"...Η κυβέρνηση έριξε στη μάχη κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού και το –μέχρι σήμερα– πιο βαρύ όπλο της. Η καθολική απαγόρευση εξόδου από το σπίτι, με εξαίρεση την κάλυψη βασικών αναγκών και μόνον κατόπιν ενημέρωσης στις Αρχές, αποτελεί το πιο ισχυρό αποτρεπτικό μέσο που μπορούσε να ανακοινώσει ώστε να υπάρξει μείωση της εξάπλωσης του ιού. Τα μέτρα, όπως ανακοίνωσε κατά την επίσημη ενημέρωση ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ν. Χαρδαλιάς, τέθηκαν σε εφαρμογή έως τις 6 Απριλίου. Τίποτα όμως δεν μπορεί να αποκλείσει, το αντίθετο μάλιστα, πως δεν θα υπάρξει χρονική επέκταση των μέτρων τουλάχιστον μέχρι τέλος Απριλίου. Η μάχη που δίνει αυτή τη στιγμή ολόκληρο το επιτελείο της κυβέρνησης είναι κυριολεκτικά μέρα με τη μέρα. Χθες(προχθες) ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για το επόμενο διάστημα και πάντως μέχρι τέλος Απριλίου να ελέγξουμε την εξάπλωση». Η αναφορά του στο τέλος Απριλίου είναι αποκαλυπτική των προθέσεων για το πότε θα περιμένουμε μια κάμψη του ιού και ακολούθως σταδιακή χαλάρωση των μέτρων, κάτι που φωτογραφίζει και το γεγονός πως τα έκτακτα μέτρα οικονομικής ενίσχυσης προβλέπονται έως τις 30 Απριλίου. Ο κ. Γεραπετρίτης άλλωστε και σε άλλο σημείο της συνέντευξής του είπε πως «προχωράμε μέρα μέρα ανταποκρινόμενοι στα στοιχεία της κάθε ημέρας» προσθέτοντας πως «υπάρχουν πρωτόκολλα που αντιστοιχούν στην έκταση των κρουσμάτων». Συνεπώς, ο υπουργός αποκάλυψε εμμέσως πλην σαφώς πως τα μέτρα θα παραταθούν...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

TOY ΣΤΑΥΡΟΥ Γ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η κυβέρνηση έριξε στη μάχη κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού και το –μέχρι σήμερα– πιο βαρύ όπλο της. Η καθολική απαγόρευση εξόδου από το σπίτι, με εξαίρεση την κάλυψη βασικών αναγκών και μόνον κατόπιν ενημέρωσης στις Αρχές, αποτελεί το πιο ισχυρό αποτρεπτικό μέσο που μπορούσε να ανακοινώσει ώστε να υπάρξει μείωση της εξάπλωσης του ιού. Τα μέτρα, όπως ανακοίνωσε κατά την επίσημη ενημέρωση ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ν. Χαρδαλιάς, τέθηκαν σε εφαρμογή έως τις 6 Απριλίου. Τίποτα όμως δεν μπορεί να αποκλείσει, το αντίθετο μάλιστα, πως δεν θα υπάρξει χρονική επέκταση των μέτρων τουλάχιστον μέχρι τέλος Απριλίου. Η μάχη που δίνει αυτή τη στιγμή ολόκληρο το επιτελείο της κυβέρνησης είναι κυριολεκτικά μέρα με τη μέρα.

Χθες(προχθες)  ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για το επόμενο διάστημα και πάντως μέχρι τέλος Απριλίου να ελέγξουμε την εξάπλωση». Η αναφορά του στο τέλος Απριλίου είναι αποκαλυπτική των προθέσεων για το πότε θα περιμένουμε μια κάμψη του ιού και ακολούθως σταδιακή χαλάρωση των μέτρων, κάτι που φωτογραφίζει και το γεγονός πως τα έκτακτα μέτρα οικονομικής ενίσχυσης προβλέπονται έως τις 30 Απριλίου. Ο κ. Γεραπετρίτης άλλωστε και σε άλλο σημείο της συνέντευξής του είπε πως «προχωράμε μέρα μέρα ανταποκρινόμενοι στα στοιχεία της κάθε ημέρας» προσθέτοντας πως «υπάρχουν πρωτόκολλα που αντιστοιχούν στην έκταση των κρουσμάτων». Συνεπώς, ο υπουργός αποκάλυψε εμμέσως πλην σαφώς πως τα μέτρα θα παραταθούν. 

Είναι πάντως γεγονός πως πρόκειται για έναν αγώνα πολυπαραγοντικό, που εξαρτάται από μια σειρά πραγμάτων, που έχουν να κάνουν αρχικά και κυριότερα με την εξάπλωση του ιού. Δεν είναι μόνο τα κρούσματα, που σε μία από τις πρόσφατες ενημερώσεις ο κ. Τσιόδρας ανέφερε πως σύντομα θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα. Είναι κυρίως οι ασθενείς που χρήζουν νοσηλείας σε ΜΕΘ και η ανάλογη θνησιμότητα που προκαλείται από τον ιό. Ολα αυτά είναι απολύτως δυναμικά και μπαίνουν διαρκώς στο μικροσκόπιο και οδηγούν με τη σειρά τους σε νέες αποφάσεις. Υπάρχει όμως και ένας ακόμη παράγοντας, που οδηγεί με βεβαιότητα σε παράταση των μέτρων. Το γεγονός ότι μεσολαβεί το Πάσχα και συνεπώς, αν δεν υπάρχουν μέτρα, θα υπάρχει μεγάλη έξοδος εκδρομέων με ό,τι αυτό συνεπάγεται, κάνει ακόμη πιο βέβαιη την επέκταση των περιορισμών. Επιπλέον, το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε με έναν νέο ιό που δεν ξέρουμε πώς συμπεριφέρεται, επιβάλλει πως ακόμη και αν αρχίσει να πέφτει η καμπύλη εξάπλωσής του –που σύμφωνα με όσα προβλέπονται θα γίνει περί τα τέλη Απριλίου– αυτό δεν συνεπάγεται άμεσα χαλάρωση των μέτρων.

«Μενού» μέτρων

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Επικρατείας κ. Γεραπετρίτης δεν απέκλεισε εκτός από την παράταση των μέτρων και την επιβολή νέων. Με δεδομένο πως εφαρμόστηκε καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας, το ερώτημα είναι ποια μπορεί να είναι αυτά. Ο περιορισμός αυστηρά κατ’ οίκον των ευπαθών ομάδων και η γενική απαγόρευση των πτήσεων μπορεί να είναι επιπρόσθετα μέτρα. Ο υπουργός δεν αρνήθηκε την επέκταση των μέτρων, αναφέροντας πως υπάρχουν «πρωτόκολλα πολλαπλών σταδίων για το πώς θα ανταποκριθούμε στην κλιμάκωση της κρίσης». Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξάπλωση του ιού και πόσο θα αποδώσουν οι μέχρι τώρα απαγορεύσεις. Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε πάντως πως αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι μακριά από όσα συμβαίνουν σε άλλες χώρες, οι καμπύλες εξάπλωσης του ιού είναι εντός πρωτοκόλλων και τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση είναι προληπτικά για να σταματήσει η περαιτέρω εξάπλωση.

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ
Περιορισμένο αριθμό προστίμων για μη τήρηση της καραντίνας βεβαίωσαν χθες οι αστυνομικοί σε Αττική και περιφέρεια. Σύμφωνα με τα πρώτα απολογιστικά στοιχεία, μέχρι χθες το απόγευμα αστυνομικοί είχαν επιβάλει διοικητικά πρόστιμα σε 33 περιπτώσεις. Τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. επισημαίνουν ότι η ανταπόκριση των πολιτών στα μέτρα ήταν θετική και διευκρινίζουν ότι «οι παραβάτες αντιστοιχούν σε μόλις ένα τοις χιλίοις».

Η εντολή εξάλλου της ηγεσίας για τη χθεσινή, πρώτη ημέρα εφαρμογής των νέων μέτρων ήταν οι αστυνομικοί να περιοριστούν σε συστάσεις. Από το σύνολο των 33 προστίμων, περίπου τα 10 βεβαιώθηκαν στην Αττική και, σύμφωνα με πηγές από τη ΓΑΔΑ, αφορούσαν άτομα που αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στις συστάσεις των αστυνομικών. Ενα τέτοιο περιστατικό κατεγράφη, ενδεικτικά, στις 8.15 χθες το πρωί στη λεωφόρο Αθηνών στο Χαϊδάρι με πρωταγωνιστή έναν άνδρα 38 ετών, ο οποίος δεν είχε στην κατοχή του κάποιον από τους δύο τύπους εγγράφων που απαιτούνται για την κίνηση εκτός σπιτιού.

Παρόμοια περιστατικά καταγράφηκαν σε Χίο και Λέσβο, ενώ σε θρίλερ εξελίχθηκε για τους άνδρες της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. η σύλληψη ενός 26χρονου που είχε μόλις επιστρέψει από το Λονδίνο και εντοπίστηκε να σπάει καθρέφτες παρκαρισμένων αυτοκινήτων στη Βούλα. Κι αυτό, διότι τη στιγμή της σύλληψης ο νεαρός έφτυσε τους αστυνομικούς λέγοντάς τους ότι πάσχει από κορωνοϊό. Εις βάρος του, που σημειωτέον διαπιστώθηκε ότι ήταν εμπύρετος, σχηματίστηκε δικογραφία, ενώ οι 14 αστυνομικοί που ενεπλάκησαν στη διαχείριση του περιστατικού τέθηκαν σε προληπτική καραντίνα.

Σε ανακοίνωσή του το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. διευκρίνισε ότι οι χθεσινοί έλεγχοι είχαν χαρακτήρα «κυρίως ενημερωτικό και παροχής συστάσεων» και τόνισε ότι από σήμερα «θα εντατικοποιηθούν και σε περίπτωση που διαπιστώνεται παράβαση, θα επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις».

Αξιωματικοί της ΓΑΔΑ επεσήμαναν μιλώντας χθες στην «Κ» ότι μεγαλύτερη δυσκολία να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα έχουν οι ηλικιωμένοι και πρόσθεσαν ότι σε διάστημα 8 ωρών το «100» δέχθηκε ούτε λίγο ούτε πολύ 11.000 τηλεφωνήματα που ζητούσαν διευκρινίσεις για την απαγόρευση κυκλοφορίας και την εφαρμογή της καραντίνας. Δεν έλειψαν οι περιπτώσεις συνωστισμού σε περιοχές της Αττικής, ειδικά στις συνοικίες του κέντρου όπου ζουν και κινούνται αλλοδαποί, όπως η οδός Αχαρνών.

Για τον λόγο αυτό, αποφασίστηκε η αλλαγή του ηχογραφημένου μηνύματος που ακούγεται από τα μεγάφωνα των περιπολικών της Αμεσης Δράσης, ούτως ώστε οι αλλοδαποί να ενημερώνονται για τα νέα, αυστηρότερα μέτρα που τέθηκαν από χθες σε ισχύ. Ιδιαιτέρως περιορισμένα είναι τα κρούσματα εγκληματικότητας. Σύμφωνα με αρμόδια αστυνομική πηγή, από χθες το πρωί και μέχρι τις απογευματινές ώρες είχε καταγραφεί μόλις μία απόπειρα ληστείας σε φαρμακείο. Αναφορικά, τέλος, με τους ελέγχους της Πολιτικής Προστασίας για την τήρηση της καραντίνας, ο αρμόδιος υφυπουργός δήλωσε χθες ότι ελέγχθηκαν 176 άτομα που είχαν τεθεί σε περιορισμό.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ 

Πόσο αποτελεσματικά είναι τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση; Απαντήσεις στο πλέον φλέγον ερώτημα των ημερών θα επιχειρήσει να δώσει το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Το εργαστήριο αναπτύσσει ένα υπολογιστικό μοντέλο προσαρμόζοντάς το στα ελληνικά δεδομένα, προκειμένου να υπολογίσει πόσο πέτυχαν τον στόχο τους βασικές αποφάσεις της πολιτείας, όπως ο περιορισμός της κυκλοφορίας και οι δειγματοληψίες μόνο σε πιθανούς φορείς του ιού.

Το μοντέλο που αναπτύσσεται θα μπορεί να υπολογίσει πόσο πέτυχαν τον στόχο τους βασικές αποφάσεις της πολιτείας, όπως οι δειγματοληψίες μόνο σε πιθανούς φορείς του ιού.

Το μοντέλο αναπτύχθηκε από το Κέντρο Διεπιστημονικής Ερευνας και Καινοτομίας (Ερευνητικό Κέντρο Heracles), υπό τον καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Δημοσθένη Σαρηγιάννη. Η ερευνητική ομάδα αξιοποιεί την εμπειρία της στη μαθηματική «μοντελοποίηση» περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών δυναμικών φαινομένων για να δημιουργήσει ένα υπολογιστικό μοντέλο που θα καταγράψει την εξέλιξη της πανδημίας.

«Το κράτος γνωρίζει τον αριθμό νοσούντων και των νέων κρουσμάτων, πραγματοποιώντας τεστ στους ανθρώπους που έχουν συμπτώματα. Αυτό που δεν γνωρίζει η πολιτεία είναι η αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνει, δηλαδή την αλληλεπίδραση των ανθρώπων και τη μεταδοτικότητα του ιού, που δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί», εξηγεί ο κ. Σαρηγιάννης. «Το τεστ είναι ένα πρώτο φίλτρο: γίνεται όμως μόνο σε όσους έχουν συμπτώματα και όχι σε τυχαίο πληθυσμό, με αποτέλεσμα να μη γνωρίζουμε τον πραγματικό αριθμό των νοσούντων αλλά μόνο μια υποομάδα αυτών. Χωρίς να ελέγχουμε τον γενικό πληθυσμό, χάνουμε την ιχνηλασιμότητα του ιού».

Το κενό αυτό θα προσπαθήσει να καλύψει το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής. «Είναι χρήσιμο να γνωρίζει η κυβέρνηση τι σημαίνει αυτή η επιλογή. Το μοντέλο που αναπτύξαμε θα μπορέσει να υπολογίσει “πού πάει η υπόθεση” και να ελέγξει διαφορετικά σενάρια μέτρησης. Το μοντέλο μετάδοσης του ιού θα εμπλουτιστεί με τα ελληνικά δεδομένα, λ.χ. τον αριθμό των τεστ, το μέγεθος των πόλεων και την πυκνότητα κατοίκησης».

Μια δεύτερη επιλογή που θα τεθεί σε «έλεγχο» είναι η αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού. «Θα προσθέσουμε στο υπολογιστικό μοντέλο διαφορετικές παραμέτρους, εναλλακτικά σενάρια για την υπακοή του κόσμου στον περιορισμό. Ετσι θα μπορέσουμε να δούμε τι αποτελέσματα είχε το καθένα ώστε να διευκολύνουμε την κυβέρνηση να λάβει την καλύτερη απόφαση».

Πάντως, όπως επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης, η πολιτεία πρέπει ήδη να προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα, μετά τη σταθεροποίηση του αριθμού των νέων κρουσμάτων. «Οπως είπε και ο πρωθυπουργός, πρόκειται για μια μάχη. Κάθε μέρα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε αναχώματα. Οταν αυτά αποδώσουν, θα πρέπει να το διαχειριστούμε σωστά, δεν θα ανοίξουμε τις πόρτες να βγούμε έξω».

Το εργαστήριο εκτιμά ότι θα έχει αποτελέσματα μέχρι το τέλος της εβδομάδας, απαντώντας στα βασικά σενάρια. Τις ημέρες αυτές αξιολογείται η αξιοπιστία του μοντέλου. «Με το μοντέλο μας έχουμε καταφέρει να πιάσουμε την εξέλιξη του ιού, το έχουμε μάλιστα τεστάρει στα σχετικώς πολλά διαθέσιμα δεδομένα της Κίνας, διαπιστώνουμε ότι λειτουργεί πολύ καλά και τώρα το παραμετροποιούμε για τις ελληνικές και ιταλικές συνθήκες», καταλήγει ο κ. Σαρηγιάννης.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

TΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΛΑΒΑΝΟΥ

ΚΑΙ ΝΕΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Αν στη Χαλκιδική επικρατεί ηρεμία, οι ξενοδόχοι κάνουν τις δουλειές τους και περιμένουν υπομονετικά και αυτή η κρίση να περάσει, στην Τζια οι τοπικές αρχές είχαν τρομάξει τις περασμένες ημέρες με το κύμα των Αθηναίων που κατέκλυσε το νησί. Δεν υπάρχουν τα μέσα να τους περιθάλψουν αν κάποιοι νοσήσουν, ενώ στα χωριά ζουν μόνο ηλικιωμένοι που κινδυνεύουν. Στον Τύρναβο η καθημερινότητα δεν έχει αλλάξει. Οι αγροτικές δουλειές συνεχίζονται κανονικά, το ίδιο και οι αποστάξεις. Αλλά υπάρχει ο κίνδυνος η αλυσίδα παραγωγής να σπάσει και η ζημιά να είναι μεγάλη για όλους.

«Κάνουμε δουλειές και περιμένουμε»

Το ξενοδοχείο του κ. Θωμά Ασλανίδη στην Τρυπητή, δίπλα στην Ουρανούπολη της Χαλκιδικής, επρόκειτο να ανοίξει τέλη Απριλίου. Με τα έκτακτα μέτρα και το καθολικό «πάγωμα» των κρατήσεων, πάει για μέσα Μαΐου αλλά «όπως το βλέπω, πριν από τον Ιούνη δεν θα ανοίξουμε...». Η ιδιαιτερότητά του είναι η εγγύτητα στο Αγιον Ορος. «Οι περισσότεροι πελάτες μας είναι θρησκευόμενοι ορθόδοξοι από βαλκανικές χώρες και, για να πω την αλήθεια, είναι πιο «χοντρόπετσοι». Υποθέτω ότι αν αναγκαστούν να κλειστούν μέσα τώρα, το καλοκαίρι θα κατεβούν μαζικά. Αυτοί που φάνηκε ότι είναι πιο ευαίσθητοι και ακύρωσαν τις κρατήσεις τους ήταν οι Βρετανοί και οι Γερμανοί πελάτες μας...». 

Ποια εικόνα μεταφέρει ο ίδιος από την τοπική κοινωνία; «Βλέπω ότι οι άνθρωποι προσέχουν λίγο παραπάνω χωρίς όμως να υπερβάλλουν. Αν πριν από την κήρυξη της πανδημίας κάθονταν κάτω από τον ήλιο κι έπιναν τσίπουρα δίπλα στη θάλασσα, τώρα πιθανώς να το κάνουν σπίτι τους. Θέλω να πω ότι δεν βλέπω πανικό. Ο κόσμος είναι θορυβημένος, αλλά επικρατεί ηρεμία». Η παγκοσμιότητα της κρίσης του κορωνοϊού δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. «Αν είναι να πέσει η Γουόλ Στριτ και να γίνει παγκόσμιο οικονομικό κραχ μέχρι το Πάσχα, εμείς τι μπορούμε να κάνουμε από την Ουρανούπολη; Τίποτα. Οπότε περιμένουμε περαιτέρω οδηγίες, κάνουμε όμορφα και νοικοκυρεμένα τις δουλειές μας, προετοιμάζουμε τον τόπο για να υποδεχθούμε τον κόσμο όταν ανοίξουν τα σύνορα».

«Η ζημιά έχει ήδη γίνει»

Στον Τύρναβο, η πρωινή κίνηση είναι λιγοστή και συγκεκριμένη. «Περνούν όσοι δουλεύουν στα χωράφια, παίρνουν έναν καφέ στο χέρι και εξαφανίζονται στις δουλειές τους», λέει ο κ. Κώστας Καρδάσης, αποσταγματοποιός. «Το γεγονός πως εδώ οι περισσότεροι ασχολούνται με αγροτικές εργασίες σημαίνει πως ευτυχώς δεν έχει αλλάξει δραματικά η καθημερινότητά τους. Εμείς οι αποσταγματοποιοί συνεχίζουμε τις αποστάξεις. Υπό κανονικές συνθήκες θα τις συνεχίζαμε ώς τα μέσα Απριλίου, όμως ενδέχεται να διακόψουμε νωρίτερα, καθώς οι εποπτεύουσες αρχές, χημείο και τελωνείο, λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας λόγω της κατάστασης και είναι δύσκολο να πραγματοποιήσουν επισκέψεις εκτός έδρας. Αν δεν πάρουν δείγματα και δεν κάνουν τις απαραίτητες μετρήσεις, δεν μπορούμε να εμφιαλώσουμε». 

Αντίστοιχα μηνύματα παίρνει και από συναδέλφους του σε άλλους νομούς. «Η λιανική πώληση έχει σταματήσει, οπότε ένας από τους υπαλλήλους που είχα στις πωλήσεις (εστιατόρια, μπαρ, ταβέρνες) είναι ήδη σε αδράνεια. Επιπλέον, οι εισπράξεις έχουν “παγώσει”, πελάτες και προμηθευτές αντιμετωπίζουν στάση πληρωμών, κάθε κρίκος στην αλυσίδα κόβεται. Σε λίγες μέρες πρέπει να καταβάλουμε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, χωρίς να έχουμε έσοδα και δυστυχώς δεν θα μπορέσει ο κλάδος να αντεπεξέλθει με συνέπεια. 

Το χειρότερο; Στην αρχή της αλυσίδας βρίσκονται οι παραγωγοί σταφυλιού και οι αμπελουργοί. Η τοπική οικονομία του Τυρνάβου βασίζεται σε φρέσκα φρούτα, ως επί το πλείστον στο σταφύλι, επιτραπέζιο αλλά κυρίως οινοποιήσιμο για τσίπουρο και κρασί. Είναι πιθανό να μείνουν σταφύλια που δεν θα μπορούν να τρυγηθούν, αν δεν αδειάσουν οι δεξαμενές μας. Το ίδιο πρόβλημα ενδέχεται να αντιμετωπίσει και η οινοποιία. Δυστυχώς, αυτή η ζημιά δεν συγκαταλέγεται στα ρίσκα των επιχειρήσεων, δεν είναι μια θεομηνία ή μια κακή χρονιά για τις πωλήσεις, αυτά ξεπερνιούνται. Είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Η ζημιά έχει ήδη γίνει, ζητούμενο είναι να ξεπεραστεί με το μικρότερο κόστος σε κάθε τομέα».

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

ΤΩΝ ΟΛΓΑΣ ΧΑΡΑΜΗ

ΚΑΙ ΜΑΡΙΑΣ ΚΩΒΑΙΟΥ

Η ζωή αλλιώς υπό συνθήκες καραντίνας αποτυπώνεται γλαφυρά όχι μόνο στα σούπερ μάρκετ, όπου κάποιος μπαίνει μόνο με κουπόνι, τηρεί αποστάσεις, στέκεται στη γραμμή που έχει χαραχτεί με αυτοκόλλητη ταινία στο πάτωμα, πριν ξεκινήσει τα ψώνια καθαρίζει τα χέρια με αντισηπτικό ή φοράει γάντια και έρχεται συχνά αντιμέτωπος με εκνευρισμένους ή εξαντλημένους ταμίες, που αναρωτιούνται πώς αντέχουν. Δύσκολα είναι και στα καφέ-εστιατόρια που λειτουργούν με take away και ντελίβερι, όπου οι υπάλληλοι εκτίθενται συνεχώς σε πελάτες οι οποίοι δεν λαμβάνουν πάντα τα μέτρα τους. 

Επικίνδυνη είναι και η ζωή των διανομέων φαγητού, που διακινούν συνεχώς πακέτα, πιάνουν χαρτονομίσματα και κέρματα, έρχονται σε επικοινωνία με πολλούς, κινδυνεύοντας να κολλήσουν αλλά και να μεταδώσουν τον ιό. Ολοι οι υπάλληλοι που εξυπηρετούν κόσμο φοβούνται, ακόμη και εκείνοι των μικροβιολογικών εργαστηρίων που οι ηλικιωμένοι δεν είχαν πάψει τις περασμένες ημέρες να επισκέπτονται.

«Θέλουν να αφήσουν πουρμπουάρ και ενώ τους λέω όχι, μου πετάνε τα κέρματα μέσα στην τσάντα. Τα ψεκάζω με οινόπνευμα», αναφέρει στην «Κ» ο Σταμάτης Καλογερόπουλος, διανομέας φαγητού σε ψηφιακή πλατφόρμα διανομής.

«Νιώθω πως οφείλω να είμαι εκεί»

«Πολλοί ηλικιωμένοι μάλλον νιώθουν ότι είναι αθάνατοι», λέει η Τ. Π., η οποία εργάζεται στη γραμματεία συνοικιακού μικροβιολογικού εργαστηρίου, σχολιάζοντας το γεγονός ότι ενώ θα περίμενε κανείς ιδίως οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας να έχουν κλειστεί στα σπίτια τους, συνέχιζαν να πηγαίνουν ατρόμητοι στο εργαστήριο, έχοντας αποφασίσει πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για το ετήσιο, για παράδειγμα, τσεκάπ τους. «Το χειρότερο είναι ότι έρχονταν χωρίς μάσκα και χωρίς γάντια και, όταν τους ρωτούσες γιατί δεν προστατεύονται, σου έλεγαν “αφού δεν είμαι άρρωστος”. Ιδιαίτερα, μάλιστα, οι ηλικιωμένοι άντρες έμοιαζαν ενοχλημένοι από όλο αυτό που συμβαίνει και έβρισκαν τις συμβουλές των γιατρών υπερβολικές». 

Από την άλλη, εξηγεί η υπάλληλος, όσο και αν ένιωθε ανασφάλεια ερχόμενη σε επαφή με τόσους ανθρώπους που μπορεί να έφεραν τον ιό και να μην το ήξεραν, δεν μπορούσε να θυμώσει μαζί τους, γιατί διέκρινα πίσω από όλο αυτό και την ανάγκη τους για επικοινωνία. «Ας βγω, μάλλον σκέφτονται, από το σπίτι να ξεσκάσω και μια και δεν μπορώ να αποφύγω τις ετήσιες εξετάσεις, ας περάσω και μία βόλτα από το μικροβιολογικό να πω και δυο κουβέντες. Και ενώ φοβάμαι μήπως κολλήσω και στη συνέχεια κολλήσω και τα παιδιά μου και τους δικούς μου ηλικιωμένους γονείς, νιώθω πως οφείλω να είμαι εκεί για όλους αυτούς τους ευπαθείς ανθρώπους που αυτή τη στιγμή βάλλονται και έχουν την ανάγκη μας».

«Φοβόμαστε πολύ, αλλά τι να κάνουμε;

«Μακάρι να μας κλείσουν! Αυτό περιμένουμε», λέει η 22χρονη Ιωάννα Σπιθουράκη, η οποία διατηρεί με τον 24χρονο σύντροφό της Νίκο Κατωπόδη συνοικιακό καφέ στη Ριζούπολη, το οποίο, όπως όλα, λειτουργεί αυτόν τον καιρό ως take away και ντελίβερι. «Φοβόμαστε πολύ, αλλά τι να κάνουμε; Το καφέ είναι δικό μας και εφόσον δεν μας κλείνει το κράτος, αναγκαστικά δουλεύουμε. Αν κλείσουμε δεν θα πάρουμε τα επιδόματα που λέγεται ότι θα δοθούν. Τα έξοδα “τρέχουν” άλλωστε και παρότι είπαν ότι μάλλον θα μας χαριστούν για δύο μήνες, το ενοίκιο θα πληρώνεται. Τόσο αναγκαίο για τη ζωή των ανθρώπων είναι το take away;» αναρωτιέται. 

