"...Η υπόθεση Novartis εξακολουθεί να πληγώνει τη Δικαιοσύνη και να μειώνει το κύρος της. Και αυτό, αφενός γιατί η πλειοψηφία των παραστάντων μελών στην Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών αρνήθηκε να αναλάβει την υπόθεση εφέτης ανακριτής, αφετέρου, γιατί τα αρμόδια για τον έλεγχο της εισαγγελέως Διαφθοράς, όργανα (επόπτης αντιεισαγγελέας του Α.Π., επιθεωρητής αντεισαγγελέας του Α.Π. και εν γένει Εισαγγελία του Α.Π.) διστάζουν να ενεργήσουν αυτά που πρέπει (να ζητήσουν αναφορά της, στην οποία να διαλαμβάνονται όλες οι διαδικαστικές ενέργειες που έκανε για την υπόθεση Novartis, στα τρία περίπου χρόνια, ζητώντας και την επίδειξη στοιχείων για τις ενέργειές της, και αν αρνηθεί, επικαλούμενη προσωπικά δεδομένα!! και απόρρητα!!, να της γνωρίσουν ότι αυτά δεν ισχύουν για τους έχοντες δικαιοδοσία ελέγχου της, και στη συνέχεια να μεταβούν στο γραφείο της και να προβούν σε σχετικό έλεγχο). Εφόσον διαπιστώσουν ότι έχει ενεργήσει συννόμως, να τη δικαιώσουν, ενώ σε αντίθετη περίπτωση να την εκδιώξουν τάχιστα από τη θέση αυτή..."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/02/20

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡ. ΣΑΝΙΔΑ

Α. Ο εισαγγελέας του Α.Π., με παραγγελία του προς τον διευθύνοντα την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών, ζήτησε, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 28 του ισχύοντος Κποινδ, να συγκληθεί η Ολομέλεια των Εφετών, προκειμένου να αποφασίσει να επιληφθεί το Εφετείο για την υπόθεση Novartis και να ανατεθεί η ανάκριση σε εφέτη ανακριτή.

Η υπόθεση Novartis, κατά τις δηλώσεις του τότε αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δ. Παπαγγελόπουλου, «είναι ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα από συστάσεως του ελληνικού κράτους».

Η Ολομέλεια των Εφετών Αθηνών, στην οποία παρευρέθησαν 112 από τα 307 μέλη της, απέρριψε το αίτημα του εισαγγελέως του Α.Π., με ψήφους 69 έναντι 40, ενώ 3 μέλη ψήφισαν λευκό.

Κατά τα διαλαμβανόμενα στα δημοσιεύματα, το αίτημα του εισαγγελέως του Α.Π. απερρίφθη με την αιτιολογία:

α. Οτι η διεξαγόμενη τακτική ανάκριση από τους ανακριτές διαφθοράς ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και δεν έχει βραδύνει, η μη κλήση δε, σε απολογία έστω και του Κ. Φρουζή, οφείλεται στο γεγονός ότι αναμένουν στοιχεία από την Εισαγγελέα Διαφθοράς.

β. Οτι σε σχέση προς τη συνεχιζόμενη προκαταρκτική εξέταση

από την Εισαγγελέα Διαφθοράς, έκρινε ότι πρέπει να παραμείνει στην ίδια η έρευνα.

Σε σχέση προς όλα τα ανωτέρω, θα παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:

Ι. Αποτελεί, κατά την άποψή μας, προσβολή στον θεσμό της Ολομέλειας του Εφετείου Αθηνών και κατ’ επέκταση της Δικαιοσύνης, και έλλειψη της συναίσθησης της αποστολής και των καθηκόντων του Δικαστού α) η παρουσία στην Ολομέλεια των Εφετών μόνο 112 από τα 307 μέλη (προέδρους και εφέτες) που υπηρετούν στο Εφετείο Αθηνών, πολύ περισσότερο εν όψει της σοβαρότητας του ζητήματος για το οποίο εκαλούντο να αποφασίσουν και β) είναι αδιανόητη η λευκή ψήφος των τριών δικαστών στην Ολομέλεια των Εφετών, η οποία, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενεργεί ως συμβούλιο και θα εκφέρει κρίση σε σχέση προς ποινική υπόθεση.

