"....Αλλο ένα «ντοκουμέντο» της «Κ», αυτό της απονομής του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη, μας θύμισε μια ακόμα κορυφαία στιγμή της σύγχρονης Ελλάδας. Η χώρα, ωστόσο, θα υποδεχθεί την είδηση με αρκετή καχυποψία και επιφυλακτικότητα. Σύμφωνα με υπάρχοντα στοιχεία, από την ημέρα που ανακοινώθηκε η βράβευση μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς δημοσιεύτηκαν στην Ελλάδα (και στην Κύπρο) 29, όλα κι όλα, ελληνόγλωσσα κείμενα με αφορμή το γεγονός. Η τόσο ισχνή «εσωτερική» απήχηση της βράβευσης θα υπογραμμισθεί περισσότερο από την ηχηρή αποχή του κράτους και μεγάλου μέρους της πνευματικής κοινότητας από κάθε είδους συγχαρητήριες εκδηλώσεις. Ακόμα κι από την υποδοχή του ποιητή, κατά την άφιξή του, στο αεροδρόμιο. «Να πρόκειται για αντιδράσεις πρωτάρηδων;» θα αναρωτηθεί καυστικότατα ο Γ. Π. Σαββίδης. «Κατά την άφιξή του και παρ’ όλη τη γνωστοποίηση των στοιχείων της πτήσης, υποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχής, στο Ελληνικό μάς περίμεναν δύο γυναίκες: η μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου. Κανείς άλλος». Περίπου ταυτόσημη και η μαρτυρία του Νίκου Καρύδη, φίλου και εκδότη του Σεφέρη: «(...) Αυτόν τον άνθρωπο που έφερνε στην Ελλάδα το Νομπέλ, στο αεροδρόμιο δεν ήρθε κανείς επίσημος να τον υποδεχθεί. Τον περιμέναμε οι δύο κόρες της Μαρώς και εγώ». Ο Σαββίδης θα επισημάνει και τη σχετική πικρία του Σεφέρη, κρυμμένη σε σχετικό σχόλιό του, στο τέλος ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με την ευκαιρία της ανακήρυξής του σε επίτιμο διδάκτορα. Εκεί, ο ποιητής θα υπενθυμίσει τις φράσεις του Μποντλέρ: «Τα έθνη έχουν μεγάλους ανθρώπους παρά τη θέλησή τους. Ο μεγάλος άνθρωπος είναι νικητής ολόκληρου του έθνους του». Ευτυχώς, ο ποιητής θα ζήσει οκτώ ακόμα χρόνια, αρκετά για να χαρεί αρκούντως τόσο την καθολική αναγνώριση του έργου του όσο και την αγάπη του κόσμου, ιδιαίτερα των νέων, όπως ο ίδιος είχε παραδεχθεί..."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", και...

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/03/20

1. Αδιαμφισβήτητο το άπειρο της βλακείας

Κύριε διευθυντά,

Ο «Φαληρεύς» («Κ» 17-3-20) γράφει για την αδιαφορία των Νεοελλήνων να συμμορφωθούν με τις υποδείξεις των αρχών: «Είναι, πάντως, παρηγορητικό ότι η βλακεία είναι πανανθρώπινη και δεν έχει εθνικά χαρακτηριστικά». Αυτά με αφορμή το πατρινό καρναβάλι, τις γεμάτες παραλίες, την παράδοση των υπερηλίκων στην «ανοσία της αγέλης» (στην Αγγλία, όπου δεν κλείνουν τα σχολεία, διότι ο κορωνοϊός «χαρίζεται» στους μικρούς). Ακόμη στη Γαλλία, το «μεγαλύτερο συνέδριο στρουμφ» με συμμετοχή 3.500 ατόμων και τις δημοτικές εκλογές. 

Τα περί βλακείας θυμίζουν ένα περιστατικό στις εξετάσεις σε πανεπιστήμιο της Γαλλίας. Ενας καθηγητής έθεσε σε τελειόφοιτους μαθηματικούς το ερώτημα: Πώς ορίζεται η έννοια του απείρου. Μια απλή απάντηση είναι: Δοθέντος ενός ακέραιου αριθμού, οσοδήποτε μεγάλου, πάντα υπάρχει άλλος ακέραιος αριθμός ακόμη μεγαλύτερος αυτού. Ομως, μία φοιτήτρια έδωσε την εξής απάντηση: «Δοθέντος ενός βλακός, πάντα θα υπάρχει ένας άλλος βλαξ πιο ηλίθιος από αυτόν. Ετσι φτάνουμε στο άπειρο της βλακείας!»

Ιορδάνης Β. Παπαδόπουλος

2. Ο Ιησούς σώζει και σήμερα!

