Aπό την "ΠΤΗΣΗ" (τεύχος Απριλίου 2023)
OI ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ
ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ SSI
Τα -διαβόητα για κάποιους ή δαιμονοποιημένα σύμφωνα με άλλους- SSI (Security of Supply and Information) αναφορικά με την προμήθεια των F-35Α, δηλαδή των παρελκόμενων προγραμμάτων «Ασφάλειας και Εφοδιασμού» για τη δημιουργία υποδομών, υποστήριξη των μαχητικών και ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης για την άντληση έργου από την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ) σε αντιστάθμισμα της σημαντικής αυτής ελληνικής αγοράς, της μεγαλύτερης στην οποία θα έχει προβεί ποτέ η ΠΑ, αναδείχθηκαν σε μείζον θέμα της επικαιρότητας.
ΤΟΥ ΦΑΙΔΩΝΑ Γ. ΚΑΡΑΪΩΣΗΦΙΔΗ
Δυστυχώς όμως, όπως είναι πάντα ο κανόνας σε αυτήν τη χώρα, το ζήτημα έγινε σύντομα αντικείμενο συνθηματολογίας με κραυγές, ανάθεμα, κινδυνολογία, άφθονα fake news και παραπληροφόρηση, σε ση¬μείο που η αναζήτηση της αλήθειας και η διατύπωση της πραγματικότητας δεν είναι καθόλου εύκολη. Παρ' όλα αυτά, θα το προσπαθήσουμε μετά και τις ενημερώ¬σεις που είχαμε στίς ΗΠΑ, στην πρόσφα¬τη επίσκεψη μας στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin στο Fort Worth του Τέξας, δηλαδή στη γραμμή συναρμολόγησης του Lightnig II (όπως επίσης σε εγκαταστάσεις της Sikorsky, θυγατρικής πλέον της LM στη Φλώριδα για τα Black-Hawk και τη Marietta της Τζόρτζια για τα C-130).
Τα αίτια της εξέλιξης αυτής της κατάστασης με τα SSI δεν αφορούν μόνο τη σημασία του θέματος, αλλά (γιατί... να το κρύψωμεν άλλωστε) και τα πολλά και πολυεπίπεδα συμφέροντα που διακυβεύονται για το εάν και -κυρίως- για το πώς τέτοιες προβλέψεις θα ενσωματωθούν μέσα στο πρόγραμμα των F-35Α. Και για να μην κρυβόμαστε επίσης και για κάτι άλλο πίσω από το δάκτυλο μας, τα SSI είναι ουσιαστικά και για κάθε πρακτικό λόγο η μετενσάρκωση των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ), όπως αυτά κατέληξαν, τόσο μετά τις εγχώριες προσπάθειες εξυγίανσης των (τεράστιων) κακοδαιμονιών του παρελθόντος όσο και της συμμόρφωσης με τη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Για το πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή με το θέμα της προμήθειας των F-35Α, έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε πρόσφατη αρθρογραφία μας από αυτές τις σελίδες όσο και τον ιστότοπό μας. Για να συνδέσουμε όμως το θέμα και με την τρέχουσα επικαιρότητα, να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα ζήτησε την αγορά 20 (+20 ως προαίρεση) JSF με την αποστολή αιτήματος-LOR (Letter of Request) τον Ιούνιο του 2022, στο οποίο τότε δεν εί¬χαν συμπεριληφθεί άλλες απαιτήσεις για υποδομές, υποστήριξη ή συστήματα και εξοπλισμό, ώστε το νέο οπλικό σύστημα να ενταχθεί και να αξιοποιηθεί αρχικά από την ΠΑ.
Για το πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή με το θέμα της προμήθειας των F-35Α, έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε πρόσφατη αρθρογραφία μας από αυτές τις σελίδες όσο και τον ιστότοπό μας. Για να συνδέσουμε όμως το θέμα και με την τρέχουσα επικαιρότητα, να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα ζήτησε την αγορά 20 (+20 ως προαίρεση) JSF με την αποστολή αιτήματος-LOR (Letter of Request) τον Ιούνιο του 2022, στο οποίο τότε δεν εί¬χαν συμπεριληφθεί άλλες απαιτήσεις για υποδομές, υποστήριξη ή συστήματα και εξοπλισμό, ώστε το νέο οπλικό σύστημα να ενταχθεί και να αξιοποιηθεί αρχικά από την ΠΑ.
Αυτό όμως δεν ήταν ούτε περίεργο ούτε πρωτοφανές, αφού η LOR αποτελεί απλώς την απαρχή διαβουλεύσεων, στην προκειμένη περίπτωση για τον αρμόδιο φορέα του Πενταγώνου, το JPO(Joint Program Office) του JSF το οποίο διαχειρίζεται το συνολικό πρόγραμμα του F-35 σε όλες τις πτυχές της παραγωγής, των πωλήσεων και της υπηρεσίας του, τόσο για τις αμερικανικές όσο και τις ένοπλες δυνάμεις τρίτων χωρών που υιοθετούν το αμερικανικό μαχητικό. Οι διαπραγματεύσεις αυτές, οι οποίες ξεκίνησαν την επομένη του ελληνικού αιτήματος, αποσαφήνισαν τις σχετικές ανάγκες και οριστικοποίησαν το πλαίσιο του επόμενου ορόσημου, δηλαδή της αμερικανικής απάντησης στην ελληνική LOR μέσω επιστολής προσφοράς και αποδοχής LOA (Letter of Offer and Acceptance).
