Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 21/08/16
Eφιαλτικό φθινόπωρο για την κυβέρνηση:
Του Κ.Π.Παπαδιόχου
Εν μέσω της θερινής ραστώνης, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ήρεμα πολιτικά νερά. Ομως με την είσοδο του φθινοπώρου, θα βρεθεί σε διακεκαυμένη ζώνη που μπορεί να οδηγήσει τον πρωθυπουργό κ. Αλ. Τσίπρα, ο οποίος επί του παρόντος «ξορκίζει» το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, στην απόφαση για προσφυγή στις κάλπες πριν από το τέλος του έτους.
Οπως λέγεται, κλειδί για τις αποφάσεις του κ. Τσίπρα, που όπως αναφέρει σε συνομιλητές του, έχει ως plan A την εξάντληση της τετραετίας, θα είναι η δημοσκοπική εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν το κυβερνών κόμμα παραμένει σε ελεγχόμενη απόσταση από τη Ν.Δ., δηλαδή κάτω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων και με ποσοστά άνω του 20%, ο πρωθυπουργός θα επιλέξει να κερδίσει χρόνο, ευελπιστώντας στην ανάκαμψη της οικονομίας και σταδιακά του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν, αντιθέτως, διαπιστώσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να εισέλθει σε τροχιά κατάρρευσης, όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ τους πρώτους μήνες του 2012, θα παίξει το «χαρτί» των πρόωρων εκλογών προκειμένου να παραμείνει κεντρικός παίκτης στην πολιτική σκηνή, έστω από τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κατά τις ίδιες πηγές, το ενδεχόμενο ραγδαίας φθοράς της κυβέρνησης το επόμενο δίμηνο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλειστεί: Υπενθυμίζεται ότι στις τελευταίες ευρωεκλογές, τον Ιούνιο του 2014, ο ΣΥΡΙΖΑ επικράτησε της Ν.Δ. με διαφορά κάτω των τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων. Ομως μετά το «καλοκαίρι του ΕΝΦΙΑ» το δημοσκοπικό του προβάδισμα σχεδόν διπλασιάστηκε. Εξάλλου, η «εύφλεκτη ύλη» για την περαιτέρω αποδόμηση της κυβερνητικής εικόνας θα είναι από τις πρώτες ημέρες του φθινοπώρου παρούσα.
Τα πολλαπλά φορολογικά βάρη του τελευταίου τετραμήνου του έτους θα γίνουν απολύτως ορατά στους πολίτες. Επίσης, εάν η υστέρηση εσόδων του τελευταίου διμήνου παγιωθεί, δεν πρέπει να αποκλείεται η κυβέρνηση να αναγκαστεί να επισπεύσει την επιβολή μέτρων όπως η αύξηση του ειδικού φόρου στα καύσιμα, πιέζοντας ακόμη περισσότερο τα εισοδήματα και αυξάνοντας τη λαϊκή δυσφορία. Εξάλλου, η έως τώρα υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 δεν εδράζεται στα έσοδα αλλά στην πολιτική της στάσης πληρωμών του Δημοσίου που έχει επιλέξει η κυβέρνηση.
Παράλληλα, όμως, η κυβερνητική εικόνα μπορεί να πληγεί και από εξωγενείς παράγοντες. Η κυβέρνηση θα μπει εκ νέου στα βαθιά νερά της αξιολόγησης. Εκεί, πρέπει να ανοίξει τον φάκελο των εργασιακών. Παρότι οι παρεμβάσεις δεν αναμένονται μείζονες, το πολιτικό κόστος μπορεί να είναι υψηλό καθώς το πεδίο των εργασιακών σχέσεων είναι μεγάλης αξιακής σημασίας για τον χώρο της Αριστεράς. Επίσης, ζητούμενο παραμένει με τι όρους θα συνοδεύσει το ΔΝΤ ενδεχόμενη συμφωνία για να συνεχίσει στο ελληνικό πρόγραμμα, ενώ μεγάλο πλήγμα για την εικόνα της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα θα αποτελέσει η πιθανότητα να περάσουν κάτω από τον πήχυ στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Τέλος, επιβαρυντικά για την κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει η αναζωπύρωση του προσφυγικού στην περίπτωση κατά την οποία η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για την ανάσχεση των ροών καταρρεύσει.