Κύριε διευθυντά,

Θα ήταν μεγάλη παράλειψή μου να μην πω «Εύγε» για την επί έναν αιώνα επιτυχημένη κυκλοφορία της «Kαθημερινής». Hταν τιμή μου το γεγονός ότι για μισό και πλέον αιώνα μπορούσα να μιμούμαι τον διοικητή μου –σε μια πολεμική μονάδα της Αεροπορίας– και να την κρατάω ακόμα και στο δεξί μου χέρι... Ειδικότερα, αφού στο τέλος Οκτωβρίου του 1987 ένα ουράνιο Φως διέλυσε το πνευματικό μου σκοτάδι, δώσατε για 18 χρόνια πολλές ευκαιρίες στην ταπεινότητά μου, και φιλοξενήσατε παρά μία τεσσαράκοντα επιστολές μου... Αρχίσαμε με το «Καλημέρα με χαμόγελο» (8.12.1992) και σας «αποχαιρέτησα»... με το «Σκοτάδι και φως» (5.2.2010). Η «Καθημερινή» συνεχίζει αυτά τα χρόνια να κυριαρχεί σε πολλές καρδιές. Σας εύχομαι πάντα επιτυχίες σε όλους τους τομείς της δημοσιογραφίας.

Με έκπληξη διάβασα το άρθρο «Εδώ, ο Χριστός δεν σώζει» του κ. Στέφανου Κασιμάτη («Κ», 8.3.2020), και πριν συνέλθω από τη δικαιολογημένη ταραχή μου, ένας φίλος - συνάδελφός μου, με παρακάλεσε να του απαντήσω «σε ποιες περιπτώσεις ο Ιησούς Χριστός δεν σώζει... Ποιο θα ήταν το σχόλιό σου;». Θα ήθελα να εκφράσω την ταπεινή μου άποψη, που δυστυχώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον καταξιωμένο δημοσιογράφο κ. Στ. Κασιμάτη. Η λέξη Χριστός είναι συνώνυμος με τη λέξη Μεσσίας (εβραϊστί «μασιάχ»). Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ εκαλείτο Χριστός, που ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας των Ιουδαίων. Το όνομα Ιησούς δόθηκε στον Ιωσήφ από έναν άγγελο του Κυρίου, που είπε: «Αυτός θα σώσει τον λαό Του από τις αμαρτίες τους». Επομένως ο Κύριος είναι ο Σωτήρας μας από τις αμαρτίες μας, όταν εμείς φυσικά μετανοήσουμε για αυτές. Και επειδή είναι γραμμένο ότι «Ο Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος χθες, σήμερα και για πάντα», ο Ιησούς πάντοτε σώζει! Δεν σώζει βέβαια απ’ αυτά που εμείς θέλουμε να σώζει... Το ότι 21 από τους 24 Ελληνες τουρίστες που επέστρεψαν από τους Αγίους Τόπους βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό, δεν σημαίνει ότι «μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο Χριστός δεν σώζει» από τον ιόν αυτόν.

Επιπλέον «όσοι πάνε στους Αγίους Τόπους, ουδόλως υποτίθεται ότι είχαν προμηθευτεί τον υψηλότερο βαθμό θεϊκής προστασίας», όπως τονίζει ο αρθρογράφος. Τουναντίον, η θεϊκή προστασία είναι δώρο του ελεήμονος Θεού αφενός, και αφετέρου παρέχεται ανάλογα με τη βούληση του Θεού και με τα σχέδια που έχει Εκείνος για καθέναν από τους «συνειδητούς» πιστούς σ’ Εκείνον.

Οσον αφορά το θέμα της συμμετοχής των πιστών στη Θεία Κοινωνία (Δείπνο του Κυρίου), τα αναφερόμενα στο άρθρο αυτό, αλλά και στο «Αγιασμός, Βυζαντινόν, πρόπολη» άρθρο του («Κ», 11.3.2020), προξενούν έκπληξη για τις απόψεις αυτές, και για όσα ανέφεραν επίσης και κάποιοι «βολευτές», δημοσιογράφοι, αλλά και ιερωμένοι... Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ανακοίνωσε ότι «ο κορωνοϊός δεν μεταδίδεται με τη Θεία Κοινωνία», ενώ το θέμα είναι επιστημονικό και όχι θρησκευτικό...

Θα πρέπει, νομίζω, να σταθούμε ιδιαίτερα στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, που προτρέπει όλους τους πιστούς «να εφαρμόζουν τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έως και τις νομοθετικές διατάξεις των κατά τόπους κρατών». Γιατί καλό θα είναι να μην προκαλέσουμε... επιπλέον θύματα.