Η πολύ συγκεκριμένη αυτή πρόταση, όταν αποσταλεί και γίνει αποδεκτή από την Ελλάδα (είτε εν μέρει στις επιλογές που περιέχει συνήθως είτε στο σύνολο της), κάνει το επόμενο και πλέον ουσιαστικό βήμα, δηλαδή την υπογραφή της σχετικής διακρατικής συμφωνίας σε πλαίσιο διαδικασίας FMS (Foreign Military Sales), με την Αμερικανική Αεροπορία στη συνέχεια να αναθέτει τα συμβόλαια στην κατασκευάστρια Lockheed Martin και τις άλλες κύριες αναδόχους, όπως την Pratt & Whitney για τους κινητήρες F135.
Μετά από ένα διάστημα πολλών μηνών των παραπάνω ενδιάμεσων διαπραγματεύσεων και για την οριστικοποίηση του περιεχομένου της LΟΑ, η αμερικανική κυβέρνηση απηύθυνε ερώτημα προς την ελληνική πλευρά να της γνωστοποιήσει επισήμως τη θέση της, εάν σε αυτήν θα συμπεριληφθεί (ή όχι) απαίτηση για προγράμματα SSI/IP (Industrial Participation-Βιομηχανικής Συμμετοχής) που θα μπορούσαν να αφορούν δημιουργία υποδομών, κυβερνοασφάλειας και μεταφοράς τεχνογνωσίας για την υποστήριξη, συντήρηση, παροχή υπηρεσιών ή παραγωγή υλικών σε σχέση με την επιδιωκόμενη προμήθεια. Τα SSI (ως μετάπτωση της περιόδου των αντισταθμιστικών) δεν είναι καινούρια στις συμβάσεις εξοπλιστικών προμηθειών, ειδικά με τη Lockheed Martin, αφού, για παράδειγμα, υπήρχαν στη σύμβαση για τον εκσυγχρονισμό των F-16 ΒΙοck 52+/Αdvanced σε Viper, έχοντας αντικαταστήσει τα ΑΩ των προγραμμάτων Peace Xenia.
Επιστρέφοντας στην προμήθεια των F-35Α και πριν προχωρήσουμε στην ανάλυσή μας να υπογραμμίσουμε ότι τα SSI/ΙΡ δεν αφορούν με κανένα τρόπο το παρελκόμενο «πακέτο» εκπαίδευσης (περιλαμβανομένων των συγκροτημάτων εξομοιωτών), αρχικών ποσοτήτων ανταλλακτικών και υποστήριξης, υποδομών, παρελκόμενου εξοπλισμού, βιβλιογραφίας κ.ά., όπως φυσικά και των όπλων και πυρομαχικών που πλαισιώνουν τέτοιες αγορές. Αυτά περιλαμβάνονται λεπτομερώς ως προβλέψεις στην επικείμενη LΟΑ και δεν σχετίζονται στο ελάχιστο με το όποιο πλαίσιο SSI/ΙΡ συμπεριληφθεί (ή όχι) σε αυτήν. Άρα, τα ελληνικά F-35Α ούτε απλά ούτε χωρίς ανταλλακτικά ούτε με ανεκπαίδευτους χειριστές θα έλθουν, όπως ψευδέστατα γράφηκε σε ένα όργιο παραπληροφόρησης που διακινούσαν κάποιοι (γιατί άραγε;).
Από την άλλη τα SSI/ΙΡ, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να αφορούν δημιουργία υποδομών, πρωτίστως αυτών που θα υποδεχθούν τα νέα αεροπλάνα, όπως η αεροπορική βάση στην οποία θα εδρεύουν, και όσων θα βελτιστοποιήσουν την αξιοποίηση τους. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν πλαίσιο για τη δημιουργία προϋποθέσεων άντλησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων (οικονομικών και βιομηχανικών) που θα μπορούσαν να προέλθουν από το πρόγραμμα των F-35Α μέσω της ΕΑΒΙ.
Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι τα αντισταθμιστικά ωφελήματα και κατά συνέπεια τα SSI δεν είναι άμεσες επιστροφές έναντι της δαπάνης της προμήθειας, αλλά έμμεσες και δυνητικές, όπως επενδύσεις και παροχή έργου για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αν και σε μικρότερα ποσοστά μπορούν να αποτελούν και άμεσες παροχές. Η περίπτωση των SSI του F-35 έχει και πολλές ιδιαιτερότητες έναντι των ΑΩ σε προγράμματα του παρελθόντος που την κάνουν ουσιαστικά διαφορετική, όπως θα δούμε παρακάτω. [Ενα ιδιαίτερα διαφωτιστικό άρθρο για τα ΑΩ («Καθυστέρηση των F-35 με πρόσχημα τα SSI; Είναι αυτά τα "αμαρτωλά" αντισταθμιστικά;») δημοσιεύτηκε στον ιστότοπό μας στις 7 Μαρτίου 2023 και σας προτρέπουμε να το διαβάσετε με προσοχή.]
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες μας (αν και υπάρχουν πτυχές οι οποίες απο-μένουν να επιβεβαιωθούν ή να διευκρινιστούν), η ενσωμάτωση SSI/ΙΡ στη διακρατική συμφωνία LOR. (μέσω της θετικής απάντησης στο ερώτημα που έχει απευθύνει η αμερικανική πλευρά) θα δέσμευε τους δυο κύριους υποκατασκευαστές, Lockheed Martin και Ρratt & Whitney, ως προς το πλαίσιο υλοποίησης τέτοιων προγραμμάτων με εξειδίκευση τους σε μετέπειτα χρόνο και ανάλογα με τις ελληνικές ανάγκες.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που υπήρχε από αμερικανικής πλευράς στο πλαίσιο της διαδικασίας αποσαφήνισης του περιεχομένου της LOR, η Lockheed Martin (LΜ) ανέλαβε να εκπονήσει ένα «πακέτο» SSI/ΙΡ (όπως αναφέρεται αντίστοιχο των ΑΩ των προγραμμάτων Peace Xenia ΙΙ/ΙΙΙ/IV και των SSI των F-16V) επ' ωφελεία του ΥΕΘΑ, της ΠΑ και της ΕΑΒΙ. Το «πακέτο» θα αποτελούσε αντικείμενο μνημονίου αλληλοκατανόησης (ΜΟU) μεταξύ του ΥΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ και της LΜ (που θα υποβοηθούσε επίσης και την Ρratt & Whitney στη διαδικασία) με μια δέσμη προτάσεων που θα στόχευε «τόσο στη δημιουργία υποδομών και υποστήριξης του οπλικού συστήματος για την ΠΑ, όπως και την αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της σε σχέση με την αξιοποίηση του νέου αεροσκάφους, όσο και την προετοιμασία της αμυντικής (και μη) βιομηχανίας για τη διεκδίκηση βιομηχανικού και άλλου έργου στο πρόγραμμα των F-35».
Επισημαίνεται ότι στο πρώτο σκέλος τους οι προτάσεις των SSI θα μπορούσαν να αφορούν ελληνικές εταιρείες για τη δημιουργία υποδομών, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, ενώ στο δεύτερο σκέλος τους δεν αφορούν τη βιομηχανική συμμετοχή αυτή καθ' εαυτήν, που θα πρέπει να διεκδικηθεί μέσα στο παγκόσμιο στερέωμα των προμηθευτών τής παραγωγής και υποστήριξης του JSF, αλλά την προετοιμασία για τον στόχο αυτό. Με άλλα λόγια, για το F-35 δεν μπορεί να γίνει ανάθεση έργου απευθείας, είτε βιομηχανικού υποκατασκευαστικού είτε υποστήριξης, όπως για παράδειγμα γινόταν στο F-16, αλλά μόνο μέσα από το ειδικό διαγωνιστικό πλαίσιο υλοποίησης του σχετικού προγράμματος που θα δούμε παρακάτω.
Μετά από ένα διάστημα πολλών μηνών των παραπάνω ενδιάμεσων διαπραγματεύσεων και για την οριστικοποίηση του περιεχομένου της LΟΑ, η αμερικανική κυβέρνηση απηύθυνε ερώτημα προς την ελληνική πλευρά να της γνωστοποιήσει επισήμως τη θέση της, εάν σε αυτήν θα συμπεριληφθεί (ή όχι) απαίτηση για προγράμματα SSI/IP (Industrial Participation-Βιομηχανικής Συμμετοχής) που θα μπορούσαν να αφορούν δημιουργία υποδομών, κυβερνοασφάλειας και μεταφοράς τεχνογνωσίας για την υποστήριξη, συντήρηση, παροχή υπηρεσιών ή παραγωγή υλικών σε σχέση με την επιδιωκόμενη προμήθεια. Τα SSI (ως μετάπτωση της περιόδου των αντισταθμιστικών) δεν είναι καινούρια στις συμβάσεις εξοπλιστικών προμηθειών, ειδικά με τη Lockheed Martin, αφού, για παράδειγμα, υπήρχαν στη σύμβαση για τον εκσυγχρονισμό των F-16 ΒΙοck 52+/Αdvanced σε Viper, έχοντας αντικαταστήσει τα ΑΩ των προγραμμάτων Peace Xenia.
Επιστρέφοντας στην προμήθεια των F-35Α και πριν προχωρήσουμε στην ανάλυσή μας να υπογραμμίσουμε ότι τα SSI/ΙΡ δεν αφορούν με κανένα τρόπο το παρελκόμενο «πακέτο» εκπαίδευσης (περιλαμβανομένων των συγκροτημάτων εξομοιωτών), αρχικών ποσοτήτων ανταλλακτικών και υποστήριξης, υποδομών, παρελκόμενου εξοπλισμού, βιβλιογραφίας κ.ά., όπως φυσικά και των όπλων και πυρομαχικών που πλαισιώνουν τέτοιες αγορές. Αυτά περιλαμβάνονται λεπτομερώς ως προβλέψεις στην επικείμενη LΟΑ και δεν σχετίζονται στο ελάχιστο με το όποιο πλαίσιο SSI/ΙΡ συμπεριληφθεί (ή όχι) σε αυτήν. Άρα, τα ελληνικά F-35Α ούτε απλά ούτε χωρίς ανταλλακτικά ούτε με ανεκπαίδευτους χειριστές θα έλθουν, όπως ψευδέστατα γράφηκε σε ένα όργιο παραπληροφόρησης που διακινούσαν κάποιοι (γιατί άραγε;).
Από την άλλη τα SSI/ΙΡ, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να αφορούν δημιουργία υποδομών, πρωτίστως αυτών που θα υποδεχθούν τα νέα αεροπλάνα, όπως η αεροπορική βάση στην οποία θα εδρεύουν, και όσων θα βελτιστοποιήσουν την αξιοποίηση τους. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν πλαίσιο για τη δημιουργία προϋποθέσεων άντλησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων (οικονομικών και βιομηχανικών) που θα μπορούσαν να προέλθουν από το πρόγραμμα των F-35Α μέσω της ΕΑΒΙ.
Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι τα αντισταθμιστικά ωφελήματα και κατά συνέπεια τα SSI δεν είναι άμεσες επιστροφές έναντι της δαπάνης της προμήθειας, αλλά έμμεσες και δυνητικές, όπως επενδύσεις και παροχή έργου για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αν και σε μικρότερα ποσοστά μπορούν να αποτελούν και άμεσες παροχές. Η περίπτωση των SSI του F-35 έχει και πολλές ιδιαιτερότητες έναντι των ΑΩ σε προγράμματα του παρελθόντος που την κάνουν ουσιαστικά διαφορετική, όπως θα δούμε παρακάτω. [Ενα ιδιαίτερα διαφωτιστικό άρθρο για τα ΑΩ («Καθυστέρηση των F-35 με πρόσχημα τα SSI; Είναι αυτά τα "αμαρτωλά" αντισταθμιστικά;») δημοσιεύτηκε στον ιστότοπό μας στις 7 Μαρτίου 2023 και σας προτρέπουμε να το διαβάσετε με προσοχή.]
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες μας (αν και υπάρχουν πτυχές οι οποίες απο-μένουν να επιβεβαιωθούν ή να διευκρινιστούν), η ενσωμάτωση SSI/ΙΡ στη διακρατική συμφωνία LOR. (μέσω της θετικής απάντησης στο ερώτημα που έχει απευθύνει η αμερικανική πλευρά) θα δέσμευε τους δυο κύριους υποκατασκευαστές, Lockheed Martin και Ρratt & Whitney, ως προς το πλαίσιο υλοποίησης τέτοιων προγραμμάτων με εξειδίκευση τους σε μετέπειτα χρόνο και ανάλογα με τις ελληνικές ανάγκες.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που υπήρχε από αμερικανικής πλευράς στο πλαίσιο της διαδικασίας αποσαφήνισης του περιεχομένου της LOR, η Lockheed Martin (LΜ) ανέλαβε να εκπονήσει ένα «πακέτο» SSI/ΙΡ (όπως αναφέρεται αντίστοιχο των ΑΩ των προγραμμάτων Peace Xenia ΙΙ/ΙΙΙ/IV και των SSI των F-16V) επ' ωφελεία του ΥΕΘΑ, της ΠΑ και της ΕΑΒΙ. Το «πακέτο» θα αποτελούσε αντικείμενο μνημονίου αλληλοκατανόησης (ΜΟU) μεταξύ του ΥΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ και της LΜ (που θα υποβοηθούσε επίσης και την Ρratt & Whitney στη διαδικασία) με μια δέσμη προτάσεων που θα στόχευε «τόσο στη δημιουργία υποδομών και υποστήριξης του οπλικού συστήματος για την ΠΑ, όπως και την αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της σε σχέση με την αξιοποίηση του νέου αεροσκάφους, όσο και την προετοιμασία της αμυντικής (και μη) βιομηχανίας για τη διεκδίκηση βιομηχανικού και άλλου έργου στο πρόγραμμα των F-35».
Επισημαίνεται ότι στο πρώτο σκέλος τους οι προτάσεις των SSI θα μπορούσαν να αφορούν ελληνικές εταιρείες για τη δημιουργία υποδομών, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, ενώ στο δεύτερο σκέλος τους δεν αφορούν τη βιομηχανική συμμετοχή αυτή καθ' εαυτήν, που θα πρέπει να διεκδικηθεί μέσα στο παγκόσμιο στερέωμα των προμηθευτών τής παραγωγής και υποστήριξης του JSF, αλλά την προετοιμασία για τον στόχο αυτό. Με άλλα λόγια, για το F-35 δεν μπορεί να γίνει ανάθεση έργου απευθείας, είτε βιομηχανικού υποκατασκευαστικού είτε υποστήριξης, όπως για παράδειγμα γινόταν στο F-16, αλλά μόνο μέσα από το ειδικό διαγωνιστικό πλαίσιο υλοποίησης του σχετικού προγράμματος που θα δούμε παρακάτω.
Διαδικαστικά, η LΜ θα υπέβαλε το «πακέτο» της με τΐς λεπτομέρειες των επιμέρους προτάσεων-SOW (Statement of Work), περιλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος και κόστους, το οποίο θα αποτελούσε τη βάση του προς υπογραφή ΜΟU μετά από διαβουλεύσεις των δύο μερών: LΜ και ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ. Το συνυποσχετικό αυτό με τη συμφωνία του «πακέτου» SSI επί της αρχής ως δέσμευση της Lockheed Martin (και κατ' επέκταση της Ρratt & Whitney) θα εντασσόταν στο περιεχόμενο της LΟΑ, ώστε αυτή να οριστικοποιηθεί και να αποσταλεί στην Ελλάδα για υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας.
Παράλληλα, μικτή επιτροπή LΜ και ΓΔΑΕΕ θα επεξεργάζονταν περαιτέρω το «πακέτο» των προτάσεων που θα είχε συμφωνηθεί στο ΜΟU με στόχο την οριστικοποίηση τους και τη σύνταξη κειμένου συμφωνίας των δύο μερών (με την ομάδα της Lockheed Martin να εκπροσωπεί και την Pratt & Whitney). Το προσχέδιο της συμφωνίας μετά τη διαδικασία έγκρισης στην Ελλάδα θα υπογραφόταν σε χρόνο -κατ' εκτίμηση- 12-18 μηνών από την υπο¬γραφή της LΟΑ.
Για όσους αναρωτιούνται γιατί τα SSI δεν ενσωματώνονται στις διακρατικές συμφωνίες που υπογράφουν οι ΗΠΑ, ο λόγος είναι ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει κάτι τέτοιο και απαιτεί να υπάρχει ξεχωριστή σύμβαση αναδόχου και ξένης αντισυμβαλλόμενης κυβέρνησης που να αφορά μόνον στα ΑΩ, ώστε να μην απορρέουν ευθύνες για το αμερικανικό δημόσιο. Η αναφορά της ύπαρξης SSI μέσα στη LOΑ,όπως προαναφέρθηκε, είναι δεσμευτική μόνο ως πλαίσιο και όχι ως περιεχόμενο (που συμφωνείται και υλοποιείται εκτός αυτής). Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το «πακέτο» SSI που κατέθεσε η LΜ αφορούσε σε δέσμη δώδεκα προτάσεων για το σκέλος της Πολεμικής Αεροπορίας και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, από τις οποίες οι μισές σχετίζονταν με την ΕΑΒ και άλλες τρεις με την ΕΑΒΙ.
Οι έξι προτάσεις, άμεσα σχετιζόμενες με την ΠΑ, περιελάμβαναν:
■ Υλοποίηση ολοκληρωμένων υποδομών στην αεροπορική βάση που θα επιλεγεί για να επιχειρούν τα μαχητικά και παράδοση τους σε πλήρως λειτουργικό και πιστοποιημένο καθεστώς ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη των αυστηρών προδιαγραφών που επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση.
■ Δημιουργία κέντρου αριστείας για τη διαχείριση και την ασφάλεια του κυβερνοχώρου για εθνικά δίκτυα πληροφοριών και δεδομένων.
■ Υλοποίηση τεχνολογιών και υποδομών για τη βελτίωση του διαμοιρασμού δεδομένων μεταξύ επιτελείων και σχηματισμών ( Cross Domain-All Domain Operations) για αύξηση της επίγνωσης της κατάστασης σε θέατρο επιχειρήσεων (Battle Awareness) προς επίτευξη στρα¬τηγικών, επιχειρησιακών και τακτικών στόχων, στο πλαίσιο διαλειτουργικότητας τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε διε-ξαγωγή συνδυασμένων επιχειρήσεων με άλλα συμμαχικά κράτη.
■ Αναβάθμιση του κέντρου συντονισμού διεξαγωγής επιχειρήσεων της ΠΑ.
■ Δημιουργία προϋποθέσεων και υποδο¬μών για την υποστήριξη των F-35.
■ Εκπόνηση πλαισίου εκσυγχρονισμού των μαχητικών F-16 ΒΙοck 30. Η πρόταση αυτή, που δημιούργησε έκπληξη, δεν είναι φυσικά συμβατή με την απαίτηση τα SSI να σχετίζονται άμεσα με το πρόγραμμα το οποίο αφορούν (δηλαδή τα F-35) και φαίνεται ότι αναφέρεται σε υποστήριξη δυνητικού προγράμματος για την αναβάθμιση των αεροσκαφών τής 330Μ, περιλαμβανομένης της δημιουργίας πρωτοτύπων.
Οι έξι προτάσεις, έμμεσα σχετιζόμενες με την ΠΑ, μέσω ΕΑΒ περιελάμβαναν:
■ Βελτίωση, συμπλήρωση ή/και δημιουργία υποδομών ΙΤ και κυβερνοασφάλειας
■ Δημιουργία υποδομών συνεργείου συντήρησης/υποστήριξης παρελκομένων κινητήρα F135 (Accssories shop)
■ Δημιουργία υποδομών συνεργείου συντήρησης/υποστήριξης απαρτίων κινητήρα F135 (Cleaning & Plating Shop)
■ Κατασκευή δοκιμαστηρίου συντήρησης για το F-35
■ Βελτίωση υποδομών κατασκευής μεταλλικών απαρτίων
■ Βελτίωση υποδομών κατασκευής απαρτίων εκ συνθέτων υλικών
Οι προτάσεις που αφορούσαν την ΕΑΒΙ περιελάμβαναν:-
■ Βελτίωση των ικανοτήτων κατασκευής και συναρμολόγησης απαρτίων μέσω μεταφοράς τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση έργου στην κατασκευή μερών και συστημάτων/υποσυστημάτων του αεροσκάφους ή και την ανάπτυξη δυνατοτήτων υποστήριξης/συντήρησης επιλεγμένων συστημάτων/υποσυστημάτων των αεροσκαφών και του συναφούς εξοπλισμού (π.χ. εξομοιωτών, υποδομών cyber κ.ά.).
■ Δυνατότητες συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην εφοδιαστική αλυσίδα των προμηθευτών της LΜ για άλλα αμυντικά συστήματα και επέκταση της βιομηχανικής συνεργασίας για τη δημιουργία και διατήρηση αριθμού προμηθευτών χαμηλότερης βαθμίδας (ανα¬δόχων Tier 2 & 3).
Υπογραμμίζεται για άλλη μια φορά -προς αποφυγή... παρεξηγήσεων- ότι τίποτε από τα παραπάνω δεν αφορούσε δωρεάν παροχή, αλλά αντικείμενα προς υλοποίη-ση που είχαν κοστολογηθεί περίπου στα $500 εκατ. ($600-$800 εκατ. σύμφω¬να με άλλες πηγές). Ποιό θα ήταν λοιπόν το όφελος από τα περίπου μισού δισεκα-τομμυρίου δολαρίων SSI σε ενδεικτικές τιμές-ROM (Rough Order of Magnitude): Χωρίς να αναλωθούμε σε λεπτομέρειες άνευ ουσίας που μπορούν να αποπροσα-νατολίσουν, τα SSI που αφορούσαν άμεσα την ΠΑ ή τις ΕΔ θα επέστρεφαν ένα μέ¬ρος του κόστους τους μέσω ανάθεσης έργου σε ελληνικές εταιρείες ως επιμέρους αναδόχους, ενώ το ίδιο θα συνέβαινε και για τα SSI της ΕΑΒ. Σε ό,τι αφορά στα SSI της ΕΑΒΙ, τονίζουμε και πάλι ότι θα επρόκειτο για πληρωμένες «επενδύσεις», οι οποίες θα προσέθεταν στις δυνατότητες και ικανότητες της, ώστε να μπορεί να προσελκύει βιομηχανικό ή άλλο έργο, που όμως δεν θα είναι με κανένα τρόπο εγγυημένο και θα πρέπει να διεκδικήσει μέσα από πολύ σκληρό ανταγωνισμό.
Οι έξι προτάσεις, άμεσα σχετιζόμενες με την ΠΑ, περιελάμβαναν:
■ Υλοποίηση ολοκληρωμένων υποδομών στην αεροπορική βάση που θα επιλεγεί για να επιχειρούν τα μαχητικά και παράδοση τους σε πλήρως λειτουργικό και πιστοποιημένο καθεστώς ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη των αυστηρών προδιαγραφών που επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση.