Μάλιστα, στελέχη των κομμάτων της αντιπολίτευσης αντιλαμβάνονται τις πρόσφατες κινήσεις της κυβέρνησης ως «προπαρασκευαστικές» για το ενδεχόμενο εκλογών.
Ενδεικτικά αναφέρονται η επιμονή του Μεγάρου Μαξίμου στην επίσπευση της διαδικασίας δημοπράτησης των τηλεοπτικών αδειών, παρά τα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Καθώς, επίσης, και η επιλογή του πρωθυπουργού να ανοίξει εκ νέου το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου.
Οπως προαναφέρθηκε, τυχόν εκλογικός αιφνιδιασμός του κ. Τσίπρα θα έχει ως στόχο όχι τη νίκη, αλλά την πολιτική επιβίωση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ουδείς αμφισβητεί ότι στην περίπτωση κατά την οποία η χώρα οδηγηθεί στις κάλπες η Ν.Δ. θα είναι πρώτο κόμμα. Μάλιστα, ορισμένοι στην Κουμουνδούρου επενδύουν στο σενάριο ο κ. Μητσοτάκης να επικρατήσει, αλλά να βρίσκεται μακριά από τον πήχυ της αυτοδυναμίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, όπως λέγεται, είναι πιθανές νέες εκλογές σε ένα μήνα με το σύστημα της απλής αναλογικής, οπότε είναι πιθανόν ο ΣΥΡΙΖΑ να επανέλθει ως κυβερνητικός παίκτης.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι κατά πολλούς ακόμη και εάν ο κ. Τσίπρας υπερβεί τον επερχόμενο φθινοπωρινό σκόπελο, εκλογές θα διεξαχθούν το αργότερο πριν από τον Ιούνιο του 2017. Οπως αναφέρουν, σε έναν χρόνο από τώρα η όποια κυβέρνηση πρέπει να καταρτίσει τον προϋπολογισμό του 2018 και πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο και χωρίς νέα μέτρα «απλώς δεν βγαίνει».
Του Κ.Π.Παπαδιόχου
Εν μέσω της θερινής ραστώνης, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ήρεμα πολιτικά νερά. Ομως με την είσοδο του φθινοπώρου, θα βρεθεί σε διακεκαυμένη ζώνη που μπορεί να οδηγήσει τον πρωθυπουργό κ. Αλ. Τσίπρα, ο οποίος επί του παρόντος «ξορκίζει» το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, στην απόφαση για προσφυγή στις κάλπες πριν από το τέλος του έτους.
Οπως λέγεται, κλειδί για τις αποφάσεις του κ. Τσίπρα, που όπως αναφέρει σε συνομιλητές του, έχει ως plan A την εξάντληση της τετραετίας, θα είναι η δημοσκοπική εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν το κυβερνών κόμμα παραμένει σε ελεγχόμενη απόσταση από τη Ν.Δ., δηλαδή κάτω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων και με ποσοστά άνω του 20%, ο πρωθυπουργός θα επιλέξει να κερδίσει χρόνο, ευελπιστώντας στην ανάκαμψη της οικονομίας και σταδιακά του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν, αντιθέτως, διαπιστώσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να εισέλθει σε τροχιά κατάρρευσης, όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ τους πρώτους μήνες του 2012, θα παίξει το «χαρτί» των πρόωρων εκλογών προκειμένου να παραμείνει κεντρικός παίκτης στην πολιτική σκηνή, έστω από τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κατά τις ίδιες πηγές, το ενδεχόμενο ραγδαίας φθοράς της κυβέρνησης το επόμενο δίμηνο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλειστεί: Υπενθυμίζεται ότι στις τελευταίες ευρωεκλογές, τον Ιούνιο του 2014, ο ΣΥΡΙΖΑ επικράτησε της Ν.Δ. με διαφορά κάτω των τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων. Ομως μετά το «καλοκαίρι του ΕΝΦΙΑ» το δημοσκοπικό του προβάδισμα σχεδόν διπλασιάστηκε. Εξάλλου, η «εύφλεκτη ύλη» για την περαιτέρω αποδόμηση της κυβερνητικής εικόνας θα είναι από τις πρώτες ημέρες του φθινοπώρου παρούσα.
