Νυχτερινή υποχώρηση: Η Ελλάδα χωρίς να έχει και πολλά περιθώρια για αρνήσεις αναγκάστηκε να συμφωνήσει σε επιπλέον προαπαιτούμενα που έθεσαν στο τραπέζι οι δανειστές για να εκταμιευθούν σε δόσεις τα 10,3 δισ. ευρώ
Της Ειρήνης Χρυσολωρά
Ηταν μια συνεδρίαση για γερά νεύρα η προχθεσινή του Eurogroup στις Βρυξέλλες. Οι Ευρωπαίοι - ήταν φανερό εδώ και ημέρες - ήθελαν να κλείσει η συμφωνία για να αφήσουν πίσω τους την ελληνική κρίση καθώς πλησιάζει η μεγάλη δοκιμασία του βρετανικού δημοψηφίσματος. Οχι, όμως, χωρίς όρους.
Η Ελλάδα ήθελε κι αυτή φυσικά συμφωνία και δεν ήταν σε θέση να πει και πολλά όχι. Για την ακρίβεια στο τέλος υποχρεώθηκε να πει «ναι» σε καμιά δεκαπενταριά επιπλέον προαπαιτούμενα, προκειμένου να εξασφαλίσει την εκταμίευση της δόσης - 10,3 δισ. ευρώ σε δόσεις. Προαπαιτούμενα που αγγίζουν κάποια από τα ταμπού της κυβέρνησης, όπως η ένταξη και νέων συμμετοχών στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Επίσης απαιτούν και επιπλέον εξοικονομήσεις δαπανών, π.χ. για την κάλυψη των 70 εκατ. ευρώ που δεν διεκδικούνται τελικώς από τους δικαιούχους του ΕΚΑΣ αναδρομικά.
Η εμμονή των Ευρωπαίων σε μια ακόμη εξαντλητική λίστα μεταρρυθμίσεων διαβάζεται και σαν μέτρο της εμπιστοσύνης τους - καλύτερα της έλλειψής της - στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να τηρήσει τα συμφωνηθέντα.
Στο προχθεσινό Eurogroup δεν δίστασαν, σύμφωνα με πληροφορίες, να θέσουν ακόμη και θέμα ανάκλησης της πρωθυπουργικής δέσμευσης για τη δημιουργία ενός Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προκαλώντας παγωμάρα και έντονη αμηχανία στην ελληνική αντιπροσωπεία. Το Ταμείο υποτίθεται ότι θα κάλυπτε την τρύπα των 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ και άλλους σκοπούς, αξιοποιώντας πόρους από την υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015. Ωστόσο, οι δανειστές είχαν υπολογίσει το σχετικό ποσόν στο δημοσιονομικό τους σενάριο και ενοχλήθηκαν από την πρωτοβουλία. Τελικά, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά επισήμανε ότι προς το παρόν πρόκειται απλώς για μια εξαγγελία που δεν έχει καν νομοθετηθεί και ότι θα ήταν ράπισμα για τον Πρωθυπουργό αν υποχρεωνόταν να πάρει πίσω αυτό που εξήγγειλε πριν από λίγες μέρες και το θέμα έμεινε εκεί.
Η προχθεσινή βραδιά ήταν βέβαια κυρίως μια μάχη ΔΝΤ - Ευρώπης και συγκεκριμένα της Γερμανίας, με αντικείμενο το χρέος. Δύο φορές διακόπηκε η συνεδρίαση για κατ' ιδίαν διαβουλεύσεις καθώς η απόσταση που χώριζε τις δύο πλευρές ήταν μεγάλη και δεν μπορούσε να καλυφθεί. Κατά τις 10 το βράδυ, στην πρώτη διακοπή μαζεύτηκαν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ και ο Πολ Τόμσεν σ' ένα δωμάτιο και τα είπαν λίγο μεταξύ τους, ενώ μετά κάλεσαν και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Το σκηνικό του συμβιβασμού στο χρέος στηνόταν σιγά σιγά. Στις 2 τα ξημερώματα, σε νέα διακοπή, ο Τόμσεν διαβουλεύθηκε με την Κριστίν Λαγκάρντ και μία ώρα μετά η συμφωνία έκλεισε. Οπως έκλεισε.
Τι λέει η συμφωνία για το χρέος
Η συμφωνία για το χρέος είναι ένας συμβιβασμός που αφήνει αλώβητες τις κόκκινες γραμμές του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (όχι κούρεμα, όχι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τις γερμανικές εκλογές), ενώ κρατάει το ΔΝΤ στην εικόνα χωρίς να το δεσμεύει για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα, η οποία θα αποφασιστεί τον Δεκέμβριο, με βάση μια νέα δική του ανάλυση βιωσιμότητας χρέους.
Το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα αν δεν λάβει περισσότερες εγγυήσεις για την ελάφρυνση του χρέους είπε χθες υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Ταμείου.
Στην πραγματικότητα, όπως είπε ευρωπαίος αξιωματούχος, οι δύο πλευρές κλώτσησαν το τενεκεδάκι παρακάτω.
Οσα αποφασίστηκαν σπρώχνουν όμως, κυρίως για την Ελλάδα, το τενεκεδάκι πολύ παρακάτω, στο 2018, οπότε και θα επανέλθει το θέμα της ρύθμισης του χρέους στο τραπέζι για να ληφθούν, αν χρειάζεται, ουσιαστικές αποφάσεις.
Το ανακοινωθέν των υπουργών Οικονομικών έθεσε τον νέο στόχο για τη βιωσιμότητα του χρέους: οι δαπάνες εξυπηρέτησής του δεν πρέπει να ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ κατά τη μεσοπρόθεσμη περίοδο, μετά το τέλος του προγράμματος, το 2018 και το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια.
Από εκεί και πέρα, τα μέτρα που αποφασίστηκαν για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι τα εξής:
Βραχυπρόθεσμα, μια εξομάλυνση των αποπληρωμών του EFSF (δεύτερο Μνημόνιο) και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων δανεισμού του ESM από τις αγορές για εξασφάλιση χαμηλότερων επιτοκίων δανεισμού για την Ελλάδα.
Μεσοπρόθεσμα, θα εφαρμοστεί εφόσον κριθεί απαραίτητο και υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει με συνέπεια το πρόγραμμά της ένα δεύτερο πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει: 1. την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs ) περίπου 10 δισ. ευρώ. 2. Εξαγορά του χρέους πιστωτών της (σ.σ. υπονοείται του ΔΝΤ και ίσως των διμερών δανείων του πρώτου Μνημονίου), εξασφαλίζοντας χαμηλότερο επιτόκιο. 3. «Aν κριθεί απαραίτητο» παράταση των ωριμάσεων των ομολόγων και οροφή επιτοκίων.
Μακροπρόθεσμα, θα υπάρχει ένας προληπτικός μηχανισμός για το χρέος που θα ενεργοποιείται αν χρειαστεί με περαιτέρω παρατάσεις ωριμάσεων και ρυθμίσεις επιτοκίων.
Tα προαπαιτούμενα: Διορθώσεις, νέα μέτρα και ισοδύναμα πριν πάμε στο ταμείο
Τα 10,3 δισ. ευρώ θα δοθούν σε δόσεις. Μια πρώτη, ύψους 7,5 δισ., θα εκταμιευθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου για να καλύψει ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους και εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Οι επόμενες δόσεις, ύψους συνολικά 2,8 δισ. ευρώ, θα δοθούν μετά το καλοκαίρι. Υπολογίζονται περίπου 700 εκατ. ευρώ τον μήνα για ληξιπρόθεσμα.
Τα προαπαιτούμενα για την πρώτη δόση περιγράφονται συνοπτικά στο ανακοινωθέν και σύμφωνα με πληροφορίες είναι τα εξής:
1. Διόρθωση της νομοθεσίας, έτσι ώστε να μπορούν να πωλούνται σε funds και κόκκινα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
2. Ασφαλιστικό
- Ισοδύναμα για τα 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ που δεν θα καταβάλουν τελικά αναδρομικώς οι συνταξιούχοι.
- Μείωση από 13.000 σε 10.000 ευρώ του εισοδηματικού ορίου των ελεύθερων επαγγελματιών για μειωμένες κατά 50% εισφορές κατά την πρώτη πενταετία.
- Κατάργηση ευνοϊκών διατάξεων για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε πόλεις με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.
3. Ιδιωτικοποιήσεις
- Ολοκλήρωση ώς τις 20 Ιουνίου της νέας αναθεωρημένης συμφωνίας για το Ελληνικό και εν συνεχεία άμεση ψήφιση από τη Βουλή.
- Ορισμός των μελών του Εποπτικού Συμβουλίου του νέου υπερταμείου που ακολούθως θα διορίσουν τα μέλη του ΔΣ του υπερταμείου.
- Εγκριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΛΠ την προσεχή Τρίτη της σύμβασης παραχώρησης με την COSCO και εν συνεχεία ψήφισή της από τη Βουλή.
- Νομοθέτηση της τιμολογιακής πολιτικής με τα διόδια της Εγνατίας Οδού προκειμένου να προχωρήσει ο διαγωνισμός.
Η β' φάση
Τα προαπαιτούμενα για τις δόσεις μετά το καλοκαίρι είναι τα εξής:
1. Ιδιωτικοποιήσεις
- Σύσταση του ΔΣ του υπερταμείου με σκοπό τον Οκτώβριο να συνεδριάσει για πρώτη φορά.
- Μεταφορά στην υπό σύσταση θυγατρική Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών του νέου υπερταμείου μιας δεύτερης ομάδας από κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι το υπόλοιπο ποσοστό 34% της ΔΕΗ (51% έχει το Δημόσιο, εκ του οποίου 17% στο ΤΑΙΠΕΔ), όπως και ποσοστά της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, πέραν των μειοψηφικών που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ.
- Διαμόρφωση της λίστας με ακίνητα και επιχειρήσεις του Δημοσίου που θα μεταφερθούν στο νέο Ταμείο.
- Μεταφορά στο νέο Ταμείο και άλλων περιφερειακών αεροδρομίων και λιμανιών.
2. Ενέργεια
- Εναρξη διαγωνισμών δημοπρασίας από τη ΔΕΗ πακέτων φθηνής λιγνιτικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) με αποδέκτες μόνο ιδιώτες ανταγωνιστές για να ανοίξει η αγορά. Διαφορετικά, αν το μοντέλο δεν περπατήσει, θα γίνει πώληση μονάδων.
- Θέσπιση του νέου πλαισίου λειτουργίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
3. Ολοκλήρωση της αξιολόγησης των διοικήσεων των τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Της Ειρήνης Χρυσολωρά
Ηταν μια συνεδρίαση για γερά νεύρα η προχθεσινή του Eurogroup στις Βρυξέλλες. Οι Ευρωπαίοι - ήταν φανερό εδώ και ημέρες - ήθελαν να κλείσει η συμφωνία για να αφήσουν πίσω τους την ελληνική κρίση καθώς πλησιάζει η μεγάλη δοκιμασία του βρετανικού δημοψηφίσματος. Οχι, όμως, χωρίς όρους.
Η Ελλάδα ήθελε κι αυτή φυσικά συμφωνία και δεν ήταν σε θέση να πει και πολλά όχι. Για την ακρίβεια στο τέλος υποχρεώθηκε να πει «ναι» σε καμιά δεκαπενταριά επιπλέον προαπαιτούμενα, προκειμένου να εξασφαλίσει την εκταμίευση της δόσης - 10,3 δισ. ευρώ σε δόσεις. Προαπαιτούμενα που αγγίζουν κάποια από τα ταμπού της κυβέρνησης, όπως η ένταξη και νέων συμμετοχών στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Επίσης απαιτούν και επιπλέον εξοικονομήσεις δαπανών, π.χ. για την κάλυψη των 70 εκατ. ευρώ που δεν διεκδικούνται τελικώς από τους δικαιούχους του ΕΚΑΣ αναδρομικά.
Η εμμονή των Ευρωπαίων σε μια ακόμη εξαντλητική λίστα μεταρρυθμίσεων διαβάζεται και σαν μέτρο της εμπιστοσύνης τους - καλύτερα της έλλειψής της - στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να τηρήσει τα συμφωνηθέντα.
Στο προχθεσινό Eurogroup δεν δίστασαν, σύμφωνα με πληροφορίες, να θέσουν ακόμη και θέμα ανάκλησης της πρωθυπουργικής δέσμευσης για τη δημιουργία ενός Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προκαλώντας παγωμάρα και έντονη αμηχανία στην ελληνική αντιπροσωπεία. Το Ταμείο υποτίθεται ότι θα κάλυπτε την τρύπα των 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ και άλλους σκοπούς, αξιοποιώντας πόρους από την υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015. Ωστόσο, οι δανειστές είχαν υπολογίσει το σχετικό ποσόν στο δημοσιονομικό τους σενάριο και ενοχλήθηκαν από την πρωτοβουλία. Τελικά, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά επισήμανε ότι προς το παρόν πρόκειται απλώς για μια εξαγγελία που δεν έχει καν νομοθετηθεί και ότι θα ήταν ράπισμα για τον Πρωθυπουργό αν υποχρεωνόταν να πάρει πίσω αυτό που εξήγγειλε πριν από λίγες μέρες και το θέμα έμεινε εκεί.
Η προχθεσινή βραδιά ήταν βέβαια κυρίως μια μάχη ΔΝΤ - Ευρώπης και συγκεκριμένα της Γερμανίας, με αντικείμενο το χρέος. Δύο φορές διακόπηκε η συνεδρίαση για κατ' ιδίαν διαβουλεύσεις καθώς η απόσταση που χώριζε τις δύο πλευρές ήταν μεγάλη και δεν μπορούσε να καλυφθεί. Κατά τις 10 το βράδυ, στην πρώτη διακοπή μαζεύτηκαν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ και ο Πολ Τόμσεν σ' ένα δωμάτιο και τα είπαν λίγο μεταξύ τους, ενώ μετά κάλεσαν και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Το σκηνικό του συμβιβασμού στο χρέος στηνόταν σιγά σιγά. Στις 2 τα ξημερώματα, σε νέα διακοπή, ο Τόμσεν διαβουλεύθηκε με την Κριστίν Λαγκάρντ και μία ώρα μετά η συμφωνία έκλεισε. Οπως έκλεισε.
Τι λέει η συμφωνία για το χρέος
Η συμφωνία για το χρέος είναι ένας συμβιβασμός που αφήνει αλώβητες τις κόκκινες γραμμές του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (όχι κούρεμα, όχι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τις γερμανικές εκλογές), ενώ κρατάει το ΔΝΤ στην εικόνα χωρίς να το δεσμεύει για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα, η οποία θα αποφασιστεί τον Δεκέμβριο, με βάση μια νέα δική του ανάλυση βιωσιμότητας χρέους.
Το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα αν δεν λάβει περισσότερες εγγυήσεις για την ελάφρυνση του χρέους είπε χθες υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Ταμείου.
Στην πραγματικότητα, όπως είπε ευρωπαίος αξιωματούχος, οι δύο πλευρές κλώτσησαν το τενεκεδάκι παρακάτω.
Οσα αποφασίστηκαν σπρώχνουν όμως, κυρίως για την Ελλάδα, το τενεκεδάκι πολύ παρακάτω, στο 2018, οπότε και θα επανέλθει το θέμα της ρύθμισης του χρέους στο τραπέζι για να ληφθούν, αν χρειάζεται, ουσιαστικές αποφάσεις.
Το ανακοινωθέν των υπουργών Οικονομικών έθεσε τον νέο στόχο για τη βιωσιμότητα του χρέους: οι δαπάνες εξυπηρέτησής του δεν πρέπει να ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ κατά τη μεσοπρόθεσμη περίοδο, μετά το τέλος του προγράμματος, το 2018 και το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια.
Από εκεί και πέρα, τα μέτρα που αποφασίστηκαν για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι τα εξής:
Βραχυπρόθεσμα, μια εξομάλυνση των αποπληρωμών του EFSF (δεύτερο Μνημόνιο) και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων δανεισμού του ESM από τις αγορές για εξασφάλιση χαμηλότερων επιτοκίων δανεισμού για την Ελλάδα.
Μεσοπρόθεσμα, θα εφαρμοστεί εφόσον κριθεί απαραίτητο και υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει με συνέπεια το πρόγραμμά της ένα δεύτερο πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει: 1. την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs ) περίπου 10 δισ. ευρώ. 2. Εξαγορά του χρέους πιστωτών της (σ.σ. υπονοείται του ΔΝΤ και ίσως των διμερών δανείων του πρώτου Μνημονίου), εξασφαλίζοντας χαμηλότερο επιτόκιο. 3. «Aν κριθεί απαραίτητο» παράταση των ωριμάσεων των ομολόγων και οροφή επιτοκίων.