ΙΙ. Η αιτιολογία της πλειοψηφίας των μελών της Ολομέλειας του Εφετείου Αθηνών, με την οποία απέρριψαν το αίτημα του εισαγγελέως του Α.Π., είναι σαθρή και περιέχει αντιφάσεις.

Ετσι, ειδικότερα:

1. Ενώ δέχθηκε, πάντα σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ότι οι ανακριτικές έρευνες που διεξάγονται από τους ανακριτές Διαφθοράς και διαρκούν μάλιστα πέραν των δύο ετών, ευρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, στη συνέχεια δέχεται ότι οι ανακριτές δεν έχουν προχωρήσει σε λήψη απολογιών και κυρίως του βασικού κατηγορουμένου Κ. Φρουζή, διότι αναμένουν στην ανάκριση στοιχεία από την Εισαγγελέα Διαφθοράς.

Τα ανωτέρω, όμως, δεν συνιστούν μόνον αντίφαση, αλλά και ευτελισμό της ιδιότητας του ανακριτή, που είναι επίσης θεσμός, και οφείλει, κατά τον Κποινδ, να περατώνει την ανάκριση ταχέως.

2. Ο εισαγγελέας, μετά την άσκηση ποινικής διώξεως σε μία υπόθεση και τη διαβίβαση της δικογραφίας στον ανακριτή έχει απεκδυθεί από την υπόθεση αυτή και δεν μπορεί να συνεχίζει έρευνες για αυτή.

Ή υπήρχαν στοιχεία, και καλώς άσκησε την ποινική δίωξη ή δεν υπήρχαν, και ως εκ τούτου, κατά κατάχρηση της εξουσίας του, άσκησε την ποινική δίωξη. Είναι εξάλλου δικονομικό αξίωμα ότι δεν μπορεί να διεξάγονται για την ίδια υπόθεση δύο ανακρίσεις (η ποινική δίωξη για τη δεύτερη είναι απαράδεκτη), πολύ όμως περισσότερο δεν μπορεί να διεξάγεται τακτική ανάκριση για μία υπόθεση και παραλλήλως, για την ίδια υπόθεση να διεξάγεται προκαταρκτική εξέταση.

3. Συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και ενδεχομένως ποινικό αδίκημα της εισαγγελέως Διαφθοράς, η συνέχιση της προκαταρκτικής εξέτασης, για υπόθεση για την οποία έχει η ίδια ασκήσει ποινική δίωξη, προκειμένου να συλλέξει, δήθεν, στοιχεία, για να τα διαβιβάσει στους ανακριτές διαφθοράς.

4. Σε σχέση προς τα δέκα πολιτικά πρόσωπα, η πλειοψηφία εκ των παραστάντων μελών στην Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών έκρινε ότι η σχετική δικογραφία πρέπει να παραμείνει στην εισαγγελέα Διαφθοράς.

Ομως και ως προς τα δέκα πολιτικά πρόσωπα (μετά την αναπομπή της δικογραφίας ως προς αυτά, από τη Βουλή, επειδή η πλειοψηφία των μελών της έκρινε, εσφαλμένως βέβαια, ότι αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη και συνεπώς πρέπει να κριθούν ως ιδιώτες), η δικογραφία θα έπρεπε να έχει διαβιβαστεί στους ανακριτές διαφθοράς, αφού η φερόμενη ανάμειξη των πολιτικών προσώπων - ιδιωτών, αφορά την ίδια δικογραφία (υπόθεση), που είχε διαβιβαστεί στους ανακριτές Διαφθοράς και θα έπρεπε, ως εκ τούτου, ή να τεθούν από την εισαγγελέα Διαφθοράς, αυτομάτως στο αρχείο, εφόσον δεν υπήρχαν στοιχεία για άσκηση ποινικής δίωξης, ή να διαβιβάσει τα αφορώντα στα πολιτικά πρόσωπα - ιδιώτες, στοιχεία, στους ανακριτές διαφθοράς, προς συσχέτιση και περαιτέρω απ’ αυτούς έρευνα.

5. Πέραν όμως τούτων, η πλειοψηφία εκ των παραστάντων μελών στην Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών, αγνόησε πασίδηλα γεγονότα, τα οποία έχουν αναδειχθεί από τον Τύπο, και δη:

α) Οτι διεξάγεται ποινική προκαταρκτική εξέταση εις βάρος της εισαγγελέως Διαφθοράς για κατάχρηση εξουσίας, σε σχέση προς την υπόθεση Novartis, από δύο αντεισαγγελείς του Α.Π.