Τα πολλαπλά φορολογικά βάρη του τελευταίου τετραμήνου του έτους θα γίνουν απολύτως ορατά στους πολίτες. Επίσης, εάν η υστέρηση εσόδων του τελευταίου διμήνου παγιωθεί, δεν πρέπει να αποκλείεται η κυβέρνηση να αναγκαστεί να επισπεύσει την επιβολή μέτρων όπως η αύξηση του ειδικού φόρου στα καύσιμα, πιέζοντας ακόμη περισσότερο τα εισοδήματα και αυξάνοντας τη λαϊκή δυσφορία. Εξάλλου, η έως τώρα υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 δεν εδράζεται στα έσοδα αλλά στην πολιτική της στάσης πληρωμών του Δημοσίου που έχει επιλέξει η κυβέρνηση.
Παράλληλα, όμως, η κυβερνητική εικόνα μπορεί να πληγεί και από εξωγενείς παράγοντες. Η κυβέρνηση θα μπει εκ νέου στα βαθιά νερά της αξιολόγησης. Εκεί, πρέπει να ανοίξει τον φάκελο των εργασιακών. Παρότι οι παρεμβάσεις δεν αναμένονται μείζονες, το πολιτικό κόστος μπορεί να είναι υψηλό καθώς το πεδίο των εργασιακών σχέσεων είναι μεγάλης αξιακής σημασίας για τον χώρο της Αριστεράς. Επίσης, ζητούμενο παραμένει με τι όρους θα συνοδεύσει το ΔΝΤ ενδεχόμενη συμφωνία για να συνεχίσει στο ελληνικό πρόγραμμα, ενώ μεγάλο πλήγμα για την εικόνα της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα θα αποτελέσει η πιθανότητα να περάσουν κάτω από τον πήχυ στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Τέλος, επιβαρυντικά για την κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει η αναζωπύρωση του προσφυγικού στην περίπτωση κατά την οποία η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για την ανάσχεση των ροών καταρρεύσει.
Μάλιστα, στελέχη των κομμάτων της αντιπολίτευσης αντιλαμβάνονται τις πρόσφατες κινήσεις της κυβέρνησης ως «προπαρασκευαστικές» για το ενδεχόμενο εκλογών.
Ενδεικτικά αναφέρονται η επιμονή του Μεγάρου Μαξίμου στην επίσπευση της διαδικασίας δημοπράτησης των τηλεοπτικών αδειών, παρά τα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Καθώς, επίσης, και η επιλογή του πρωθυπουργού να ανοίξει εκ νέου το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου.