Η ίδια φοράει γάντια όταν φτιάχνει τους καφέδες, αλλά για να κάνει την οικονομική συναλλαγή αναγκάζεται να τα βγάλει: «Δεν γίνεται με τα ίδια γάντια να πιάνω και τα ποτήρια και τα λεφτά, αλλά δεν μπορώ και να αλλάζω σε κάθε κίνηση. Πιάνω τα χρήματα με γυμνά χέρια και αμέσως μετά πλένομαι. Μάσκα δεν φοράω, δεν βρίσκω άλλωστε». Θα τη χρειαζόταν, όπως φαίνεται, καθώς δεν είναι όλοι οι πελάτες προσεκτικοί. «Τις προάλλες μπήκε ένας ηλικιωμένος, πλησίασε στην μπάρα και άρχισε να βήχει μες στο πρόσωπό μου, χωρίς καν να βάλει το χέρι του». Η κίνηση έχει μειωθεί πολύ, δεδομένου ότι στο καφέ αρκετοί επέλεγαν να καθίσουν. «Αξίζει και σε εμάς και στους εργαζομένους στα σούπερ μάρκετ μια βοήθεια. Κι έχουμε να αντιμετωπίσουμε κι άλλα: Το Σάββατο το βράδυ, μας έσπασαν κλέφτες την τζαμαρία και μας πήραν το ταμείο και το λάπτοπ. Βρήκαν ευκαιρία τώρα που δεν κυκλοφορεί ψυχή στη γειτονιά. Δεν μας έφταναν όλα, θα έχουμε να πληρώνουμε και έξτρα ζημιές».

Εκτεθειμένο επάγγελμα

«Είμαστε βασικοί κρίκοι στην αλυσίδα μετάδοσης του ιού. Στη λίστα με τα πιο εκτεθειμένα, σε μόλυνση, επαγγέλματα. Κατ’ εμέ, οι διανομείς, μαζί με τις εκκλησίες, είμαστε καθοριστικοί στην εξέλιξη της επιδημίας» υποστηρίζει ο Σταμάτης Καλογερόπουλος, διανομέας φαγητού σε ψηφιακή πλατφόρμα διανομής και μέλος του σωματείου ΣΒΕΟΔ (Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου). Οπως καταθέτει, όσο προσεκτικός και να είναι κανείς, τα στάδια προσοχής είναι τόσο πολλά που αποκλείεται να μην παραλειφθεί κάποιο: «Πόσες φορές να αλλάξεις γάντια και να πλυθείς; Και να καθαρίσεις τον εξοπλισμό; Πώς να οργανώσω επιτυχημένα όλα τα στάδια: πώς πιάνω το μηχανάκι, πώς τον σάκο, πώς τη σακούλα, το κουδούνι, το πόμολο, το ασανσέρ... Και παράλληλα να οδηγώ μέσα στο στρες, σκεπτόμενος αν κινδυνεύουν οι δικοί μου», λέει. 

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θεωρητικά βοηθάει καθώς αποφεύγεται η οικονομική συναλλαγή, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να αφήσουν τη σακούλα έξω από την πόρτα, ωστόσο ο Σταμάτης εξηγεί σχετικά με αυτό: «Κατ’ αρχάς θέλουν να αφήσουν πουρμπουάρ και ενώ τους λέω όχι, μου πετάνε τα κέρματα μέσα στη τσάντα. Τα ψεκάζω με τη μία με οινόπνευμα. Επειτα, όπως και να γίνει η παράδοση, ακόμη κι αν δεν ιδωθούμε, πιάνουμε το ίδιο πράγμα. Σε εμένα δεν έχει εμφανιστεί ούτε ένας πελάτης φορώντας γάντια. Επίσης, θα πιάσει όλες τις συσκευασίες που έχουν πιάσει όλοι στη κουζίνα. Σε κάθε περίπτωση είμαι μεταδοτικός. Ο πελάτης νιώθει ασφαλής;» αναρωτιέται. Δεν μπορεί να εξηγήσει το γεγονός ότι τις πρώτες ημέρες εγκλεισμού τα σούπερ μάρκετ είχαν μειωμένη κίνηση, ενώ ο τζίρος στο ντελίβερι κρατήθηκε ψηλά. «Εφόσον ψώνισαν γιατί δεν μαγειρεύουν; Εγώ δεν έχω βρει αντισηπτικά και ούτε από τη δουλειά μάς έδωσαν. Εκείνοι που κάθονται σπίτι δεν το χρειάζονται, εμείς που είμαστε εκτεθειμένοι και μπορεί να τους κολλήσουμε όμως;». 

Η κατάσταση έχει περάσει σε άλλα επίπεδα, καθώς οι εργοδότες, όπως λέει, τους υποχρεώνουν να κάνουν διανομή ακόμη και σε νοσοκομεία ή σε επιβεβαιωμένα κρούσματα. «Τόσο απαραίτητο είναι το σουβλάκι; Εφόσον είμαστε σε πόλεμο, καλύτερα το κράτος και οι θεσμοί να επιτάξουν τα μηχανάκια, με έκτακτες συμβάσεις, να φτιάξουν και μαγειρεία και να κάνουμε διανομή μόνο στα νοσοκομεία και στις ευπαθείς ομάδες. Εκεί θα έχει πραγματικό νόημα», καταλήγει.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

ΤΟΥ Michel Volkovitch 

Τι να πει στους Ελληνες ένας Γάλλος για την κατάσταση στη χώρα του; Οπου και να είσαι στον κόσμο πια, περίπου το ίδιο συμβαίνει, αφού ο πλανήτης μας –φαίνεται καθαρά τώρα όσο ποτέ– έχει γίνει ένα τεράστιο χωριό, όπου ο κορωνοϊός κυκλοφορεί χωρίς εμπόδια.