β) Οτι επί δύο ή τρία έτη, τα ως άνω πολιτικά πρόσωπα ήταν, κάποια δε εξ αυτών ακόμη είναι, δεσμώτες της εισαγγελέως Διαφθοράς και κάποιων αδηφάγων ΜΜΕ.

γ) Οτι χαρακτήρισε μάρτυρες, ως μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, και τους έθεσε υπό προστασία, χωρίς να συντρέχουν οι, προς τούτο, προϋποθέσεις και χωρίς αρχικά να έχει προηγηθεί έγκριση από τον επόπτη αντεισαγγελέα του Α.Π. Αυτή δόθηκε εκ των υστέρων.

δ) Οτι συνέχιζε επί μακρόν την προκαταρκτική εξέταση ευθέως εις βάρος Υπουργών, κατά παράβαση του άρθρου 86 του Συντάγματος.

ε) Οτι άσκησε δίωξη κατά του Κ. Φρουζή, χωρίς να τον καλέσει προηγουμένως να δώσει εξηγήσεις, όπως απαιτούσε το άρθρο 31 του τότε ισχύοντος Κποινδ.

B. Επίμετρο:

Η υπόθεση Novartis εξακολουθεί να πληγώνει τη Δικαιοσύνη και να μειώνει το κύρος της.

Και αυτό, αφενός γιατί η πλειοψηφία των παραστάντων μελών στην Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών αρνήθηκε να αναλάβει την υπόθεση εφέτης ανακριτής, αφετέρου, γιατί τα αρμόδια για τον έλεγχο της εισαγγελέως Διαφθοράς, όργανα (επόπτης αντιεισαγγελέας του Α.Π., επιθεωρητής αντεισαγγελέας του Α.Π. και εν γένει Εισαγγελία του Α.Π.) διστάζουν να ενεργήσουν αυτά που πρέπει (να ζητήσουν αναφορά της, στην οποία να διαλαμβάνονται όλες οι διαδικαστικές ενέργειες που έκανε για την υπόθεση Novartis, στα τρία περίπου χρόνια, ζητώντας και την επίδειξη στοιχείων για τις ενέργειές της, και αν αρνηθεί, επικαλούμενη προσωπικά δεδομένα!! και απόρρητα!!, να της γνωρίσουν ότι αυτά δεν ισχύουν για τους έχοντες δικαιοδοσία ελέγχου της, και στη συνέχεια να μεταβούν στο γραφείο της και να προβούν σε σχετικό έλεγχο).

Εφόσον διαπιστώσουν ότι έχει ενεργήσει συννόμως, να τη δικαιώσουν, ενώ σε αντίθετη περίπτωση να την εκδιώξουν τάχιστα από τη θέση αυτή.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΡΘΡΟ:

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 22/02/20

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡ. ΣΑΝΙΔΑ

Με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, αυξήθηκαν οι θέσεις των προέδρων Εφετών κατά ογδόντα πέντε (85), με αντίστοιχη μείωση του αριθμού των εφετών. Ως αιτιολογία της ρυθμίσεως αυτής προεβλήθη η θέση ότι στα Μονομελή Εφετεία (πολιτικά ή κακουργημάτων) θα πρέπει να μετέχουν πρόεδροι Εφετών οι οποίοι θα προσδίδουν μεγαλύτερο κύρος στα δικαστήρια αυτά, στα οποία, μέχρι την επαναφορά τους από την παρούσα κυβέρνηση (είχαν καταργηθεί με τον ψηφισθέντα εσπευσμένα Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, από την προηγούμενη κυβέρνηση), προήδρευαν εφέτες.

Ομως, η πιο πάνω ρύθμιση, αν δεν είναι φαύλη, είναι τουλάχιστον κατά πάντα εσφαλμένη και άστοχη, ενώ και η αιτιολογία της είναι σαθρή, για τους ακόλουθους λόγους:

1) Το κύρος σε ένα δικαστήριο δεν το προσδίδει τόσο ο βαθμός του δικαστού που προεδρεύει όσο κυρίως η νομική κατάρτιση, το ήθος, η αμεροληψία, η ικανότητα να διευθύνει τη διαδικασία, η σοβαρότητα, η εργατικότητα και εντεύθεν η γνώση των στοιχείων των υποθέσεων και εντέλει η επίγνωση ότι δεν είναι ένας απλός δημόσιος υπάλληλος, αλλ’ ότι ασκεί ένα ύψιστο λειτούργημα, από την καλή λειτουργία του οποίου εξαρτάται εν πολλοίς και η καλή λειτουργία της Δικαιοσύνης και εντεύθεν της δημοκρατίας.

Αλλωστε, κατά τη συλλογιστική αυτή, θα είχε το Μονομελές Δικαστήριο Κακουργημάτων ακόμη μεγαλύτερο κύρος(!) εάν μετείχε σε αυτό εισαγγελέας Εφετών, οπότε θα έπρεπε να γίνει και αντίστοιχη αύξηση του αριθμού των εισαγγελέων Εφετών.

Αυτά δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι τα τελευταία κυρίως χρόνια, κατά τις προαγωγές των δικαστικών λειτουργών, η αξιοκρατία έχει μπει στο περιθώριο, τηρείται ευλαβικά η επετηρίδα και έτσι προάγονται στους επόμενους βαθμούς οι πάντες, ακόμη και οι αδιάφοροι και ράθυμοι, με πολύμηνες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, αλλά και κάποιοι που έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

2) Στο Εφετείο Αθηνών, στο οποίο, αναμφιβόλως, εκδικάζεται ο μέγιστος αριθμός κακουργηματικών αλλά και πολιτικών υποθέσεων, εκ των εκδικαζομένων σε όλα τα Εφετεία της Ελλάδος (ας σημειωθεί ότι, υπό την πίεση παραγόντων, ο αριθμός των Εφετείων έχει αυξηθεί υπερμέτρως και η Ελλάδα έχει περισσότερα Εφετεία από τη Γερμανία) υπηρετούν 67 πρόεδροι Εφετών, ενώ εξάλλου λειτουργούν, αναλόγως των εργασίμων ημερών, κατ’ ανώτατο όριο 22 Μονομελή Δικαστήρια Κακουργημάτων τον μήνα. Ενόψει τούτων, είναι προφανές ότι ο αριθμός των υπηρετούντων εφετών ήταν υπεραρκετός για να καλύψει τα Μονομελή Δικαστήρια Κακουργημάτων, αν ληφθεί υπόψη ότι θα αρκούσαν 22 απ’ αυτούς να προεδρεύουν μία φορά τον μήνα.

3) Ο πρόεδρος Εφετών, και αντιστοίχως ο εισαγγελέας Εφετών, δεν είναι μόνο βαθμός, είναι και θεσμός. Τούτο σημαίνει ότι θα πρέπει να διαφυλάσσεται το κύρος τους, πολύ περισσότερο αν ληφθεί υπόψη ότι οι πιο πάνω βαθμοί είναι βαθμοί μείζονος ευθύνης και, ως εκ τούτου, απαιτούν ιδιαίτερες ικανότητες.

Αποτελεί όμως πασίδηλο γεγονός ότι με την άμετρη και άλογη αύξηση του αριθμού των θέσεων των προέδρων και εισαγγελέων Εφετών, αλλ’ ακόμη και των προέδρων Πρωτοδικών και εισαγγελέων Πρωτοδικών, το κύρος των πιο πάνω θεσμών και βαθμών, όχι μόνο δεν διαφυλάσσεται, αλλ’ αντιθέτως ευτελίζεται πλήρως.

4) Η άμετρη και άλογη αύξηση των θέσεων προέδρων Εφετών και εισαγγελέων Εφετών αλλά και προέδρων Πρωτοδικών και εισαγγελέων Πρωτοδικών, με αντίστοιχη μείωση των θέσεων των εφετών και αντεισαγγελέων Εφετών αλλά και πρωτοδικών και αντεισαγγελέων Πρωτοδικών, οδηγεί σε απορρύθμιση της λειτουργίας της Δικαιοσύνης.

Τούτο, διότι περιορίζεται ο αριθμός των δικαστικών λειτουργών στους βαθμούς οι οποίοι φέρουν το κύριο βάρος της εργασίας, κατά την απονομή της ποινικής και πολιτικής δικαιοσύνης, με αναγκαία εντεύθεν συνέπεια, τη βραδύτητα εκδικάσεως ή εκδόσεως πολιτικών και ποινικών αποφάσεων.

