"....«Σπύρο, είμαστε κατά του Μνημονίου. Αλήθεια, λέμε στον κόσμο όμως από πού θα βρούμε τα λεφτά που χρειαζόμαστε;». Σε αυτή την πολύ απλή ερώτηση ενδεχομένως να κρυβόταν και όλο το πρόβλημα της χώρας. Ηταν η εποχή που τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλειοδοτούσαν σε αντιμνημονιακό λόγο. Ηταν η εποχή που με την εύκολη αντιμνημονιακή ρητορική χτίζονταν πολιτικές καριέρες - δείτε το μισό Υπουργικό Συμβούλιο. Ηταν η εποχή της ακραίας ισοπέδωσης, της γιγάντωσης του λαϊκισμού, της δαιμονοποίησης του αντιπάλου, των μεγάλων υποσχέσεων. Μιλάμε, δηλαδή, για τα στοιχεία στα οποία οφείλει ο ΣΥΡΙΖΑ την άνοδό του στην εξουσία...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ" και την "ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

                                                                    "ΤΑ ΝΕΑ", 29/08/16

Ποιος στην Αριστερά θυμάται τον Κύρκο;

Πέντε χρόνια πέρασαν από τον θάνατο του ηγέτη της ανανέωσης των αριστερών ιδεών

Του Ανδρέα Ε. Παπαδόπουλου

Ηταν Ιούλιος του 2010, μόλις λίγες μέρες μετά την ίδρυση της ΔΗΜΑΡ. Σε μια από αυτές τις συνηθισμένες νυχτερινές μαζώξεις, ο Λεωνίδας Κύρκος κάνει στον επιστήθιο φίλο του και γραμματέα τότε της ΔΗΜΑΡ Σπύρο Λυκούδη την εξής ερώτηση: «Σπύρο, είμαστε κατά του Μνημονίου. Αλήθεια, λέμε στον κόσμο όμως από πού θα βρούμε τα λεφτά που χρειαζόμαστε;». Σε αυτή την πολύ απλή ερώτηση ενδεχομένως να κρυβόταν και όλο το πρόβλημα της χώρας.

Ηταν η εποχή που τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλειοδοτούσαν σε αντιμνημονιακό λόγο. Ηταν η εποχή που με την εύκολη αντιμνημονιακή ρητορική χτίζονταν πολιτικές καριέρες - δείτε το μισό Υπουργικό Συμβούλιο. Ηταν η εποχή της ακραίας ισοπέδωσης, της γιγάντωσης του λαϊκισμού, της δαιμονοποίησης του αντιπάλου, των μεγάλων υποσχέσεων. Μιλάμε, δηλαδή, για τα στοιχεία στα οποία οφείλει ο ΣΥΡΙΖΑ την άνοδό του στην εξουσία.

Ηταν λοιπόν η περίοδος που ελάχιστοι τολμούσαν να ψελλίσουν κάτι διαφορετικό και να πάνε κόντρα στο αντιμνημονιακό ποτάμι που παρέσερνε τα πάντα. Τα μεγάλα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε ο Κύρκος τον έκαναν να αποφεύγει τις δημόσιες παρεμβάσεις. Προτιμούσε τις εξαντλητικές συζητήσεις με έναν κλειστό κύκλο συντρόφων και φίλων του. Δυστυχώς, όμως, για την Ελλάδα ήταν η φάση που η χώρα χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ τη φωνή του. Την οραματική φωνή των συνθέσεων και των έντιμων συμβιβασμών. Τη φωνή που θα πήγαινε κόντρα στο ρεύμα και μάλιστα από τα αριστερά. Τη φωνή που θα έβαζε στη θέση τους όσους είχαν αυταπάτες.

Πολλή Αριστερά, καθόλου αριστεροί

Διότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της χώρας είναι ότι εδώ και χρόνια υπάρχει μπόλικη και για όλα τα γούστα Αριστερά, αλλά αυτό που απουσιάζει είναι οι αριστεροί! Και όταν λέω αριστερούς, εννοώ ανθρώπους που να μπορούν να μιλήσουν στον λαϊκό κόσμο, στον εργαζόμενο, στα μεσαία στρώματα τη γλώσσα της αλήθειας. Να του πούνε πράγματα που τον πονάνε, που τον θίγουν, να του εξηγήσουν τις πραγματικές συνέπειες των επιλογών του και ταυτόχρονα αυτά να γίνονται με έναν λόγο συναισθηματικό, βιωματικό, που να συνάδει με την αντίστοιχη στάση ζωής. Οπως δηλαδή έπραττε ο Λεωνίδας Κύρκος στη διαδρομή του μέσα από την ελληνική Μεταπολίτευση, μπολιάζοντας ολόκληρες γενιές με τις ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στο κείμενο θέσεων ενόψει του συνεδρίου του δεν κάνει καμία αναφορά στο ΚΚΕ εσωτερικού και την περίοδο της ΕΑΡ. Διότι, προφανώς, οτιδήποτε πρέσβευε ο ανανεωτικός χώρος εκείνη την εποχή όχι μόνο έχει εγκαταλειφθεί, αλλά θα λέγαμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το αντιμάχεται.

Κι όμως. Ο Λεωνίδας Κύρκος είχε κοπιάσει και είχε εξελιχθεί στο κομμουνιστικό κίνημα. Γεννήθηκε το 1924, έγινε μέλος του ΚΚΕ στην Κατοχή, το 1949 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αποφυλακίστηκε το 1953 και για πολλά χρόνια εργάστηκε στην «Αυγή», ήταν διευθυντής της το διάστημα 1959-1962 και αργότερα, ώς το 1967, όταν την έκλεισε η χούντα, εκδότης της. Το 1961 πρωτοεξελέγη βουλευτής με την ΕΔΑ και έκτοτε έπαιξε ρόλο στις κοινοβουλευτικές και τις ιδεολογικές διεργασίες της Αριστεράς. Το 1968, στη διάσπαση του ΚΚΕ, συντάχθηκε με τους ανανεωτές, το 1974 βρέθηκε σε ηγετικές θέσεις του ΚΚΕ εσωτερικού και είναι βασικός υπεύθυνος για τη μετατροπή του σε ΕΑΡ και τη δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού. Τα υπόλοιπα είναι πιο κοντινά μας.

Οι ψευδαισθήσεις και οι εύκολες λύσεις

Το κείμενο αυτό φυσικά και δεν αποτελεί έναν απολογισμό του έργου και της διαδρομής του Κύρκου. Με αφορμή, απλώς, τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τον θάνατό του ήθελα μόνο να καταδείξω ότι η πορεία της Ελλάδας θα ήταν (κάπως) διαφορετική αν την περίοδο της κρίσης ο Λεωνίδας είχε τη (φυσική) δυνατότητα να «μιλήσει» στον κόσμο. Διότι, κακά τα ψέματα, ήταν η φάση που γεννήθηκαν τα τέρατα. Ηταν η φάση που ο Kατρούγκαλος, ο Βαρουφάκης και διάφοροι άλλοι πολιτικοί, που φέρονταν σαν παπατζήδες, θεωρούνταν αριστεροί και δημιουργούσαν απίστευτες ψευδαισθήσεις σε ένα κοινό που αναζητούσε εύκολες λύσεις.

Και επειδή, δυστυχώς, πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι η ανανεωτική Αριστερά πέθανε στα χέρια κάποιων μοιραίων ανθρώπων, ας ελπίσουμε ότι τώρα που είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για την Κεντροαριστερά, το προοδευτικό Κέντρο και τη σοσιαλδημοκρατία, κάτι θα έχει μείνει από αυτό το ιστορικό ρεύμα.

Ισως, για παράδειγμα, ότι η αλήθεια είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας!

«Εσκισε» τη δική του περιπέτεια μιας ζωής

Του Ηλία Κανέλλη

Εχει ξανά νόημα να γράψει κανείς για τον Λεωνίδα Κύρκο, στην επέτειο πέντε χρόνων μετά τον θάνατό του; Κατά τη γνώμη μου έχει και παραέχει, δεδομένου ότι ο ηγέτης της ελληνικής ανανεωτικής Αριστεράς αγωνίστηκε για την κατάργηση του κομμουνιστικού προσήμου από τον τίτλο του κόμματος αλλά και για την ενότητα της Αριστεράς, σε μια φάση κατά την οποία οι δυνάμεις του λαϊκισμού απειλούσαν την πρόοδο και την εξέλιξη της χώρας, ενώ ταυτόχρονα κατέρρεε το κομουνιστικό μπλοκ.

Ο άνθρωπος που με την παρουσία του χαρακτήρισε κυρίως τη δεκαετία του 1980 της ελληνικής ανανεωτικής Αριστεράς μπορεί, τελικά, να μην είχε την ισχύ που νόμιζε ότι απέκτησε μέσα στο κόμμα του - γι' αυτό, άλλωστε, στην πορεία το κόμμα του απέκτησε μαζικότητα όταν ξανασυνάντησε την κουλτούρα της διαμαρτυρίας. Οσο το ΚΚΕ εσωτερικού και, κατόπιν, την ΕΑΡ πρότειναν πολιτικές λύσεις, οι δυνάμεις τους ήταν ελάχιστες. Η Αριστερά ήταν ανέκαθεν αντί - ελάχιστες φορές υπέρ.

Και ο Λεωνίδας Κύρκος είχε ζήσει μια ζωή ως αντί - αν και η μοναδική περίοδος που ανακαλούσε, τα τελευταία χρόνια, ήταν η μοναδική περίοδος που η ελληνική Αριστερά, μετά τον πόλεμο, πολιτεύτηκε υπέρ ενός στόχου: υπέρ της λεγόμενης «λαϊκής εξουσίας». Ο Κύρκος δεν δίσταζε να κάνει λόγο για αγράμματους γελοίους ανθρώπους που αν έπαιρναν την εξουσία στον Εμφύλιο η χώρα θα οδηγούνταν στην κατάρρευση. Κι όλα αυτά, έχοντας πληρώσει ο ίδιος με πρωτοφανείς διώξεις από το μετεμφυλιακό κράτος τη στράτευσή του εκείνης της εποχής.

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ «ΑΥΓΗΣ». Οι επιφυλάξεις του για τα χρόνια εκείνα, πάντως, ήταν ανάλογες των επιφυλάξεων που εξέφραζε όταν το δικό του κόμμα μετεξελίχθηκε στο ριζοσπαστικό μόρφωμα που σήμερα μας κυβερνά. Είναι ενδεικτική η αναφορά της δημοσιογράφου Αλίκης Χατζή στο βιβλίο της «Λεωνίδας Κύρκος, η τελευταία μάχη» (Εκδόσεις Επίκεντρο), στις αντιδράσεις του για τη μετάλλαξη του κομματικού φύλλου, της «Αυγής». Η Χατζή, στο στενό περιβάλλον του Κύρκου τα τελευταία χρόνια, αναφέρει την αντίδρασή του όταν, μετά τα επεισόδια εξαιτίας του φόνου του Αλέξη Γρηγορόπουλου, διάβασε στην «Αυγή» κάλαντα που αποθέωναν την πυρκαγιά στο χριστουγεννιάτικο έλατο που είχε στηθεί στο Σύνταγμα: «Ω έλατο, ω έλατο τι ωραία που αρπάζεις. Η Βουλή απέχει μόλις ένα ντου».

Ο Κύρκος έσκισε την εφημερίδα την οποία κάποτε είχε διευθύνει. Και μαζί έσκισε τη δική του περιπέτεια μιας ζωής. Γνώριζε πια ότι η Αριστερά, για την οποία είχε αγωνιστεί, δεν υπήρχε. Είχε παραδοθεί σε όσους ονειρεύονταν τρίτους γύρους, εκδίκηση, την εκ των υστέρων παλινόρθωση ενός καθεστώτος αδικίας, αυταρχισμού, θρασείας περιφρόνησης των δεδομένων της πραγματικότητας, που ήδη είχε καταρρεύσει.

Εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι είχε δίκιο 

"Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 28/08/16

Λεωνίδας Κύρκος: Ένας ηγέτης της Αριστεράς 

γιά την Ελλάδα και την Ευρώπη

Του Κώστα Ζαχαριάδη

Πέντε χρόνια πριν, πέθανε o Λεωνίδας Κύρκος. Το αποχαιρετιστήριο μήνυμά του συμπυκνώνει τους αγώνες, τις ανησυχίες και τις αναζητήσεις ενός ολόκληρου κόσμου.

«Φεύγω. Ζήσαμε -η γενιά μου- μια συναρπαστική περιπέτεια, γνώρισα από κοντά τη φτώχεια, τους κατατρεγμούς, τη φρίκη. Αλλά σε διαλείμματα και τη χαρά. Και έβαλα το λιθαράκι μου στον αγώνα για το φως, το δίκαιο και την ανθρωπιά. Ένιωσα συντετριμμένος όταν έσβησε το κόκκινο αστέρι στην κορυφή του Κρεμλίνου βουτηγμένο στη βία, στο ψέμα και στην ντροπή. Άλλα πίστεψαν οι άνθρωποι, άλλα λάλησαν οι προφήτες. Όπως άλλος ήταν ο σοσιαλισμός για τον οποίο αγωνιστήκαμε και γι’ αυτόν τον σοσιαλισμό, με δημοκρατία, ελευθερία και σεβασμό στον κάθε άνθρωπο, να συνεχίσετε τον αγώνα, γιατί δεν έχει άλλη λύση ο κόσμος. Φεύγω, σας χαιρετώ όλους, και εσάς που πορευτήκαμε μαζί και εσάς τους άλλους της κάθε φορά αντίπερα όχθης, και έχω μόνο ένα να σας πω: σύγκρουση ιδεών, όχι βία και μισαλλοδοξία, δεν οδηγούν πουθενά, γεια σας».

Ο Λεωνίδας υπήρξε πάντα ένας ανιδιοτελής, σεμνός και αγνός αγωνιστής, έζησε σε ένα μικρό σπιτάκι στην Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια, όχι σε βίλες, όχι με πολυτέλειες, όχι με χλιδή. Με τον Λεωνίδα ήταν ωραίο να συζητάς, να τον ακούς, μα πιο ωραίο ήταν να διαφωνείς. Ήταν ένας δεινός ρήτορας με πλούσια και πολυεπίπεδη σκέψη, μιλούσε πάντα με επιχειρήματα, αμφισβητώντας τα στερεότυπα και τις ιερές - μεγάλες αλήθειες, ήταν ένας άνθρωπος που κάθε συζήτηση μαζί του έδινε τροφή για σκέψη, αναζήτηση και προβληματισμό, ήταν απλός και ανθρώπινος και αυτά ήταν βασικά δομικά στοιχεία της καθημερινότητάς του που τον καθιστούσαν ηγέτη. Δεν του ταιριάζουν αγιογραφίες και εργαλειοποιήσεις. Δεν θα το ήθελε και ο ίδιος.

Ο Κύρκος, μαζί με άλλους μεγάλους και σημαντικούς, άνοιξε δρόμους, διαμόρφωσε καθοριστικά την ευρωπαϊκή, οικολογική, προγραμματική φυσιογνωμία της αριστεράς της εποχής του, έκανε τις ιστορικές υπερβάσεις του και τους συμβιβασμούς του. Μίλησε για ζητήματα κορυφαία στην ιστορικό χρόνο που τέθηκαν και με δεδομένους τους συσχετισμούς στο κομμουνιστικό και αριστερό κίνημα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Μίλησε για τον δημοκρατικό και κοινοβουλευτικό δρόμο για την κοινωνική αλλαγή και τον σοσιαλισμό, για την Ευρώπη, ως το ελάχιστο και προνομιακό πεδίο ώστε οι μάχες των εργαζομένων να τελεσφορήσουν, μίλησε για την ανάγκη η ελληνική κοινωνία αλλά και η ελληνική Αριστερά να περάσει από μια φάση σύγχρονου διαφωτισμού ώστε να υπερβεί τις αναχρονιστικές της αγκυλώσεις, μίλησε για την ανάγκη συνάντησης της ανανεωμένης παραδοσιακής Αριστεράς με τη σοσιαλδημοκρατία σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο, μίλησε για την προτεραιότητα του δημοκρατικού προτάγματος σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και επέλασης του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Τον τιμούμε και τον ευχαριστούμε γι' αυτή του την πολύτιμη παρακαταθήκη.

Θυμόμαστε σήμερα τον Λεωνίδα Κύρκο. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, ο αγώνας ενάντια στη λήθη είναι η καλύτερη ασπίδα της Αριστεράς και της δημοκρατικά οργανωμένης πολιτείας απέναντι στον ολοκληρωτισμό και την ισοπέδωση. Δεν ξεχνάμε ούτε τη φυσαρμόνικα του Λεωνίδα, που ακόμα ηχεί στ’ αυτιά όσων τον ακούσαμε να παίζει.

* Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