Οπως προαναφέρθηκε, τυχόν εκλογικός αιφνιδιασμός του κ. Τσίπρα θα έχει ως στόχο όχι τη νίκη, αλλά την πολιτική επιβίωση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ουδείς αμφισβητεί ότι στην περίπτωση κατά την οποία η χώρα οδηγηθεί στις κάλπες η Ν.Δ. θα είναι πρώτο κόμμα. Μάλιστα, ορισμένοι στην Κουμουνδούρου επενδύουν στο σενάριο ο κ. Μητσοτάκης να επικρατήσει, αλλά να βρίσκεται μακριά από τον πήχυ της αυτοδυναμίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, όπως λέγεται, είναι πιθανές νέες εκλογές σε ένα μήνα με το σύστημα της απλής αναλογικής, οπότε είναι πιθανόν ο ΣΥΡΙΖΑ να επανέλθει ως κυβερνητικός παίκτης.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι κατά πολλούς ακόμη και εάν ο κ. Τσίπρας υπερβεί τον επερχόμενο φθινοπωρινό σκόπελο, εκλογές θα διεξαχθούν το αργότερο πριν από τον Ιούνιο του 2017. Οπως αναφέρουν, σε έναν χρόνο από τώρα η όποια κυβέρνηση πρέπει να καταρτίσει τον προϋπολογισμό του 2018 και πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο και χωρίς νέα μέτρα «απλώς δεν βγαίνει».
Προαπαιτούμενα, χρέος και «κόφτης»:
Του Σωτήρη Νίκα
Εναν δρόμο στρωμένο με «αγκάθια» έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο, καθώς από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τα τέλη του έτους πρέπει να έχουν κλείσει τα θέματα της αξιολόγησης, του χρέους και του ρόλου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), αλλά και να μην έχουν ανοίξει νέα, όπως το προσφυγικό και η πιθανή υστέρηση στα φορολογικά έσοδα που θα οδηγήσει στην ανάγκη για νέα μέτρα ή ενεργοποίηση του «κόφτη» δαπανών.
Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι να κλείσει με επιτυχία την πρώτη αξιολόγηση, υλοποιώντας εντός Σεπτεμβρίου τα 15 προαπαιτούμενα μέτρα, ώστε να μην χαθεί η υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμη αυστηρά έως τα τέλη Οκτωβρίου. Εφόσον δεν προκύψουν καθυστερήσεις, τότε από τα μέσα Οκτωβρίου ξεκινούν τα σημαντικά «αγκάθια». Ειδικότερα:
1. Δεύτερη αξιολόγηση: Αν και στις λίγες επαφές που είχαν το καλοκαίρι το οικονομικό επιτελείο με τους δανειστές δεν έχει ανοίξει επισήμως η συζήτηση για την ατζέντα της, στην κυβέρνηση γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι τα θέματα για τα οποία θα υπάρξει έντονη κόντρα με την τρόικα. Το ένα είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Οι προθέσεις των θεσμών και ιδίως του ΔΝΤ είναι γνωστές. Οπως γνωστές είναι και οι αντιρρήσεις της Αθήνας για περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Κομισιόν και ιδίως οι χώρες της Ευρωζώνης θα συνταχθούν πίσω από τις απαιτήσεις του Ταμείου ή αν με κάποιον τρόπο δείξουν ευελιξία, διευκολύνοντας την ατζέντα της ελληνικής κυβέρνησης.
Δεύτερο μέτωπο είναι αυτό του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος. Η κυβέρνηση θέλει να συμπεριλάβει στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο χαμηλότερους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2018 και μετά. Ωστόσο, στο θέμα αυτό είναι κάθετα αντίθετοι οι Ευρωπαίοι. Πάντως, στο οικονομικό επιτελείο είναι αποφασισμένοι να δώσουν «μάχη» για χαλάρωση των στόχων, την οποία είναι προετοιμασμένοι να συντηρήσουν όσο χρειαστεί.