■ Δημιουργία κέντρου αριστείας για τη διαχείριση και την ασφάλεια του κυβερνοχώρου για εθνικά δίκτυα πληροφοριών και δεδομένων.
■ Υλοποίηση τεχνολογιών και υποδομών για τη βελτίωση του διαμοιρασμού δεδομένων μεταξύ επιτελείων και σχηματισμών ( Cross Domain-All Domain Operations) για αύξηση της επίγνωσης της κατάστασης σε θέατρο επιχειρήσεων (Battle Awareness) προς επίτευξη στρα¬τηγικών, επιχειρησιακών και τακτικών στόχων, στο πλαίσιο διαλειτουργικότητας τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε διε-ξαγωγή συνδυασμένων επιχειρήσεων με άλλα συμμαχικά κράτη.
■ Αναβάθμιση του κέντρου συντονισμού διεξαγωγής επιχειρήσεων της ΠΑ.
■ Δημιουργία προϋποθέσεων και υποδο¬μών για την υποστήριξη των F-35.
■ Εκπόνηση πλαισίου εκσυγχρονισμού των μαχητικών F-16 ΒΙοck 30. Η πρόταση αυτή, που δημιούργησε έκπληξη, δεν είναι φυσικά συμβατή με την απαίτηση τα SSI να σχετίζονται άμεσα με το πρόγραμμα το οποίο αφορούν (δηλαδή τα F-35) και φαίνεται ότι αναφέρεται σε υποστήριξη δυνητικού προγράμματος για την αναβάθμιση των αεροσκαφών τής 330Μ, περιλαμβανομένης της δημιουργίας πρωτοτύπων.
Οι έξι προτάσεις, έμμεσα σχετιζόμενες με την ΠΑ, μέσω ΕΑΒ περιελάμβαναν:
■ Βελτίωση, συμπλήρωση ή/και δημιουργία υποδομών ΙΤ και κυβερνοασφάλειας
■ Δημιουργία υποδομών συνεργείου συντήρησης/υποστήριξης παρελκομένων κινητήρα F135 (Accssories shop)
■ Δημιουργία υποδομών συνεργείου συντήρησης/υποστήριξης απαρτίων κινητήρα F135 (Cleaning & Plating Shop)
■ Κατασκευή δοκιμαστηρίου συντήρησης για το F-35
■ Βελτίωση υποδομών κατασκευής μεταλλικών απαρτίων
■ Βελτίωση υποδομών κατασκευής απαρτίων εκ συνθέτων υλικών
Οι προτάσεις που αφορούσαν την ΕΑΒΙ περιελάμβαναν:-
■ Βελτίωση των ικανοτήτων κατασκευής και συναρμολόγησης απαρτίων μέσω μεταφοράς τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση έργου στην κατασκευή μερών και συστημάτων/υποσυστημάτων του αεροσκάφους ή και την ανάπτυξη δυνατοτήτων υποστήριξης/συντήρησης επιλεγμένων συστημάτων/υποσυστημάτων των αεροσκαφών και του συναφούς εξοπλισμού (π.χ. εξομοιωτών, υποδομών cyber κ.ά.).
■ Δυνατότητες συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην εφοδιαστική αλυσίδα των προμηθευτών της LΜ για άλλα αμυντικά συστήματα και επέκταση της βιομηχανικής συνεργασίας για τη δημιουργία και διατήρηση αριθμού προμηθευτών χαμηλότερης βαθμίδας (ανα¬δόχων Tier 2 & 3).
Υπογραμμίζεται για άλλη μια φορά -προς αποφυγή... παρεξηγήσεων- ότι τίποτε από τα παραπάνω δεν αφορούσε δωρεάν παροχή, αλλά αντικείμενα προς υλοποίη-ση που είχαν κοστολογηθεί περίπου στα $500 εκατ. ($600-$800 εκατ. σύμφω¬να με άλλες πηγές). Ποιό θα ήταν λοιπόν το όφελος από τα περίπου μισού δισεκα-τομμυρίου δολαρίων SSI σε ενδεικτικές τιμές-ROM (Rough Order of Magnitude): Χωρίς να αναλωθούμε σε λεπτομέρειες άνευ ουσίας που μπορούν να αποπροσα-νατολίσουν, τα SSI που αφορούσαν άμεσα την ΠΑ ή τις ΕΔ θα επέστρεφαν ένα μέ¬ρος του κόστους τους μέσω ανάθεσης έργου σε ελληνικές εταιρείες ως επιμέρους αναδόχους, ενώ το ίδιο θα συνέβαινε και για τα SSI της ΕΑΒ. Σε ό,τι αφορά στα SSI της ΕΑΒΙ, τονίζουμε και πάλι ότι θα επρόκειτο για πληρωμένες «επενδύσεις», οι οποίες θα προσέθεταν στις δυνατότητες και ικανότητες της, ώστε να μπορεί να προσελκύει βιομηχανικό ή άλλο έργο, που όμως δεν θα είναι με κανένα τρόπο εγγυημένο και θα πρέπει να διεκδικήσει μέσα από πολύ σκληρό ανταγωνισμό.
Περιθώρια βιομηχανικής συμμετοχής
Όπως έχουμε αναφέρει σε πλειάδα παλαιότερων αναφορών μας το πρόγραμμα του JSF αποτέλεσε σχεδόν μοναδική πρωτοτυπία στα χρονικά των αμερικανικών εξοπλισμών καθώς, για να περιοριστεί το κόστος (αλλά και για να περιχαρακωθεί ένας αριθμός δυνητικών πελατών εξ' αρχής), οι ΗΠΑ προσκάλεσαν στα τέλη της δεκαετίας του 90, στη φάση ανάπτυξης και επίδειξης συστήματος – SDD ( System Development and Demonstration) δυνητικούς εταίρους με δυνατότητα διαφόρων επίπεδων πιθανής συνεργασίας (αναλόγως των τεχνολογικών ικανοτήτων τους), που είχαν διαφορετική απαίτηση οικονομικής συνεισφοράς.