Τάκης Καραθανάσης, Αξιωματικός Αεροπορίας ε.α., Παπάγου

3. Οχι άλλο take away, μόνο φαγητοπακέτο

Κύριε διευθυντά,

Με δυσάρεστη έκπληξη αλλά και με ιδιαίτερη ανησυχία για την υποβάθμιση της γλώσσας μας, διαβάσαμε σε έγκριτες εφημερίδες και ακούσαμε από τα ΜΜΕ σχετική ανακοίνωση για την πανδημία του κορωνοϊού. «Καφετέριες, μπαρ, εστιατόρια, όλα τα καταστήματα εστίασης, πλην των delivery και των take away θα παραμείνουν κλειστά για 15 ημέρες».

Οσον αφορά τη λέξη ντελίβερι (delivery), αυτή, δυστυχώς, έχει πολιτογραφηθεί στη γλώσσα μας (βλ. Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών, του Χριστόφ. Χαραλαμπάκη) και δηλώνει την παράδοση προϊόντων κατ’ οίκον, κυρίως έτοιμου φαγητού (πρβλ. ντελιβεράς = διανομέας).

Η ανεπίτρεπτη, όμως, χρήση της κακόηχης αγγλικής λέξης take away (= πάρ’ το και φύγε, αυτό σημαίνει, κατά λέξη), ακατανόητης στο ευρύτερο κοινό, αντί της ελληνικής «φαγητό σε πακέτο» (φαγητοπακέτο, φαγητοδοχείο, φαγητοφορμός) γίνεται ανεξέλεγκτα από τον Τύπο, χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ, προσβάλλοντας βάναυσα το γλωσσικό μας αίσθημα. Αιδώς Αργείοι!

Αναστάσιος Αγγ. Στεφος, δ.φ., Ειδικός Γραμματέας

 της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων

4. Η «ισχνή» υποδοχή του Γιώργου Σεφέρη

Κύριε διευθυντά.

Αλλο ένα «ντοκουμέντο» της «Κ», αυτό της απονομής του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη, μας θύμισε μια ακόμα κορυφαία στιγμή της σύγχρονης Ελλάδας.

Η χώρα, ωστόσο, θα υποδεχθεί την είδηση με αρκετή καχυποψία και επιφυλακτικότητα. Σύμφωνα με υπάρχοντα στοιχεία, από την ημέρα που ανακοινώθηκε η βράβευση μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς δημοσιεύτηκαν στην Ελλάδα (και στην Κύπρο) 29, όλα κι όλα, ελληνόγλωσσα κείμενα με αφορμή το γεγονός.

Η τόσο ισχνή «εσωτερική» απήχηση της βράβευσης θα υπογραμμισθεί περισσότερο από την ηχηρή αποχή του κράτους και μεγάλου μέρους της πνευματικής κοινότητας από κάθε είδους συγχαρητήριες εκδηλώσεις. Ακόμα κι από την υποδοχή του ποιητή, κατά την άφιξή του, στο αεροδρόμιο.

«Να πρόκειται για αντιδράσεις πρωτάρηδων;» θα αναρωτηθεί καυστικότατα ο Γ. Π. Σαββίδης. «Κατά την άφιξή του και παρ’ όλη τη γνωστοποίηση των στοιχείων της πτήσης, υποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχής, στο Ελληνικό μάς περίμεναν δύο γυναίκες: η μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου. Κανείς άλλος». Περίπου ταυτόσημη και η μαρτυρία του Νίκου Καρύδη, φίλου και εκδότη του Σεφέρη: «(...) Αυτόν τον άνθρωπο που έφερνε στην Ελλάδα το Νομπέλ, στο αεροδρόμιο δεν ήρθε κανείς επίσημος να τον υποδεχθεί. Τον περιμέναμε οι δύο κόρες της Μαρώς και εγώ».

Ο Σαββίδης θα επισημάνει και τη σχετική πικρία του Σεφέρη, κρυμμένη σε σχετικό σχόλιό του, στο τέλος ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με την ευκαιρία της ανακήρυξής του σε επίτιμο διδάκτορα. Εκεί, ο ποιητής θα υπενθυμίσει τις φράσεις του Μποντλέρ: «Τα έθνη έχουν μεγάλους ανθρώπους παρά τη θέλησή τους. Ο μεγάλος άνθρωπος είναι νικητής ολόκληρου του έθνους του». Ευτυχώς, ο ποιητής θα ζήσει οκτώ ακόμα χρόνια, αρκετά για να χαρεί αρκούντως τόσο την καθολική αναγνώριση του έργου του όσο και την αγάπη του κόσμου, ιδιαίτερα των νέων, όπως ο ίδιος είχε παραδεχθεί.

Γιώργος Ι. Κωστούλας, Βούλα

...από την "ΕΣΤΙΑ"

"ΕΣΤΙΑ", 24/03/20