Τρίτο μεγάλο μέτωπο είναι το θέμα των εξωδικαστικών συμβιβασμών για τα «κόκκινα» δάνεια. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι τον χειμώνα είναι πολύ πιθανό να υπάρξει νέα διαμάχη με επίκεντρο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
2. Ρύθμιση χρέους – Ρόλος ΔΝΤ: Μέσα στον Σεπτέμβριο ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) πρέπει να έχει ολοκληρώσει το σχέδιο για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα διαχείρισης του ελληνικού χρέους, ώστε αυτά να εφαρμοστούν άμεσα. Στόχος είναι μετά την υλοποίησή τους η Κομισιόν, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να συντάξουν τις δικές τους εκθέσεις βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους (DSA), για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Το ΔΝΤ
Το Ταμείο είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα μείνει ικανοποιημένο από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν, ενώ οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης θέλουν να αποφύγουν νέες παρεμβάσεις που θα στείλουν στο εσωτερικό τους μήνυμα χαλάρωσης έναντι της Ελλάδας. Ειδικά στην παρούσα χρονική συγκυρία, καθώς το 2017 είναι έτος εκλογών σε Γερμανία και Ολλανδία. Από την πλευρά της, η ΕΚΤ θα συντάξει το δικό της DSA, με το οικονομικό επιτελείο να ελπίζει ότι θα καταλήγει σε τέτοιο συμπέρασμα που θα επιτρέπει την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Πάντως, κυρίως από τις εξελίξεις στο θέμα του χρέους, αλλά και από το βαθμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, θα εξαρτηθεί και το εάν το ΔΝΤ θα συμμετάσχει με νέο δάνειο στο ελληνικό πρόγραμμα ή αν θα παραμείνει ως τεχνικό σύμβουλος στο υφιστάμενο πρόγραμμα του ESM.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω δεδομένα «αγκάθια», στο οικονομικό επιτελείο φοβούνται ότι μπορεί να προκύψουν κι άλλα δύο προβλήματα. Το ένα αφορά στην ομαλή αποπληρωμή των φόρων. Οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2016 οι φορολογούμενοι έχουν καταβάλει 1,5 δισ. ευρώ περισσότερους φόρους από ότι πέρυσι στο ίδιο διάστημα. Οι αντοχές των φορολογουμένων θα δοκιμαστούν στην πράξη, με τον Σεπτέμβριο να είναι κρίσιμος μήνας, αφού πρέπει να πληρωθεί η δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος και η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ. Πάντως, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι οι φορολογούμενοι θα ανταποκριθούν επαρκώς στις υποχρεώσεις τους και απορρίπτουν κάθε ενδεχόμενο ενεργοποίησης του «κόφτη» δαπανών.
Παράλληλα, όσο εντείνονται τα προβλήματα στις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας, τόσο αυξάνεται η ανησυχία ότι η Ελλάδα μπορεί να δεχθεί πιέσεις αναφορικά με την εφαρμογή του προγράμματος, ώστε να προχωρήσει σε παραχωρήσεις στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Εναν δρόμο στρωμένο με «αγκάθια» έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο, καθώς από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τα τέλη του έτους πρέπει να έχουν κλείσει τα θέματα της αξιολόγησης, του χρέους και του ρόλου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), αλλά και να μην έχουν ανοίξει νέα, όπως το προσφυγικό και η πιθανή υστέρηση στα φορολογικά έσοδα που θα οδηγήσει στην ανάγκη για νέα μέτρα ή ενεργοποίηση του «κόφτη» δαπανών.
Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι να κλείσει με επιτυχία την πρώτη αξιολόγηση, υλοποιώντας εντός Σεπτεμβρίου τα 15 προαπαιτούμενα μέτρα, ώστε να μην χαθεί η υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμη αυστηρά έως τα τέλη Οκτωβρίου. Εφόσον δεν προκύψουν καθυστερήσεις, τότε από τα μέσα Οκτωβρίου ξεκινούν τα σημαντικά «αγκάθια». Ειδικότερα:
1. Δεύτερη αξιολόγηση: Αν και στις λίγες επαφές που είχαν το καλοκαίρι το οικονομικό επιτελείο με τους δανειστές δεν έχει ανοίξει επισήμως η συζήτηση για την ατζέντα της, στην κυβέρνηση γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι τα θέματα για τα οποία θα υπάρξει έντονη κόντρα με την τρόικα. Το ένα είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Οι προθέσεις των θεσμών και ιδίως του ΔΝΤ είναι γνωστές. Οπως γνωστές είναι και οι αντιρρήσεις της Αθήνας για περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Κομισιόν και ιδίως οι χώρες της Ευρωζώνης θα συνταχθούν πίσω από τις απαιτήσεις του Ταμείου ή αν με κάποιον τρόπο δείξουν ευελιξία, διευκολύνοντας την ατζέντα της ελληνικής κυβέρνησης.