Μακροπρόθεσμα, θα υπάρχει ένας προληπτικός μηχανισμός για το χρέος που θα ενεργοποιείται αν χρειαστεί με περαιτέρω παρατάσεις ωριμάσεων και ρυθμίσεις επιτοκίων.
Tα προαπαιτούμενα: Διορθώσεις, νέα μέτρα και ισοδύναμα πριν πάμε στο ταμείο
Τα 10,3 δισ. ευρώ θα δοθούν σε δόσεις. Μια πρώτη, ύψους 7,5 δισ., θα εκταμιευθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου για να καλύψει ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους και εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Οι επόμενες δόσεις, ύψους συνολικά 2,8 δισ. ευρώ, θα δοθούν μετά το καλοκαίρι. Υπολογίζονται περίπου 700 εκατ. ευρώ τον μήνα για ληξιπρόθεσμα.
Τα προαπαιτούμενα για την πρώτη δόση περιγράφονται συνοπτικά στο ανακοινωθέν και σύμφωνα με πληροφορίες είναι τα εξής:
1. Διόρθωση της νομοθεσίας, έτσι ώστε να μπορούν να πωλούνται σε funds και κόκκινα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
2. Ασφαλιστικό
- Ισοδύναμα για τα 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ που δεν θα καταβάλουν τελικά αναδρομικώς οι συνταξιούχοι.
- Μείωση από 13.000 σε 10.000 ευρώ του εισοδηματικού ορίου των ελεύθερων επαγγελματιών για μειωμένες κατά 50% εισφορές κατά την πρώτη πενταετία.
- Κατάργηση ευνοϊκών διατάξεων για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε πόλεις με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.
3. Ιδιωτικοποιήσεις
- Ολοκλήρωση ώς τις 20 Ιουνίου της νέας αναθεωρημένης συμφωνίας για το Ελληνικό και εν συνεχεία άμεση ψήφιση από τη Βουλή.
- Ορισμός των μελών του Εποπτικού Συμβουλίου του νέου υπερταμείου που ακολούθως θα διορίσουν τα μέλη του ΔΣ του υπερταμείου.
- Εγκριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΛΠ την προσεχή Τρίτη της σύμβασης παραχώρησης με την COSCO και εν συνεχεία ψήφισή της από τη Βουλή.
- Νομοθέτηση της τιμολογιακής πολιτικής με τα διόδια της Εγνατίας Οδού προκειμένου να προχωρήσει ο διαγωνισμός.
Η β' φάση
Τα προαπαιτούμενα για τις δόσεις μετά το καλοκαίρι είναι τα εξής:
1. Ιδιωτικοποιήσεις
- Σύσταση του ΔΣ του υπερταμείου με σκοπό τον Οκτώβριο να συνεδριάσει για πρώτη φορά.
- Μεταφορά στην υπό σύσταση θυγατρική Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών του νέου υπερταμείου μιας δεύτερης ομάδας από κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι το υπόλοιπο ποσοστό 34% της ΔΕΗ (51% έχει το Δημόσιο, εκ του οποίου 17% στο ΤΑΙΠΕΔ), όπως και ποσοστά της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, πέραν των μειοψηφικών που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ.
- Διαμόρφωση της λίστας με ακίνητα και επιχειρήσεις του Δημοσίου που θα μεταφερθούν στο νέο Ταμείο.
- Μεταφορά στο νέο Ταμείο και άλλων περιφερειακών αεροδρομίων και λιμανιών.
2. Ενέργεια
- Εναρξη διαγωνισμών δημοπρασίας από τη ΔΕΗ πακέτων φθηνής λιγνιτικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) με αποδέκτες μόνο ιδιώτες ανταγωνιστές για να ανοίξει η αγορά. Διαφορετικά, αν το μοντέλο δεν περπατήσει, θα γίνει πώληση μονάδων.
- Θέσπιση του νέου πλαισίου λειτουργίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
3. Ολοκλήρωση της αξιολόγησης των διοικήσεων των τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου