Τα πιθανά ή λιγότερο πιθανά σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης μετά την κάλπη της απλής αναλογικής στις 21 Μαΐου ή έπειτα από την αναμενόμενη δεύτερη αναμέτρηση στις 2 Ιουλίου εξετάζονται από τους πολιτικούς αρχηγούς, οι οποίοι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους αφήνουν στην άκρη εκτιμήσεις και αριθμούς, εστιάζοντας στους εκλογικούς στόχους τους: η ΝΔ ζητάει «ισχυρή εντολή» στις 21 Μαΐου και όχι «άσφαιρα μηνύματα διαμαρτυρίας», κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ώστε στη συνέχεια σε περιβάλλον ενισχυμένης αναλογικής να κερδίσει την αυτοδυναμία. Ανατροπή συσχετισμών με πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ και προοδευτική συγκυβέρνηση επιδιώκει η αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ ισχυρό διψήφιο ποσοστό και ρόλο ρυθμιστή από την πρώτη αναμέτρηση διεκδικεί το ΠΑΣΟΚ. ...

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 08-09/04/23

2+1 συνδυασμοί που μπορούν 

να βγάλουν κυβέρνηση

Τα πιθανά ή λιγότερο πιθανά σενάρια για την κάλπη της απλής αναλογικής στις 21 Μαΐου ή για την αναμενόμενη δεύτερη αναμέτρηση στις 2 Ιουλίου

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ


Μια σειρά από αστάθμητους παράγοντες, όπως είναι η συμπεριφορά της σημερινής «γκρίζας ζώνης» ψηφοφόρων την ώρα του εκλογικού παραβάν ή και το ποσοστό των κομμάτων που θα πιάσουν το όριο του 3% για το Κοινοβούλιο, αναγκάζουν τα κομματικά επιτελεία σε στρατηγική προετοιμασία (και σε συνεχείς υπολογισμούς) για το πώς μπορεί να ξημερώσει η επομένη των εκλογών.

Τα πιθανά ή λιγότερο πιθανά σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης μετά την κάλπη της απλής αναλογικής στις 21 Μαΐου ή έπειτα από την αναμενόμενη δεύτερη αναμέτρηση στις 2 Ιουλίου εξετάζονται από τους πολιτικούς αρχηγούς, οι οποίοι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους αφήνουν στην άκρη εκτιμήσεις και αριθμούς, εστιάζοντας στους εκλογικούς στόχους τους: η ΝΔ ζητάει «ισχυρή εντολή» στις 21 Μαΐου και όχι «άσφαιρα μηνύματα διαμαρτυρίας», κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ώστε στη συνέχεια σε περιβάλλον ενισχυμένης αναλογικής να κερδίσει την αυτοδυναμία. Ανατροπή συσχετισμών με πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ και προοδευτική συγκυβέρνηση επιδιώκει η αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ ισχυρό διψήφιο ποσοστό και ρόλο ρυθμιστή από την πρώτη αναμέτρηση διεκδικεί το ΠΑΣΟΚ. 

Στο φόντο αυτών υπάρχουν οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις που αποτυπώνουν - αριθμητικά τουλάχιστον - τις πιθανότητες στο μετεκλογικό τοπίο. 

Σύμφωνα με τρεις πρόσφατες δημοσκοπήσεις (Metron Analysis/Mega, GPO/Star, Pulse/Σκάι) οι εκτιμήσεις για την κατανομή των εδρών κυμαίνονται ως εξής: ΝΔ 105-115 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ 86-97 έδρες, ΠΑΣΟΚ 35-38 έδρες, ΚΚΕ 20-25 έδρες, Ελληνική Λύση 13-17 έδρες, ΜέΡΑ25 12-16 έδρες και εφόσον δεν αποκλειστεί το λεγόμενο κόμμα Κασιδιάρη 13-15 έδρες. 

Για το τελευταίο, η συμπληρωματική ρύθμιση που προβλέπει αλλαγές στη διαδικασία για την ανακήρυξη των κομμάτων από το Α1 τμήμα του Αρείου Πάγου, και τελική κρίση για τη νομιμότητα της συγκρότησης του μορφώματος από την Ολομέλεια του Α' τμήματος, χωρίς να υπεισέρχεται στις ουσιαστικές προϋποθέσεις που έφερε η διάταξη του Φεβρουαρίου, είναι στοιχείο που, σύμφωνα και με τους κυβερνητικούς, φθάνει στα επιτρεπόμενα από το Σύνταγμα όρια.

Σε αυτό το σκηνικό, αναδεικνύονται τρία βασικά σενάρια για τη συγκρότηση κυβέρνησης είτε μέσα από την κάλπη της απλής αναλογικής είτε μέσω της ενισχυμένης που ακολουθεί:

1. Η γαλάζια αυτοδυναμία αφορά τη δεύτερη αναμέτρηση, αφού με απλή αναλογική είναι αδύνατη η επίτευξη του απαιτούμενου ποσοστού 45%-47%. Ο στόχος ωστόσο περνάει καθοριστικά από την πρώτη Κυριακή. Συγκεκριμένα, η ΝΔ θέλει να δει ποσοστό άνω του 34%, με μίνιμουμ σε κάθε περίπτωση το 33%. Μόνο τέτοιες επιδόσεις στην πρώτη κάλπη θα μπορούσαν να τη βάλουν στην τροχιά του 37,5%+ στη δεύτερη Κυριακή, εξού και ο Πρωθυπουργός εντείνει τα μηνύματά του κατά του «αντι-» και της χαλαρής ψήφου στις 21 Μαΐου.

2. Σε ό,τι αφορά συνδυασμούς που θα έδιναν κυβέρνηση, το κυρίαρχο σενάριο είναι η συνεργασία ΝΔ - ΠΑΣΟΚ ακόμα και από τις πρώτες εκλογές. Προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο φαίνεται πως είναι αφενός η Χαριλάου Τρικούπη να πετύχει το μέγιστο των προσδοκιών της, αφετέρου η Πειραιώς να κινηθεί πολύ χαμηλότερα των επιδιώξεών της, πέριξ του 30% δηλαδή. 

Και ταυτόχρονα υπάρχουν προσκόμματα που θα έπρεπε να ξεπεραστούν στη διάρκεια των διερευνητικών - ας πούμε, η θέση του Ανδρουλάκη «όχι Μητσοτάκης, όχι Τσίπρας» στην πρωθυπουργία. Πάντως με σημείο αναφοράς τη δημοσκόπηση της Pulse (30 Μαρτίου - 3 Απριλίου), ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαν δυνητικά να συγκροτήσουν κυβέρνηση, φτάνοντας στις 152 έδρες με εξακομματική Βουλή και με 8,5% τα εκτός Βουλής κόμματα. 

Το σενάριο της συγκυβέρνησης δύο κομμάτων, βέβαια, περνάει από τις πρώτες κάλπες και μέσα από τον λεγόμενο «μεγάλο συνασπισμό», μια συγκυβέρνηση δηλαδή της ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ, την οποία αποκλείουν αμφότεροι. Οπως μετά τις δεύτερες κάλπες και εφόσον οι αριθμοί εδρών το επιτρέπουν, θα μπορούσε να περάσει μέσα από μια συνεργασία της ΝΔ με το κόμμα Βελόπουλου, την οποία από την κυβέρνηση ξορκίζουν.

3. Στο σενάριο της «κυβέρνησης ηττημένων», της λεγόμενης από τη ΝΔ «τερατογένεσης» -, δηλαδή μιας συνεργασίας χωρίς τη ΝΔ αλλά με ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25, οι αριθμοί είναι πιο σκληροί. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο εμφανίζεται πάντως ως οριακά μη επιτεύξιμο (149 έδρες) κατά τη δημοσκόπηση της Pulse, αλλά αδύνατο (140 έδρες) κατά τη Metron Analysis. Αυτό σημαίνει ότι σε συγκυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα, που δημοσκοπικά είναι η ΝΔ, απαιτείται και... τέταρτος στον συνδυασμό.

Το σενάριο «προοδευτικής κυβέρνησης» μετά την πρώτη αναμέτρηση προϋποθέτει ουσιαστικά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταφέρει τον στόχο του για ανατροπή συσχετισμών, βγαίνοντας πρώτο κόμμα και μαζί με τον Νίκο Ανδουλάκη και τον Γιάνη Βαρουφάκη να συγκεντρώσουν άνω του 45%, ώστε να προκύψει η οριακή πλειοψηφία 151+ εδρών.

Είναι σαφές ότι όχι μόνο οι επιδόσεις των κομμάτων αλλά κυρίως οι χειρισμοί που θα επιλέξουν οι πολιτικοί αρχηγοί έναντι των αντιπάλων τους από την επομένη των εκλογών, όταν θα ανοίξουν οι διερευνητικές, τους δεσμεύουν καθοριστικά στα μάτια των πολιτών. Το εκλογικό «παιχνίδι» περιλαμβάνει άλλωστε και το βάρος της ευθύνης για τις εξελίξεις, εξού και η άρνηση συμμαχιών ή αντίθετα η προσέγγιση για συνεργασίες και τα διλήμματα είτε μετά την πρώτη κάλπη είτε στη δεύτερη Κυριακή θα πρέπει να συνοδεύονται από πειστικές εξηγήσεις. Στη ΝΔ θεωρούν εφικτό τον στόχο της αυτοδυναμίας, γνωρίζοντας πάντως ότι η παράταξη θα βρεθεί μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις, εφόσον οι αριθμοί δεν βγουν τελικά ούτε με την ενισχυμένη αναλογική.

Το (ακραίο) σενάριο της τρίτης κάλπης

Προς το παρόν οι κυβερνητικοί, επιμένοντας στο αφήγημα της «σταθερότητας», διαμηνύουν ότι «δεν υπάρχουν πρώτες, δεύτερες, τρίτες κάλπες, υπάρχει μόνο μία κρίσιμη αναμέτρηση, αυτή της 21ης Μαΐου». Με τα λόγια του Μητσοτάκη «μετά την απομάκρυνση από την κάλπη, δεν διορθώνεται κανένα λάθος». Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση μιλάει μόνο για την «πρόθεσή» της να μην κυνηγήσει ατέρμονες αναμετρήσεις. Ομως το έστω ακραίο σενάριο για τρίτη κάλπη φέρνει σε πολιτικούς διαδρόμους εκτιμήσεις για τις πιθανές ημερομηνίες.

Με δεδομένο ότι η δεύτερη αναμέτρηση προορίζεται για τις 2 Ιουλίου, όλες οι διαδικασίες (νέος κύκλος διερευνητικών κ.λπ.) θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 13 Ιουλίου. Ενδεχόμενη τρίτη αναμέτρηση συνεπώς, εφόσον δεν προέκυπταν με κανέναν τρόπο οι 151 βουλευτές, θα είχε ορίζοντα Αυγούστου, πιθανότατα σε μία από τις δύο τελευταίες Κυριακές (20 ή 27/8). Ωστόσο γαλάζια στελέχη προδιαγράφουν ως αδύνατες τις κάλπες στο βαθύ καλοκαίρι, εκτιμώντας ότι σε μια τέτοια προοπτική θα έπρεπε η υπηρεσιακή κυβέρνηση να συνεχίζει μέχρι την αρχή του φθινοπώρου ώστε να στηθούν φθινοπωρινές κάλπες, εντός Σεπτεμβρίου.

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 08-09/04/23

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η μάχη της ατζέντας

Η στρατηγική του Αλέξη Τσίπρα για να αναδείξει τις προγραμματικές προτάσεις του κόμματός του

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΜΑΝΙΑΤΗ


Ο φράκτης του Εβρου, η ασφάλεια στο κέντρο, η πανεπιστημιακή αστυνομία, ο Ποινικός Κώδικας είναι ορισμένες μόνον από τις όψεις μιας ατζέντας που δεν είναι ευνοϊκές για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ενώ συχνά εδώ καταγράφονται και διακυμάνσεις στις απόψεις. Το είδαμε όλη την προηγούμενη εβδομάδα με τον φράκτη και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κυβερνήσει (και δεν τον γκρέμισε επί ημερών του), φάνηκε πως η κυβέρνηση βρήκε ζωτικό χώρο να εξαπολύσει τα βέλη της και να απευθυνθεί με μεγαλύτερη άνεση σε ένα μέρος του δικού της εκλογικού κοινού.

Αν οι εκλογές είναι τα διλήμματα που θα τεθούν, είναι και οι ατζέντες που θα αναδειχθούν. Και αν για τα πρώτα, τον κύριο λόγο έχει παραδοσιακά η κυβέρνηση, η ατζέντα μπορεί να μεταβάλλεται και από τον έτερο πόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το είδαμε επίσης με τις δύο εκδηλώσεις-παρουσιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η πρώτη για την προστασία της κατοικίας και η δεύτερη για τις μεταφορές. Και οι δύο είναι αιχμές μιας στρατηγικής που θέλει ο Αλέξης Τσίπρας να αναδειχθεί και αφορά τις προγραμματικές προτάσεις του κόμματός του.

Το μεγάλο στοίχημα. Εξάλλου όπως λένε οι παροικούντες της συριζαϊκής Ιερουσαλήμ τις ημέρες που απομένουν μέχρι τις κάλπες ένα μεγάλο στοίχημα θα είναι οι απαντήσεις που θέλουν να δοθούν στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής και όχι ο βερμπαλισμός ή μια τοξική αναμέτρηση. Εδώ εξάλλου εντοπίζεται το βασικό αδύναμο σημείο του ΣΥΡΙΖΑ σε φανερές και αθέατες μετρήσεις όλο αυτό το διάστημα. Στο σχέδιο. Και πάντως στο «χρηματιστήριο» της ατζέντας και στην Κουμουνδούρου κάνουν τις δικές τους έρευνες, τζογάρουν στις δικές τους μετοχές, διαμορφώνουν όρους αντεπίθεσης.

Για παράδειγμα μια ανάγνωση που γίνεται είναι πως η κυβέρνηση έχει δεχθεί πλήγμα στο πεδίο της λεγόμενης κυβερνησιμότητας. Το τελευταίο έχει να κάνει και με το πώς διαχειρίστηκε και την ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη η κυβέρνηση, το αίσθημα της ασφάλειας - που σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ αποδομήθηκε με τραγικό τρόπο.

Ευνοϊκό πεδίο θεωρούν οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ το κομμάτι που αφορά τον πληθωρισμό, την ακρίβεια, τα εργασιακά αλλά και θέματα που σχετίζονται με τη νεολαία, τους ανθρώπους και τα θέματα του Πολιτισμού αλλά και τα δικαιώματα. Τα παραπάνω συναρθρώνουν μια δέσμη ζητημάτων που ο ΣΥΡΙΖΑ ανακαλύπτει κι άλλο ζωτικό χώρο. Και πέραν του κλασικού μότο πως «η τσέπη βγάζει κυβερνήσεις», μια έτερη και παράλληλη ανάλυση που γίνεται είναι πως και πιο παράπλευρα πεδία πια έχουν κυρίαρχη θέση στο πώς επηρεάζουν την εκλογική και πολιτική συμπεριφορά του κοινού.

Η δεξιά ατζέντα. Και επίσης οι του ΣΥΡΙΖΑ σκανάροντας τη στρατηγική Μητσοτάκη βλέπουν πως το επόμενο διάστημα θα έχει ασφάλεια - εθνικά θέματα και οικονομικό ρεαλισμό και άρα εκεί θα συσπειρώσουν και τις δικές τους δυνάμεις. «Η κυβέρνηση θα πάει με δεξιά ατζέντα για να μπετονάρει το κοινό της αλλά και θα επιχειρήσει να παίξει τα δικά μας πεδία», λέει παλιό στέλεχος της Κουμουνδούρου ενώ εδώ θέση όπως λέει θα έχουν και ζητήματα που η Αριστερά έχει ως ταμπού όπως η αριστεία, οι επενδύσεις, το Ελληνικό κ.λπ.

Το ερώτημα επίσης που θα μπει θα είναι «σταθερότητα ή χάος», αν και στον ΣΥΡΙΖΑ ταυτίζουν την αστάθεια της χώρας με την πρόθεση Μητσοτάκη για αυτοδυναμία και άρα με την αλληλουχία αναμετρήσεων.

Το «αναποδογύρισμα». Μια ενδιαφέρουσα παράμετρο που σημειώνουν όσοι έχουν γνώση του πολιτικού συριζαϊκού σχεδιασμού είναι το λεγόμενο «αναποδογύρισμα» του κάθε φορά αφηγήματος. Τι εννοεί για παράδειγμα η ΝΔ ως ασφάλεια; «Την εικόνα του καμένου κάδου στην Πατησίων;».

 Για την Κουμουνδούρου - λένε οι γνώστες - είναι κάτι ανάποδο: «Το αίσθημα ασφάλειας αφορά επίσης, στην ικανοποίηση αναγκών από το κοινωνικό κράτος, από τα νοσοκομεία και γενικότερα τον χώρο της Υγείας, από τις υποδομές και από τα τρένα που ταξιδεύουν τα παιδιά μας κι όχι μόνο. Το θέμα της ασφάλειας είναι λοιπόν ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα και ενέχει και την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας», είπε ο τέως πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης στο Mega δίνοντας μια γεύση του πώς προσδιορίζουν την αντιπαράθεση στα πεδία οι του ΣΥΡΙΖΑ. 

Το τελευταίο λένε περνάει και μέσα από μια μάχη για την ιδεολογική ηγεμονία. Αν τα «δευτερεύοντας θέματα, π.χ. των δικαιωμάτων» μπορούν να γίνουν κύρια ή ο ΣΥΡΙΖΑ να ανασυγκροτήσει έναν θεσμικό λόγο που απενοχοποιημένα να μιλάει και για τις σκληρές ατζέντες της επικαιρότητας ισορροπώντας στο παλιό αριστερό DNA του και στη μαζική του απεύθυνση σε ένα πιο κεντρώο κοινό. Ερώτημα που μάλλον θα απαντηθεί στις 21 Μάη.

...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 08/04/23