Και πώς να πληροφορηθεί κανείς για το τι γίνεται σε διάφορες περιοχές της χώρας ή έστω του Παρισιού, μια και είμαστε πια κλεισμένοι, σχεδόν όλοι, στα σπίτι μας; Επιτρέπεται η έξοδος για τα απαραίτητα ψώνια, μια βολτίτσα ή τις ανάγκες του σκυλιού. Η αστυνομία, υποτίθεται, θα σου βάλει πρόστιμο αν δεν έχεις μαζί σου ένα ειδικό έντυπο με το όνομά σου και τον λόγο της εξόδου.

Οπότε ενημερωνόμαστε από τον Τύπο, και δόξα τω Θεώ, οι δημοσιογράφοι μας δεν αρρώστησαν ακόμη. Είναι μάλιστα σε πολύ καλή φόρμα. Στη «Μοντ» ιδιαίτερα, διαβάζεις κάθε μέρα άρθρα πανέξυπνα και κατατοπιστικότατα. Κάθε κρίση, είναι γνωστό, αποβλακώνει μερικούς, αλλά και ακονίζει ορισμένα μυαλά.

Επίσης, τι να πει κανείς για μια κατάσταση τόσο καινούργια, τόσο απρόβλεπτη και ραγδαία; Αυτά που γράφεις σήμερα μπορεί να ηχούν ξεπερασμένα ώς και γελοία αύριο κιόλας.

Η επίδραση του πανικού

Είμαστε λοιπόν σ’ ένα εύπορο προάστιο του Παρισιού, την τρίτη ημέρα του περιορισμού κατ’ οίκον. Στους δρόμους λίγα αυτοκίνητα, λίγοι περαστικοί στα πεζοδρόμια. Μπροστά στα ανοικτά σούπερ μάρκετ, που επιτρέπουν μέσα έναν περιορισμένο αριθμό πελατών, οι υπόλοιποι περιμένουν, κρατώντας μια απόσταση ενός μέτρου ή και δύο ή παραπάνω, ανάλογα με τον φόβο του καθενός. Μέσα, προς το παρόν, λίγα ράφια μόνο έχουν αδειάσει. Τις προσεχείς εβδομάδες θα τρώμε πολλά μακαρόνια, κι όσο για το χαρτί υγείας, είναι γνωστή η επίδραση του πανικού στα έντερα...


Μια ταμπέλα σ’ ένα φαρμακείο: «Δεν έχουμε μάσκες, δεν έχουμε τζελ, βιάγκρα έχουμε».

Την πρώτη ημέρα του αποκλεισμού, η άνοιξη ξέσπασε θριαμβευτικά – για παρηγοριά ή με χαιρεκακία; Τώρα που φτάνουμε στην τρίτη ημέρα, είμαστε ακόμα στην αρχή αρχή ενός μεγάλου ακίνητου ταξιδιού. Προς το παρόν, εντάξει, η δοκιμασία υποφέρεται. Ακούγονται συχνά αισιόδοξες κουβέντες: αυτή η αναστάτωση θα φέρει μεγάλες κι απρόβλεπτες αλλαγές, όχι πάντα προς το κακό. Οι πλούσιοι περνάνε ακόμα καλά στα ευρύχωρα σπίτια τους με βεράντες και κήπους. Να μη σκεφτόμαστε τους άλλους, όσους ζούνε σε στενούς χώρους, με τα παιδιά τους –έκλεισαν και τα σχολεία– και όσους συνεχίζουν και δουλεύουν έξω, επειδή η δουλειά τους είναι απαραίτητη στην κοινωνία.

Πρωτότυπη συναυλία
Τα κοινωνικά δίκτυα, όσο ποτέ δραστήρια, μας καλούν σε μια πρωτότυπη συναυλία: απόψε στις 8, πρέπει να βγούμε στα παράθυρά μας και να τραγουδήσουμε ή να χτυπήσουμε κατσαρόλες για να  τιμήσουμε όσους δουλεύουν στα νοσοκομεία – στην κόλαση δηλαδή. Μπορεί να μην το ακούσουν εκείνοι από εκεί, αλλά θα κάνει οπωσδήποτε καλό στους τραγουδιστές. Και θα βρεθούν αργότερα, ασφαλώς, και άλλοι τρόποι να βρεθούμε μαζί, παρ’ όλους τους περιορισμούς.

Τι κάνουν άραγε, κατά τ’ άλλα, στα σπίτια τους, όλη την ημέρα, όσοι δεν εργάζονται κατ’ οίκον με το κομπιούτερ; Ψιθυρίζεται ότι το Facebook, όντας παραφορτωμένο, είναι έτοιμο να σπάσει και να κλείσει επ’ άπειρον. Αμάν! Οχι κι αυτό! Χωρίς το Facebook, τι θα γίνουμε;

* Ο Michel Volkovitch είναι νεοελληνιστής, μεταφραστής στα γαλλικά ελληνικών έργων και εκδότης στη Γαλλία αποκλειστικά ελληνικών βιβλίων.

"ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

"ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20 

"ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Εγκρίθηκε στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη του Ecofin η ενεργοποίηση της ρήτρας γενικής εξαίρεσης (general escape clause) του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, την οποία εισηγήθηκε την Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ρήτρα, που προστέθηκε στο ΣΣΑ μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 20089 και που ισοδυναμεί με αναστολή των περιοριστικών δημοσιονομικών του κανόνων, ενεργοποιείται για πρώτη φορά. Δίνει συνεπώς το πράσινο φως στα κράτη-μέλη να παρέμβουν μαζικά για τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνθήκες άνευ προηγουμένου κατάρρευσης του ΑΕΠ.

Στο κοινό ανακοινωθέν αναγνωρίζεται ότι η πανδημία «ήδη έχει έναν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ενωση», ο οποίος απαιτεί «μια αποφασιστική, φιλόδοξη και συντονισμένη απάντηση» σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής. Η χρήση της ρήτρας γενικής εξαίρεσης, σημειώνεται, «θα εξασφαλίσει την αναγκαία ευελιξία ώστε να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη στήριξη των συστημάτων υγείας και πολιτικής προστασίας και για την προάσπιση των οικονομιών μας», μέσω επιπλέον δημοσίων δαπανών για τόνωση της ζήτησης.

Σε δήλωσή του μετά το τέλος της συνεδρίασης, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις τόνισε ότι η Κομισιόν, πέρα από την ευελιξία που έχει θεσμοθετήσει σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες και τις κρατικές ενισχύσεις, συνεργάζεται στενά με τις τραπεζικές ρυθμιστικές αρχές (ευρωπαϊκές και εθνικές), «για να διασφαλίσουμε ότι οι πιστώσεις και η ρευστότητα θα συνεχίσουν να ρέουν προς την πραγματική οικονομία». Σχετικά με μέτρα τόνωσης της οικονομίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Ντομπρόβσκις αναφέρθηκε σε μέτρα όπως το Corona Investment Response Initiative (η πρωτοβουλία αξιοποίησης των λιμναζόντων πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία αξίας 37 δισ. ευρώ) και τις κοινές ενέργειες με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την παροχή ρευστότητας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Εξερευνούμε και τη δυνατότητα νέων μέτρων και εργαλείων, βάσει του άρθρου 122.2 της Συνθήκης, που αφορά ακριβώς καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης», πρόσθεσε.

Εν τω μεταξύ, ενισχύονται οι πιέσεις για μία πανευρωπαϊκή απάντηση στην άνευ προηγουμένου ύφεση που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού. Σε διάγγελμά του την Κυριακή –το τέταρτο από την προκήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στη χώρα– ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ τάχθηκε υπέρ ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ που θα περιλαμβάνει μαζικές δημόσιες επενδύσεις σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ο κ. Σάντσεθ επίσης υπερασπίστηκε την ιδέα της έκδοσης «κορωνο-ομολόγων» – ευρωομολόγων που θα θωρακίσουν τις πιο υπερχρεωμένες χώρες από τις  ναπόφευκτες πιέσεις στην αγορά ομολόγων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει λόγο για ύφεση 1%-2,5% ή μεγαλύτερη για το 2020· ο Ερικ Νίλσεν, επικεφαλής οικονομολόγος της Unicredit, σε σημείωμά του την Κυριακή έθεσε ως αισιόδοξο σενάριο μία ύφεση 5-10%, με το απαισιόδοξο (αν δεν υπάρξει η αναγκαία κινητοποίηση των αρχών) να φτάνει το 30%!

Παρά το μέγεθος της επερχόμενης καταστροφής, ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι αντίπαλοι της δημοσιονομικής ενοποίησης θα μετακινηθούν από τις θέσεις τους. Σε ανάρτησή του στο Twitter μετά το Ecofin, ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γ. Χέκστρα έγραψε ότι η ενεργοποίηση της ρήτρας γενικής εξαίρεσης «δίνει αρκετό χώρο στα κράτη-μέλη να κάνουν ό,τι χρειαστεί για την καταπολέμηση του ιού COVID-19 και των οικονομικών συνεπειών του» – υπονοώντας σαφώς ότι τίποτα πιο ριζοσπαστικό δεν είναι απαραίτητο.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ESM

Παράλληλα, στη σημερινή(χθεσινή) εξ αποστάσεως συνεδρίαση του Eurogroup η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει το εργαλείο μέσω του οποίου θα μπορέσει να επιστρατευθεί το διόλου ευκαταφρόνητο οπλοστάσιο του ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού.

Οπως αποκάλυψε (στο Reuters) το Σαββατοκύριακο ο κ. Ντομπρόβσκις, η Επιτροπή ανέλαβε αυτό το έργο κατόπιν αιτήματος του ίδιου του ESM, της ΕΚΤ και των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Ο ESM διαθέτει 410 δισ. ευρώ δυνητικά προς δανεισμό στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Το πρόβλημα είναι ότι τα εργαλεία του αφορούν ασυμμετρικά σοκ που προκύπτουν από τις αδυναμίας της μιας ή της άλλης οικονομίας.

Στην περίπτωση του κορωνοϊού «έχουμε ένα συμμετρικό σοκ που επηρεάζει όλα τα κράτη-μέλη», όπως είπε ο κ. Ντομπρόβσκις. «Από αυτή την άποψη, είναι καλό να έχουμε ένα εξειδικευμένο εργαλείο του ESM, που σε περίπτωση ανάγκης να μπορούσε να ξεκλειδώσει το OMT της ΕΚΤ, να αγοράσει ποσότητες ομολόγων χωρίς ανώτατο όριο αν χρειαστεί».

Με άλλα λόγια, η βραχυπρόθεσμη λύση που έδωσε η ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα με τα 750 δισ. ευρώ του PEPP ενδέχεται να μην επαρκέσουν αν η κατάσταση συνεχίσει να επιδεινώνεται.

Στην περίπτωση αυτή, αναζητείται ο τρόπος να επιστρατευτεί ο ESM –και άρα μέχρι σήμερα ανενεργό πρόγραμμα που θεσμοθέτησε το 2012 ο Μάριο Ντράγκι– χωρίς να επιβληθεί στη χώρα που θα προσφύγει σε αυτό αιρεσιμότητα και χωρίς να αποτελέσει η προσφυγή στίγμα στα μάτια των αγορών.