Δεύτερο μέτωπο είναι αυτό του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος. Η κυβέρνηση θέλει να συμπεριλάβει στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο χαμηλότερους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2018 και μετά. Ωστόσο, στο θέμα αυτό είναι κάθετα αντίθετοι οι Ευρωπαίοι. Πάντως, στο οικονομικό επιτελείο είναι αποφασισμένοι να δώσουν «μάχη» για χαλάρωση των στόχων, την οποία είναι προετοιμασμένοι να συντηρήσουν όσο χρειαστεί.
Τρίτο μεγάλο μέτωπο είναι το θέμα των εξωδικαστικών συμβιβασμών για τα «κόκκινα» δάνεια. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι τον χειμώνα είναι πολύ πιθανό να υπάρξει νέα διαμάχη με επίκεντρο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
2. Ρύθμιση χρέους – Ρόλος ΔΝΤ: Μέσα στον Σεπτέμβριο ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) πρέπει να έχει ολοκληρώσει το σχέδιο για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα διαχείρισης του ελληνικού χρέους, ώστε αυτά να εφαρμοστούν άμεσα. Στόχος είναι μετά την υλοποίησή τους η Κομισιόν, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να συντάξουν τις δικές τους εκθέσεις βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους (DSA), για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Το ΔΝΤ
Το Ταμείο είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα μείνει ικανοποιημένο από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν, ενώ οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης θέλουν να αποφύγουν νέες παρεμβάσεις που θα στείλουν στο εσωτερικό τους μήνυμα χαλάρωσης έναντι της Ελλάδας. Ειδικά στην παρούσα χρονική συγκυρία, καθώς το 2017 είναι έτος εκλογών σε Γερμανία και Ολλανδία. Από την πλευρά της, η ΕΚΤ θα συντάξει το δικό της DSA, με το οικονομικό επιτελείο να ελπίζει ότι θα καταλήγει σε τέτοιο συμπέρασμα που θα επιτρέπει την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Πάντως, κυρίως από τις εξελίξεις στο θέμα του χρέους, αλλά και από το βαθμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, θα εξαρτηθεί και το εάν το ΔΝΤ θα συμμετάσχει με νέο δάνειο στο ελληνικό πρόγραμμα ή αν θα παραμείνει ως τεχνικό σύμβουλος στο υφιστάμενο πρόγραμμα του ESM.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω δεδομένα «αγκάθια», στο οικονομικό επιτελείο φοβούνται ότι μπορεί να προκύψουν κι άλλα δύο προβλήματα. Το ένα αφορά στην ομαλή αποπληρωμή των φόρων. Οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2016 οι φορολογούμενοι έχουν καταβάλει 1,5 δισ. ευρώ περισσότερους φόρους από ότι πέρυσι στο ίδιο διάστημα. Οι αντοχές των φορολογουμένων θα δοκιμαστούν στην πράξη, με τον Σεπτέμβριο να είναι κρίσιμος μήνας, αφού πρέπει να πληρωθεί η δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος και η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ. Πάντως, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι οι φορολογούμενοι θα ανταποκριθούν επαρκώς στις υποχρεώσεις τους και απορρίπτουν κάθε ενδεχόμενο ενεργοποίησης του «κόφτη» δαπανών.
Παράλληλα, όσο εντείνονται τα προβλήματα στις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας, τόσο αυξάνεται η ανησυχία ότι η Ελλάδα μπορεί να δεχθεί πιέσεις αναφορικά με την εφαρμογή του προγράμματος, ώστε να προχωρήσει σε παραχωρήσεις στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου