 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/04/23 |
Οι Ινδοί περισσότεροι από τους Κινέζους
Η χώρα ξεπέρασε την Κίνα σε πληθυσμό για πρώτη φορά στην Ιστορία – Ερωταπαντήσεις για τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές
- Των ΑΛΕΞ ΤΡΑΒΕΛΙ και ΟΥΕΪ ΚΑΪ
Κρίσιμη γεωπολιτική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η Ινδία φέρεται να έχει ήδη ξεπεράσει την Κίνα σε πληθυσμό, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Με 1,428 δισ. κατοίκους, η Ινδία είναι πια πολυπληθέστερη από την ηπειρωτική Κίνα. Την ίδια ώρα, η συρρίκνωση του κινεζικού πληθυσμού αναμένεται να συνεχισθεί και το δημογραφικό άνοιγμα μεταξύ των δύο κρατών θα εξακολουθήσει να διευρύνεται με το πέρας του χρόνου.
– Μπορεί η Ινδία να εκμεταλλευθεί το μέγεθός της;
– Οι δύο χώρες επιδίωξαν στο παρελθόν να περιορίσουν την αύξηση του πληθυσμού τους, αν και μόνο η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις γεννήσεις.
Οι μέθοδοι αυτές, όμως, εγκαταλείφθηκαν οριστικά. Η δημογραφική άνοδος της Ινδίας προκαλεί, στο μεταξύ, τον φθόνο πολλών ανεπτυγμένων κρατών με γερασμένο πληθυσμό. Οι Ινδοί ζουν περισσότερο, χωρίς το ποσοστό της γεννητικότητας να έχει υποχωρήσει στο παραμικρό τα τελευταία χρόνια. Σε αντίθεση με την Κίνα, η Ινδία δεν αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις τής «πολιτικής τού ενός παιδιού».
Παρότι η Ινδία πλήττει βάναυσα το περιβάλλον προκειμένου να σιτίσει τον πληθυσμό της, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου προστατεύει από φαινόμενα όπως οι λιμοί του παρελθόντος και κάνει πολλούς να μιλούν για «αιώνα της Ινδίας».
– Θα απολαύσει η Ινδία οφέλη από το «θετικό δημογραφικό ισοζύγιο»;
– Η ύπαρξη διογκούμενης δεξαμενής εργατικού δυναμικού είναι ένα από τα δυνατά σημεία της Ινδίας. Ποσοστό άνω του 75% του πληθυσμού είναι μεταξύ 15 και 59 ετών. Η ευκαιρία αυτή κρύβει, όμως, μεγάλους κινδύνους.
Το θετικό δημογραφικό ισοζύγιο μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφή. Παρότι η Ινδία κέρδισε πρόσφατα τον τίτλο της ταχύτερα αναπτυσσόμενης μεγάλης οικονομίας, ουδέποτε επεκτάθηκε επαρκώς προκειμένου να παραγάγει θέσεις εργασίας για όλους. Η χώρα πρέπει να δημιουργεί 9 εκατομμύρια θέσεις εργασίας κάθε χρόνο προκειμένου να διατηρήσει τον αναπτυξιακό της ρυθμό. Η Ινδία απειλείται από την υποαπασχόληση, με τους μισθούς να παραμένουν «παγωμένοι» εδώ και οκτώ χρόνια. Η οικονομική ανάπτυξη χωρίς παράλληλη αύξηση των θέσεων εργασίας καταδικάζει την ινδική κοινωνία σε μόνιμη ανισότητα, ενισχύοντας τις πιθανότητες αναταραχής.
– Μπορεί η Ινδία να προσελκύσει περισσότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας;
– Η Ινδία εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης στον κόσμο, ξεπερνώντας ελάχιστα το 20%.
Το ποσοστό εργαζόμενων γυναικών στην Κίνα είναι διπλάσιο, υψηλότερο από αυτό των ΗΠΑ και του παγκόσμιου μέσου όρου. Πολύ ανησυχητική είναι η υποχώρηση του ποσοστού γυναικών στην αγορά εργασίας στην Ινδία, παρά τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Οικονομολόγοι αποδίδουν το φαινόμενο στις ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές για την εργασία των γυναικών στην Ινδία, που πείθουν τις Ινδές να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους αμέσως μόλις το εισόδημα της οικογένειας το επιτρέψει.
– Μπορεί η Ινδία να χαράξει αυτόνομη πορεία προς την ευμάρεια;
– Το κινεζικό μοντέλο δεν μπορεί να αποτελέσει σωστό πρότυπο για την Ινδία.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Κίνα υιοθέτησε το παράδειγμα άλλων οικονομιών της ανατολικής Ασίας (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ταϊβάν) για να γίνει κυρίαρχη εξαγωγική δύναμη. Η Ινδία αντιμετωπίζει σημαντικά προσκόμματα σε μια τέτοια προσπάθεια, όπως η κρατική αναποτελεσματικότητα, οι ανεπαρκείς υποδομές, οι περιορισμένες δαπάνες στην παιδεία και στην υγεία και η νομοθεσία που περιορίζει τη χρήση γης. Το πρόγραμμα ενίσχυσης της εθνικής βιομηχανίας, που εγκαινίασε πριν από οκτώ χρόνια ο πρόεδρος Μόντι, δεν έχει αποδώσει καρπούς. Ορισμένοι τομείς προσφέρουν όμως σημαντικές ελπίδες, όπως η κατασκευή ημιαγωγών και ο τομέας των διαδικτυακών υπηρεσιών.
Η δημογραφική άνοδος της Ινδίας προκαλεί τον φθόνο πολλών ανεπτυγμένων κρατών με γερασμένο πληθυσμό.
Γιατί το ζήτημα της κινεζικής δημογραφικής κρίσης μάς αφορά όλους
- Της ΝΙΚΟΛ ΧΟΝΓΚ
Παρά την αναστολή της «πολιτικής του ενός παιδιού» και την πρόσφατη εκστρατεία ενίσχυσης της γεννητικότητας, ο κινεζικός πληθυσμός συρρικνώνεται σταθερά, ανοίγοντας τον δρόμο στην Ινδία για το σκήπτρο της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να έχει μεγάλες επιπτώσεις στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της Κίνας.
Εδώ και χρόνια το κινεζικό εργατικό δυναμικό τροφοδότησε την κινεζική οικονομική μηχανή, προσφέροντας φθηνά βιομηχανικά εργατικά χέρια για την κατασκευή των καταναλωτικών προϊόντων της Δύσης.
Μακροπρόθεσμα, όμως, η έλλειψη βιομηχανικών εργατών, εξαιτίας της ανόδου του μορφωτικού επιπέδου και της γήρανσης του πληθυσμού, είναι πιθανό να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των καταναλωτικών προϊόντων εκτός Κίνας, οξύνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, οι οποίες εξαρτώνται από τις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων. Αντιμέτωπες με αύξηση του εργατικού κόστους στην Κίνα, πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει τη μετεγκατάσταση των παραγωγικών τους μονάδων σε χώρες με χαμηλότερα ημερομίσθια, όπως το Βιετνάμ ή το Μεξικό.
Η συρρίκνωση του πληθυσμού σημαίνει επίσης υποχώρηση των καταναλωτικών δαπανών από μέρους των Κινέζων, απειλώντας μεγάλες εταιρείες που εξαρτώνται από την κινεζική αγορά, όπως η Apple και η Nike.
Βραχυπρόθεσμα, η υποχώρηση της γεννητικότητας απειλεί τον τομέα των κατασκευών στην Κίνα, ο οποίος ευθύνεται για ποσοστό 25% του ΑΕΠ της χώρας. Η πληθυσμιακή αύξηση αποτελεί σημαντικό κίνητρο για τη ζήτηση στέγης, ενώ η απόκτηση ιδιόκτητου ακινήτου παραμένει η σημαντικότερη φιλοδοξία για κάθε Κινέζο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας η υποχώρηση των καταναλωτικών δαπανών στην Κίνα κατέστησε τον τομέα των κατασκευών ακόμη πιο σημαντικό για την εθνική οικονομία.
Η κινεζική κυβέρνηση υιοθέτησε πρόσφατα πρόγραμμα διάσωσης του κατασκευαστικού τομέα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από τη στεγαστική κρίση.
Η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού θα υποχρεώσει την κυβέρνηση του Πεκίνου σε πρωτόγνωρες δαπάνες για την εξυπηρέτηση των αναγκών του γερασμένου πληθυσμού. Σε έκθεση του 2019, η κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών προέβλεπε ότι το κύριο συνταξιοδοτικό ταμείο της χώρας θα πτώχευε το 2035 εξαιτίας της συρρίκνωσης του εργαζόμενου πληθυσμού.
Οικονομολόγοι συγκρίνουν την κινεζική δημογραφική κρίση με εκείνη της Ιαπωνίας της δεκαετίας του 1990. Η Κίνα δεν διαθέτει, όμως, υποδομές κοινωνικής προστασίας, όπως αυτές της Ιαπωνίας, οι οποίες προσφέρουν δίχτυ ασφαλείας για τον ηλικιωμένο πληθυσμό. Τα κινεζικά νοικοκυριά ζουν με πολύ μικρότερες αποδοχές, ενώ πολλοί ηλικιωμένοι Κινέζοι εξαρτώνται άμεσα από πενιχρές κρατικές συντάξεις.
Οι Κινέζοι εργαζόμενοι απολαμβάνουν ένα από τα πιο προσβάσιμα συνταξιοδοτικά συστήματα στον κόσμο, με τον μέσο όρο συνταξιοδότησης να βρίσκεται στα 60 έτη, πολύ χαμηλότερο από αυτό μεγάλων βιομηχανικών οικονομιών.
Η υιοθέτηση της πολιτικής του ενός παιδιού τη δεκαετία του 1970 οδήγησε σε επικίνδυνες στρεβλώσεις, με πολλές οικογένειες να προτιμούν τα αγόρια και εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζες να υποχρεώνονται σε αμβλώσεις –ή ακόμη και στην εγκατάλειψη των νεογέννητων κοριτσιών τους– υπό την πίεση του κοινωνικού τους περίγυρου.
Το Πεκίνο ανακοίνωσε το 2013 τη χαλάρωση της πολιτικής αυτής, επιτρέποντας στις οικογένειες να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά. Ειδικοί εκτιμούν, όμως, ότι η αλλαγή έγινε πολύ αργά προκειμένου να αντιστραφεί ο δημογραφικός κατήφορος της χώρας.
Οι κυβερνητικές προσπάθειες για αύξηση της γεννητικότητας με στόχο την επίλυση της δημογραφικής κρίσης, όπως η προσφορά οικονομικών κινήτρων και η ενθάρρυνση τριτέκνων οικογενειών με επιδοτούμενες κατοικίες, απέτυχαν να δώσουν τέλος στην υπογεννητικότητα. Οι μορφωμένες Κινέζες επιλέγουν συνειδητά να μην τεκνοποιούν, εξαιτίας του υψηλού κόστους στέγης και της δυσκολίας να χρηματοδοτήσουν τις συνήθως δαπανηρές σπουδές τους.
Η Κίνα έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής διστακτική στο άνοιγμα των συνόρων της σε μετανάστες προκειμένου να αντιμετωπίσει το δημογραφικό της πρόβλημα. Το Πεκίνο εκδίδει ελάχιστες άδειες εργασίας κάθε χρόνο σε αλλοδαπούς εργαζομένους, οι οποίοι θα μπορούσαν να αναπληρώσουν τα κενά στην αγορά εργασίας.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις αυτές, η Κίνα επιλέγει να αναθέσει τη χαμηλής τεχνολογίας βιομηχανική παραγωγή της σε άλλες ασιατικές χώρες, υιοθετώντας ολοένα και πιο προηγμένα συστήματα βιομηχανικού αυτοματισμού και τεχνητής νοημοσύνης σε μονάδες παραγωγής επί κινεζικού εδάφους.
Η πίεση που δέχεται το συνταξιοδοτικό σύστημα του Πεκίνου μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ύφεση και διεθνή αστάθεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου