Τέσσερις συνεντεύξεις, από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
Μήνυμα στις Βρυξέλλες ότι η τουρκική επιθετικότητα στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν απειλεί μόνο τη Λευκωσία, αλλά και ζωτικά συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ, απαιτώντας συνεργασία και συλλογική αντιμετώπιση, στέλνει με συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο μέχρι τώρα κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Νίκος Χριστουδουλίδης, ο ποίος θα είναι υπουργός Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη που αναλαμβάνει καθήκοντα την Πέμπτη. Σημειώνει δε ότι στόχος της Αγκυρας είναι να υπονομεύσει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΕΕ προκειμένου η ίδια να κερδίσει ρόλο ενεργειακού κόμβου στην περιοχή, με ό,τι σημαίνει αυτό. Ακόμη τονίζει ότι προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό είναι ο τερματισμός της τουρκικής επιθετικότητας.
Αναλαμβάνετε το υπουργείο Εξωτερικών σε μία περίοδο που η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι στα ύψη. Πώς αξιολογείτε την τουρκική συμπεριφορά;
Εχουμε να διαχειριστούμε μια ιδιόμορφη κατάσταση πραγμάτων. Η κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας στη θάλασσα, στόχο έχει να δημιουργήσει προβλήματα στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην προσπάθεια της ΕΕ να καταστεί η Ανατολική Μεσόγειος ένας εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη, όπως επίσης να προκαλέσει πλήγμα στην επιτυχή πολιτική περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει ως επίκεντρο και καταλύτη τους υδρογονάνθρακες. Επιχειρεί δηλαδή η Τουρκία τον στρατηγικό ενεργειακό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου προς ίδιον όφελος και σίγουρα οι ενέργειές της δεν σχετίζονται, όπως ισχυρίζονται, με την προστασία των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων. Η Τουρκία αποσκοπεί στην προαγωγή των συμφερόντων της και ενός εκ των βασικών της στόχων, που είναι να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο, ελέγχοντας αριθμό μέσων μεταφοράς φυσικού αερίου καθώς και των τιμών του. Η εν λόγω τουρκική συμπεριφορά είναι μια από τις βασικές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Επηρεάζει ταυτόχρονα ζωτικά βασικά συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ και των άλλων κρατών της περιοχής και για αυτόν τον λόγο χρειάζεται συνεργασία και συλλογική αντιμετώπιση.
Θεωρείτε ότι θα υπάρξει πρόβλημα με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη υδρογονανθράκων και τα συμβόλαια της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Το περιστατικό και οι εξελίξεις σε σχέση με τη γεώτρηση της ΕΝΙ στο Τεμάχιο 3 δεν σημαίνει σε καμία απολύτως περίπτωση ακύρωση των ενεργειακών σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε φυσικά των σχεδιασμών των εταιρειών, είτε αυτό αφορά γεωτρήσεις, είτε εμπορικά θέματα. Οι ενεργειακοί κολοσσοί που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας γνώριζαν πολύ καλά τις θέσεις και τη γενικότερη προσέγγιση της Τουρκίας σε σχέση με τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Συνειδητά έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τεμάχια εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, γιατί όντως υπάρχουν πολύ θετικές ενδείξεις και γιατί οι όποιες ενέργειές μας γίνονται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας του 1982 και αφού έχουν καθορισθεί τα θαλάσσια σύνορα της χώρας με τα γειτονικά κράτη. Η παρουσία τους είναι ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης. Τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής είναι ο λόγος παρουσίας ενεργειακών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο και εξηγούν γιατί δεν επηρεάζονται από τις όποιες τουρκικές συμπεριφορές.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής για να αντιληφθούμε και τους λόγους παρουσίας ενεργειακών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο και γιατί δεν επηρεάζονται από τις όποιες τουρκικές συμπεριφορές. Σύμφωνα με το American Geological Survey του 2009, οι συνολικές ποσότητες φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο εκτιμώνται σε πέραν των 9.000 bcm. Είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου έχουν δείξει ενδιαφέρον για τα αποθέματα της Ανατολικής Μεσόγειου και έχουν συνάψει συμβόλαια με όλες τις χώρες της περιοχής, την Κύπρο, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο.
Με δεδομένη και την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, θεωρείτε ότι Κύπρος και Ελλάδα βρίσκονται κοντά σε ένα θερμό επεισόδιο;
Κύπρος και Ελλάδα είναι πυλώνες σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και αυτό αποδεικνύεται μέσα από τη δράση τους και την ξεκάθαρη επιδίωξή τους για επίλυση προβλημάτων στη βάση του διεθνούς δικαίου και των αρχών και αξιών της ΕΕ. Εμείς δεν πρόκειται να παρασυρθούμε στον ανταγωνιστικό παροξυσμό που επιχειρεί να καλλιεργήσει η Αγκυρα. Ούτε με μεγαλόστομες δηλώσεις, ούτε με θερμά επεισόδια αντιμετωπίζονται προκλήσεις και προβλήματα. Η πρόκληση θερμών επεισοδίων από μια χώρα είναι ένδειξη αδυναμίας της να αντιμετωπίσει με επιτυχία προκλήσεις και προβλήματα που έχει.
Τι πιθανότητες υπάρχουν για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό;
Εύλογο το ερώτημά σας. Αναμφίβολα η διαμορφωθείσα κατάσταση, με την κορύφωση της παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ από την Τουρκία, δεν δημιουργεί ένα ευνοϊκό κλίμα για επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού. Για την επανέναρξη των συνομιλιών θα πρέπει να προηγηθεί ο τερματισμός των εν λόγω ενεργειών από πλευράς Τουρκίας. Ενεργειών που επιβεβαιώνουν και την ορθότητα της κοινής προσέγγισης Λευκωσίας και Αθηνών ότι μέσα στο πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού θα πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστή η κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας, και για αυτό θα πρέπει να τερματιστούν αναχρονιστικοί θεσμοί όπως είναι οι συνθήκες εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και διατήρηση μόνιμης παρουσίας στρατού. Η γενικότερη προσέγγισή μας στο Κυπριακό εστιάζεται σε δύο βασικά δεδομένα. Πρώτον, εκείνο που πρέπει όλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, να αντιληφθούν σε σχέση με το Κυπριακό είναι ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του. Η παρούσα κατάσταση είναι αρνητική εξέλιξη για το σύνολο του κυπριακού λαού και εγκυμονεί κινδύνους. Δεύτερον, μετά και την πρόσφατη αποτυχία στο Κραν Μοντανά λόγω των θέσεων της τουρκικής πλευράς, αλλά και του γεγονότος ότι από το 1974 παρήλθαν 44 χρόνια και πολλές πρωτοβουλίες χωρίς αποτέλεσμα, πρέπει όλοι μας να κατανοήσουμε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια μιας νέας αποτυχίας στο Κυπριακό.
Εχοντας υπόψη αυτά, ξεκάθαρος στόχος μας είναι να συνεχίσουμε την προσπάθεια για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας. Κάποιος που έχει ασχοληθεί στοιχειωδώς με την ιστορία των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού από το 1976, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι κατά τη διάρκεια της τελευταίας προσπάθειας όχι μόνο συζητήθηκε για πρώτη φορά η ουσία του Κυπριακού, αλλά και πρώτη φορά προέκυψαν τέτοια δεδομένα που αναμφίβολα επηρεάζουν θετικά τόσο το περιεχόμενο όσο και τη διαδικασία μιας ενδεχόμενης νέας προσπάθειας.
Εμείς θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν έτσι ώστε να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες και τα δεδομένα που θα μας οδηγήσουν στην επανέναρξη των συνομιλιών, η οποία θα βασίζεται σε τέτοια δεδομένα που πραγματικά θα μας επιτρέπουν, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, να αισιοδοξούμε για ένα θετικό αποτέλεσμα. Επιδιώκουμε μια αξιοπρεπή λύση που να σέβεται τις ανησυχίες όλων ανεξαιρέτως των νόμιμων κατοίκων της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και να δημιουργηθεί μια σύγχρονη και απόλυτα ανεξάρτητη χώρα.
Ποιες οι προκλήσεις και οι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας το αμέσως επόμενο διάστημα;
Πέραν της αντιμετώπισης της τουρκικής συμπεριφοράς, υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι που θα επιδιωχθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, μέσα από την εξωτερική μας πολιτική. Στόχοι που σχετίζονται με τη δράση μας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ΕΕ και θα αποτελούν, αν θέλετε, συνέχεια των όσων έχουν δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια μέσα και από τις κοινές δράσεις και την άριστη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Να γίνω πιο συγκεκριμένος. Ανάμεσα στις προτεραιότητές μας είναι για παράδειγμα να διευρυνθούν, είτε θεματικά είτε συνολικά, οι Τριμερείς Συνεργασίες που έχουμε συστήσει με την Ελλάδα, με τη συμμετοχή κρατών που έχουμε να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις και μοιραζόμαστε κοινούς στόχους και οράματα. Αυτή η διεύρυνση δύναται να αφορά είτε κράτη-μέλη της ΕΕ είτε γειτονικά κράτη ή ακόμα χώρες του Αραβικού Κόσμου. Ενα τέτοιο μοντέλο συνεργασίας που ήδη εφαρμόζεται είναι η Συνάντηση Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισραήλ με τη συμμετοχή και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Ενέργειας.
Μια άλλη προτεραιότητα είναι να επιχειρηθεί μια άτυπη σύνδεση των Τριμερών Συνεργασιών με τη Σύνοδο των επτά Μεσογειακών Κρατών Μελών της ΕΕ (MED7). Να εργαστούμε δηλαδή προς την κατεύθυνση ad hoc συμμετοχής ενός ή/και περισσοτέρων γειτονικών κρατών σε συναντήσεις των MED7 για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων επί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Ενα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να ήταν η συμμετοχή του Λιβάνου και της Ιορδανίας σε μια ειδική συνάντηση των MED7 για συζήτηση του Προσφυγικού. Είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί εξίσου σημαντικά τον Λίβανο και την Ιορδανία και τα κράτη που συμμετέχουν στο MED7. Ερχομαι τώρα στο Κυπριακό, που η επίλυσή του είναι η σημαντικότερη και υπ' αριθμόν 1 πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Καταρχήν να σημειώσω ότι τα όσα έχω προαναφέρει για συγκεκριμένες δράσεις μας στην εξωτερική πολιτική, αναπόφευκτα επηρεάζουν και το Κυπριακό.
«Το απόστημα πρέπει να σπάσει στο σκάνδαλο Novartis»
Να αποδοθούν ευθύνες μέσα από τη διαδικασία διερεύνησης του σκανδάλου Novartis, όπως το χαρακτηρίζει, τονίζει ο Πάνος Σκουρλέτης και σημειώνει με έμφαση ότι είναι έωλο το αφήγημα περί σκευωρίας. Ο υπουργός Εσωτερικών στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» υπογραμμίζει την ανάγκη να πάει αυτή η υπόθεση σε βάθος, καθώς εάν δεν καταλογιστούν κάθε είδους ευθύνες και δεν απαντηθούν ερωτήματα που θέτει η ίδια η κοινωνία, τότε θα βγουν όλοι χαμένοι, κατά τον ίδιο, και κυρίως η αξιοπιστία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Παράλληλα, σημειώνει ότι ο κίνδυνος της ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής ξεπερνιέται όχι με τη συγκάλυψη και το κουκούλωμα, αλλά με τη σε βάθος απρόσκοπτη δικαστική έρευνα. Εμφαση δίνει στην ομιλία τού πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη Βουλή και στον, κατά τον ίδιο, «ακροδεξιό, διχαστικό και εμφυλιοπολεμικό λόγο», τονίζοντας ότι ουσιαστικά αυτός είναι ο πραγματικός αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπεραμύνεται της ανάγκης να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και για την εκλογολογία απαντά «οι εκλογές στην ώρα τους». Παρά την κριτική που ασκείται, υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει δύναμη της σύγχρονης Αριστεράς και στη συζήτηση περί προγραμματικής σύγκλισης και μετεκλογικής συνεργασίας με το Κίνημα Αλλαγής αναφέρει πως η βασική ευθύνη για μια τέτοια προοπτική πέφτει σε αυτό. Επίσης, προαναγγέλλει ότι σύντομα θα παρουσιαστεί το νομοσχέδιο για την απλή αναλογική στις αυτοδιοικητικές εκλογές και υπεραμύνεται της αποσυσχέτισης των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές το 2019.
Νοvartis: Σκάνδαλο ή σχέδιο εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων, όπως σας εγκαλούν η ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής;
Πρόκειται για ένα σκάνδαλο με όλη τη σημασία της λέξης, αυτό πλέον το παραδέχονται οι πάντες, με αυτή την έννοια είναι έωλο και το αφήγημα περί σκευωρίας. Το ζητούμενο μέσα από τη διαδικασία διερεύνησής του είναι να αποδοθούν ευθύνες αλλά και να οδηγηθούμε στην αναγκαία εκείνη θεσμική θωράκιση έτσι ώστε στο μέλλον να περιορίζονται οι πιθανότητες εκδήλωσης παρόμοιων σκανδάλων. Μπορεί βέβαια στη χώρα μας τέτοιου είδους σκάνδαλα να εμφανίζονται με ιδιαίτερη ένταση από καιρού εις καιρόν, αλλά η αλήθεια είναι ότι εκδηλώνονται και αλλού. Αλλωστε στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για ένα διεθνές σκάνδαλο. Θέλω να πω με δυο λόγια πως παρά τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας, τις σχέσεις διαπλοκής πολιτικής εξουσίας και οικονομικών κέντρων, που ήταν ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος, μιλάμε και για μια υπαρκτή συστημική παθογένεια του σημερινού παγκοσμιοποιημένου οικονομικού μοντέλου. Πιστεύω λοιπόν στην ανάγκη μιας νηφάλιας και πολιτικά ώριμης στάσης από όλες τις πολιτικές δυνάμεις που θα διευκολύνουν την απρόσκοπτη δικαστική έρευνα του κολοσσιαίου αυτού σκανδάλου.
Εχετε μιλήσει για την ευκαιρία της ΝΔ και του Κινήματος Αλλαγής να κάνουν την αυτοκάθαρσή τους. Τι εννοείτε; Εχουν βαρίδια οι νυν ηγεσίες τους;
Δυστυχώς η στάση κυρίως της ΝΔ αλλά και ώς έναν βαθμό και του Κινήματος Αλλαγής είναι στάση συγκάλυψης. Θέλουν να σταθούν αλληλέγγυοι απέναντι σε όλους όσοι χειρίστηκαν τα πράγματα. Αντίθετα, θα ήταν μια ευκαιρία πραγματικής αυτοκάθαρσης αν είχαν μια στάση αποστασιοποίησης από ενδεχόμενες ευθύνες και διευκόλυνσης της δικαστικής έρευνας. Ιδιαίτερα η ΝΔ, της οποίας ο κύριος εκφραστής κατά τη συζήτηση στη Βουλή ήταν ο κ. Σαμαράς, εμφανίστηκε με έναν απόλυτα ακροδεξιό, διχαστικό και εμφυλιοπολεμικό λόγο. Τώρα πια μπορούμε με βεβαιότητα να μιλάμε για τον πραγματικό αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον «Αντώνη Μητσοτάκη».
Είστε στέλεχος με μακρά διαδρομή στον χώρο της Αριστεράς. Δεν σας ανησυχεί η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής του τόπου;
Εξίσου με ενοχλεί η πραγματικότητα των σκανδάλων που βίωσε η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες ως σύμπτωμα του φαύλου δικομματικού συστήματος που μας κυβερνούσε. Τον κίνδυνο της ποινικοποίησης τον ξεπερνάς όχι με τη συγκάλυψη και το κουκούλωμα, αλλά με τη σε βάθος, απρόσκοπτη δικαστική έρευνα, που θα επιβεβαιώσει ή όχι του λόγου το αληθές.
Υπάρχει και ο φόβος από το γενικότερο κλίμα σκανδαλολογίας να ενισχυθούν απολιτικές τάσεις και η απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών. Σας προβληματίζει αυτό το ενδεχόμενο;
Αν αυτή η υπόθεση δεν πάει σε βάθος, αν δεν καταλογιστούν κάθε είδους ευθύνες και δεν απαντήσουμε στα ερωτήματα που μας θέτει η ίδια η κοινωνία, τότε θα βγούμε όλοι χαμένοι και κυρίως η αξιοπιστία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Αν οδηγηθούμε σε μια στείρα εκφυλιστική αντιπαράθεση που θα συσκοτίζει και δεν θα διευκολύνει τη δουλειά της Δικαιοσύνης, τότε αυτό που θα ενισχυθεί θα είναι πράγματι οι απολιτικές στάσεις. Γι' αυτό και η ευθύνη των πολιτικών δυνάμεων είναι με τη στάση τους να διευκολύνουν τη διαλεύκανση της υπόθεσης για να αποφύγουν τελικά την απαξίωση. Το οφείλουμε πολιτικά και ηθικά πρώτα απ' όλα στους ίδιους τους πολίτες. Για την κυβέρνηση αυτά τα πράγματα είναι απολύτως σαφή.
Εάν δεν αποδειχθούν ευθύνες πολιτικών προσώπων, ενδεχομένως να αποτελέσει αυτό μεγάλη πολιτική ήττα της κυβέρνησης. Το βλέπετε διαφορετικά;
Η μεγάλη ήττα για την κυβέρνηση αλλά και για την ποιότητα της δημοκρατίας μας θα ήταν να κλείναμε τα μάτια σε μια υπόθεση που κανείς πλέον δεν αμφισβητεί ότι συνιστά σκάνδαλο, ανεξάρτητα αν σε αυτό εμπλέκονται τα συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα που έχουν μέχρι τώρα αναφερθεί. Αυτό θα το αναζητήσει η Δικαιοσύνη. Το απόστημα πρέπει να σπάσει.
Πρέπει να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών;
Νομίζω πως είναι υπερώριμο να πάμε σε αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
Μιλάμε συνεχώς για την ποινική ευθύνη. Πολιτική ευθύνη δεν υπάρχει; Ποιους αφορά;
Προφανώς και υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, άλλωστε το δικομματικό πολιτικό σύστημα των προηγούμενων δεκαετιών υπήρξε το φυτώριο για την άνθηση τέτοιου τύπου σκανδάλων. Εκτός από την υπόθεση Novartis, είχαμε τη Siemens, τα εξοπλιστικά, τα υπερκοστολογημένα δημόσια έργα και πάει λέγοντας.
Δεν θα ήταν το ιδανικό περιβάλλον μέσα στη συζήτηση για τη Novartis να προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές;
Οχι, με ενδιαφέρει περισσότερο μια σταθερή πορεία μνημονικής απαγκίστρωσης, η κοινωνική βιωσιμότητα της σχετικής βελτίωσης της οικονομίας και βέβαια η εξυγίανση της πολιτικής πραγματικότητας μέσα από την εξιχνίαση του σκανδάλου της Novartis. Οι εκλογές, στην ώρα τους.
Βλέπετε ανασύνθεση του πολιτικού τοπίου με αφορμή το Μακεδονικό;
Χωρίς να υποτιμώ την επίδραση του Μακεδονικού στην πολιτική ζωή και την ανάδειξη μέσω αυτού ιδεολογικών και πολιτικών συντεταγμένων, δεν θεωρώ ότι από μόνο του το θέμα αυτό αρκεί για να οδηγήσει σε μια συνολική ανασύνθεση, σίγουρα όμως επηρεάζει.
Κοινότοπη η ερώτηση, αλλά πόσο μπορεί να αντέξει η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ; Με δεδομένο ότι ο Πάνος Καμμένος και το κόμμα του επιμένουν στο «όχι» στη χρήση του όρου Μακεδονία, δημιουργούνται συνθήκες για νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία;
Θα είναι κοινότοπη και η απάντηση. Οσο θα υφίστανται οι λόγοι της συγκεκριμένης συνεργασίας θα είμαστε μαζί. Το Μακεδονικό είναι πράγματι ένα σημαντικό ζήτημα που η επίλυσή του απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις και συνδέεται με προϋποθέσεις που δεν προσδιορίζονται μόνο από τα όρια της σημερινής κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής για προγραμματική σύγκλιση και μετεκλογική συνεργασία;
Νομίζω πως η βασική ευθύνη για μια τέτοια προοπτική πέφτει στη μεριά του Κινήματος Αλλαγής. Εξηγούμαι: όσο παραμένει ο συγκεκριμένος χώρος δέσμιος προσώπων με βαριές ευθύνες για τις επιλογές που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση και δεν οριοθετείται απέναντι στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, δεν υπάρχουν περιθώρια σύγκλισης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετακινηθεί στην Κεντροαριστερά; Μπορεί να τον εντάξει κανείς στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ή ανήκει στην Αριστερά;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει μια δύναμη της σύγχρονης Αριστεράς. Με βάση αυτήν την ιστορικά διαμορφωμένη διακριτή ταυτότητά του μπορεί και πρέπει να συνομιλεί με τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Αλλωστε βασικό στοιχείο στη στρατηγική της δικής μας Αριστεράς είναι η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός πλειοψηφικού μπλοκ πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που θα διαμορφώνει τους αναγκαίους συσχετισμούς για την προώθηση βαθιών αλλαγών προς όφελος των πιο κοινωνικά αδύναμων και του κόσμου της εργασίας.
Θεωρείτε ότι η χώρα τελειώνει οριστικά με τα Μνημόνια τον Αύγουστο του 2018; Δεν είναι πολύ πρόωρο για πανηγυρισμούς από τη στιγμή που θα υπάρχει στενή εποπτεία; Ποια είναι η επόμενη μέρα;
Κανείς δεν πανηγυρίζει όταν είναι ανοιχτές ακόμα οι πληγές που επέφεραν οι ακραίες πολιτικές λιτότητας στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τη σχετική βελτίωση της οικονομίας, τουλάχιστον στα μακροοικονομικά μεγέθη της. Σημασία έχει αυτό να διαχυθεί στο σύνολο της κοινωνίας, καθώς επίσης και η ανάκτηση ενός μέρους της ελευθερίας των κινήσεών μας, που θα μας δώσει τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης με εμφανές κοινωνικό πρόσημο.
Υποστηρίζετε με σθένος την απλή αναλογική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πότε θα κατατεθεί στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο και ποια θα είναι η βασική αρχιτεκτονική του; Υπάρχει περιθώριο αλλαγών, καθώς αντιδρούν πολλοί αυτοδιοικητικοί, και ως ποια κατεύθυνση;
Εχει πλέον ωριμάσει η ανάγκη να αλλάξουμε το σημερινό παραμορφωτικό εκλογικό σύστημα, το οποίο άλλωστε αποτελεί πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία. Η απλή αναλογική, με την αυθεντική αποτύπωση των πραγματικών λαϊκών συσχετισμών, ταιριάζει απόλυτα με τα χαρακτηριστικά της αυτοδιοίκησης ενθαρρύνοντας μια νέα κουλτούρα συνεργασίας, συναινέσεων και συνθέσεων. Ουσιαστικά με την απλή αναλογική τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια μετατρέπονται στα ουσιαστικά όργανα λήψης των αποφάσεων, μέσα από ανοιχτές διαφανείς διαδικασίες χωρίς συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, αλλά στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων. Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε εντατικά για τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου το οποίο ελπίζουμε να παρουσιάσουμε σύντομα.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη μετάθεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τον Μάιο του 2019 το φθινόπωρο. Δεν θεωρείτε λογικό να μην υπάρξει και άλλη αναμέτρηση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς και το κόστος είναι μεγάλο; Επίσης υπάρχει το σενάριο των τριπλών εκλογών: αυτοδιοικητικές, ευρωεκλογές και βουλευτικές;
Η αποσυσχέτιση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές δεν συνδέεται με κανέναν άλλο σχεδιασμό πέρα από την ανάγκη να μην αλλοιώνεται ο χαρακτήρας των αυτοδιοικητικών εκλογών. Αλλο είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών και άλλο των δημοτικών ή των περιφερειακών. Κατά συνέπεια δεν βοηθάει η διά νόμου ταύτιση της ημερομηνίας διεξαγωγής τους. Οσον αφορά το σενάριο των τριπλών εκλογών δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.
«Οι ήρωες, πρέπει να ξέρει ο κ. Τσίπρας,
Οι ήρωες δεν φοράνε κουκούλες, λέει κατηγορηματικά ο Δημήτρης Κουτσούμπας, με αφορμή το καθεστώς των προστατευόμενων μαρτύρων για την υπόθεση της Novartis. Ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ μιλάει στα «ΝΕΑ» για τις πολιτικές εξελίξεις, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στα εθνικά θέματα αφού σημειώνει πως η Τουρκία αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα μας, ενώ δεν βλέπει έξοδο από τα Μνημόνια το καλοκαίρι.
Τελικά, τι συμπεράσματα βγάζετε από τη διαδικασία στη Βουλή για το σκάνδαλο Novartis; Συμφωνείτε με το καθεστώς προστατευόμενων μαρτύρων;
Φοβόμαστε ότι κι αυτή η περίπτωση οδεύει σε συγκάλυψη, όπως έγινε και άλλες φορές στο παρελθόν. Και βλέπουμε ότι, αντί να προχωρήσει μια ουσιαστική διερεύνηση στην Προανακριτική Επιτροπή, ακόμη και για τα αδικήματα που τυπικά έχουν παραγραφεί, επιλέγεται αυτή η επιτροπή να έχει μια πολύ σύντομη χρονική διάρκεια. Είναι όνειδος για όσους μιλάνε εξ ονόματος της «Αριστεράς» κι έχουν ακόμα λίγη τσίπα, έστω να αποδέχονται την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού ότι οι ανώνυμοι - προστατευόμενοι, υποτίθεται, μάρτυρες είναι ήρωες με διεθνή διάσταση μάλιστα! Οι ήρωες, πρέπει να ξέρει ο κ. Τσίπρας, δεν φοράνε ποτέ κουκούλες, ακόμα κι όταν κινδυνεύει η ίδια τους η ζωή.
Λέτε πως το σκάνδαλο είναι το ίδιο το σύστημα και όχι το εκάστοτε σκάνδαλο που κυριαρχεί. Μήπως αυτή είναι μια λογική «ένας είναι ο εχθρός, ο καπιταλισμός», προστατευμένη από την πολιτική αντιπαράθεση;
Μου θυμίζετε κάπως τα τρολ του ΣΥΡΙΖΑ που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες στο Διαδίκτυο. Ενοχλούνται επειδή το ΚΚΕ είναι το μοναδικό κόμμα μέσα στο ελληνικό Κοινοβούλιο που μιλάει καθαρά για τη βαρβαρότητα του συστήματος που έχει όνομα, είναι καπιταλισμός, κάτι που κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Οι κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ηλίθιοι. Γι' αυτό επιδιώκουν να αποκρύψουν από τον ελληνικό λαό την αλήθεια, να τον κοροϊδέψουν και για όσα συγκεκριμένα λέει το ΚΚΕ και για τον καπιταλισμό και για την πολιτική τους. Γιατί μόνο το ΚΚΕ αποκαλύπτει χειροπιαστά πού οφείλεται η σημερινή και η χθεσινή φαυλότητα, ποια είναι η πηγή των σκανδάλων και της διαφθοράς πολιτικών προσώπων που στρογγυλοκάθονται στην καρέκλα της εξουσίας.
Παρότι κάνετε προσπάθειες για τη συγκρότηση ενός μεγάλου εργατικού κινήματος, αυτό δεν φαίνεται να ευοδώνεται...
Στην ελληνική κοινωνία είναι ζωντανές και δραστήριες οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις που αγωνιούν, που κινητοποιούνται σε καθημερινή βάση. Στο εργατικό κίνημα, αυτή την ώρα που μιλάμε, σε εκατοντάδες εργασιακούς χώρους, σε κλάδους, σε δεκάδες πόλεις της χώρας γίνονται καθημερινά απεργίες, στάσεις εργασίας, συνελεύσεις, συγκεντρώσεις, πικετοφορίες, καταλήψεις χώρων, πορείες. Στο αγροτικό κίνημα εκτός από την εβδομάδα των μπλόκων και των τρακτέρ, καθημερινά γίνονται συγκεντρώσεις σε χωριά, συνελεύσεις αγροτικών επιτροπών και μπλόκων, συμμετοχή σε εκδηλώσεις άλλων φορέων του κινήματος, ετοιμάζουν την εκδήλωση του Κιλελέρ σε δύο εβδομάδες κ.ά. Αντίστοιχα συμβαίνουν σε άλλους φορείς και τμήματα του λαού, όπως οι αυτοαπασχολούμενοι με τη συμμετοχή τους στην πάλη κατά των πλειστηριασμών. Αναμφίβολα αυτά δεν έχουν χαρακτηριστικά εξέγερσης σήμερα. Ούτε κάποιος στα σοβαρά μπορεί να ισχυριστεί ότι βρισκόμαστε σε περίοδο επαναστατικής κατάστασης. Ομως σε συνθήκες συνολικά αρνητικού συσχετισμού δύναμης και ιστορικού πισωγυρίσματος που βιώνουμε αυτά τα χρόνια, είναι σημαντική η προετοιμασία δυνάμεων, η προσπάθεια ανασύνταξής τους, το κράτημα αναμμένης της σπίθας μπορεί να γίνει τελικά φλόγα και φως ανάστασης.
Επίσης για το κίνημα των πλειστηριασμών μπήκατε δυναμικά στη μάχη, ενώ άλλες δυνάμεις πρωταγωνιστούσαν ώς τώρα.
Ειλικρινά, μακάρι κι «άλλες δυνάμεις να πρωτοστατούσαν». Αν κάποιος είναι στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την απόκρουση μέτρων και την ανακούφιση του λαού μας από τα άμεσα και καθημερινά του προβλήματα, αυτό είναι οπωσδήποτε το ΚΚΕ. Αλλά και στο συγκεκριμένο ερώτημά σας: τον Σεπτέμβριο του 2012 ξαναφέραμε στη Βουλή τις δύο παλιότερες προτάσεις νόμου του ΚΚΕ για την προστασία των ανέργων και την ανακούφιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που προέβλεπαν προστασία από τους πλειστηριασμούς. Ενώ το 2013 καταθέσαμε τροπολογία - και ξανά τον Σεπτέμβρη του 2017 επί ΣΥΡΙΖΑ - με τη ρητή πρόβλεψη για «απαγόρευση διενέργειας πλειστηριασμών σε βάρος των λαϊκών οικογενειών». Τον Ιούλη του 2015, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΜΕ πραγματοποίησε μεγαλειώδη συγκέντρωση την ώρα που συζητιόταν στη Βουλή η γενίκευση των πλειστηριασμών και δεκάδες ήταν οι αντίστοιχες παρεμβάσεις σε όλη τη χώρα εκείνες τις μέρες. Και τότε τα πολύ γνωστά πρόσωπα αυτών των σημερινών αντιπολιτευόμενων δυνάμεων στρογγυλοκάθονταν στους υπουργικούς θώκους. Αρα μάλλον άλλους θα έπρεπε να ρωτήσετε γιατί άργησαν τόσο να συμπαραταχθούν με όσα ξεκίνησε να κάνει το ΚΚΕ και μάλιστα όχι συμβολικά με 50 και 100 άτομα, αλλά μαζικά και καθημερινά σε όλη τη χώρα, ασταμάτητα από τότε...
Με αποφασιστικότητα περιγράψατε την τουρκική επιθετικότητα. Τι εκτιμάτε για το Αιγαίο; Λέτε να έχουμε θερμό επεισόδιο;
Το γεγονός στα Iμια ήταν κάτι παραπάνω από απλό επεισόδιο κι έρχεται να προστεθεί σε σωρεία άλλων. Είναι προφανές ότι η Τουρκία, που σήμερα διατηρεί στρατούς κατοχής σε τρεις χώρες, αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα μας, όπως έδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν. Αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να κρυφτεί ούτε μέσω του κυβερνητικού εφησυχασμού ούτε μέσω της αναγόρευσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε εγγυητές των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Το πιο επικίνδυνο, όμως, είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης να παίξει ρόλο σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ στην περιοχή, για λογαριασμό του ελληνικού κεφαλαίου που θέλει να πάρει μέρος στη μοιρασιά. Και μάλιστα προσπαθεί να δικαιολογήσει αυτόν τον ρόλο επικαλούμενη την ψυχρότητα στις σχέσεις ΝΑΤΟ - Τουρκίας. Βεβαίως, η σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας έχει αρκετά παραδείγματα για το πώς, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, οι συμμαχίες αναδιατάχθηκαν και οι δήθεν «στιβαροί σύμμαχοί» μας μετατράπηκαν σε πηγή για σύγχρονες τραγωδίες, που ο λαός τις πλήρωσε με το αίμα του.
Βλέπετε επίλυση του Μακεδονικού;
Βλέπουμε προσπάθεια της κυβέρνησης να κλείσει ένα ζήτημα χωρίς τους αναγκαίους όρους, όπως είναι η απάλειψη του αλυτρωτισμού από το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ. Η σπουδή εξηγείται κι εδώ με βάση τον ρόλο σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ που έχει αναλάβει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Δεν είναι τυχαίο ότι ως χρονικός ορίζοντας για τη συμφωνία έχει τεθεί ο Ιούλης, που είναι η Σύνοδος του ΝΑΤΟ και έχει στόχο την ένταξη της γειτονικής χώρας σε αυτή τη λυκοσυμμαχία. Αυτό το κρύβει και η κυβέρνηση και όσοι άλλοι αναγορεύουν σε βασικό ζήτημα το όνομα και κρύβουν όλους τους άλλους επικίνδυνους σχεδιασμούς.
Πώς εκτιμάτε τις αντιθέσεις ΗΠΑ, Ευρώπης, Ρωσίας;
Οι αντιθέσεις και οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί οξύνονται συνεχώς. Μπορεί να εκφράζονται αυτή τη στιγμή με τον οικονομικό - πολιτικό - διπλωματικό πόλεμο σε διεθνές επίπεδο και τοπικά και περιφερειακά με στρατιωτικό τρόπο, όμως φοβάμαι ότι βρισκόμαστε μόνο στα προεόρτια. Οι κίνδυνοι γενίκευσης ενός ιμπεριαλιστικού πολέμου δεν είναι καθόλου επιστημονική φαντασία. Απ' αυτή τη σκοπιά χρειάζεται η μέγιστη δυνατή κινητοποίηση και οργάνωση της αντιιμπεριαλιστικής δράσης. Η αμηχανία, ο φόβος, η επανάπαυση, που καλλιεργούν στον λαό οι καθεστωτικές δυνάμεις και στη χώρα μας, αλλά και σε κάθε χώρα, είναι υπαρκτός κίνδυνος.
Βλέπετε έξοδο από το Μνημόνιο το καλοκαίρι;
Πραγματική έξοδος από το Μνημόνιο σημαίνει κατάργηση όλων των Μνημονίων και των αντιλαϊκών μέτρων που έχουν πλήξει το λαϊκό εισόδημα για οκτώ συνεχή χρόνια τώρα. Αυτά και μετά το φετινό καλοκαίρι θα είναι σε ισχύ. «Εξοδος» επίσης σημαίνει ότι δεν θα υλοποιηθούν, θα ληφθούν πίσω τα μέτρα που ψηφίστηκαν τελευταία και θα ψηφίζονται μέχρι τον Αύγουστο, που θα ισχύουν μετά το υποτιθέμενο τέλος των Μνημονίων. Αλλωστε οι ίδιοι οι κυβερνώντες έχουν συμφωνήσει έως το 2060 σε μόνιμα μνημονιακή επιτροπεία και άλλα σχετικά. Βέβαια, για να είμαστε και δίκαιοι με τους κυβερνώντες, θα αλλάξει το όνομα. Δεν θα ονομάζεται πλέον Μνημόνιο, αλλά «πρόγραμμα», «μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής», όπως πριν η τρόικα έγινε κουαρτέτο ή «θεσμοί», σε δουλειά να βρισκόμαστε.
Εχετε μιλήσει σκληρά για τον Τσίπρα και την κυβέρνηση. Τελικά τι κυβέρνηση έχει σήμερα η χώρα μας;
Σκληρή και αντιλαϊκή είναι η πολιτική του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησής του και όχι οι πολιτικοί επιθετικοί προσδιορισμοί που χρησιμοποιεί κάποιος για να χαρακτηρίσει αυτή την πολιτική. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι μια αστική κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης, με τον οπορτουνισμό να τον κουβαλάει στο DNA της, απολύτως πλέον αποφασισμένη να συμβιβαστεί με όλες τις επιταγές όσων έχουν πραγματικά την εξουσία σε αυτή τη χώρα, εγχώριους και ξένους, αδίστακτη στο να γονατίζει τον λαό για να αυξάνονται τα κέρδη των λίγων, αλλά και επικίνδυνα ευέλικτη στο να αξιοποιεί τις προοδευτικές ιστορικές καταβολές και μνήμες, ενσωματώνοντας και αποπροσανατολίζοντας λαϊκές δυνάμεις.
Πότε, αλήθεια, βλέπετε εκλογές;
Στις εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, μπορεί να αξιοποιηθεί η πείρα που λέει πως η επιλογή του μικρότερου κακού οδήγησε στο μεγαλύτερο. Κι αντί οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι άνθρωποι των λαϊκών στρωμάτων να δώσουν άφεση αμαρτιών στον ΣΥΡΙΖΑ ή συγχωροχάρτι στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μπορούν να βαδίσουν μπροστά, να δυναμώσουν παντού το ΚΚΕ. Γιατί είναι το μόνο πολιτικό κόμμα στην ελληνική κοινωνία που μπορεί να ηγηθεί της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, της προώθησης της συμμαχίας των αντικαπιταλιστικών - αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, να ηγηθεί στην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, των επεμβάσεων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, για να έρθει πραγματικά ο λαός στην εξουσία να οικοδομήσει τη νέα κοινωνία που δεν μπορεί παρά να είναι σοσιαλιστική - κομμουνιστική.
«Τα άκρα δεν έχουν καμία θέση στην Εκκλησία»
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 24-25/02/18 |
«Η Τουρκία απειλεί τους ενεργειακούς σχεδιασμούς
της ΕΕ»
Η συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Φωτάκη
Η συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Φωτάκη
Μήνυμα στις Βρυξέλλες ότι η τουρκική επιθετικότητα στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν απειλεί μόνο τη Λευκωσία, αλλά και ζωτικά συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ, απαιτώντας συνεργασία και συλλογική αντιμετώπιση, στέλνει με συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο μέχρι τώρα κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Νίκος Χριστουδουλίδης, ο ποίος θα είναι υπουργός Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη που αναλαμβάνει καθήκοντα την Πέμπτη. Σημειώνει δε ότι στόχος της Αγκυρας είναι να υπονομεύσει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΕΕ προκειμένου η ίδια να κερδίσει ρόλο ενεργειακού κόμβου στην περιοχή, με ό,τι σημαίνει αυτό. Ακόμη τονίζει ότι προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό είναι ο τερματισμός της τουρκικής επιθετικότητας.
Αναλαμβάνετε το υπουργείο Εξωτερικών σε μία περίοδο που η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι στα ύψη. Πώς αξιολογείτε την τουρκική συμπεριφορά;
Εχουμε να διαχειριστούμε μια ιδιόμορφη κατάσταση πραγμάτων. Η κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας στη θάλασσα, στόχο έχει να δημιουργήσει προβλήματα στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην προσπάθεια της ΕΕ να καταστεί η Ανατολική Μεσόγειος ένας εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη, όπως επίσης να προκαλέσει πλήγμα στην επιτυχή πολιτική περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει ως επίκεντρο και καταλύτη τους υδρογονάνθρακες. Επιχειρεί δηλαδή η Τουρκία τον στρατηγικό ενεργειακό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου προς ίδιον όφελος και σίγουρα οι ενέργειές της δεν σχετίζονται, όπως ισχυρίζονται, με την προστασία των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων. Η Τουρκία αποσκοπεί στην προαγωγή των συμφερόντων της και ενός εκ των βασικών της στόχων, που είναι να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο, ελέγχοντας αριθμό μέσων μεταφοράς φυσικού αερίου καθώς και των τιμών του. Η εν λόγω τουρκική συμπεριφορά είναι μια από τις βασικές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Επηρεάζει ταυτόχρονα ζωτικά βασικά συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ και των άλλων κρατών της περιοχής και για αυτόν τον λόγο χρειάζεται συνεργασία και συλλογική αντιμετώπιση.
Θεωρείτε ότι θα υπάρξει πρόβλημα με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη υδρογονανθράκων και τα συμβόλαια της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Το περιστατικό και οι εξελίξεις σε σχέση με τη γεώτρηση της ΕΝΙ στο Τεμάχιο 3 δεν σημαίνει σε καμία απολύτως περίπτωση ακύρωση των ενεργειακών σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε φυσικά των σχεδιασμών των εταιρειών, είτε αυτό αφορά γεωτρήσεις, είτε εμπορικά θέματα. Οι ενεργειακοί κολοσσοί που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας γνώριζαν πολύ καλά τις θέσεις και τη γενικότερη προσέγγιση της Τουρκίας σε σχέση με τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Συνειδητά έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τεμάχια εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, γιατί όντως υπάρχουν πολύ θετικές ενδείξεις και γιατί οι όποιες ενέργειές μας γίνονται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας του 1982 και αφού έχουν καθορισθεί τα θαλάσσια σύνορα της χώρας με τα γειτονικά κράτη. Η παρουσία τους είναι ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης. Τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής είναι ο λόγος παρουσίας ενεργειακών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο και εξηγούν γιατί δεν επηρεάζονται από τις όποιες τουρκικές συμπεριφορές.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής για να αντιληφθούμε και τους λόγους παρουσίας ενεργειακών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο και γιατί δεν επηρεάζονται από τις όποιες τουρκικές συμπεριφορές. Σύμφωνα με το American Geological Survey του 2009, οι συνολικές ποσότητες φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο εκτιμώνται σε πέραν των 9.000 bcm. Είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου έχουν δείξει ενδιαφέρον για τα αποθέματα της Ανατολικής Μεσόγειου και έχουν συνάψει συμβόλαια με όλες τις χώρες της περιοχής, την Κύπρο, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο.
Με δεδομένη και την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, θεωρείτε ότι Κύπρος και Ελλάδα βρίσκονται κοντά σε ένα θερμό επεισόδιο;
Κύπρος και Ελλάδα είναι πυλώνες σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και αυτό αποδεικνύεται μέσα από τη δράση τους και την ξεκάθαρη επιδίωξή τους για επίλυση προβλημάτων στη βάση του διεθνούς δικαίου και των αρχών και αξιών της ΕΕ. Εμείς δεν πρόκειται να παρασυρθούμε στον ανταγωνιστικό παροξυσμό που επιχειρεί να καλλιεργήσει η Αγκυρα. Ούτε με μεγαλόστομες δηλώσεις, ούτε με θερμά επεισόδια αντιμετωπίζονται προκλήσεις και προβλήματα. Η πρόκληση θερμών επεισοδίων από μια χώρα είναι ένδειξη αδυναμίας της να αντιμετωπίσει με επιτυχία προκλήσεις και προβλήματα που έχει.
Τι πιθανότητες υπάρχουν για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό;
Εύλογο το ερώτημά σας. Αναμφίβολα η διαμορφωθείσα κατάσταση, με την κορύφωση της παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ από την Τουρκία, δεν δημιουργεί ένα ευνοϊκό κλίμα για επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού. Για την επανέναρξη των συνομιλιών θα πρέπει να προηγηθεί ο τερματισμός των εν λόγω ενεργειών από πλευράς Τουρκίας. Ενεργειών που επιβεβαιώνουν και την ορθότητα της κοινής προσέγγισης Λευκωσίας και Αθηνών ότι μέσα στο πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού θα πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστή η κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας, και για αυτό θα πρέπει να τερματιστούν αναχρονιστικοί θεσμοί όπως είναι οι συνθήκες εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και διατήρηση μόνιμης παρουσίας στρατού. Η γενικότερη προσέγγισή μας στο Κυπριακό εστιάζεται σε δύο βασικά δεδομένα. Πρώτον, εκείνο που πρέπει όλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, να αντιληφθούν σε σχέση με το Κυπριακό είναι ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του. Η παρούσα κατάσταση είναι αρνητική εξέλιξη για το σύνολο του κυπριακού λαού και εγκυμονεί κινδύνους. Δεύτερον, μετά και την πρόσφατη αποτυχία στο Κραν Μοντανά λόγω των θέσεων της τουρκικής πλευράς, αλλά και του γεγονότος ότι από το 1974 παρήλθαν 44 χρόνια και πολλές πρωτοβουλίες χωρίς αποτέλεσμα, πρέπει όλοι μας να κατανοήσουμε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια μιας νέας αποτυχίας στο Κυπριακό.
Εχοντας υπόψη αυτά, ξεκάθαρος στόχος μας είναι να συνεχίσουμε την προσπάθεια για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας. Κάποιος που έχει ασχοληθεί στοιχειωδώς με την ιστορία των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού από το 1976, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι κατά τη διάρκεια της τελευταίας προσπάθειας όχι μόνο συζητήθηκε για πρώτη φορά η ουσία του Κυπριακού, αλλά και πρώτη φορά προέκυψαν τέτοια δεδομένα που αναμφίβολα επηρεάζουν θετικά τόσο το περιεχόμενο όσο και τη διαδικασία μιας ενδεχόμενης νέας προσπάθειας.
Εμείς θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν έτσι ώστε να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες και τα δεδομένα που θα μας οδηγήσουν στην επανέναρξη των συνομιλιών, η οποία θα βασίζεται σε τέτοια δεδομένα που πραγματικά θα μας επιτρέπουν, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, να αισιοδοξούμε για ένα θετικό αποτέλεσμα. Επιδιώκουμε μια αξιοπρεπή λύση που να σέβεται τις ανησυχίες όλων ανεξαιρέτως των νόμιμων κατοίκων της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και να δημιουργηθεί μια σύγχρονη και απόλυτα ανεξάρτητη χώρα.
Ποιες οι προκλήσεις και οι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας το αμέσως επόμενο διάστημα;
Πέραν της αντιμετώπισης της τουρκικής συμπεριφοράς, υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι που θα επιδιωχθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, μέσα από την εξωτερική μας πολιτική. Στόχοι που σχετίζονται με τη δράση μας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ΕΕ και θα αποτελούν, αν θέλετε, συνέχεια των όσων έχουν δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια μέσα και από τις κοινές δράσεις και την άριστη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Να γίνω πιο συγκεκριμένος. Ανάμεσα στις προτεραιότητές μας είναι για παράδειγμα να διευρυνθούν, είτε θεματικά είτε συνολικά, οι Τριμερείς Συνεργασίες που έχουμε συστήσει με την Ελλάδα, με τη συμμετοχή κρατών που έχουμε να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις και μοιραζόμαστε κοινούς στόχους και οράματα. Αυτή η διεύρυνση δύναται να αφορά είτε κράτη-μέλη της ΕΕ είτε γειτονικά κράτη ή ακόμα χώρες του Αραβικού Κόσμου. Ενα τέτοιο μοντέλο συνεργασίας που ήδη εφαρμόζεται είναι η Συνάντηση Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισραήλ με τη συμμετοχή και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Ενέργειας.
Μια άλλη προτεραιότητα είναι να επιχειρηθεί μια άτυπη σύνδεση των Τριμερών Συνεργασιών με τη Σύνοδο των επτά Μεσογειακών Κρατών Μελών της ΕΕ (MED7). Να εργαστούμε δηλαδή προς την κατεύθυνση ad hoc συμμετοχής ενός ή/και περισσοτέρων γειτονικών κρατών σε συναντήσεις των MED7 για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων επί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Ενα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να ήταν η συμμετοχή του Λιβάνου και της Ιορδανίας σε μια ειδική συνάντηση των MED7 για συζήτηση του Προσφυγικού. Είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί εξίσου σημαντικά τον Λίβανο και την Ιορδανία και τα κράτη που συμμετέχουν στο MED7. Ερχομαι τώρα στο Κυπριακό, που η επίλυσή του είναι η σημαντικότερη και υπ' αριθμόν 1 πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Καταρχήν να σημειώσω ότι τα όσα έχω προαναφέρει για συγκεκριμένες δράσεις μας στην εξωτερική πολιτική, αναπόφευκτα επηρεάζουν και το Κυπριακό.
