"...Οπως ορίζει ρητά το Σύνταγμα στο άρθρο 86 παρ. 2 και επαναλαμβάνει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (3126/2003), στο άρθρο 4, προκαταρκτική εξέταση, προανάκριση και ανάκριση κατ’ αυτών δεν επιτρέπεται χωρίς προηγουμένη απόφαση της Βουλής, και αν στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης, ανάκρισης, προκύψουν στοιχεία κατά υπουργών, διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την προκαταρκτική εξέταση, προανάκριση, ανάκριση. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτουν τα ακόλουθα: Οταν, στο πλαίσιο διενεργουμένης προκαταρκτικής εξέτασης, προκύψει εμπλοκή ονόματος υπουργού σε δωροδοκία, απιστία κ.λπ., τότε, ως προς αυτόν, η εξέταση σταματά αμέσως και αποστέλλεται το σχετικό τμήμα της Προκαταρκτικής στη Βουλή, προκειμένου αυτή, πλέον, να διενεργήσει τη σχετική εξέταση, προανάκριση ή ανάκριση. Ερωτήσεις για τον τρόπο με τον οποίο τελέσθηκε η δωροδοκία (για ποιες παράνομες πράξεις, πώς καταβλήθηκαν τα χρηματικά ποσά, το ύψος αυτών) συνιστούν απαγορευμένη από το Σύνταγμα προκαταρκτική εξέταση, αφού, αν και αυτά ερωτηθούν και απαντηθούν, τότε δεν απομένει στη Βουλή να διερευνήσει κάτι άλλο, καθόσον το αδίκημα της δωροδοκίας πλήρως θεμελιώθηκε (πρόσωπο, πράξεις υπουργού για τις οποίες δωροδοκήθηκε, χρηματικά ποσά της δωροδοκίας και τόπος και τρόπος καταβολής τους). Οπως προκύπτει από τις καταθέσεις των τριών προστατευόμενων μαρτύρων, οι οποίες έχουν αναρτηθεί στο Διαδίκτυο και δεν έχουν προσβληθεί ως ψευδείς ή παραποιημένες, πάντα ταύτα αναφέρονται σε αυτές και δεν απέμεινε τίποτε να διευκρινιστεί από τη Βουλή..."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/02/18

Μια ποινική υπόθεση εικασιών και συμπερασμάτων

Του Λουκά Λυμπερόπουλου*

Η δικογραφία της Novartis πήρε τον δρόμο της. Προτού κάνει, καλά καλά, το πρώτο βήμα, οι τρεις κρίσιμες καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων έγιναν φύλλο και φτερό στο Διαδίκτυο, όπου εμφανίστηκαν και, μάλιστα, φωτοτυπημένες, προτού καν λάβουν γνώση οι εμπλεκόμενοι. Από τις καταθέσεις αυτές προκύπτουν δύο σημαντικά ζητήματα: Το δικονομικό και το αποδεικτικό.

Α. Το δικονομικό: Οπως ορίζει ρητά το Σύνταγμα στο άρθρο 86 παρ. 2 και επαναλαμβάνει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (3126/2003), στο άρθρο 4, προκαταρκτική εξέταση, προανάκριση και ανάκριση κατ’ αυτών δεν επιτρέπεται χωρίς προηγουμένη απόφαση της Βουλής, και αν στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης, ανάκρισης, προκύψουν στοιχεία κατά υπουργών, διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την προκαταρκτική εξέταση, προανάκριση, ανάκριση. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτουν τα ακόλουθα: Οταν, στο πλαίσιο διενεργουμένης προκαταρκτικής εξέτασης, προκύψει εμπλοκή ονόματος υπουργού σε δωροδοκία, απιστία κ.λπ., τότε, ως προς αυτόν, η εξέταση σταματά αμέσως και αποστέλλεται το σχετικό τμήμα της Προκαταρκτικής στη Βουλή, προκειμένου αυτή, πλέον, να διενεργήσει τη σχετική εξέταση, προανάκριση ή ανάκριση. Ερωτήσεις για τον τρόπο με τον οποίο τελέσθηκε η δωροδοκία (για ποιες παράνομες πράξεις, πώς καταβλήθηκαν τα χρηματικά ποσά, το ύψος αυτών) συνιστούν απαγορευμένη από το Σύνταγμα προκαταρκτική εξέταση, αφού, αν και αυτά ερωτηθούν και απαντηθούν, τότε δεν απομένει στη Βουλή να διερευνήσει κάτι άλλο, καθόσον το αδίκημα της δωροδοκίας πλήρως θεμελιώθηκε (πρόσωπο, πράξεις υπουργού για τις οποίες δωροδοκήθηκε, χρηματικά ποσά της δωροδοκίας και τόπος και τρόπος καταβολής τους). Οπως προκύπτει από τις καταθέσεις των τριών προστατευόμενων μαρτύρων, οι οποίες έχουν αναρτηθεί στο Διαδίκτυο και δεν έχουν προσβληθεί ως ψευδείς ή παραποιημένες, πάντα ταύτα αναφέρονται σε αυτές και δεν απέμεινε τίποτε να διευκρινιστεί από τη Βουλή. Αυτό αποδεικνύεται από την ερώτηση της κ. Τουλουπάκη στη μάρτυρα «Α. Κελέση», κατά την κατάθεσή της της 28.1.2018, «πώς κανονίστηκε η συνάντηση και πώς γνωρίζετε ότι τα χρήματα παραδόθηκαν στον Αντώνη Σαμαρά;» («ΤΟ ΒΗΜΑ», 11.2.2018). Δηλαδή, υπήρξε πλήρης διερεύνηση της δωροδοκίας, κατά παράβαση του Συντάγματος. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα την ακυρότητα των καταθέσεων (άρθρα 86 παρ. 2 του Συντάγματος, 4 του ν. 3126/2003 και 171 Κώδ. Ποιν. Δικον.) και την τέλεση του πειθαρχικού αδικήματος της παραβάσεως καθήκοντος των εισαγγελικών λειτουργών που διενήργησαν, όπως διενήργησαν, την προκαταρκτική εξέταση, καθ’ όσον παρέβησαν το Σύνταγμα και τον νόμο, υπερβαίνοντας τη δικαιοδοσία τους.