Από τις σχετικές διαπραγματεύσεις προέκυψε ο ένας προβλεπόμενος εταίρος επιπέδου 1 (Ηνωμένο Βασίλειο), δυο επιπέδου 2 (Ιταλία και Ολλανδία, ενώ δεν επιλέχθηκε η Τουρκία που έγινε τελικά εταίρος επιπέδου 3) και στο τρίτο επίπεδο, εκτός της Άγκυρας προστέθηκε ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νορβηγία και η Δανία. Δυο ακόμη χώρες, το Ισραήλ και η Σιγκαπούρη απέκτησαν καθεστώς δομών συνεργείου συντήρησης/υποστήριξπς απαρτίων Αυστραλία, η Νορβηγία και η Δανία. Δυο ακόμη χώρες, το Ισραήλ και η Σιγκαπούρη απέκτησαν καθεστώς SCO (Security Cooperative Participant), που είχε όμως περισσότερο να κάνει με τη διασφάλιση αποδέσμευσης του F-35 για πώληση, αν και αμφότερες είχαν στη συνέχεια και βιομηχανική συμ-μετοχή.
Όπως η συμμετοχή στο πρόγραμμα JSF μιάς χώρας ως εταίρου δεν υποχρέωνε και την αγορά του αεροσκάφους (αν και όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια όλοι οι εταίροι αγόρασαν F-35), έτσι και η βιομηχανική συμμετοχή δεν εξασφάλιζε «δια βίου» συγκεκριμένο μερίδιο έργου. Οι εταίροι όμως του προγράμματος με την ένταξή τους σε αυτό εξασφάλιζαν τεχνογνωσία, δυνατότητες και δεξιότητες, τις οποίες αύξαναν με σταδιακές επενδύσεις σε όλο αυτό το μεσοδιάστημα, αποκτώντας έτσι σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων χωρών που ακολούθησαν ως πελάτες FMS. Οι τελευταίοι δεν αποκλείονται από τη διεκδίκηση βιομηχανικού έργου στο συνολικό κύκλο εργασιών του προγράμματος JSF, αλλά εφόσον η επιλογή γίνεται στη βάση της «best value» («βέλτιστη αξία») θα πρέπει να το παράσχουν από μειονεκτική θέση, λόγω της «προπορείας» και της εμπειρίας που έχουν χώρες-εταίροι. Το μείζον πρόβλημα είναι οι πολύ υψηλές επενδύσεις που απαιτούνται για να εξαλειφθεί ή να μειωθεί αυτό το μειονέκτημα και οι οποίες αποτελούν τον σκόπελο δυνητικής βιομηχανικής συμμετοχής.
Τι μέλλει γενέσθαι
Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική απάντηση στην ενσωμάτωση SSI στην LOΑ ήταν αρνητική. Υπό αυτό το πρίσμα στη διακρατική συμφωνία που θα υπογραφεί, ύψους $3,2 δις, δεν περιλαμβάνεται το «πακέτο» SSI που προτάθηκε, αλλά υπάρχει ποσό περίπου $200 εκατ. για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, στο πρότυπο που είχε συμπεριληφθεί σε αυτά.
Αναφέρεται ότι το έργο αυτό, που θα αφορά κυρίως την αεροπορική βάση από την οποία θα επιχειρούν τα F-35, θα υλοποιηθεί ως FMS, το πιθανότερο με ανάθεση του από τη USAF στη Lockheed Martin και με τη συμβολή Ελλήνων αναδόχων. Έτσι αποσοβείται ο όποιος κίνδυνος οι υποδομές αυτές να μην είναι έτοιμες εγκαίρως και με τις προδιαγραφές που απαιτεί η αμερικανική κυβέρνηση. Αναφέρεται επίσης ότι το ίδιο ισχύει και για μέρος των προτάσεων των SSI που αφορούσαν την ΕΑΒ.
Όπως η συμμετοχή στο πρόγραμμα JSF μιάς χώρας ως εταίρου δεν υποχρέωνε και την αγορά του αεροσκάφους (αν και όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια όλοι οι εταίροι αγόρασαν F-35), έτσι και η βιομηχανική συμμετοχή δεν εξασφάλιζε «δια βίου» συγκεκριμένο μερίδιο έργου. Οι εταίροι όμως του προγράμματος με την ένταξή τους σε αυτό εξασφάλιζαν τεχνογνωσία, δυνατότητες και δεξιότητες, τις οποίες αύξαναν με σταδιακές επενδύσεις σε όλο αυτό το μεσοδιάστημα, αποκτώντας έτσι σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων χωρών που ακολούθησαν ως πελάτες FMS. Οι τελευταίοι δεν αποκλείονται από τη διεκδίκηση βιομηχανικού έργου στο συνολικό κύκλο εργασιών του προγράμματος JSF, αλλά εφόσον η επιλογή γίνεται στη βάση της «best value» («βέλτιστη αξία») θα πρέπει να το παράσχουν από μειονεκτική θέση, λόγω της «προπορείας» και της εμπειρίας που έχουν χώρες-εταίροι. Το μείζον πρόβλημα είναι οι πολύ υψηλές επενδύσεις που απαιτούνται για να εξαλειφθεί ή να μειωθεί αυτό το μειονέκτημα και οι οποίες αποτελούν τον σκόπελο δυνητικής βιομηχανικής συμμετοχής.
Τι μέλλει γενέσθαι
Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική απάντηση στην ενσωμάτωση SSI στην LOΑ ήταν αρνητική. Υπό αυτό το πρίσμα στη διακρατική συμφωνία που θα υπογραφεί, ύψους $3,2 δις, δεν περιλαμβάνεται το «πακέτο» SSI που προτάθηκε, αλλά υπάρχει ποσό περίπου $200 εκατ. για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, στο πρότυπο που είχε συμπεριληφθεί σε αυτά.
