Η επιστολή από την "EΣΤΙΑ"
ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΟΛΑ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΚΟΠΟ
Αγαπητή «Εστία»,
Τό τραγούδι «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» είναι άναμφίβολα τό ωραιότερο καί πιό πολυτραγουδισμένο άσμα τών Ελλήνων. Ποιός δέν έχει τραγουδήσει αυτό τό άριστούργημα κάτω άπό τό παράθυρο τής άγαπημένης του κοπέλας; Ποιός δέν τό έχει συμπεριλάβει σέ αμέτρητες μουσικές έκδηλώσεις, είτε στήν πόλη είτε στό χωριό; Πολλοί νέοι κέρδισαν τήν καρδιά τής μελλοντικής τους συζύγου μέ αυτό τό μελώδημα, όπως ό Έρωτόκριτος κατέκτησε τήν Άρετούσα, όχι μέ τή λεβεντιά καί τήν όμορφιά του άλλά μέ τό γλυκό του τό τραγούδι.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, τό ποίημα τό έγραψε ο Γεώργιος Δροσίνης, ένας άπό τούς
"ΕΣΤΙΑ", 20/03/19 |
ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΚΟΠΟ
Αγαπητή «Εστία»,
Τό τραγούδι «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» είναι άναμφίβολα τό ωραιότερο καί πιό πολυτραγουδισμένο άσμα τών Ελλήνων. Ποιός δέν έχει τραγουδήσει αυτό τό άριστούργημα κάτω άπό τό παράθυρο τής άγαπημένης του κοπέλας; Ποιός δέν τό έχει συμπεριλάβει σέ αμέτρητες μουσικές έκδηλώσεις, είτε στήν πόλη είτε στό χωριό; Πολλοί νέοι κέρδισαν τήν καρδιά τής μελλοντικής τους συζύγου μέ αυτό τό μελώδημα, όπως ό Έρωτόκριτος κατέκτησε τήν Άρετούσα, όχι μέ τή λεβεντιά καί τήν όμορφιά του άλλά μέ τό γλυκό του τό τραγούδι.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, τό ποίημα τό έγραψε ο Γεώργιος Δροσίνης, ένας άπό τούς
σημαντικότερους ποιητές μας. Τό σκηνικό της έμπνευσής του έχει ώς έξής: ένα πρωινό ο ποιητής άνοιξε τό παράθυρο τού σπιτιού της έξαδέλφης του Δροσίνας καί άντίκρισε αυτήν τήν πανωραία κόρη νά τινάζει τήν άμυγδαλιά στόν κήπο καί νά λούζεται μέσα στούς άνθούς της. Αυτό τό έλκυστικό θέαμα τόν ώθησε νά γράψει αυτοστιγμεί τίς υπέροχες τέσσερεις (4) στροφές τής «Ανθισμένης Αμυγδαλιάς» (1882). Χωρίς καμμία άναβολή τό δημοσίευσε στό δημοφιλές περιοδικό τής έποχής «Ραμπαγάς» μέ τό ψευδώνυμο «Αράχνη». Λίγα χρόνια άργότερα τό είδε μεταφρασμένο σέ έφτά ξένες γλώσσες στή μελοποιημένη του μορφή. Δέ θά ήταν υπερβολή νά πούμε ότι τό μελωδικό αυτό έντρύφημα θά τό ζήλευε καί ό μεγάλος μελωδός Φράντς Σούμπερτ. Τό ποίημα βρίθει άπό ποιητικές εικόνες μέ κυρίαρχη έκείνη τής αντίθεσης τού γήρατος καί τής νιότης.
Καί τώρα έρχόμαστε στό συνθέτη τού τραγουδιού. Ένώ οί διάφοροι τραγουδιστές μας άναφέρουν μέ έμφαση τό όνομα τού ποιητή, όταν φθάνουν στό όνομα καί τό έπώνυμο τού συνθέτη περιορίζονται άπλώς στή λέξη «άγνωστος». Αυτό είναι άδικο, διότι υπάρχει συνθέτης, ό όποιος άκούει στό όνομα Γεώργιος Κωστής. Τό βιογραφικό του είναι πράγματι συγκλονιστικό. Ηταν ένας φτωχός ράπτης άπό τό Άργος, άλλά μέ πλούσια παιδεία στήν Ευρωπαϊκή καί Βυζαντινή μουσική. Στίς άντίξοες συνθήκες καί τούς χαλεπούς έκείνους καιρούς πού έζησε ό Γ. Κωστής (1871-1959), βρήκε τήν άναγκαία βοήθεια στή στοργική οίκογένεια των άδελφών Δημήτρη καί Σταμάτη Καρυάμη καί τής θρησκευόμενης θείας τους Μαρκέλλας. Αξιοσημείωτη υπήρξε καί ή σημαντική συμπαράσταση καί περίθαλψη άπό τόν Χρυσόστομο Δεληγιαννόπουλο, Αρχιμανδρίτη τότε καί μετέπειτα Μητροπολίτη Αργολίδος.
Ό Γεώργιος Κωστής ήταν άνθρωπος συμπαθής καί καλοσυνάτος, καί ή μουσική ήταν η ψυχή τής ζωής του. Ζητούσε άκατάπαυστα χαρτί άπό τούς άδελφούς Καρυάμη καί εκείνοι τό μόνο πού μπορούσαν νά τού προσφέρουν ήταν μερικά χασαπόχαρτα άπό τό κρεοπωλείο τής γειτονιάς τους. Πάνω σέ αυτά χάρασσε τό πεντάγραμμο μέ μολύβι καί τόν πήχυ τής ραπτικής. Μέ αυτόν τόν τρόπο έγραψε τίς παρτιτούρες τών μελωδιών του.
Ό Γεώργιος Κωστής έλαβε μέρος στή μεγάλη επιστράτευση τού 1885. Τά Ελληνικά στρατεύματα άναπτύχθηκαν κατά μήκος τών συνόρων έκείνης τής έποχής μετά τήν κατάληψη τής Ανατολικής Ρωμυλίας άπό τούς Βούλγαρους. Αυτό τό ιστορικό γεγονός προκάλεσε άναταράξεις καί βιαιοπραγίες στά Βαλκάνια. Ηταν τότε πού ή περίφημη μελωδία
Καί τώρα έρχόμαστε στό συνθέτη τού τραγουδιού. Ένώ οί διάφοροι τραγουδιστές μας άναφέρουν μέ έμφαση τό όνομα τού ποιητή, όταν φθάνουν στό όνομα καί τό έπώνυμο τού συνθέτη περιορίζονται άπλώς στή λέξη «άγνωστος». Αυτό είναι άδικο, διότι υπάρχει συνθέτης, ό όποιος άκούει στό όνομα Γεώργιος Κωστής. Τό βιογραφικό του είναι πράγματι συγκλονιστικό. Ηταν ένας φτωχός ράπτης άπό τό Άργος, άλλά μέ πλούσια παιδεία στήν Ευρωπαϊκή καί Βυζαντινή μουσική. Στίς άντίξοες συνθήκες καί τούς χαλεπούς έκείνους καιρούς πού έζησε ό Γ. Κωστής (1871-1959), βρήκε τήν άναγκαία βοήθεια στή στοργική οίκογένεια των άδελφών Δημήτρη καί Σταμάτη Καρυάμη καί τής θρησκευόμενης θείας τους Μαρκέλλας. Αξιοσημείωτη υπήρξε καί ή σημαντική συμπαράσταση καί περίθαλψη άπό τόν Χρυσόστομο Δεληγιαννόπουλο, Αρχιμανδρίτη τότε καί μετέπειτα Μητροπολίτη Αργολίδος.
Ό Γεώργιος Κωστής ήταν άνθρωπος συμπαθής καί καλοσυνάτος, καί ή μουσική ήταν η ψυχή τής ζωής του. Ζητούσε άκατάπαυστα χαρτί άπό τούς άδελφούς Καρυάμη καί εκείνοι τό μόνο πού μπορούσαν νά τού προσφέρουν ήταν μερικά χασαπόχαρτα άπό τό κρεοπωλείο τής γειτονιάς τους. Πάνω σέ αυτά χάρασσε τό πεντάγραμμο μέ μολύβι καί τόν πήχυ τής ραπτικής. Μέ αυτόν τόν τρόπο έγραψε τίς παρτιτούρες τών μελωδιών του.
Ό Γεώργιος Κωστής έλαβε μέρος στή μεγάλη επιστράτευση τού 1885. Τά Ελληνικά στρατεύματα άναπτύχθηκαν κατά μήκος τών συνόρων έκείνης τής έποχής μετά τήν κατάληψη τής Ανατολικής Ρωμυλίας άπό τούς Βούλγαρους. Αυτό τό ιστορικό γεγονός προκάλεσε άναταράξεις καί βιαιοπραγίες στά Βαλκάνια. Ηταν τότε πού ή περίφημη μελωδία
γεννήθηκε. Ό συνθέτης έτυχε νά έχει μαζί του ένα μικρό άνθολόγιο ποιημάτων 'Ελλήνων ποιητών. Ή "Ανθισμένη Αμυγδαλιά" κίνησε άμέσως τό έντονο ένδιαφέρον του καί τό
μελοποίησε έντός ολίγων λεπτών. Πρώτα-πρώτα τό τραγούδησε στήν ομάδα του καί έν
συνεχεία αυτό διαδόθηκε άστραπιαία οχι μόνον σέ όλους τούς έπιστρατευμένους στρατιώτες άλλά σέ ολόκληρη τήν'Ελλάδα καί μερικές χώρες τού έξωτερικού.
Κατά συνέπεια τό τραγούδι είναι ταυτόχρονα δημώδες, έρωτικό καί πάνω άπ’ όλα πολεμικό άσμα, πού θύμιζε στούς στρατιώτες τίς χαρές τής ζωής έν καιρώ ειρήνης καί τίς τόσες λύπες έν καιρώ πολέμου. Ηταν όλοι συνεπαρμένοι, άναπολώντας τήν χαριτωμένη κόρη τής Αθήνας πού τίναζε τήν άμυγδαλιά καί λουζόταν μέ τά άνθη της. Έπιστρέφοντας στόΆργος, μέ κρυφό καμάρι, έξομολογήθηκε στούς συμπολίτες του ότι ήταν αυτός πού τό δημιούργησε.
Καί μία λεπτομέρεια: τό πραγματικό δένδρο στόν κήπο ήταν ή νεραντζιά. Ό Δροσίνης, ποιητική άδεια, τήν μετέτρεψε σέ άμυγδαλιά λόγω τής μεγαλύτερης συναισθηματικής άξίας της.
Είναι λοιπόν καιρός νά άποκαταστήσουμε τήν Ιστορική άλήθεια καί νά τιμήσουμε τήν μνήμη τού ταπεινού συνθέτη Γεωργίου Κωστή. Είναι σωστό καί δίκαιο νά άναγνωρίσουμε τό τέλειο ταίριασμα ποίησης καί μουσικής, κάτι πού δέν έχει ξεπεραστεϊ άπό τούς
Κατά συνέπεια τό τραγούδι είναι ταυτόχρονα δημώδες, έρωτικό καί πάνω άπ’ όλα πολεμικό άσμα, πού θύμιζε στούς στρατιώτες τίς χαρές τής ζωής έν καιρώ ειρήνης καί τίς τόσες λύπες έν καιρώ πολέμου. Ηταν όλοι συνεπαρμένοι, άναπολώντας τήν χαριτωμένη κόρη τής Αθήνας πού τίναζε τήν άμυγδαλιά καί λουζόταν μέ τά άνθη της. Έπιστρέφοντας στόΆργος, μέ κρυφό καμάρι, έξομολογήθηκε στούς συμπολίτες του ότι ήταν αυτός πού τό δημιούργησε.
Καί μία λεπτομέρεια: τό πραγματικό δένδρο στόν κήπο ήταν ή νεραντζιά. Ό Δροσίνης, ποιητική άδεια, τήν μετέτρεψε σέ άμυγδαλιά λόγω τής μεγαλύτερης συναισθηματικής άξίας της.
Είναι λοιπόν καιρός νά άποκαταστήσουμε τήν Ιστορική άλήθεια καί νά τιμήσουμε τήν μνήμη τού ταπεινού συνθέτη Γεωργίου Κωστή. Είναι σωστό καί δίκαιο νά άναγνωρίσουμε τό τέλειο ταίριασμα ποίησης καί μουσικής, κάτι πού δέν έχει ξεπεραστεϊ άπό τούς
μεταγενέστερους τραγουδοποιούς. Ό Γεώργιος Κωστής έφυγε άπό τή ζωή τό 1959 σέ ήλικία 88 έτών καί έτάφη στό Κοιμητήριο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στό Άργος. Ό
Μητροπολίτης Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος τού παρέσχε τόν τάφο τών γονέων του εις ένδειξη άγάπης καί έκτίμησης στόν άνθρωπο Γεώργιο Κωστή.
Γιάννης Καρβέλας
Γιάννης Καρβέλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου