Φοβούμαι ότι τελικά το πρόβλημα στα ελληνοτουρκικά δεν είναι μόνο οι Τούρκοι. Αυτοί ό,τι λένε το κάνουν. Η πρόσφατη συνέντευξη του απόστρατου ναυάρχου Τζεμ Γκιουρντενίζ, του ανθρώπου που διατύπωσε το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» ήδη από το 2006, είναι ταυτοχρόνως αποκαλυπτική κι ανατριχιαστική («ΤΟ ΒΗΜΑ», 6/6). Το μπέρδεμα είναι κι εκείνοι που δεν ακούν όσα λένε οι Τούρκοι και νομίζουν ότι τα ελληνοτουρκικά είναι περίπου μια εσωτερική μας υπόθεση. Στην οποία αρκεί να συμφωνήσουμε μεταξύ μας ή έστω να συγκαλέσουμε ένα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών. Για να δανειστώ όμως τη γνωστή φράση που αποδίδεται στον Ταλλεϋράνδο (και την οποία μάλλον έχει πει ο Φουσέ…), αυτό «δεν είναι έγκλημα, είναι λάθος». Διότι ο Ερντογάν θα κάτσει στο τραπέζι (που είναι και το ζητούμενο…) μόνο όταν πειστεί ότι δεν έχει άλλη διέξοδο. Οταν καταλάβει δηλαδή ότι η πολιτική περιφερειακής κυριαρχίας δεν απέδωσε. Κι όταν συνειδητοποιήσει πως οι απειλές του τύπου «μάθετε τα όριά σας!» υπονοούν πως θα πρέπει πρώτα να αποδεχτεί τα δικά του όρια....

"ΤΑ ΝΕΑ", 11/06/20

ΤΟΥ Ι.Κ.ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗ

Τώρα που κόπασαν τα (δικαιολογημένα) χειροκροτήματα για την «ιστορική συμφωνία» με την Ιταλία, να διευκρινίσουμε τρία πράγματα.

Πρώτον, η συμφωνία με την Ιταλία δεν αλλάζει τίποτα επί της ουσίας στο πρόβλημα με την Τουρκία.

Δεύτερον, η συμφωνία είναι αναμφισβήτητα θετική επειδή επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό την ελληνική ερμηνεία του διεθνούς δικαίου για τέτοιου τύπου ζητήματα. Είναι επίσης θετικό ότι συνοδεύεται με μια «κοινή δήλωση» των δυο χωρών προς τις Βρυξέλλες.

Τρίτον, τα πράγματα θα εξελιχθούν ακόμη καλύτερα εφόσον η συμφωνία με την Ιταλία συνοδευτεί από μια ανάλογου περιεχομένου συμφωνία με την Αλβανία και μια (ακόμη και τμηματική) διευθέτηση με την Αίγυπτο.

Αλλά το δεύτερο και το τρίτο δεν αναιρούν το πρώτο.

Η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται για μια ανάλογη διευθέτηση όχι επειδή δεν ξέρει από διεθνές δίκαιο. Αλλά επειδή θέλει να επιβάλει μια διευθέτηση που θα επιβεβαιώνει την κυριαρχία της στην περιοχή.

Πολιτική κυριαρχίας κάνει ο Ερντογάν. Οχι σεμινάριο διεθνούς δικαίου.

Αντιλαμβάνομαι ότι κάποιοι δεν θέλουν να το καταλάβουν. Δικαίωμά τους. Αλλά όταν αναρωτιούνται αν «ξεχάσαμε τη Χάγη» (Ν. Μουζέλης, «ΤΑ ΝΕΑ», 5-7/6), η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή: γιατί δεν ρωτούν τον Ερντογάν να μάθουμε κι εμείς;

Τον κόβουν άραγε για κάποιον που ψάχνει διεθνές δικαστήριο και απλώς ξέχασε τη διεύθυνση;

Φοβούμαι ότι τελικά το πρόβλημα στα ελληνοτουρκικά δεν είναι μόνο οι Τούρκοι. Αυτοί ό,τι λένε το κάνουν. Η πρόσφατη συνέντευξη του απόστρατου ναυάρχου Τζεμ Γκιουρντενίζ, του ανθρώπου που διατύπωσε το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» ήδη από το 2006, είναι ταυτοχρόνως αποκαλυπτική κι ανατριχιαστική («ΤΟ ΒΗΜΑ», 6/6).

Το μπέρδεμα είναι κι εκείνοι που δεν ακούν όσα λένε οι Τούρκοι και νομίζουν ότι τα ελληνοτουρκικά είναι περίπου μια εσωτερική μας υπόθεση. Στην οποία αρκεί να συμφωνήσουμε μεταξύ μας ή έστω να συγκαλέσουμε ένα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών.

Για να δανειστώ όμως τη γνωστή φράση που αποδίδεται στον Ταλλεϋράνδο (και την οποία μάλλον έχει πει ο Φουσέ…), αυτό «δεν είναι έγκλημα, είναι λάθος».

Διότι ο Ερντογάν θα κάτσει στο τραπέζι (που είναι και το ζητούμενο…) μόνο όταν πειστεί ότι δεν έχει άλλη διέξοδο.

Οταν καταλάβει δηλαδή ότι η πολιτική περιφερειακής κυριαρχίας δεν απέδωσε. Κι όταν συνειδητοποιήσει πως οι απειλές του τύπου «μάθετε τα όριά σας!» υπονοούν πως θα πρέπει πρώτα να αποδεχτεί τα δικά του όρια.

Αλλά, όπως έλεγε κι ο εργοδότης του Ταλλεϋράνδου, ο Ναπολέων Βοναπάρτης, «εκείνος που φοβάται μην κατακτηθεί είναι σίγουρο ότι θα ηττηθεί».

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ
Ήταν βέβαιο ότι κάποιος από τον ΣΥΡΙΖΑ θα το έλεγε. Υπάρχει άλλωστε και το προηγούμενο της συμφωνίας των Πρεσπών, όταν η Νέα Δημοκρατία είχε κατηγορήσει την τότε κυβέρνηση ότι «πούλησε» τη Μακεδονία με αντάλλαγμα την ακύρωση της μείωσης των συντάξεων. «Ανταλλάξατε ένα μέτρο που δεν θα έπρεπε να έχετε ψηφίσει με μία μείζονα εθνική υποχώρηση», έλεγε τον Δεκέμβριο του 2018 από το βήμα της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αυτό ήταν το εισιτήριο με το οποίο ταξιδεύσατε από τις Πρέσπες στην Ιθάκη».

Με την ίδια λογική, λοιπόν, κάποιοι από τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση ισχυρίζονται ότι η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να άρει τους περισσότερους περιορισμούς για τους ιταλούς τουρίστες, εκθέτοντας έτσι τη χώρα σε εισαγόμενα κρούσματα κορωνοϊού, με αντάλλαγμα μια τζίφρα του Λουίτζι ντι Μάιο για την πρώτη μας ΑΟΖ. Αν μάλιστα διάβαζαν εκεί στην Κουμουνδούρου και ξένες εφημερίδες, θα κράδαιναν στη Βουλή την Corriere della Sera, όπως τα αξέχαστα εκείνα χρόνια κράδαιναν ΤΑ ΝΕΑ.

Πράγματι, η μεγαλύτερη ιταλική εφημερίδα δεν είχε λέξη χθες για τη συμφωνία που οριοθετεί τις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ των δύο χωρών. Αφιέρωσε όμως το πρώτο της θέμα στο NAI της Ελλάδας στους Ιταλούς από τις 15 Ιουνίου. Αν εμείς είχαμε χάρτες με οριογραμμές, εκείνοι είχαν φωτογραφίες ομπρελών σε ζηλευτές παραλίες.

Εχει βάση αυτή η επιχειρηματολογία; Επί της ουσίας, όχι. Οσο βαρύ ήταν να κατηγορηθεί η προηγούμενη κυβέρνηση ότι απεμπόλησε εθνικά συμφέροντα για να αποκομίσει μικροκομματικά οφέλη, άλλο τόσο είναι να κατηγορείται η σημερινή ότι θέτει σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών για να αποσπάσει μια συμφωνία που μπορεί να στέλνει μηνύματα, να αποτελεί προηγούμενο και όλα τα σχετικά, αλλά αφορά κυρίως την αλιεία. Οι κατηγορίες αυτές, επιπλέον, είναι αδύνατο να αποδειχθούν. Εκτός αν σε μερικά χρόνια, έχοντας πιει ένα ποτήρι παραπάνω, ένας πρώην αξιωματούχος των Βρυξελλών ή ένα πρώην μέλος της ιταλικής κυβέρνησης αποκαλύψει τη σκοτεινή κρυμμένη αλήθεια.

Σε ψυχολογικό επίπεδο, όμως, είναι βέβαιο ότι η εξωστρέφεια και η καλή θέληση συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων. Οταν κλείνεσαι στον εαυτό σου, δύσκολα μπορείς να ζητήσεις από την οικογένειά σου να σε βοηθήσει να ξεπληρώσεις ένα δάνειο. Οταν αποκλείεις τον γείτονά σου από την επιστροφή στην κανονικότητα, δύσκολα μπορείς να περιμένεις να σε στηρίξει στις μάχες που έχεις να δώσεις για τα εθνικά σου θέματα.

Αυτό έχει βέβαια και την αντίθετη όψη. Η λαχτάρα μας να φτάσουμε σε μια συμφωνία με την Αίγυπτο, που θα ακυρώσει ντε φάκτο τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε το βαρύ ιστορικό του καθεστώτος αλ-Σίσι στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το εισιτήριο του Νίκου Δένδια από το Κάιρο στην Αθήνα δεν μπορεί να είναι η νομιμοποίηση μιας δικτατορίας.