Β. Το αποδεικτικό: Από τις επίμαχες καταθέσεις προκύπτει ότι οι μάρτυρες, απαντώντες σε σχετικές ερωτήσεις των διενεργούντων την προκαταρκτική εξέταση, περιγράφουν τους λόγους για τους οποίους έγιναν οι δωροδοκίες, τις πράξεις των υπουργών για τον σκοπό αυτόν, τα ποσά και τους τόπους που καταβλήθηκαν, ώς και τους τρόπους με τους οποίους έγινε, σε κάθε περίπτωση, η καταβολή. Ετσι, από τις καταθέσεις αυτές αποδεικνύεται ότι διενεργήθηκε προκαταρκτική εξέταση για υπουργούς, κατά παράβαση του άρθρου 86 παρ. 2 του Συντάγματος. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των μαρτύρων είναι ότι τα ποσά και οι τρόποι καταβολής των δώρων αποτελούν απλώς υποθέσεις και όχι πραγματικά περιστατικά, όπως «θεωρώ», «συμπεραίνω», «υπολογίζω», «κίτρινος φάκελος που περιείχε περίπου», «αντρική τσάντα γεμάτη χρήματα, τα οποία είμαι βέβαιη ότι προορίζονταν για τον υπουργό», «οπωσδήποτε άνω των...», «αποκλείεται να έλαβε ως δώρο ποσό κάτω των...». Σε μία περίπτωση, μάλιστα, ο μάρτυρας προσδιορίζει το ποσό του δώρου στο ένα πέμπτο της συνολικής αξίας της παράνομης πράξεως του υπουργού! Καταθέτει, σχετικώς, ότι «θεωρώ αδύνατο στη συγκεκριμένη περίπτωση (σ.σ. επρόκειτο, κατά τον μάρτυρα, για παράνομο διαγωνισμό αξίας 200 εκατ. ευρώ) να δόθηκε μίζα κάτω του ποσού των 40 εκατ. ευρώ». Ειδικότερα, κατέθεσαν, ως εξής:

• «Μάξιμος Σαράφης»: 1) Για Δημήτρη Αβραμόπουλο: «Θεωρώ αντίθετο στη λογική των πραγμάτων και στα μεγέθη τόσο της εταιρείας όσο και της συγκεκριμένης παραγγελίας ο υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος να έλαβε ως δώρο ποσό κάτω των 200.000 ευρώ», «Θεωρώ αδύνατο στη συγκεκριμένη περίπτωση να δόθηκε μίζα κάτω του ποσού των 40 εκατ. ευρώ». 2) Για Ανδρέα Λοβέρδο: «Θεωρώ ότι το ύψος του δώρου που έλαβε για τη συγκεκριμένη περίπτωση ο Λοβέρδος δεν είναι κάτω του ποσού των 200.000 ευρώ συνολικά». 3) Για Αντώνη Σαμαρά: «Η προαναφερομένη δέσμευση θα επιτυγχάνετο μέσω δωροδοκιών των αρμοδίων κρατικών αξιωματούχων, υπουργών και του τότε πρωθυπουργού». 4) Για Ευάγγελο Βενιζέλο: «Ο Λιντζέρης λειτουργούσε ως ταμίας του Βενιζέλου στα θέματα του υπουργείου Υγείας [...] αποκλείεται να έλαβε ως δώρο ποσό κάτω των 200.000 ευρώ». 5) Για Αδ. Γεωργιάδη: «Συμπεραίνω ότι τα έσοδα από τις πιο πάνω δραστηριότητες είναι προφανώς εικονικά και συνδέονται με το ξέπλυμα παράνομων χρημάτων».

• «Αικατερίνη Κελέση»: «Είχε μαζί του (σ.σ. ο Φρουζής) μία μαύρη βαλίτσα Samsonite τύπου τρόλεϊ, την οποία είχε γεμίσει με δεσμίδες χαρτονομισμάτων χρώματος μοβ, κίτρινο και πράσινο, τα οποία παρέδωσε στον Αντώνη Σαμαρά». «Ο πρώην υπουργός Ανδρέας Λοβέρδος απαιτούσε τα χρήματα να του καταβάλλονται πάντα σε βαλίτσα». «Ο Δ. Αβραμόπουλος έλαβε για τον λόγο αυτόν μεγάλο χρηματικό ποσό οπωσδήποτε άνω των 200.000 ευρώ». «Ο Αδ. Γεωργιάδης [...] με σκοπό να βρίσκεται μόνος (σ.σ. ο Φρουζής) με τον υπουργό, ώστε να μπορέσει να του παραδώσει τα χρήματα που είχε μαζί του σε βαλιτσάκι». «Ο κ. Φρουζής έκανε τους χρηματισμούς χέρι με χέρι ο ίδιος. Στην περίπτωση, όμως, του Αδ. Γεωργιάδη γνωρίζω ότι εκτός από τις φορές που ο ίδιος ο Φρουζής τον χρημάτισε απευθείας, σε τρεις περιπτώσεις τα χρήματα τα έλαβε για λογαριασμό του Γεωργιάδη η ιδιαιτέρα γραμματέας του εντός κιτρίνων φακέλων, μία φορά εντός του ξενοδοχείου “Λίδρα Μάριοτ”, όπου έλαβε το ποσό των 70.000, το οποίο προοριζόταν για την ανακαίνιση της οικίας του, και τις άλλες δύο φορές εντός του υπουργείου Υγείας, όπου έλαβε 50.000 και 20.000 ευρώ αντίστοιχα». Για τον κ. Σπυρόπουλο: «Τουλάχιστον μία φορά τα χρήματα δεν δόθηκαν στα χέρια του, αλλά στην υπάλληλο της γραμματείας του μέσα σε κίτρινο φάκελο [...] ο οποίος περιείχε περίπου 30.000 ευρώ». Για Γιάννη Στουρνάρα: « Σε δύο περιπτώσεις τουλάχιστον, προτού συναντηθεί ο Φρουζής με τον Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών, είχε μαζί του μια μαύρη αντρική τσάντα, γεμάτη χρήματα, τα οποία είμαι βέβαιη ότι προορίζονταν για τον τελευταίο. Είναι βέβαιο ότι ο Στουρνάρας έλαβε απευθείας συνολικά ως δώρα τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ, χωρίς να συμπεριληφθούν τα ποσά που έλαβε μέσω Mindwork».

• «Γιάννης Αναστασίου»: Για τον κ. Σαλμά: «Ηταν διάχυτη η φήμη ότι ελάμβανε παρανόμως χρήματα προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών», «είδα ότι στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του υπήρχε μεγάλη δεσμίδα χαρτονομισμάτων των 50 ευρώ». Αξιοσημείωτο, λοιπόν, είναι ότι οι μάρτυρες «θεωρούν, «μαντεύουν», «υποθέτουν», «συμπεραίνουν», «υπολογίζουν», «αναφέρονται σε φήμες», «θεωρούν βέβαιο», ότι δύο πρωθυπουργοί και οκτώ υπουργοί δωροδοκήθηκαν με ποσά που θεωρούν, μαντεύουν, υποθέτουν, υπολογίζουν στο περίπου ότι είναι εκείνα που αναφέρουν. Οπότε, αυτόματα, αποκαλύπτεται ο λόγος για τον οποίο φόρεσαν τη μάσκα του προστατευμένου μάρτυρα: διότι σε αντεξέταση θα καλούνταν να διευκρινίσουν: πώς μάντεψαν, θεώρησαν, υπέθεσαν, συμπέραναν ότι δόθηκαν τα χρήματα. Και, ακόμη, πώς γνωρίζουν τα ποσά; Τα μέτρησαν; Τα είδαν; Και πώς τα είδαν μέσα από μαύρες βαλίτσες και κίτρινους φακέλους;

Πρέπει να σημειωθεί τούτο το σημαντικό: Κατά το άρθρο 45Β του Κώδ. Ποιν. Δικον., «ο αρμόδιος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κρίνει ότι η ποινική δίωξη των εγκλημάτων της ψευδορκίας, της ψευδούς καταμήνυσης, της συκοφαντικής δυσφήμησης που ετέλεσαν οι μάρτυρες δεν είναι απαραίτητη για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, μπορεί να παραγγείλει στον αρμόδιο για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέα την οριστική αποχή από την ποινική δίωξη για τις εν λόγω πράξεις». Αν, επομένως, δόθηκε, στην προκειμένη περίπτωση, τέτοια παραγγελία, τότε μπορεί κάποιος να προβληματιστεί γιατί οι ανωτέρω μάρτυρες κατέθεσαν με τόση άνεση τα όσα κατέθεσαν και γιατί ματαίως υποβλήθηκαν ή θα υποβληθούν εναντίον τους μηνύσεις από τους εμπλεκομένους.

* Ο κ. Λουκάς Λυμπερόπουλος είναι επίτιμος αρεοπαγίτης, Δ. Ν.

Έντυπη