Το αν και κατά πόσο η «νέα γραμμή» είναι ειλικρινής και αξιόπιστη, θα διαπιστωθεί από τη διάρκεια που θα έχει και από τις αποκρίσεις της στα ζωτικού ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα. Επίσης δε και στις αναγκαίες και κατάλληλες πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναλάβει η ελληνική πλευρά χωρίς να εμφορείται από διάθεση χαρωπής ανακούφισης. Επομένως ο χρόνος θα καταδείξει εάν οι τουρκικές προθέσεις κινούνται πράγματι σε πλαίσιο καλής γειτονίας ή αποτελούν απλώς τακτικό ελιγμό που εξυπηρετεί συγκυριακά τις τουρκικές στοχεύσεις...

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 
14-16/04/23

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΡΑΪΤΙΔΗ

Η επί το ηπιότερον απρόοπτη μετασεισμική αλλαγή που πραγματοποίησε η Τουρκία στη στάση της απέναντι στη χώρα μας έγινε - ορθώς - ευνοϊκά δεκτή από την πλευρά μας. Και προκάλεσε αισθήματα κυμαινόμενα μεταξύ επιφυλακτικής ικανοποίησης και καθ΄ υπερβολήν ενθουσιασμού, ιδίως από ορισμένους σχολιαστές που παγίως τάσσονται υπέρ μιας κατευναστικής τάσης έναντι της τουρκικής συμπεριφοράς και οι οποίοι έσπευσαν περιχαρείς να προεξοφλήσουν ότι «όλα τώρα αλλάζουν στα ελληνοτουρκικά», αρκεί η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις τουρκικές ενέργειες με πνεύμα συνδιαλλαγής.

Υπό το φως των όντως νέων δεδομένων που έχουν προκύψει, δικαιολογούνται ορισμένες διευκρινιστικές παρατηρήσεις:

1. Η σημειωθείσα μεταβολή που εκδηλώθηκε κυρίως στη χρήση διαλλακτικής ρητορικής και στην εξαγγελία προώθησης μορατόριουμ σε στρατιωτικές ασκήσεις και προκλήσεις έως το φθινόπωρο δεν προήλθε ασφαλώς από αιφνίδια μεταστροφή διάθεσης και στρατηγικής οπτικής της τουρκικής πλευράς ούτε και από συναισθηματική φόρτιση από την πρόθυμη και άμεση βοήθεια που ορθώς η Ελλάδα χορήγησε όταν συνέβη η τραγωδία των σεισμών.

Οφείλεται και σε άλλες ουσιώδεις αιτίες όπως η πιεστική ανάγκη περίθαλψης των σεισμοπαθών και η διαπίστωση ότι οι ηυξημένες δόσεις εθνικισμού και πομπώδους επίδειξης ισχύος έπαυσαν να αποτελούν, μετά την καταστροφή, αποδοτικό μέσο προσεταιρισμού ψηφοφόρων. Επιπλέον, όμως, η τουρκική ηγεσία διέβλεψε ότι με την αλλαγή στάσης θα μπορούσε να βελτιωθεί η διεθνής θέση της Τουρκίας ως φιλειρηνικής χώρας, πράγμα που διευκολύνει τη συμπαθή αντιμετώπιση διεθνώς των τουρκικών αξιώσεων. Παράλληλα, δε, δεν διέφυγε την προσοχή της ότι η εν λόγω μεταβολή αμβλύνει και τους αμερικανικούς δισταγμούς στο εκκρεμές θέμα των F-16 και δημιουργεί ένα ευνοϊκότερο κλίμα στις ευρωτουρκικές σχέσεις.

2. Στα ανωτέρω, όμως, θα πρέπει να προστεθεί και η ρεαλιστικά εικαζόμενη επιτακτική επιθυμία του συμμαχικού παράγοντα (κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αμερικανού ΥΠΕΞ στην περιοχή) για αποφυγή εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ιδίως λόγω της ουκρανικής σύρραξης.

3. Το αν και κατά πόσο η «νέα γραμμή» είναι ειλικρινής και αξιόπιστη, θα διαπιστωθεί από τη διάρκεια που θα έχει και από τις αποκρίσεις της στα ζωτικού ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα. Επίσης δε και στις αναγκαίες και κατάλληλες πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναλάβει η ελληνική πλευρά χωρίς να εμφορείται από διάθεση χαρωπής ανακούφισης.

Επομένως ο χρόνος θα καταδείξει εάν οι τουρκικές προθέσεις κινούνται πράγματι σε πλαίσιο καλής γειτονίας ή αποτελούν απλώς τακτικό ελιγμό που εξυπηρετεί συγκυριακά τις τουρκικές στοχεύσεις.

4. Η εν προκειμένω έκφραση σκεπτικισμού είναι εύλογη πρώτον διότι και στο παρελθόν εκδηλώθηκε μετριοπαθής τουρκική στάση, η οποία όμως δεν είχε την ελπιζόμενη συνέχεια και δεν οδήγησε στα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Και δεύτερον διότι ταυτόχρονα με την εξαγγελία της υφεσιακής πολιτικής οι τούρκοι αξιωματούχοι εφρόντισαν εγκαίρως να τονίσουν ότι η αλλαγή ύφους στη στάση τους ουδόλως συνεπάγεται και αλλαγή πολιτικής ως προς τις απαιτήσεις και διεκδικήσεις τους. Οι διευκρινίσεις αυτές επαναλαμβάνονται συχνά ως τεκμήριο συνέπειας στη σταθερή γραμμή τους και ως υπόμνηση προς την ελληνική πλευρά ότι οι διακηρύξεις περί συνεννόησης και διαλόγου αφορούν συνομιλίες επί όλης της γνωστής ύλης αλλά σε ηρεμότερη ατμόσφαιρα.

5. Ομως, όπως και αν εξελιχθούν τα πράγματα, είναι σαφώς απαραίτητο και πολλαπλώς χρήσιμο το ότι η Ελλάδα ανταποκρίνεται θετικά στην εμφανισθείσα νέα κατάσταση. Επιβεβαιώνει έτσι τις επίμονες διακηρύξεις της υπέρ της ειρήνης και της καλής γειτονίας στη βάση του διαλόγου και του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον της δίνεται η δυνατότητα να εξηγήσει και να προβάλει λεπτομερώς τις θέσεις της και να συζητήσει ιδέες που θα μπορούσαν να συμβάλουν σε μία εποικοδομητική προσέγγιση υπό τον απαράβατο όμως όρο ότι οι ιδέες αυτές δεν θα αποκλίνουν από τα εθνικά μας συμφέροντα.

6. Παράλληλα, επιβάλλεται η στάση μας να συνοδεύεται από διαρκή επιφυλακτικότητα και από ιδιαίτερα μετρημένη αισιοδοξία και συγχρόνως από συνέχιση βελτίωσης της αμυντικής μας ισχύος ώστε να μη βρεθούμε σε δυσάρεστη θέση εάν η τώρα εκδηλούμενη ύφεση αποβεί ατελέσφορη.

-Ο Δημήτρης Καραϊτίδης είναι πρέσβυς ε.τ.