Από "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 29/05/16 |
Η κοινωνία των πολιτών στην Αυστρία ύψωσε ανάχωμα στην Ακροδεξιά- Με τη ψήφο τηςαπέτρεψε την εκλογή ενός εθνικιστή στην προεδρία
Του Νίκου Χειλά
Οταν είναι ανήσυχοι, οι βιεννέζοι πολιτικοί πάνε θέατρο. Αυτό έχει μεγάλη παράδοση. Οι ρίζες της βρίσκονται στην εποχή του Biedermeier, στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν οΜέτερνιχ απαγόρευε κάθε δημόσια δραστηριότητα. Ο πολύς κόσμος εκτονωνόταν έτσι στα σαλόνια - με μουσική δωματίου και θέατρο. Την ημέρα του δεύτερου γύρου των εκλογών (22 Μαΐου) για την ανάδειξη νέου αυστριακού προέδρου, η πολιτική ζωή ήταν βέβαια στα φόρτε της - για απαγόρευση ή περιορισμό της ούτε κουβέντα. Ομως η αίσθηση του κινδύνου ήταν παντού διάχυτη. Τυχόν νίκη του υποψηφίου του ακροδεξιού φιλελεύθερου κόμματος FPOeΝόρμπερτ Χόφερ θα άνοιγε τον δρόμο προς ένα αυταρχικό καθεστώς σαν εκείνο στη γειτονική Ουγγαρία. Η λεγόμενη Δεύτερη Δημοκρατία, το μεταπολεμικό καμάρι της χώρας, θα γινόταν έτσι ιστορία. Γι' αυτό και τα θεωρεία των θεάτρων είχαν γεμίσει με δημοκράτες πολιτικούς. Στο Burgtheater ξεχώριζε ο νέος σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Κρίστιαν Κερν, στο Josefstadt o αντικαγκελάριος και πρόεδρος του συντηρητικού Λαϊκού ΚόμματοςΡάινχαρτ Μιτερλένερ, στις μικρές πρωτοποριακές σκηνές εκπρόσωποι του (πραγματικά) φιλελεύθερου κόμματος NEOS και των Πρασίνων. Και μόνο οι δύο εκλογικοί μονομάχοι, δίπλα στον κ. Χόφερ ο Πράσινος Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, παρέμεναν καθηλωμένοι στα προεκλογικά τους αρχηγεία, από όπου παρακολουθούσαν ως πρωταγωνιστές ένα άλλο, πιο συναρπαστικό θρίλερ - τη μέτρηση των ψήφων που έβγαζε πότε τον έναν και πότε τον άλλον νικητή των εκλογών.
Το «θέατρο» αυτό δεν κράτησε βέβαια πολύ. Ηδη με τις πρώτες δηλώσεις του ο νεοεκλεγείς πρόεδρος επανήλθε στη σκληρή πολιτική πραγματικότητα λέγοντας ότι σε περίπτωση που βγει η Ακροδεξιά πρώτο κόμμα στις επόμενες βουλευτικές εκλογές (κανονικά τον Οκτώβριο του 2017) δεν θα δώσει εντολή στον πρόεδρό της, Κρίστιαν Στράχε, για τον σχηματισμό κυβέρνησης. «Ο αντιευρωπαϊσμός της δεν μου επιτρέπει κάτι τέτοιο» τόνισε. «Ο πραγματικός αντιευρωπαϊστής είναι ο Βαν ντερ Μπέλεν» ήταν η αντίδραση του κ. Στράχε. «Η αντιδημοκρατική στάση του μας κάνει ζημιά στο εξωτερικό».
Η στρατηγική της έντασης
Και μόνο αυτό δείχνει ότι η «στρατηγικής της έντασης», που ακολουθούσαν οι δύο αντίπαλοι στην προεκλογική περίοδο, δεν έχει ακόμη εκτονωθεί. Αυτό φαίνεται και από τις απειλές που εκτοξεύουν καθημερινά χιλιάδες ακροδεξιοί μέσω του Διαδικτύου ακόμη και εναντίον της ζωής του κ. Βαν ντερ Μπέλεν. «Παίρνουμε πολύ σοβαρά τις απειλές» δήλωσε ο εκπρόσωπος της βιεννέζικης αστυνομίας Αλέξαντερ Μαράκοβιτς. Η υπηρεσία του λαμβάνει δρακόντεια πρόσθετα μέτρα για την προστασία του.
Διχασμός ή πόλωση; «Το δεύτερο» γράφει η εφημερίδα «Der Standard». «Δεν υπάρχει η παραμικρή ομοιότητα με τη δημοκρατία της Βαϊμάρης» προσθέτει και επαυξάνει ο δημοσιολόγος Γκέοργκ Χόφμαν-Οστενχοφ. Το αντίθετο μάλιστα: Ο κ. Βαν ντερ Μπέλεν συνεχίζει μεν να επιτίθεται λεκτικά κατά της ηγεσίας των ακροδεξιών, ρίχνει όμως ταυτόχρονα γέφυρες στους ψηφοφόρους τους τονίζοντας την ανάγκη της προσπάθειας για τη λύση των κοινών προβλημάτων.
Η εκλογική βάση του 72χρονου καθηγητή της οικονομίας ήταν διάφορα κινήματα που προϋπήρχαν βέβαια της προεδρικής εκλογής. Ανάμεσά τους ήταν και πολλές ομάδες που άνοιξαν τον Σεπτέμβριο του 2015 τα σπίτια τους στα καραβάνια των προσφύγων που έρχονταν από την Ελλάδα μέσω του βαλκανικού διαδρόμου. Το συνολικό κίνημα της «κοινωνίας των πολιτών», που δρα αυτοτελώς στα συνδικάτα, στις εκκλησιαστικές οργανώσεις, στα κοινωνικά δίκτυα, κ.λπ., συνέβαλε κατά γενική εκτίμηση πολύ περισσότερο στην εκλογή του κ. Βαν ντερ Μπέλεν από ό,τι οι μηχανισμοί των δύο κυβερνητικών κομμάτων, των Σοσιαλδημοκρατών και των Χριστιανοδημοκρατών του Λαϊκού Κόμματος.«Εχουμε να κάνουμε και με πολιτική νίκη της κοινωνίας των πολιτών έναντι τέτοιων μηχανισμών - την πρώτη αυτού του είδους στη σύγχρονη Ευρώπη» έλεγε ραδιοσχολιαστής. Αυτό, πρόσθετε, αλλάζει το υποκείμενο της πολιτικής, που μέχρι τώρα ήταν τα κόμματα. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα γίνει πρότυπο και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
«Το κλίμα άλλαξε ως διά μαγείας»
Στη Βιέννη είναι σήμερα κοινός τόπος ότι το νέο ηγετικό δίδυμο (ο κ. Κερν και ο κ. Βαν ντερ Μπέλεν) έχει όλες τις προϋποθέσεις για να ανακόψει την προέλαση της Ακροδεξιάς, που μέχρι πρότινος προηγούνταν με μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις. «Το κλίμα άλλαξε ως διά μαγείας» έλεγε ο ίδιος ραδιοσχολιαστής. Ο νέος καγκελάριος, που ανήκει στην κεντροαριστερή πτέρυγα των Σοσιαλδημοκρατών, δείχνει αποφασισμένος να διαλύσει τη «μούχλα μισού αιώνα» που είχε κατακαθίσει στο κόμμα και στη χώρα του - με τη βοήθεια των συνδικάτων και της αριστερής διανόησης. Και ο επίσης νέος πρόεδρος της Δημοκρατίας ενδείκνυται, ως γόνος μεταναστών, ως ο ιδανικός άνθρωπος που μπορεί να βάλει φρένο στην ακόμη υφέρπουσα ξενοφοβία.
Η αλλαγή κλίματος αποτυπώνεται και στη στάση του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος, που συμμετέχει ως ο μικρότερος συνέταιρος σε κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες. «Ο Κερν έπεισε τον Μιτερλένερ ότι αν δεν αλλάξουν πάραυτα θα βουλιάξουν - το αργότερο σε έξι μήνες» λέει συνεργάτης του πρώτου. Μέχρι στιγμής βέβαια, ο κ. Μιτερλένερ έχει αλλάξει μόνο τη ρητορική, όχι την πράξη του. Για την κατάργηση των νόμων εκτάκτου ανάγκης εναντίον των προσφύγων, για παράδειγμα, που ψήφισε πρόσφατα η αυστριακή Βουλή με δική του πρωτοβουλία, δεν κάνει κουβέντα.
Δυσαρέσκεια
Οι εργάτες ψηφίζουν Ακροδεξιά
Με ποσοστά που έφτασαν ακόμη και το 90% σε ορισμένα εκλογικά τμήματα, η τυπική εργατική τάξη της Αυστρίας, δηλαδή εργάτες εργοστασίων, χειρώνακτες και κάτοικοι φτωχότερων συνοικιών, στήριξε τον ακροδεξιό υποψήφιο Χόφερ στον β' γύρο των προεδρικών εκλογών.
Αλλα δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στην Αυστρία αποκαλύπτουν ότι αν γίνονταν τώρα βουλευτικές εκλογές, το ακροδεξιό FPO θα τις κέρδιζε. Η θητεία της σημερινής κυβέρνησης λήγει το 2018. Ενας από τους λόγους της δυσαρέσκειας της κοινής γνώμης προς τα δύο κεντρώα κόμματα είναι και το ποσοστό της ανεργίας, το οποίο το τελευταίο διάστημα - παρότι παραμένει από τα χαμηλότερα στην ΕΕ - εμφανίζει ανοδικές τάσεις.
Προεδρικές εξουσίες και εκλογές
Το αξίωμα του προέδρου στην Αυστρία είναι κατά βάση συμβολικό. Ομως ο πρόεδρος διατηρεί το δικαίωμα να διαλύσει το Εθνικό Συμβούλιο, δηλαδή την Κάτω Βουλή. Αν συμβεί αυτό διενεργούνται γενικές εκλογές. Ο πρόεδρος μπορεί να διαλύσει το Κοινοβούλιο μία φορά και για συγκεκριμένο λόγο. Ο Χόφερ προεκλογικά είχε απειλήσει να αποπέμψει την κυβέρνηση και να διαλύσει το Κοινοβούλιο.
ΒΑΡΙΔΙ
Tο μεγαλύτερο βαρίδι στα πόδια του διδύμου Κερν - Βαν ντερ Μπέλεν μπορεί να μην είναι προς το παρόν οι επίγονοι του διαβόητου Γιοργκ Χάιντερ (του εμβληματικού αρχηγού της Ακροδεξιάς, που σκοτώθηκε το 2008 σε αυτοκινητικό δυστύχημα), αλλά οι συντηρητικοί του εταίροι. Αυτό προμηνύει διατήρηση της πολιτικής έντασης και, κατά το γνωμικό του Μάο Τσε Τουνγκ, «μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» – για τους πολιτικούς αρχηγούς. Στα θέατρα τουλάχιστον.
Ρόμπερτ Μίζικ*: «Ο χαρισματικός Σοσιαλιστής Κερν μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω»
*Δημοσιολόγος, σύμβουλος του νέου καγκελαρίου
Για μία «ιστορική ευκαιρία» της αυστριακής Σοσιαλδημοκρατίας κάνει λόγο στο «Βήμα» ο σύμβουλος του νέου καγκελαρίου Κρίστιαν Κερν, δημοσιολόγος Ρόμπερτ Μίζικ.
Πού οφείλεται η ανέλπιστη νίκη του Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν;
«Σε τρεις λόγους. Πρώτον, επειδή πολύς κόσμος δεν ήθελε έναν ακροδεξιό πρόεδρο, δεύτερον, επειδή και η νεολαία, που δεν ήθελε τέτοια ατιμωτική εξέλιξη, άρχισε να κινητοποιεί εναντίον του τους πάντες εκ του σύνεγγυς και μέσω του Διαδικτύου, και τρίτον, επειδή στην κρίσιμη εκείνη συγκυρία έγινε αναπάντεχα καγκελάριος και πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών ένα καινούριο χαρισματικό πρόσωπο, ο Κρίστιαν Κερν. Αυτό ανέβασε πολύ την ψυχολογία πολλών ψηφοφόρων που αρχικά απείχαν από τις εκλογές, τελικά όμως πήγαν στις κάλπες και ψήφισαν Βαν ντερ Μπέλεν».
Τι σημαίνει η νίκη του Βαν ντερ Μπέλεν για την Ευρώπη;
«Οτι η προέλαση των ακροδεξιών μπορεί να αναχαιτισθεί - αν γίνει γι' αυτό η σωστή καμπάνια».
Πόσο δυνατό είναι το δίδυμο Βαν ντερ Μπέλεν - Κερν;
«Ως δίδυμο θα πάψει μελλοντικά να παίζει σοβαρό ρόλο. Η καλύτερη στιγμή του Βαν ντερ Μπέλεν ήταν η νίκη του στις εκλογές. Ως πρόεδρος δεν έχει σπουδαίες αρμοδιότητες. Ο Κερν, αντίθετα, έχει σχεδόν απεριόριστη δύναμη. Το θέμα είναι να την αξιοποιήσει».
Θα το κάνει;
«Είμαι σίγουρος. Ο Κερν σχεδιάζει να φέρει τα πάνω κάτω στην Αυστρία. Κατ' αρχάς στο κόμμα του, που είναι η σκιά του πάλαι ποτέ ζωντανού εαυτού του. Ο στόχος του είναι να αντικαταστήσει τα παλιά, φθαρμένα στελέχη με νέα "άγρια", τα οποία, εξοπλισμένα με την πιο μοντέρνα τεχνική, θα ξαναμπούν στην υπηρεσία των σήμερα παραμελημένων λαϊκών μαζών. Και ύστερα, στην αυστριακή κοινωνία. Στο στόχαστρό του είναι η ανάπτυξη με κοινωνικό πρόσημο: καταπολέμηση της ανεργίας, καλή και φθηνή εργατική στέγη, περισσότερη μέριμνα για τους φτωχούς. Ταυτόχρονα θα εναντιωθεί στην ξενοφοβία και στο κλείσιμο των συνόρων. Είναι ένα τολμηρό αλλά ρεαλιστικό πρόγραμμα, που αν πετύχει θα γίνει το καλύτερο ανάχωμα κατά της Ακροδεξιάς».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου