντος.

Σήμερα έχουμε ως δεδομένο ότι η Τουρκία, μια χώρα που κυριάρχησε στην περιοχή ιστορικά για ένα μεγάλο διάστημα, προσπαθεί να ανακτήσει μέρος της αίγλης και της ισχύος του παρελθόντος. Το εγχείρημα είναι τόσο φιλόδοξο όσο ακριβώς και επικίνδυνο για την περιοχή και την ίδια την Τουρκία. Είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά δαιδαλώδες και πολυσύνθετο ζήτημα που γίνεται ακόμα συνθετότερο μέσα στην γενικότερη ρευστότητα που επικρατεί στον ανταγωνισμό ισχύος των Μεγάλων Δυνάμεων.

Ήδη η Αμερική, η αδιαμφισβήτητη υπερδύναμη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο παρουσιάζει σημάδια κόπωσης αλλά και αδυναμίας απέναντι στην αναγεννημένη Ρωσία του Πούτιν που επανεμφανίζεται δυναμικά μετά την πτώση του παραπετάσματος και την Κίνα η οποία έχει επεκτείνει παντού τις δραστηριότητές της και την παρουσία της.

Στο παιχνίδι που με αφορμή τα ενεργειακά έχει ανοίξει για άλλη μια φορά στην περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου, καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις θα παίξουν και οι Μεγάλες Δυνάμεις οι οποίες στις περισσότερες των περιπτώσεων ακολουθούν μια δυσδιάκριτη πολυεπίπεδη πολιτική λεπτών χειρισμών που είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσει κάνεις την συνθετότατά τους και να προβλέψει το αποτέλεσμα . Μερικές φορές πέφτουν και οι ίδιες θύματα αυτής της δαιδαλώδους πολυπλοκότητας των σχεδιασμών τους…

Πίσω από όλη αυτή την δύσκολη σύνθεση, παραμένει, ωστόσο, σταθερά μια ιστορική λογική. Θα επιτρέψει ο σύγχρονος κόσμος (στο όνομα των τελικά αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων που τις περισσότερες φορές το κερδίζεις – χάνεις είναι τόσο δυσδιάκριτο που καταλήγει δίχως αξία) στην Τουρκία να κυριαρχήσει στην ευρύτερη περιοχή; Θα συναινέσουν Ευρώπη, Αμερική και λοιποί εχθροί και φίλοι στο να αναδειχθεί ο Ερντογάν, σουλτάνος της Μεσογείου;

Προφανώς ούτε οι ίδιοι οι Τούρκοι δεν το πιστεύουν αυτό. Το πιθανότερο είναι ότι αξιοποιούν τις δυνατότητές τους στο έπακρο προκειμένου να κερδίσουν ότι περισσότερο μπορούν. Και αυτές τις επιδιώξεις τους, η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να τις αποτρέψει καθώς δεν αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της περιοχής όπως συστηματικά, συντεταγμένα και παραδόξως την παρουσιάζουν οι περισσότεροι δημοσιολογούντες (πράγμα που και αλήθεια να ήταν, δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται τουλάχιστον με τόση θέρμη)…

Η Αθήνα κάποια στιγμή ξύπνησε (;) βλέποντας μονάδες του τουρκικού στόλου να ελέγχουν την περιοχή νότια της Κρήτης. Λίγο πριν, η Τουρκία είχε διακηρύξει το ενδιαφέρον της για την περιοχή με την υπογραφή του «τουρκολυβικού» μνημονίου στο οποίο εμφανίζονται τα τουρκολυβικα θαλάσσια σύνορα νοτιοανατολικά της Κρήτης.

Προκειμένου να «πιστοποιηθεί» η ύπαρξη αυτής της θαλάσσιας τουρκολυβικής επαφής η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι παραχωρεί θαλάσσια οικόπεδα προς έρευνα και εκμετάλλευση τα οποία εφάπτονται των ελληνικών χωρικών υδάτων (6 μίλια) στα νησιά της Ρόδου, Καρπάθου, και Κρήτης. Με αυτόν τον τρόπο (αγνοώντας τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε ΑΟΖ) η Αγκυρα δημιούργησε τον θαλάσσιο διάδρομο που τη συνδέει με το Eldorado του Λιβυκού πελάγους.

Ας δούμε, συνοπτικά, λοιπόν, τι και γιατί γίνεται στο έδαφος και τις θάλασσες της Λιβύης.

• Ξεκινώντας από το γιατί θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις δημοσιοποιημένες διεθνείς μελάτες στην περιοχή μεταξύ Λιβύης- Κρήτης και Λιβύης- Πελοποννήσου υπάρχουν ποσότητες υδρογονανθράκων αξίας τρισεκατομμυρίων.
• Ο εμφύλιος στη Λιβύη είναι ένας κλασσικός πόλεμος, όπου γιγαντιαία συμφέροντα μάχονται δια αντιπροσώπων.
• Η ελληνική κυβέρνηση τον Απρίλη του 2019 δεν άσκησε veto στην απόφαση της ΕΕ η οποία αναγνωρίζει την κυβέρνηση Σάρατζ ως μόνη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Ενώ οι ελληνικές κυβερνήσεις «κοίταζαν» η Τουρκία πρόσφερε την υποστήριξή της (στρατιωτικό υλικό, μισθοφόρους κλπ) στη νόμιμη λιβυκή κυβέρνηση με αντάλλαγμα το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
• Η τουρκική ανάμειξη στην περιοχή έγειρε την πλάστιγγα στο πεδίο της μάχης υπέρ της αναγνωρισμένης κυβέρνησης του Σάρατζ.
• Η διαμορφωμένη κατάσταση επί του πεδίου μετατρέπουν σε κενό γράμμα τις υποτιθέμενες αποφάσεις της ΕΕ για εμπάργκο όπλων προς τους εμπολέμους στη Λιβύη. Απόδειξη αυτού είναι ότι την τήρηση του εμπάργκο έχει αναλάβει η ελληνική φρεγάτα Σπέτσες η οποία βρέθηκε το τελευταίο 48ωρο αντιμέτωπη με οκτώ πλοία του τουρκικού στόλου τα οποία εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη μεταφορά στρατιωτικού υλικού προς τον Σάρατζ

Συμπέρασμα: Η Τουρκία έχει αναλάβει τη βρώμικη δουλειά στον Λιβυκό εμφύλιο και ως εκ τούτου γνωρίζει ότι κανείς από τους ισχυρούς δεν πρόκειται να εμποδίσει την αερογέφυρα εφοδιασμού των δυνάμεων Σάρατζ που έχει στήσει. Ως παίκτης στην περιοχή, η Αγκυρα διεκδικεί μερίδιο από την διανομή των τεράστιων κοιτασμάτων τα οποία σύμφωνα με τις μελέτες βρίσκονται όπως είπαμε μεταξύ Λιβύης- Κρήτης και Λιβύης- Πελοπονήσου.

Δεδομένων αυτών η Αγκυρα βάσιμα μπορεί να ελπίζει «προνομιακή» μεταχείριση της Τουρκικής Εταιρίας Πετρελαίου από την κυβέρνηση της Λιβύης και σε κάθε περίπτωση έχει διασφαλίσει την επιρροή της στην επόμενη μέρα του εμφυλίου σ αυτήν τη χώρα.

Την ίδια στιγμή ο Νίκος Δένδιας πέτυχε τη ρύθμιση (υπέρ της Ιταλίας) για το ψάρεμα της κόκκινης γαρίδας και ο πρωθυπουργός (μαζί με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης) ελπίζουν στο (αμερικανικό)…ιππικό που θα μας διασώσει…