Η σκέψη ότι οι προαγόμενοι στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) θα χρεώνονται και αυτοί υποθέσεις είναι αδύνατο να υλοποιηθεί, αφ’ ενός διότι οι προαχθέντες στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) αξιώνουν και θα αξιώνουν να μη χρεώνονται υποθέσεις, πιέζοντας παράλληλα μέσω διαφόρων παραγόντων, αλλά κυρίως των συνδικαλιστών, για αύξηση των θέσεων εφετών, αντεισαγγελέων Εφετών κ.λπ., και αφ’ ετέρου διότι οι διευθύνοντες τα μεγάλα Εφετεία, Εισαγγελίες Εφετών, Πρωτοδικεία και Εισαγγελίες Πρωτοδικών αναδεικνύονται με εκλογές (σύστημα που δεν ισχύει σε καμία χώρα της Ευρώπης, ίσως δε και του κόσμου) και είναι ομοιόβαθμοι, και ως εκ τούτου δυσχερώς μπορούν να επιβάλλουν το αντίθετο, πολύ περισσότερο όταν προηγουμένως έχουν παρακαλέσει τους συναδέλφους τους να τους ψηφίσουν για να εκλεγούν.

5) Είναι προφανές ότι ο λόγος της αυξήσεως των θέσεων των προέδρων Εφετών κατά ογδόντα πέντε (85) δεν είναι αυτός που προεβλήθη ως αιτιολογία.

Μας είναι όμως αδύνατο να πιστέψουμε αυτά που κυκλοφορούν και ακούγονται και δη ότι η άμετρη και άλογη αύξηση των θέσεων των προέδρων Εφετών έγινε για να προαχθούν κάποιοι εφέτες που θα αποχωρούσαν λόγω ορίου ηλικίας και ότι μεταξύ αυτών είναι και συνδικαλιστές.

Β. Είναι αλήθεια ότι το φαινόμενο αυτό, της αθρόας αυξήσεως θέσεων στους βαθμούς των προέδρων Εφετών και προέδρων Πρωτοδικών, δεν είναι τωρινό. Εχει επαναληφθεί και κατά το παρελθόν και μάλιστα όχι άπαξ.

Σε μία από τις περιπτώσεις αυτές, που είχε γίνει άμετρη και άλογη αύξηση θέσεων προέδρων Εφετών και προέδρων Πρωτοδικών, ο αείμνηστος πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στέφανος Ματθίας, σε άρθρό του για τα αίτια της κρίσεως και αναποτελεσματικότητος της Δικαιοσύνης, είχε διαλάβει και τα ακόλουθα:

«Υπό την πίεση των ενδιαφερόμενων λαμβάνονται (από τη διοίκηση) άστοχα μέτρα, που υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης. Υπήρξαν, πράγματι, εκτός από όσα αναφέρθηκαν, και άλλα μέτρα που φαλκίδευσαν την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης, όπως η πρόσφατη απότομη και μεγάλη αύξηση του αριθμού των προέδρων Πρωτοδικών και προέδρων Εφετών (άρθρο 17 του ν. 2943/2001), η οποία θα αποδιοργανώσει τα δικαστήρια. Το μέτρο αυτό αποφασίστηκε χωρίς να ερωτηθεί κανένα θεσμικό όργανο, παρά την, επανειλημμένα διατυπωθείσα από την Ολομέλεια, αντίθεση».

Γ. Ενόψει όλων των ανωτέρω, ευλόγως τίθεται το ερώτημα: Μήπως ο υπουργός Δικαιοσύνης έχει πέσει θύμα κακών συμβούλων (αλήθεια, συμφωνεί με την αύξηση των θέσεων ο, εκ δικαστών προερχόμενος, υφυπουργός Δικαιοσύνης;) και θα πρέπει, για λόγους προστασίας του κύρους της Δικαιοσύνης, να επανεξετάσει το πιο πάνω ζήτημα και να μην προχωρήσει σε υλοποίηση των θέσεων;

* Ο κ. Γεώργιος Χαρ. Σανιδάς είναι εισαγγελέας Αρείου Πάγου ε.τ.