Αναφέρεται ότι το έργο αυτό, που θα αφορά κυρίως την αεροπορική βάση από την οποία θα επιχειρούν τα F-35, θα υλοποιηθεί ως FMS, το πιθανότερο με ανάθεση του από τη USAF στη Lockheed Martin και με τη συμβολή Ελλήνων αναδόχων. Έτσι αποσοβείται ο όποιος κίνδυνος οι υποδομές αυτές να μην είναι έτοιμες εγκαίρως και με τις προδιαγραφές που απαιτεί η αμερικανική κυβέρνηση. Αναφέρεται επίσης ότι το ίδιο ισχύει και για μέρος των προτάσεων των SSI που αφορούσαν την ΕΑΒ.
Η πρόταση αναφορικά με τα F-16 ΒΙοck 30, (που τονίζεται ότι αφορούσε μόνο υποστήριξη στο πλαίσιο εκπόνησης του προγράμματος και όχι στην υλοποίηση κάποιου προγράμματος), δεν υποστήριζε την προμήθεια των F-35 άμεσα και αρκετοί το χαρακτηρίζουν «πυροτέχνημα» ώστε να... γεμίσει το «καλάθι» των SSI. Εάν ένα τέτοιο πρόγραμμα ενδιέφερε την ΠΑ και υπήρχαν διαθέσιμα κονδύλια, θα μπορούσε να είχε ήδη υπάρξει διαπραγμάτευση για ξεχωριστή συμφωνία. Στο θέμα της ΕΑΒΙ, κατ' αρχάς είναι ανακριβές αυτό που διακινήθηκε μετ' επιτάσεως ότι «η μη ένταξη προγραμμάτων SSI/ΙΡ στη LΟΑ και κατά συνέπεια στη διακρατική συμφωνία απεμπολεί την ευκαιρία από την Ελλάδα να λάβει ανταποδοτικά οφέλη από την προμήθεια των F-35».
Η δυνατότητα αυτή εξακολουθεί να υφίσταται οποιαδήποτε στιγμή, όπως λένε οι πληροφορίες μας και μας επιβεβαίωσε και ο αντιπρόεδρος της LM κατά την επίσκεψη μας στο Τέξας. Για να την εκμεταλλευτούμε όμως ως χώρα, θα πρέπει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία, που δυστυχώς υπολείπεται σχεδόν σε όλους τους τομείς, να αποκτήσει ανταγωνιστικότητα ώστε να συμμετάσχει στη διεκδίκηση βιομηχανικού και άλλου έργου στο στερέωμα του προγράμματος JSF. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να βρεθεί άμεσα ένα πλαίσιο υποστήριξης αυτής της προσπάθειας με χρηματοδότηση σε ρεαλιστική βάση κόστους-απόδοσης. ■
Η δυνατότητα αυτή εξακολουθεί να υφίσταται οποιαδήποτε στιγμή, όπως λένε οι πληροφορίες μας και μας επιβεβαίωσε και ο αντιπρόεδρος της LM κατά την επίσκεψη μας στο Τέξας. Για να την εκμεταλλευτούμε όμως ως χώρα, θα πρέπει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία, που δυστυχώς υπολείπεται σχεδόν σε όλους τους τομείς, να αποκτήσει ανταγωνιστικότητα ώστε να συμμετάσχει στη διεκδίκηση βιομηχανικού και άλλου έργου στο στερέωμα του προγράμματος JSF. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να βρεθεί άμεσα ένα πλαίσιο υποστήριξης αυτής της προσπάθειας με χρηματοδότηση σε ρεαλιστική βάση κόστους-απόδοσης. ■
https://sermichiotis.blogspot.com/2023/03/ssisop-20-f-35-800-ssisop-priori.html
Σχετικώς με τα SSI εις την προμήθεια των αεροσκαφών "F-35" από τις ΗΠΑ, είχα την ευκαιρία να αναφερθώ με το συνημμένο σύνδεσμο προγενέστερης ανάρτησής μου, σημειώνοντας τότε τα "συν και πλήν" του συγκεκριμένου θέματος, που προβάλλουν μεν ως μακρόπνοες προοπτικές γιά την εγχώρια αμυντική και ευρύτερη βιομηχανία, αλλά που απαιτούν μία ελάχιστη βάση βιομηχανικής υποδομής, ικανής να απορροφήσει τα παρεχόμενα ωφέλη/περαιτέρω δυνατότητες, βεβαίως επί τη βάσει της σχέσεως κόστους/αποτελεσματικότητος. Συνεπώς, αντί των εύκολων καταγγελιών, όπως τις είδαμε πλησίστιες από sites που απηχούν την αντιπολίτευση και κυρίως το ΣΥΡΙΖΑ, γιά λόγους εντυπωσιασμού,ακόμη και σκανδαλοθηρίας, θα έπρεπε να πρυτανεύσουν η περίσκεψη και η πλήρης/ολόπλευρη μελέτη της κρατούσης καταστάσεως, ώστε το θέμα να προσεγγισθεί από θετική σκοπιά, αλλά και με ρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων,γιά το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα γιά την Ελλάδα. Φρονώ ότι το παρατιθέμενο αναλυτικό σημείωμα, που υπογράφει ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης συνιστά πολύτιμη συμβολή σε μία τέτοια κατεύθυνση και συνεπώς θα πρέπει να αξιοποιηθεί καταλλήλως από τους πάντες. Προσωπικώς, με έκανε απείρως σοφότερο και τον ευχαριστώ, με όσα εξέθεσε, σε γλώσσα τεχνοκρατική μεν, αλλά σαφή, απτή και συγκροτημένη. Σεραφείμ Χ. Μηχιώτης
Οράτε ακόμη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου