ΜΗΠΩΣ ΤΕΛΙΚΩΣ ΤΟ ΕΠΙΒΑΛΛΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕ ΜΙΚΡΟ ΚΑΛΑΘΙ, ΜΕΧΡΙ ΚΑΠΟΙΑΣ- ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΟΥΣ ΕΣΤΩ- ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ; ΑΛΛΑ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΟΨΕΠΟΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΕΝΑΡΓΕΣ, ΤΟΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΕΙΧΕ ΟΥΣΙΩΔΩΣ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΚΑΠΟΙΑΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ, ΚΑΘ΄ Ο ΜΕΤΡΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΩΝ ΔΗΘΕΝ "ΓΚΡΙΖΩΝ ΖΩΝΩΝ" ΠΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΙ ΜΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ....

 Από "ΤΑ ΝΕΑ"

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του πρώτου γύρου των διερευνητικών συνομιλιών (2002-2004) Τουρκία και Ελλάδα είχαν σχεδόν συμφωνήσει σε διαφοροποιημένη επέκταση των χωρικών υδάτων (Κ. Σημίτης). Αλλά η απόρριψη της οιονεί αυτής διευθέτησης από τη νέα ελληνική κυβέρνηση (Μάρτιος 2004) οδήγησε την Τουρκία στην υιοθέτηση μιας σκληρής θέσης μη αποδεχόμενη καμία επέκταση (ούτε ένα μίλι) πέραν των έξι μιλίων, ακόμη και νοτίως της Κρήτης. Διαφορετικά θα ενεργοποιούσε το διαβόητο και παράνομο casus belli. Ενώ παράλληλα η Ελλάδα επανήλθε στο δόγμα της μονομερούς επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. Βεβαίως τριάντα χρόνια από την επικύρωση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (1995) η Ελλάδα δεν προχώρησε στην επέκταση στα 12 ν.μ. (η Σύμβαση προβλέπει μέχρι και όχι στα 12 ν.μ.). Εάν η Ελλάδα επιμείνει στην ίδια θέση (μονομερή επέκταση στα 12 ν.μ.) είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται στον αιώνα τον άπαντα να υπάρξει επέκταση χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Αυτό θέλουμε;

Η δήλωση Φιντάν ανοίγει την προοπτική διαπραγμάτευσης για ένα ενδιάμεσο καθεστώς διαφοροποιημένης επέκτασης (όπως περίπου είχε γίνει το 2004), το οποίο μεταξύ άλλων εξυπηρετεί και τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι η Ελλάδα αξιοποιεί το άνοιγμα που επιχειρεί με τη δήλωσή του ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών και δοκιμάζει την ειλικρίνειά της. Το επιχείρημα ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται θέματα κυριαρχίας, αν και ορθό, δεν μπορεί να αφορά την επέκταση των χωρικών υδάτων, δυνητική, δηλαδή σχετική κυριαρχία. Είναι προφανές ότι εάν επιτευχθεί διευθέτηση του εύρους των χωρικών υδάτων, ακυρώνεται εκ των πραγμάτων και το casus belli (για να ακολουθήσει και η τυπική του άρση). Το μείζον ερώτημα βεβαίως είναι εάν η Τουρκία εννοεί τα όσα λέγει ο Χακάν Φιντάν και εάν η Ελλάδα θέλει να ανοίξει μια διαπραγματευτική διαδικασία για ένα θέμα που θεωρεί ως μονομερές δικαίωμα και που το έχει μάλιστα εξαιρέσει από τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου (2015).

Η ασύμμετρη κατά κόρον χρήση του όρου της κυριαρχίας στον δημόσιο λόγο (χωρίς να υπάρχει πολιτική δύναμη να υποστηρίζει το αντίθετο), ουσιαστικά τείνει να ενοχοποιεί κάθε διαπραγμάτευση, πολύ περισσότερο συμβιβασμό, έστω και οριακό, πάνω στα επίμαχα θέματα της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Ωστόσο, παρά τις δύσκολες εσωτερικές πολιτικές συνθήκες, το πολιτικό σύστημα θα πρέπει να βρει τη δύναμη να προχωρήσει τη διαπραγματευτική διαδικασία χωρίς υπεκφυγές και εθνικιστικές περιχαρακώσεις.

-Ο Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής-σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ.