ΟΤΑΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΗΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ, ΙΔΟΥ ΜΙΑ ΑΣΦΑΛΗΣ ΕΝΔΕΙΞΗ "ΑΠΕΥΘΥΝΣΗΣ"(....) ΣΕ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΟ...

 Aπό την "Εφ.Συν"

"Εφ.Συν", 12/03/19

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΤΣΑΛΔΑΡΗ

Την εναρμόνιση των Ενόπλων Δυνάμεων με το δικαιικό σύστημα χώρας-μέλους της Ε.Ε. και τις επιταγές του Συντάγματος για την προστασία της οικογένειας και των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων επιχειρεί το νομοσχέδιο που κατατέθηκε σε διαβούλευση.

Μειώσεις στη θητεία των στρατιωτών πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών, επέκταση των Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (ΟΒΑ) και τροποποίηση σε ορισμένες διατάξεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο με τίτλο «Ρυθμίσεις μέριμνας προσωπικού Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας, Στρατιωτικής Δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις» που την Παρασκευή τέθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Αμυνας Παναγιώτη Ρήγα σε διαβούλευση η οποία θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Δευτέρα.
«Εμπρακτη μέριμνα»

Στόχος του νομοσχεδίου με τα 69 άρθρα, όπως επισημαίνεται και στην αιτιολογική έκθεσή του, είναι η εναρμόνιση των Ενόπλων Δυνάμεων με «το δικαιικό σύστημα της χώρας ως χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης» και με τις «επιταγές του Συντάγματος για την προστασία της οικογένειας και ειδικά των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων», αλλά και «η ανάγκη για την περαιτέρω προστασία και έμπρακτη μέριμνα κατηγοριών στρατιωτικού προσωπικού που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα κοινωνικά προβλήματα» και «η συμμόρφωση της διοίκησης με τα πορίσματα της νομολογίας και τις υποδείξεις του Συνηγόρου του Πολίτη».

Μπορεί, εξάλλου, σε αυτό να μην εντοπίζεται με την πρώτη ματιά η δημιουργία των Συντονιστικών Γραφείων Ελέγχου Στρατιωτικής Υπηρεσίας που ανέφεραν οι πληροφορίες της «Εφ.Συν.» ότι θα γίνει, διαπιστώνεται όμως η δημιουργία Γραφείων Νομικής Προστασίας Στελεχών (ΓΝΟΠΣ) τα οποία στην ουσία θα λειτουργούν όπως τα Γραφεία Ελέγχου και τα οποία θα ελέγχουν κατά πόσο τηρείται από τους ανωτέρους η «ισχύουσα νομοθεσία ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις» των στελεχών.

Πολύτεκνοι

Στο νομοσχέδιο, επίσης, αντιμετωπίζεται το θέμα της θητείας όσων οικογενειών έχουν από πέντε ή περισσότερα παιδιά έως εκείνων που έχουν τρία -από τους οκτώ μήνες που είναι σήμερα στον Στρατό Ξηράς αυτή θα μειωθεί στους έξι- ενώ για πρώτη φορά εξομοιώνονται πλήρως τα θετά με τα φυσικά τέκνα των άγαμων ή διαζευγμένων μητέρων και παράλληλα θα προστατεύονται οι μονογονεϊκές οικογένειες.

Με νομοθετική ρύθμιση εξάλλου και συγκεκριμένα με το άρθρο 20, που τροποποιεί το άρθρο 13 του νόμου 1911/1990, δίνεται λύση στις πιεστικές ανάγκες των μονάδων να έχουν ειδικά εκπαιδευμένο κατώτερο στρατιωτικό προσωπικό, αφού με αυτήν παρατείνεται ο χρόνος θητείας των τριετών Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (ΟΒΑ) για ακόμη τρία έτη, χρόνος κατά τον οποίο, όπως εκτιμάται, θα υπάρχει «περισσότερη, αρτιότερη, ποιοτικότερη και αποδοτικότερη εκπαίδευση και αξιοποίησή τους».

Επίσης δίνεται η δυνατότητα μεταφοράς των ΟΒΑ από κλάδο σε κλάδο, ενώ οι προηγούμενες ρυθμίσεις θα ισχύουν και για τους έφεδρους που έχουν κάνει τη θητεία τους ως οπλίτες και δεν έχουν περάσει τρία χρόνια από την ημερομηνία εκπλήρωσής της. Προβλέπεται επίσης ότι κατ’ εξαίρεση, ως ΟΒΑ Ειδικών Δυνάμεων και Ομάδων Υποβρυχίων Καταστροφών (ΟΥΚ) είναι δυνατόν να υπηρετούν και όσοι εκπληρώνουν ή εκπλήρωσαν τη στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση σε οποιονδήποτε κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και σε οποιοδήποτε Οπλο-Σώμα του Στρατού Ξηράς.

Βιαιοπραγίες

Τέλος, με το νομοσχέδιο γίνεται ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, με σημαντικότερη αλλαγή αυτήν της ποινικής αντιμετώπισης του στρατιωτικού εγκλήματος της βιαιοπραγίας κατά ανωτέρου ή κατωτέρου. Με διάταξή του μετατρέπεται το αδίκημα της βιαιοπραγίας σε ανώτερο από κακούργημα σε πλημμέλημα για περιπτώσεις ελαφράς σωματικής βλάβης, εν τούτοις σε βαριές σωματικές βλάβες θα εφαρμόζονται οι ήδη υπάρχουσες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.

Ορίζεται ακόμη ότι στην περίπτωση που στρατιωτικός βιαιοπραγεί κατά ανωτέρου ή κατωτέρου του τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών αν η πράξη τελέστηκε κατά την υπηρεσία ή για λόγους που έχουν σχέση με αυτήν και σε φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών αν η πράξη δεν τελέστηκε κατά την υπηρεσία ούτε για λόγους που έχουν σχέση με αυτήν και πως οι παραπάνω ποινές επιβάλλονται αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.

"Εφ.Συν", 12/03/19

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΓΓΕΛΙΔΗ 

Μειώνεται η εναλλακτική θητεία κάτι που παραμένει ωστόσο στην ευχέρεια του εκάστοτε υπουργού Αμυνας. Θετική η διάταξη απέχει όμως πολύ από τις συστάσεις διεθνών και ελληνικών φορέων και οργανώσεων.

Διάταξη που ανοίγει τον δρόμο να ρυθμιστεί το ζήτημα της δυσανάλογα μεγάλης διάρκειας της εναλλακτικής υπηρεσίας, η οποία μπορεί να μειωθεί στους 12 μήνες κατ’ ελάχιστον από 15 που είναι σήμερα, περιλαμβάνει τελικά το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, που κατατέθηκε την Παρασκευή στη δημόσια διαβούλευση.

Ωστόσο, η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας παραμένει σημαντικά μεγαλύτερη από τους 9 μήνες της στρατιωτικής θητείας που υπηρετεί η μεγάλη πλειονότητα των φαντάρων.

Η μείωση αποτελεί ευπρόσδεκτη ανακούφιση για τους αντιρρησίες συνείδησης, που σήμερα υποχρεώνονται σε δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση, καθώς υπηρετούν πολύ περισσότερο, χωρίς να απολαμβάνουν τις παροχές που προβλέπονται για τους φαντάρους, ενώ πληρώνουν πολύ περισσότερο και για την εξαγορά της εναλλακτικής υπηρεσίας σε σχέση με όσα πληρώνουν οι φαντάροι για την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας.

Δειλές διατάξεις

Παρότι θετική, τόσο η διάταξη αυτή, όπως και οι υπόλοιπες δειλές διατάξεις για τους αντιρρησίες συνείδησης πολύ απέχουν από την ουσιαστική συμμόρφωση της νομοθεσίας στις συστάσεις διεθνών και ελληνικών οργανισμών, φορέων και οργανώσεων, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τελείως αναχρονιστική και τιμωρητική τη σχετική νομοθεσία και πρακτική στη χώρα μας.

Φαίνεται ότι οι μιλιταριστικοί κύκλοι, που, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», είχαν καταφέρει να απαλειφθεί η μείωση της διάρκειας της εναλλακτικής υπηρεσίας από πρόσφατες επεξεργασίες του νομοσχεδίου («Ατολμα βήματα για τους αντιρρησίες συνείδησης», 18/2/2019), εξακολουθούν να υπαγορεύουν όρους στη χάραξη πολιτικής.

Κι αυτό διότι η μείωση της εναλλακτικής υπηρεσίας παραμένει στην ευχέρεια του εκάστοτε υπουργού Αμυνας. Το νομοσχέδιο διατηρεί τη διάταξη που ορίζει ότι η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας είναι διπλάσια από τη στρατιωτική θητεία και δίνει τη δυνατότητα στον υπουργό Αμυνας να αποφασίσει τη μείωσή της, όπως άλλωστε ίσχυε μέχρι σήμερα, που ο υπουργός έχει τη δυνατότητα να μειώσει την εναλλακτική υπηρεσία μέχρι τους 14 μήνες.

Στις επιμέρους θετικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου συγκαταλέγεται η δυνατότητα εξαγοράς της εναλλακτικής υπηρεσίας σε όσους συμπληρώνουν την ηλικία των 33, όπως και οι φαντάροι, αντί των 35 ετών που ισχύει σήμερα. Βελτίωση αποτελεί και η κατάργηση της διάταξης που επέτρεπε στον υπουργό Αμυνας να αναστέλλει την εναλλακτική υπηρεσία σε καιρό πολέμου, όπως και η θέσπιση της διάταξης που προβλέπει ότι αναστέλλεται υποχρεωτικά η κατάταξη κάποιου, μέχρι να κριθεί η προσφυγή του κατά της απόρριψης του αιτήματος αναβολής κατάταξης ή του αιτήματος αναγνώρισης της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης.

Θετική είναι και η πρόβλεψη να καλύπτονται οι δαπάνες μεταφοράς των αντιρρησιών συνείδησης κατά την κατάταξη στην υπηρεσία τους και κατά την απόλυσή τους, όπως και της μετακίνησής τους για υπηρεσιακούς λόγους.

Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν φτάνουν να εξισορροπήσουν το δυσβάσταχτο μηνιαίο κόστος της εναλλακτικής υπηρεσίας σε σχέση με τη στρατιωτική θητεία, με δεδομένο μάλιστα ότι οι αντιρρησίες συνείδησης κατατάσσονται τιμωρητικά μακριά από τον τόπο κατοικίας τους και επιβαρύνονται με ενοίκιο και υπέρογκα έξοδα μετακίνησης για να μπορούν να βλέπουν τους δικούς τους, όπως άλλωστε επισήμαιναν σε πρόσφατη επιστολή τους στους αρμόδιους υπουργούς πέντε αντιρρησίες συνείδησης («Εναλλακτική θητεία με πείνα και “εξορία”», Εφ.Συν., 23/2/2019).

Γραφειοκρατία

Την ίδια στιγμή, το νομοσχέδιο εισάγει νέο κύκλο γραφειοκρατίας και ταλαιπωρίας για τους αντιρρησίες συνείδησης που παίρνουν αναβολή κατάταξης, καθώς προβλέπει ότι, όταν διακοπεί ή λήξει η αναβολή, θα πρέπει να υποβάλουν νέο αίτημα να αναγνωριστούν ως αντιρρησίες συνείδησης.

Ενώ όμως το νομοσχέδιο φαίνεται να θεωρεί δεδομένο ότι μπορεί να αλλάξουν οι πεποιθήσεις τους, δεν θεωρεί εξίσου δεδομένο το αντίστροφο, ότι μπορεί να αλλάξουν πεποιθήσεις όσοι αρχικά δεν έχουν συνειδησιακή αντίρρηση στη στρατιωτική θητεία. Εξού και, σε αντίθεση με τις συστάσεις διεθνών και ελληνικών οργανισμών, το νομοσχέδιο εξακολουθεί να μην επιτρέπει σε όσους έχουν ήδη καταταγεί, φαντάρους και επαγγελματικά στελέχη, να ζητήσουν να αναγνωριστούν αντιρρησίες συνείδησης, ενώ αποκλείονται εκ προοιμίου και όσοι είχαν ζητήσει κάποτε άδεια οπλοφορίας, υπήρξαν κυνηγοί ή απλά διώκονται, χωρίς να έχουν καταδικαστεί για αδίκημα που σχετίζεται με παράνομη βία.

Οπως σημειώνει η Διεθνής Αμνηστία σε πρόσφατη αναφορά της για την Ελλάδα στην Υπατη Αρμοστεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, οι προϋποθέσεις αυτές παραβιάζουν το τεκμήριο της αθωότητας και το δικαίωμα στην αλλαγή πεποιθήσεων ή είναι άσχετες με τη συνειδησιακή αντίρρηση στη στρατιωτική θητεία, η οποία άλλωστε μπορεί να αφορά συγκεκριμένο στράτευμα ή συγκεκριμένο πόλεμο και όχι γενικώς τη βία ή τα όπλα.

Παρά το γεγονός ότι το νομοσχέδιο μειώνει από δυο σε έναν τους στρατιωτικούς που συμμετέχουν στην πενταμελή επιτροπή που γνωμοδοτεί για τα αιτήματα αναγνώρισης των αντιρρησιών συνείδησης, η τελική απόφαση είναι του υπουργού Αμυνας, ενώ και η επιτροπή υπάγεται στο υπουργείο, αγνοώντας τις συστάσεις της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.

Τέλος, οι ολικοί αρνητές στράτευσης κι άλλοι αντιρρησίες συνείδησης που δεν έχουν υπηρετήσει εναλλακτική υπηρεσία εξακολουθούν να δικάζονται από στρατοδικεία (τουλάχιστον τρεις καταδίκες ολικών αρνητών υπήρξαν μόνο τον Φεβρουάριο, ενώ έχει οριστεί νέα δίκη αύριο) και να αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενες καταδίκες και εξοντωτικά πρόστιμα για το ίδιο αδίκημα, κατά παράβαση της αρχής να μη δικάζεται κανείς δυο φορές για το ίδιο αδίκημα, όπως έχει κρίνει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.