Ακριβώς λόγω του τρόπου που κινηθήκαμε στην εξωτερική μας πολιτική, η Κύπρος σήμερα είναι πυλώνας σταθερότητας, αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος και παροχέας ασφάλειας σε μια περιοχή αστάθειας και αβεβαιότητας με ιδιαίτερη γεωστρατηγική σημασία, τόσο για τους ισχυρούς δρώντες στο διεθνές σύστημα, όσο και για την ΕΕ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θεμελιώνουμε και την άποψη ότι μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού θα πρέπει να ενισχύει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της χώρας μας στην περιοχή, να αναβαθμίζει περαιτέρω τη γεωστρατηγική της σημασία και υπόσταση, χωρίς τις όποιες εξαρτήσεις από τρίτες χώρες. Γίνεται δηλαδή σαφές προς όλους, λαμβάνοντας υπόψη και τις πρόσφατες τουρκικές ενέργειες που βιώνουμε, ότι το επανενωμένο κράτος θα πρέπει να μπορεί να λειτουργεί ομαλά, σε περιβάλλον ασφάλειας και ευημερίας, κατά τρόπο ανεξάρτητο έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί τον απαιτούμενο σταθεροποιητικό παράγοντα σε μια «δύσκολη» αλλά με μεγάλη γεωστρατηγική σημασία περιοχή.
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 24-25/02/18 |
«Το απόστημα πρέπει να σπάσει στο σκάνδαλο Novartis»
Η συνέντευξη στον Άρη Ραβανό
Να αποδοθούν ευθύνες μέσα από τη διαδικασία διερεύνησης του σκανδάλου Novartis, όπως το χαρακτηρίζει, τονίζει ο Πάνος Σκουρλέτης και σημειώνει με έμφαση ότι είναι έωλο το αφήγημα περί σκευωρίας. Ο υπουργός Εσωτερικών στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» υπογραμμίζει την ανάγκη να πάει αυτή η υπόθεση σε βάθος, καθώς εάν δεν καταλογιστούν κάθε είδους ευθύνες και δεν απαντηθούν ερωτήματα που θέτει η ίδια η κοινωνία, τότε θα βγουν όλοι χαμένοι, κατά τον ίδιο, και κυρίως η αξιοπιστία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Παράλληλα, σημειώνει ότι ο κίνδυνος της ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής ξεπερνιέται όχι με τη συγκάλυψη και το κουκούλωμα, αλλά με τη σε βάθος απρόσκοπτη δικαστική έρευνα. Εμφαση δίνει στην ομιλία τού πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη Βουλή και στον, κατά τον ίδιο, «ακροδεξιό, διχαστικό και εμφυλιοπολεμικό λόγο», τονίζοντας ότι ουσιαστικά αυτός είναι ο πραγματικός αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπεραμύνεται της ανάγκης να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και για την εκλογολογία απαντά «οι εκλογές στην ώρα τους». Παρά την κριτική που ασκείται, υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει δύναμη της σύγχρονης Αριστεράς και στη συζήτηση περί προγραμματικής σύγκλισης και μετεκλογικής συνεργασίας με το Κίνημα Αλλαγής αναφέρει πως η βασική ευθύνη για μια τέτοια προοπτική πέφτει σε αυτό. Επίσης, προαναγγέλλει ότι σύντομα θα παρουσιαστεί το νομοσχέδιο για την απλή αναλογική στις αυτοδιοικητικές εκλογές και υπεραμύνεται της αποσυσχέτισης των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές το 2019.
Νοvartis: Σκάνδαλο ή σχέδιο εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων, όπως σας εγκαλούν η ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής;
Πρόκειται για ένα σκάνδαλο με όλη τη σημασία της λέξης, αυτό πλέον το παραδέχονται οι πάντες, με αυτή την έννοια είναι έωλο και το αφήγημα περί σκευωρίας. Το ζητούμενο μέσα από τη διαδικασία διερεύνησής του είναι να αποδοθούν ευθύνες αλλά και να οδηγηθούμε στην αναγκαία εκείνη θεσμική θωράκιση έτσι ώστε στο μέλλον να περιορίζονται οι πιθανότητες εκδήλωσης παρόμοιων σκανδάλων. Μπορεί βέβαια στη χώρα μας τέτοιου είδους σκάνδαλα να εμφανίζονται με ιδιαίτερη ένταση από καιρού εις καιρόν, αλλά η αλήθεια είναι ότι εκδηλώνονται και αλλού. Αλλωστε στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για ένα διεθνές σκάνδαλο. Θέλω να πω με δυο λόγια πως παρά τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας, τις σχέσεις διαπλοκής πολιτικής εξουσίας και οικονομικών κέντρων, που ήταν ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος, μιλάμε και για μια υπαρκτή συστημική παθογένεια του σημερινού παγκοσμιοποιημένου οικονομικού μοντέλου. Πιστεύω λοιπόν στην ανάγκη μιας νηφάλιας και πολιτικά ώριμης στάσης από όλες τις πολιτικές δυνάμεις που θα διευκολύνουν την απρόσκοπτη δικαστική έρευνα του κολοσσιαίου αυτού σκανδάλου.
Εχετε μιλήσει για την ευκαιρία της ΝΔ και του Κινήματος Αλλαγής να κάνουν την αυτοκάθαρσή τους. Τι εννοείτε; Εχουν βαρίδια οι νυν ηγεσίες τους;
Δυστυχώς η στάση κυρίως της ΝΔ αλλά και ώς έναν βαθμό και του Κινήματος Αλλαγής είναι στάση συγκάλυψης. Θέλουν να σταθούν αλληλέγγυοι απέναντι σε όλους όσοι χειρίστηκαν τα πράγματα. Αντίθετα, θα ήταν μια ευκαιρία πραγματικής αυτοκάθαρσης αν είχαν μια στάση αποστασιοποίησης από ενδεχόμενες ευθύνες και διευκόλυνσης της δικαστικής έρευνας. Ιδιαίτερα η ΝΔ, της οποίας ο κύριος εκφραστής κατά τη συζήτηση στη Βουλή ήταν ο κ. Σαμαράς, εμφανίστηκε με έναν απόλυτα ακροδεξιό, διχαστικό και εμφυλιοπολεμικό λόγο. Τώρα πια μπορούμε με βεβαιότητα να μιλάμε για τον πραγματικό αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον «Αντώνη Μητσοτάκη».
Είστε στέλεχος με μακρά διαδρομή στον χώρο της Αριστεράς. Δεν σας ανησυχεί η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής του τόπου;
Εξίσου με ενοχλεί η πραγματικότητα των σκανδάλων που βίωσε η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες ως σύμπτωμα του φαύλου δικομματικού συστήματος που μας κυβερνούσε. Τον κίνδυνο της ποινικοποίησης τον ξεπερνάς όχι με τη συγκάλυψη και το κουκούλωμα, αλλά με τη σε βάθος, απρόσκοπτη δικαστική έρευνα, που θα επιβεβαιώσει ή όχι του λόγου το αληθές.
Υπάρχει και ο φόβος από το γενικότερο κλίμα σκανδαλολογίας να ενισχυθούν απολιτικές τάσεις και η απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών. Σας προβληματίζει αυτό το ενδεχόμενο;
Αν αυτή η υπόθεση δεν πάει σε βάθος, αν δεν καταλογιστούν κάθε είδους ευθύνες και δεν απαντήσουμε στα ερωτήματα που μας θέτει η ίδια η κοινωνία, τότε θα βγούμε όλοι χαμένοι και κυρίως η αξιοπιστία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Αν οδηγηθούμε σε μια στείρα εκφυλιστική αντιπαράθεση που θα συσκοτίζει και δεν θα διευκολύνει τη δουλειά της Δικαιοσύνης, τότε αυτό που θα ενισχυθεί θα είναι πράγματι οι απολιτικές στάσεις. Γι' αυτό και η ευθύνη των πολιτικών δυνάμεων είναι με τη στάση τους να διευκολύνουν τη διαλεύκανση της υπόθεσης για να αποφύγουν τελικά την απαξίωση. Το οφείλουμε πολιτικά και ηθικά πρώτα απ' όλα στους ίδιους τους πολίτες. Για την κυβέρνηση αυτά τα πράγματα είναι απολύτως σαφή.
Εάν δεν αποδειχθούν ευθύνες πολιτικών προσώπων, ενδεχομένως να αποτελέσει αυτό μεγάλη πολιτική ήττα της κυβέρνησης. Το βλέπετε διαφορετικά;
Η μεγάλη ήττα για την κυβέρνηση αλλά και για την ποιότητα της δημοκρατίας μας θα ήταν να κλείναμε τα μάτια σε μια υπόθεση που κανείς πλέον δεν αμφισβητεί ότι συνιστά σκάνδαλο, ανεξάρτητα αν σε αυτό εμπλέκονται τα συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα που έχουν μέχρι τώρα αναφερθεί. Αυτό θα το αναζητήσει η Δικαιοσύνη. Το απόστημα πρέπει να σπάσει.
Πρέπει να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών;
Νομίζω πως είναι υπερώριμο να πάμε σε αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
Μιλάμε συνεχώς για την ποινική ευθύνη. Πολιτική ευθύνη δεν υπάρχει; Ποιους αφορά;
Προφανώς και υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, άλλωστε το δικομματικό πολιτικό σύστημα των προηγούμενων δεκαετιών υπήρξε το φυτώριο για την άνθηση τέτοιου τύπου σκανδάλων. Εκτός από την υπόθεση Novartis, είχαμε τη Siemens, τα εξοπλιστικά, τα υπερκοστολογημένα δημόσια έργα και πάει λέγοντας.
Δεν θα ήταν το ιδανικό περιβάλλον μέσα στη συζήτηση για τη Novartis να προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές;
Οχι, με ενδιαφέρει περισσότερο μια σταθερή πορεία μνημονικής απαγκίστρωσης, η κοινωνική βιωσιμότητα της σχετικής βελτίωσης της οικονομίας και βέβαια η εξυγίανση της πολιτικής πραγματικότητας μέσα από την εξιχνίαση του σκανδάλου της Novartis. Οι εκλογές, στην ώρα τους.
Βλέπετε ανασύνθεση του πολιτικού τοπίου με αφορμή το Μακεδονικό;
Χωρίς να υποτιμώ την επίδραση του Μακεδονικού στην πολιτική ζωή και την ανάδειξη μέσω αυτού ιδεολογικών και πολιτικών συντεταγμένων, δεν θεωρώ ότι από μόνο του το θέμα αυτό αρκεί για να οδηγήσει σε μια συνολική ανασύνθεση, σίγουρα όμως επηρεάζει.
Κοινότοπη η ερώτηση, αλλά πόσο μπορεί να αντέξει η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ; Με δεδομένο ότι ο Πάνος Καμμένος και το κόμμα του επιμένουν στο «όχι» στη χρήση του όρου Μακεδονία, δημιουργούνται συνθήκες για νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία;
Θα είναι κοινότοπη και η απάντηση. Οσο θα υφίστανται οι λόγοι της συγκεκριμένης συνεργασίας θα είμαστε μαζί. Το Μακεδονικό είναι πράγματι ένα σημαντικό ζήτημα που η επίλυσή του απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις και συνδέεται με προϋποθέσεις που δεν προσδιορίζονται μόνο από τα όρια της σημερινής κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής για προγραμματική σύγκλιση και μετεκλογική συνεργασία;
Νομίζω πως η βασική ευθύνη για μια τέτοια προοπτική πέφτει στη μεριά του Κινήματος Αλλαγής. Εξηγούμαι: όσο παραμένει ο συγκεκριμένος χώρος δέσμιος προσώπων με βαριές ευθύνες για τις επιλογές που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση και δεν οριοθετείται απέναντι στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, δεν υπάρχουν περιθώρια σύγκλισης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετακινηθεί στην Κεντροαριστερά; Μπορεί να τον εντάξει κανείς στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ή ανήκει στην Αριστερά;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει μια δύναμη της σύγχρονης Αριστεράς. Με βάση αυτήν την ιστορικά διαμορφωμένη διακριτή ταυτότητά του μπορεί και πρέπει να συνομιλεί με τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Αλλωστε βασικό στοιχείο στη στρατηγική της δικής μας Αριστεράς είναι η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός πλειοψηφικού μπλοκ πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που θα διαμορφώνει τους αναγκαίους συσχετισμούς για την προώθηση βαθιών αλλαγών προς όφελος των πιο κοινωνικά αδύναμων και του κόσμου της εργασίας.
Θεωρείτε ότι η χώρα τελειώνει οριστικά με τα Μνημόνια τον Αύγουστο του 2018; Δεν είναι πολύ πρόωρο για πανηγυρισμούς από τη στιγμή που θα υπάρχει στενή εποπτεία; Ποια είναι η επόμενη μέρα;
Κανείς δεν πανηγυρίζει όταν είναι ανοιχτές ακόμα οι πληγές που επέφεραν οι ακραίες πολιτικές λιτότητας στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τη σχετική βελτίωση της οικονομίας, τουλάχιστον στα μακροοικονομικά μεγέθη της. Σημασία έχει αυτό να διαχυθεί στο σύνολο της κοινωνίας, καθώς επίσης και η ανάκτηση ενός μέρους της ελευθερίας των κινήσεών μας, που θα μας δώσει τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης με εμφανές κοινωνικό πρόσημο.
Υποστηρίζετε με σθένος την απλή αναλογική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πότε θα κατατεθεί στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο και ποια θα είναι η βασική αρχιτεκτονική του; Υπάρχει περιθώριο αλλαγών, καθώς αντιδρούν πολλοί αυτοδιοικητικοί, και ως ποια κατεύθυνση;
Εχει πλέον ωριμάσει η ανάγκη να αλλάξουμε το σημερινό παραμορφωτικό εκλογικό σύστημα, το οποίο άλλωστε αποτελεί πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία. Η απλή αναλογική, με την αυθεντική αποτύπωση των πραγματικών λαϊκών συσχετισμών, ταιριάζει απόλυτα με τα χαρακτηριστικά της αυτοδιοίκησης ενθαρρύνοντας μια νέα κουλτούρα συνεργασίας, συναινέσεων και συνθέσεων. Ουσιαστικά με την απλή αναλογική τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια μετατρέπονται στα ουσιαστικά όργανα λήψης των αποφάσεων, μέσα από ανοιχτές διαφανείς διαδικασίες χωρίς συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, αλλά στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων. Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε εντατικά για τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου το οποίο ελπίζουμε να παρουσιάσουμε σύντομα.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη μετάθεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τον Μάιο του 2019 το φθινόπωρο. Δεν θεωρείτε λογικό να μην υπάρξει και άλλη αναμέτρηση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς και το κόστος είναι μεγάλο; Επίσης υπάρχει το σενάριο των τριπλών εκλογών: αυτοδιοικητικές, ευρωεκλογές και βουλευτικές;
Η αποσυσχέτιση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές δεν συνδέεται με κανέναν άλλο σχεδιασμό πέρα από την ανάγκη να μην αλλοιώνεται ο χαρακτήρας των αυτοδιοικητικών εκλογών. Αλλο είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών και άλλο των δημοτικών ή των περιφερειακών. Κατά συνέπεια δεν βοηθάει η διά νόμου ταύτιση της ημερομηνίας διεξαγωγής τους. Οσον αφορά το σενάριο των τριπλών εκλογών δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 24-25/02/18 |
«Οι ήρωες, πρέπει να ξέρει ο κ. Τσίπρας,
δεν φοράνε ποτέ κουκούλες»
Η συνέντευξη στο Δημήτρη Ν. Μανιάτη
Οι ήρωες δεν φοράνε κουκούλες, λέει κατηγορηματικά ο Δημήτρης Κουτσούμπας, με αφορμή το καθεστώς των προστατευόμενων μαρτύρων για την υπόθεση της Novartis. Ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ μιλάει στα «ΝΕΑ» για τις πολιτικές εξελίξεις, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στα εθνικά θέματα αφού σημειώνει πως η Τουρκία αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα μας, ενώ δεν βλέπει έξοδο από τα Μνημόνια το καλοκαίρι.
Τελικά, τι συμπεράσματα βγάζετε από τη διαδικασία στη Βουλή για το σκάνδαλο Novartis; Συμφωνείτε με το καθεστώς προστατευόμενων μαρτύρων;
Φοβόμαστε ότι κι αυτή η περίπτωση οδεύει σε συγκάλυψη, όπως έγινε και άλλες φορές στο παρελθόν. Και βλέπουμε ότι, αντί να προχωρήσει μια ουσιαστική διερεύνηση στην Προανακριτική Επιτροπή, ακόμη και για τα αδικήματα που τυπικά έχουν παραγραφεί, επιλέγεται αυτή η επιτροπή να έχει μια πολύ σύντομη χρονική διάρκεια. Είναι όνειδος για όσους μιλάνε εξ ονόματος της «Αριστεράς» κι έχουν ακόμα λίγη τσίπα, έστω να αποδέχονται την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού ότι οι ανώνυμοι - προστατευόμενοι, υποτίθεται, μάρτυρες είναι ήρωες με διεθνή διάσταση μάλιστα! Οι ήρωες, πρέπει να ξέρει ο κ. Τσίπρας, δεν φοράνε ποτέ κουκούλες, ακόμα κι όταν κινδυνεύει η ίδια τους η ζωή.
Λέτε πως το σκάνδαλο είναι το ίδιο το σύστημα και όχι το εκάστοτε σκάνδαλο που κυριαρχεί. Μήπως αυτή είναι μια λογική «ένας είναι ο εχθρός, ο καπιταλισμός», προστατευμένη από την πολιτική αντιπαράθεση;
Μου θυμίζετε κάπως τα τρολ του ΣΥΡΙΖΑ που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες στο Διαδίκτυο. Ενοχλούνται επειδή το ΚΚΕ είναι το μοναδικό κόμμα μέσα στο ελληνικό Κοινοβούλιο που μιλάει καθαρά για τη βαρβαρότητα του συστήματος που έχει όνομα, είναι καπιταλισμός, κάτι που κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Οι κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ηλίθιοι. Γι' αυτό επιδιώκουν να αποκρύψουν από τον ελληνικό λαό την αλήθεια, να τον κοροϊδέψουν και για όσα συγκεκριμένα λέει το ΚΚΕ και για τον καπιταλισμό και για την πολιτική τους. Γιατί μόνο το ΚΚΕ αποκαλύπτει χειροπιαστά πού οφείλεται η σημερινή και η χθεσινή φαυλότητα, ποια είναι η πηγή των σκανδάλων και της διαφθοράς πολιτικών προσώπων που στρογγυλοκάθονται στην καρέκλα της εξουσίας.
Παρότι κάνετε προσπάθειες για τη συγκρότηση ενός μεγάλου εργατικού κινήματος, αυτό δεν φαίνεται να ευοδώνεται...
Στην ελληνική κοινωνία είναι ζωντανές και δραστήριες οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις που αγωνιούν, που κινητοποιούνται σε καθημερινή βάση. Στο εργατικό κίνημα, αυτή την ώρα που μιλάμε, σε εκατοντάδες εργασιακούς χώρους, σε κλάδους, σε δεκάδες πόλεις της χώρας γίνονται καθημερινά απεργίες, στάσεις εργασίας, συνελεύσεις, συγκεντρώσεις, πικετοφορίες, καταλήψεις χώρων, πορείες. Στο αγροτικό κίνημα εκτός από την εβδομάδα των μπλόκων και των τρακτέρ, καθημερινά γίνονται συγκεντρώσεις σε χωριά, συνελεύσεις αγροτικών επιτροπών και μπλόκων, συμμετοχή σε εκδηλώσεις άλλων φορέων του κινήματος, ετοιμάζουν την εκδήλωση του Κιλελέρ σε δύο εβδομάδες κ.ά. Αντίστοιχα συμβαίνουν σε άλλους φορείς και τμήματα του λαού, όπως οι αυτοαπασχολούμενοι με τη συμμετοχή τους στην πάλη κατά των πλειστηριασμών. Αναμφίβολα αυτά δεν έχουν χαρακτηριστικά εξέγερσης σήμερα. Ούτε κάποιος στα σοβαρά μπορεί να ισχυριστεί ότι βρισκόμαστε σε περίοδο επαναστατικής κατάστασης. Ομως σε συνθήκες συνολικά αρνητικού συσχετισμού δύναμης και ιστορικού πισωγυρίσματος που βιώνουμε αυτά τα χρόνια, είναι σημαντική η προετοιμασία δυνάμεων, η προσπάθεια ανασύνταξής τους, το κράτημα αναμμένης της σπίθας μπορεί να γίνει τελικά φλόγα και φως ανάστασης.
Επίσης για το κίνημα των πλειστηριασμών μπήκατε δυναμικά στη μάχη, ενώ άλλες δυνάμεις πρωταγωνιστούσαν ώς τώρα.
Ειλικρινά, μακάρι κι «άλλες δυνάμεις να πρωτοστατούσαν». Αν κάποιος είναι στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την απόκρουση μέτρων και την ανακούφιση του λαού μας από τα άμεσα και καθημερινά του προβλήματα, αυτό είναι οπωσδήποτε το ΚΚΕ. Αλλά και στο συγκεκριμένο ερώτημά σας: τον Σεπτέμβριο του 2012 ξαναφέραμε στη Βουλή τις δύο παλιότερες προτάσεις νόμου του ΚΚΕ για την προστασία των ανέργων και την ανακούφιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που προέβλεπαν προστασία από τους πλειστηριασμούς. Ενώ το 2013 καταθέσαμε τροπολογία - και ξανά τον Σεπτέμβρη του 2017 επί ΣΥΡΙΖΑ - με τη ρητή πρόβλεψη για «απαγόρευση διενέργειας πλειστηριασμών σε βάρος των λαϊκών οικογενειών». Τον Ιούλη του 2015, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΜΕ πραγματοποίησε μεγαλειώδη συγκέντρωση την ώρα που συζητιόταν στη Βουλή η γενίκευση των πλειστηριασμών και δεκάδες ήταν οι αντίστοιχες παρεμβάσεις σε όλη τη χώρα εκείνες τις μέρες. Και τότε τα πολύ γνωστά πρόσωπα αυτών των σημερινών αντιπολιτευόμενων δυνάμεων στρογγυλοκάθονταν στους υπουργικούς θώκους. Αρα μάλλον άλλους θα έπρεπε να ρωτήσετε γιατί άργησαν τόσο να συμπαραταχθούν με όσα ξεκίνησε να κάνει το ΚΚΕ και μάλιστα όχι συμβολικά με 50 και 100 άτομα, αλλά μαζικά και καθημερινά σε όλη τη χώρα, ασταμάτητα από τότε...
Με αποφασιστικότητα περιγράψατε την τουρκική επιθετικότητα. Τι εκτιμάτε για το Αιγαίο; Λέτε να έχουμε θερμό επεισόδιο;
Το γεγονός στα Iμια ήταν κάτι παραπάνω από απλό επεισόδιο κι έρχεται να προστεθεί σε σωρεία άλλων. Είναι προφανές ότι η Τουρκία, που σήμερα διατηρεί στρατούς κατοχής σε τρεις χώρες, αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα μας, όπως έδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν. Αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να κρυφτεί ούτε μέσω του κυβερνητικού εφησυχασμού ούτε μέσω της αναγόρευσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε εγγυητές των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Το πιο επικίνδυνο, όμως, είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης να παίξει ρόλο σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ στην περιοχή, για λογαριασμό του ελληνικού κεφαλαίου που θέλει να πάρει μέρος στη μοιρασιά. Και μάλιστα προσπαθεί να δικαιολογήσει αυτόν τον ρόλο επικαλούμενη την ψυχρότητα στις σχέσεις ΝΑΤΟ - Τουρκίας. Βεβαίως, η σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας έχει αρκετά παραδείγματα για το πώς, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, οι συμμαχίες αναδιατάχθηκαν και οι δήθεν «στιβαροί σύμμαχοί» μας μετατράπηκαν σε πηγή για σύγχρονες τραγωδίες, που ο λαός τις πλήρωσε με το αίμα του.
Βλέπετε επίλυση του Μακεδονικού;
Βλέπουμε προσπάθεια της κυβέρνησης να κλείσει ένα ζήτημα χωρίς τους αναγκαίους όρους, όπως είναι η απάλειψη του αλυτρωτισμού από το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ. Η σπουδή εξηγείται κι εδώ με βάση τον ρόλο σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ που έχει αναλάβει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Δεν είναι τυχαίο ότι ως χρονικός ορίζοντας για τη συμφωνία έχει τεθεί ο Ιούλης, που είναι η Σύνοδος του ΝΑΤΟ και έχει στόχο την ένταξη της γειτονικής χώρας σε αυτή τη λυκοσυμμαχία. Αυτό το κρύβει και η κυβέρνηση και όσοι άλλοι αναγορεύουν σε βασικό ζήτημα το όνομα και κρύβουν όλους τους άλλους επικίνδυνους σχεδιασμούς.
Πώς εκτιμάτε τις αντιθέσεις ΗΠΑ, Ευρώπης, Ρωσίας;
Οι αντιθέσεις και οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί οξύνονται συνεχώς. Μπορεί να εκφράζονται αυτή τη στιγμή με τον οικονομικό - πολιτικό - διπλωματικό πόλεμο σε διεθνές επίπεδο και τοπικά και περιφερειακά με στρατιωτικό τρόπο, όμως φοβάμαι ότι βρισκόμαστε μόνο στα προεόρτια. Οι κίνδυνοι γενίκευσης ενός ιμπεριαλιστικού πολέμου δεν είναι καθόλου επιστημονική φαντασία. Απ' αυτή τη σκοπιά χρειάζεται η μέγιστη δυνατή κινητοποίηση και οργάνωση της αντιιμπεριαλιστικής δράσης. Η αμηχανία, ο φόβος, η επανάπαυση, που καλλιεργούν στον λαό οι καθεστωτικές δυνάμεις και στη χώρα μας, αλλά και σε κάθε χώρα, είναι υπαρκτός κίνδυνος.
Βλέπετε έξοδο από το Μνημόνιο το καλοκαίρι;
Πραγματική έξοδος από το Μνημόνιο σημαίνει κατάργηση όλων των Μνημονίων και των αντιλαϊκών μέτρων που έχουν πλήξει το λαϊκό εισόδημα για οκτώ συνεχή χρόνια τώρα. Αυτά και μετά το φετινό καλοκαίρι θα είναι σε ισχύ. «Εξοδος» επίσης σημαίνει ότι δεν θα υλοποιηθούν, θα ληφθούν πίσω τα μέτρα που ψηφίστηκαν τελευταία και θα ψηφίζονται μέχρι τον Αύγουστο, που θα ισχύουν μετά το υποτιθέμενο τέλος των Μνημονίων. Αλλωστε οι ίδιοι οι κυβερνώντες έχουν συμφωνήσει έως το 2060 σε μόνιμα μνημονιακή επιτροπεία και άλλα σχετικά. Βέβαια, για να είμαστε και δίκαιοι με τους κυβερνώντες, θα αλλάξει το όνομα. Δεν θα ονομάζεται πλέον Μνημόνιο, αλλά «πρόγραμμα», «μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής», όπως πριν η τρόικα έγινε κουαρτέτο ή «θεσμοί», σε δουλειά να βρισκόμαστε.
Εχετε μιλήσει σκληρά για τον Τσίπρα και την κυβέρνηση. Τελικά τι κυβέρνηση έχει σήμερα η χώρα μας;
Σκληρή και αντιλαϊκή είναι η πολιτική του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησής του και όχι οι πολιτικοί επιθετικοί προσδιορισμοί που χρησιμοποιεί κάποιος για να χαρακτηρίσει αυτή την πολιτική. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι μια αστική κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης, με τον οπορτουνισμό να τον κουβαλάει στο DNA της, απολύτως πλέον αποφασισμένη να συμβιβαστεί με όλες τις επιταγές όσων έχουν πραγματικά την εξουσία σε αυτή τη χώρα, εγχώριους και ξένους, αδίστακτη στο να γονατίζει τον λαό για να αυξάνονται τα κέρδη των λίγων, αλλά και επικίνδυνα ευέλικτη στο να αξιοποιεί τις προοδευτικές ιστορικές καταβολές και μνήμες, ενσωματώνοντας και αποπροσανατολίζοντας λαϊκές δυνάμεις.
Πότε, αλήθεια, βλέπετε εκλογές;
Στις εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, μπορεί να αξιοποιηθεί η πείρα που λέει πως η επιλογή του μικρότερου κακού οδήγησε στο μεγαλύτερο. Κι αντί οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι άνθρωποι των λαϊκών στρωμάτων να δώσουν άφεση αμαρτιών στον ΣΥΡΙΖΑ ή συγχωροχάρτι στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μπορούν να βαδίσουν μπροστά, να δυναμώσουν παντού το ΚΚΕ. Γιατί είναι το μόνο πολιτικό κόμμα στην ελληνική κοινωνία που μπορεί να ηγηθεί της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, της προώθησης της συμμαχίας των αντικαπιταλιστικών - αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, να ηγηθεί στην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, των επεμβάσεων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, για να έρθει πραγματικά ο λαός στην εξουσία να οικοδομήσει τη νέα κοινωνία που δεν μπορεί παρά να είναι σοσιαλιστική - κομμουνιστική.
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 24-25/02/18 |
«Τα άκρα δεν έχουν καμία θέση στην Εκκλησία»
Η συνέντευξη στο Δημήτρη Ν. Μανιάτη
Η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρωί, έχει την ηρεμία των ανθρώπων που έχουν απαντήσει στα μεταφυσικά ερωτήματα αλλά και την αγωνία αυτών που ακόμη απασχολούνται από πιο πεζές δοκιμασίες, όπως οι εξεταστικές και το διάβασμα. Ιερωμένοι, φοιτητές, φοιτήτριες στο παγωμένο κτίριο, έξω από τα γραφεία καθηγητών ή στα κινητά. Ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος (κατά κόσμον Γεώργιος Σαββάτος) βρίσκεται στο γραφείο του λίγο πριν από το μάθημα. Από το παράθυρό του βλέπει ένα μέρος της πυκνής βλάστησης που περιβάλλει το ανατολικό μέρος της Πανεπιστημιούπολης. Πρόσωπο των ημερών, αιφνιδίασε με τη στάση του κατά των συλλαλητηρίων για τη Μακεδονία, τεκμηριώνοντάς την και θεολογικά. Τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο, επισκέπτης σε πολλά, με καλές σπουδές και μεταπτυχιακά σε Ρώμη και Στρασβούργο, συγγραφικό έργο, συχνά παρεμβαίνει, και μάλιστα σύμφωνα με μια οπτική, σε πολλά ζητήματα με αρκετά προοδευτικό πρόσημο. Για τον ίδιο, δεν ισχύουν αυτοί οι πεζοί όροι της πολιτικής αντιπαράθεσης, παρότι όταν μιλάει για το πώς η Ακροδεξιά επιχειρεί να προσεταιριστεί την Εκκλησία ή για τις πρόσφατες αντιδράσεις λιγοστών ζηλωτών για την παράσταση «Jesus Christ Superstar» στο θέατρο Ακροπόλ, ανεβάζει τους τόνους. Με συνεχή ταξίδια Μεσσηνία - Αθήνα, βλέπει πολύ κόσμο, πολλή νεολαία, πολλούς φοιτητές και μας ανοίγει τα χαρτιά του για τη συγκυρία, την Εκκλησία και τον διαχωρισμό από το Κράτος, την Ακροδεξιά, το Περιστέρι όπου μεγάλωσε και την επιστήμη της θεολογίας.
Σεβασμιότατε, γράψατε για τα πρόσφατα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία: «Οταν μάλιστα τα συλλαλητήρια αυτά διοργανώνονται προκειμένου να εξυπηρετούν πρόσωπα και σκοπιμότητες "έξωθεν και έσωθεν", τότε η Εκκλησία δεν μπορεί να έχει λόγο συμμετοχής ούτε και τρόπο παρουσίας». Ποια είναι, αλήθεια, τα πρόσωπα και οι σκοπιμότητες;
Εάν σκεφτείτε τι συνέβη στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ή την αξιολογική αντιμετώπιση της Εκκλησίας στο συλλαλητήριο των Αθηνών, θα καταλάβετε ποιες είναι οι σκοπιμότητες των συλλαλητηρίων. Υπό τον μανδύα της ονοματοδοσίας και της χρήσης του ονόματος Μακεδονία προσπαθούν κάποιοι για ιδιοτελείς σκοπούς, κυρίως πολιτικούς και κομματικούς, να αποδείξουν ότι έχουν μαζί τους και την Εκκλησία. Η Εκκλησία όμως δεν μπορεί να ταυτίζεται με κανένα μέρος ή «κόμμα». Είναι και εκφράζει το όλον, την ενότητα και την καθολικότητα.
Δεν αισθάνεστε όμως λίγο μόνος μέσα στον εθνικό παροξυσμό πολλών ιεραρχών με αφορμή τα Σκόπια;
Δεν νομίζω ότι η θέση μου έναντι της ονοματοδοσίας και της χρήσης του ονόματος Μακεδονία είναι αντίθετη από των υπολοίπων αδελφών ιεραρχών. Η Ιερά Σύνοδος με τρόπο ξεκάθαρο και ομόθυμα είπε αυτό το οποίο διαχρονικά εκφράζει η συνείδηση του λαού. Η οποιαδήποτε ονομασία, σύνθετη ή μη, η οποία δηλώνει αμφισβήτηση της ελληνικότητας μιας συγκεκριμένης γεωφυσικής και γεωπολιτικής περιοχής της πατρίδας μας ιστορικά κατοχυρωμένης ή υποκρύπτει αλυτρωτικές διαθέσεις, δεν πρόκειται να βρει στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος κανένα υποστηρικτή. Κανένας δεν μπορεί να καπηλεύεται το όνομα της Μακεδονίας για να εξυπηρετηθούν οποιεσδήποτε σκοπιμότητες, πολιτικές, εκκλησιαστικές κ.ά.
Υπάρχει, αλήθεια, κάποια διαιρετική τομή στην Ιεραρχία, τύπου Αριστερά - Δεξιά; Εσείς πώς αισθάνεστε;
Αυτοί οι «προσανατολισμοί», του τύπου Αριστερά - Δεξιά, είναι κοσμικές συμβατικότητες που δεν έχουν θέση και δεν χωρούν στον χώρο της Εκκλησίας και της Ιεραρχίας. Η Ιεραρχία είναι ενωμένη και αυτή την εσωτερική της συνοχή γύρω από το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανέναν να τη διαταράξει για οποιονδήποτε λόγο.
Είχατε πει παλαιότερα πως «στα σπλάγχνα της ελληνικής κοινωνίας και της Εκκλησίας εκτρέφουμε ένα θηρίο» και είχατε ξιφουλκήσει ανοιχτά κατά της Χρυσής Αυγής. Στα πρόσφατα συλλαλητήρια η Εκκλησία συμπορεύθηκε με τέτοιες δυνάμεις, ενώ συχνά μητροπολίτες μιλούν για τη Χρυσή Αυγή...
Στην Εκκλησία τα άκρα δεν έχουν θέση γιατί πάντοτε οδηγούν σε διάσπαση και διχασμό και κάθε φορά που εμφανίζονται τέτοιες διχαστικές τάσεις εμφωλεύει ο κίνδυνος της αποδυνάμωσης και της εκμετάλλευσης της Εκκλησίας, γι' αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας ομιλούν για τη μεσότητα. Η οποιαδήποτε ταύτιση με τα άκρα είναι μονομέρεια, απομόνωση και πάντοτε καταλήγει επιζήμια για την ταυτότητα και τον χαρακτήρα της Εκκλησίας.
Η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρωί, έχει την ηρεμία των ανθρώπων που έχουν απαντήσει στα μεταφυσικά ερωτήματα αλλά και την αγωνία αυτών που ακόμη απασχολούνται από πιο πεζές δοκιμασίες, όπως οι εξεταστικές και το διάβασμα. Ιερωμένοι, φοιτητές, φοιτήτριες στο παγωμένο κτίριο, έξω από τα γραφεία καθηγητών ή στα κινητά. Ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος (κατά κόσμον Γεώργιος Σαββάτος) βρίσκεται στο γραφείο του λίγο πριν από το μάθημα. Από το παράθυρό του βλέπει ένα μέρος της πυκνής βλάστησης που περιβάλλει το ανατολικό μέρος της Πανεπιστημιούπολης. Πρόσωπο των ημερών, αιφνιδίασε με τη στάση του κατά των συλλαλητηρίων για τη Μακεδονία, τεκμηριώνοντάς την και θεολογικά. Τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο, επισκέπτης σε πολλά, με καλές σπουδές και μεταπτυχιακά σε Ρώμη και Στρασβούργο, συγγραφικό έργο, συχνά παρεμβαίνει, και μάλιστα σύμφωνα με μια οπτική, σε πολλά ζητήματα με αρκετά προοδευτικό πρόσημο. Για τον ίδιο, δεν ισχύουν αυτοί οι πεζοί όροι της πολιτικής αντιπαράθεσης, παρότι όταν μιλάει για το πώς η Ακροδεξιά επιχειρεί να προσεταιριστεί την Εκκλησία ή για τις πρόσφατες αντιδράσεις λιγοστών ζηλωτών για την παράσταση «Jesus Christ Superstar» στο θέατρο Ακροπόλ, ανεβάζει τους τόνους. Με συνεχή ταξίδια Μεσσηνία - Αθήνα, βλέπει πολύ κόσμο, πολλή νεολαία, πολλούς φοιτητές και μας ανοίγει τα χαρτιά του για τη συγκυρία, την Εκκλησία και τον διαχωρισμό από το Κράτος, την Ακροδεξιά, το Περιστέρι όπου μεγάλωσε και την επιστήμη της θεολογίας.
Σεβασμιότατε, γράψατε για τα πρόσφατα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία: «Οταν μάλιστα τα συλλαλητήρια αυτά διοργανώνονται προκειμένου να εξυπηρετούν πρόσωπα και σκοπιμότητες "έξωθεν και έσωθεν", τότε η Εκκλησία δεν μπορεί να έχει λόγο συμμετοχής ούτε και τρόπο παρουσίας». Ποια είναι, αλήθεια, τα πρόσωπα και οι σκοπιμότητες;
Εάν σκεφτείτε τι συνέβη στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ή την αξιολογική αντιμετώπιση της Εκκλησίας στο συλλαλητήριο των Αθηνών, θα καταλάβετε ποιες είναι οι σκοπιμότητες των συλλαλητηρίων. Υπό τον μανδύα της ονοματοδοσίας και της χρήσης του ονόματος Μακεδονία προσπαθούν κάποιοι για ιδιοτελείς σκοπούς, κυρίως πολιτικούς και κομματικούς, να αποδείξουν ότι έχουν μαζί τους και την Εκκλησία. Η Εκκλησία όμως δεν μπορεί να ταυτίζεται με κανένα μέρος ή «κόμμα». Είναι και εκφράζει το όλον, την ενότητα και την καθολικότητα.
Δεν αισθάνεστε όμως λίγο μόνος μέσα στον εθνικό παροξυσμό πολλών ιεραρχών με αφορμή τα Σκόπια;
Δεν νομίζω ότι η θέση μου έναντι της ονοματοδοσίας και της χρήσης του ονόματος Μακεδονία είναι αντίθετη από των υπολοίπων αδελφών ιεραρχών. Η Ιερά Σύνοδος με τρόπο ξεκάθαρο και ομόθυμα είπε αυτό το οποίο διαχρονικά εκφράζει η συνείδηση του λαού. Η οποιαδήποτε ονομασία, σύνθετη ή μη, η οποία δηλώνει αμφισβήτηση της ελληνικότητας μιας συγκεκριμένης γεωφυσικής και γεωπολιτικής περιοχής της πατρίδας μας ιστορικά κατοχυρωμένης ή υποκρύπτει αλυτρωτικές διαθέσεις, δεν πρόκειται να βρει στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος κανένα υποστηρικτή. Κανένας δεν μπορεί να καπηλεύεται το όνομα της Μακεδονίας για να εξυπηρετηθούν οποιεσδήποτε σκοπιμότητες, πολιτικές, εκκλησιαστικές κ.ά.
Υπάρχει, αλήθεια, κάποια διαιρετική τομή στην Ιεραρχία, τύπου Αριστερά - Δεξιά; Εσείς πώς αισθάνεστε;
Αυτοί οι «προσανατολισμοί», του τύπου Αριστερά - Δεξιά, είναι κοσμικές συμβατικότητες που δεν έχουν θέση και δεν χωρούν στον χώρο της Εκκλησίας και της Ιεραρχίας. Η Ιεραρχία είναι ενωμένη και αυτή την εσωτερική της συνοχή γύρω από το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανέναν να τη διαταράξει για οποιονδήποτε λόγο.
Είχατε πει παλαιότερα πως «στα σπλάγχνα της ελληνικής κοινωνίας και της Εκκλησίας εκτρέφουμε ένα θηρίο» και είχατε ξιφουλκήσει ανοιχτά κατά της Χρυσής Αυγής. Στα πρόσφατα συλλαλητήρια η Εκκλησία συμπορεύθηκε με τέτοιες δυνάμεις, ενώ συχνά μητροπολίτες μιλούν για τη Χρυσή Αυγή...
Στην Εκκλησία τα άκρα δεν έχουν θέση γιατί πάντοτε οδηγούν σε διάσπαση και διχασμό και κάθε φορά που εμφανίζονται τέτοιες διχαστικές τάσεις εμφωλεύει ο κίνδυνος της αποδυνάμωσης και της εκμετάλλευσης της Εκκλησίας, γι' αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας ομιλούν για τη μεσότητα. Η οποιαδήποτε ταύτιση με τα άκρα είναι μονομέρεια, απομόνωση και πάντοτε καταλήγει επιζήμια για την ταυτότητα και τον χαρακτήρα της Εκκλησίας.
Γίνεται λόγος εδώ και χρόνια για τον διαχωρισμό Κράτους και Εκκλησίας. Εσείς τι πιστεύετε; Δεν είναι αναγκαίος;
Είναι ένα θέμα που έχει τις ρίζες του στην ίδρυση του ελληνικού κράτους και έχει δημιουργήσει αρκετά πολυδύναμες, πολυσήμαντες και πολυδιάστατες σχέσεις, όχι πάντοτε άριστες και εποικοδομητικές. Ο διαχωρισμός όμως δεν μπορεί να είναι ένα στιγμιαίο γεγονός ή μια απόφαση «εν βρασμώ», και μάλιστα για να εξυπηρετηθεί ένας συγκεκριμένος ιδεολογικός προσανατολισμός. Γι' αυτό πιστεύω ότι χρειάζεται διάλογος, εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας. Υπενθυμίζω μόνο ότι στη Σουηδία, για έναν ανάλογο διαχωρισμό, ο διάλογος διήρκεσε πάνω από μία δεκαετία!
Πρέπει η Εκκλησία να παρεμβαίνει στα δημόσια ή και πολιτικά δρώμενα; Πρέπει ο ιεράρχης ή οι ιερωμένοι γενικά να κάνουν κήρυγμα ή να μιλούν πολιτικά στον κόσμο;
Ο λόγος της Εκκλησίας είναι πάντοτε δημόσιος και πρέπει να αφορά θέματα που απασχολούν ή δοκιμάζουν το ποίμνιό της, και μάλιστα όταν υπάρχει κίνδυνος αλλοίωσης της ταυτότητας των ανθρώπων, των ανθρωπίνων σχέσεων ή ακόμη και της ίδιας της ιδιοπροσωπίας τους. Ο λόγος της είναι λόγος ποιμαντικός, διδακτικός και κηρυγματικός. Η συσχέτιση του εκκλησιαστικού λόγου προς τον πολιτικό, νομίζω, ούτε εποικοδομητικός καθίσταται και μάλλον εξυπηρετεί τη μερικότητα και όχι την ολότητα.
Με τον μακαριστό Χριστόδουλο είχε επιτευχθεί ένα άνοιγμα στη νεολαία. Σήμερα;
Το έργο κάθε ιεράρχου και του Αρχιεπισκόπου ειδικότερα κατανοείται και προσεγγίζεται όχι με κριτήρια κοσμικής επιρροής ή αποδοχής, αλλά κατά πόσο αποτελεσματικός είναι στη συγκεκριμένη εποχή και για τα συγκεκριμένα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει και στον συγκεκριμένο χώρο και τόπο. Αλλη η εποχή του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και διαφορετικός ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε τα προβλήματα της συγκεκριμένης περιόδου. Ούτε ο κάθε αρχιεπίσκοπος ή ιεράρχης πρέπει να γίνεται αντίγραφο του προηγουμένου γιατί τότε θα καταντήσει «κακέκτυπο». Στην Εκκλησία χρησιμοποιούμε έναν όρο για να προσδιορίσουμε τη διακριτικότητα στην αντιμετώπιση των διαφόρων προβλημάτων κάθε εποχής, τον όρο «ποιμαντική διάκριση», είναι κάτι ανάλογο με αυτό που κάνει ο γιατρός ως προς τη θεραπεία. Για την ίδια νόσο δεν δίνει πάντα το ίδιο φάρμακο ούτε και σε όλους ανεξαιρέτως τους ασθενείς.
Είστε καθηγητής στη Θεολογική Σχολή. Ποιο είναι το σημερινό μεγάλο επίδικο στην επιστήμη της θεολογίας; Για παράδειγμα, θυμάμαι ότι το '80 υπήρχε το ρεύμα των «νεοορθοδόξων» που επανεξέτασαν διάφορα ζητήματα Ορθοδοξίας, με αποτέλεσμα την έναρξη ενός διαλόγου που αφορούσε και νέους και αριστερούς, αλλά και όλους.
Πάλι όμως επανέρχεται το θέμα της «ετικέτας». Οταν ανήκεις στην Εκκλησία και εκφράζεις τη θεολογία της, όπως αυτή βιώνεται στην παράδοσή της και εκφράζεται στη λατρεία της, δεν χρειάζεται καμία θεολογία με «ετικέτα» κάποιου συγκεκριμένου προσδιορισμού. Η θεολογία πρέπει να βοηθά την Εκκλησία να «συνειδητοποιήσει» τα προβλήματα κάθε εποχής και να της δίνει τα μέσα (γλώσσα, προβληματισμούς, προτάσεις) για την επίλυσή τους ως μια πρόταση ζωής, άλλως η θεολογία έξω από την Εκκλησία καταντά ιδεολογία, μια ιδεολογία που παραμορφώνει την Αλήθεια του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας.
Πολλές φορές εξαιτίας αυτών των «ετικετών» η θεολογία εγκλωβίστηκε ανυπεράσπιστη σε κάποιους προσδιορισμούς και η Εκκλησία έμεινε τελικά «αθεολόγητη». Σε ένα πλουραλιστικό θρησκευτικό μάλιστα περιβάλλον η Εκκλησία για να επιβιώσει έχει ανάγκη τη θεολογία, χωρίς προσδιορισμούς και «ετικέτες», για να επιτύχει ακριβώς τον εκπολιτισμό του ευαγγελικού μηνύματος και για να εκσυγχρονίσει το λεξιλόγιό της, άλλως θα χάσει το πραγματικό περιεχόμενο του ρόλου της και της σημασίας της. Θα επιβιώσει η Εκκλησία μόνον όταν η θεολογία την κατευθύνει ώστε το περιεχόμενο της πίστης να γίνει κατανοητό και αποδεκτό από τον σύγχρονο άνθρωπο στο επίπεδο των υπαρξιακών προβλημάτων του, μόνον όταν η Εκκλησία με τη βοήθεια της θεολογίας δημιουργεί πολιτισμό και διαμορφώνει παιδεία. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που ανοίγεται για την Εκκλησία και τη θεολογία ως προς το μέλλον της.
Πώς είναι να είστε μητροπολίτης σε μια γεωγραφική περιοχή όπως η Μεσσηνία, κατά παράδοση συντηρητική;
Δεν νομίζω ότι είναι δυνατόν να θέτουμε τέτοιου είδους στεγανά και «ετικέτες» στους ανθρώπους, στη συμπεριφορά τους ή στον τρόπο που σκέφτονται, και μάλιστα με τόσο απόλυτο τρόπο. Αντίθετα, θα έλεγα ότι μέσα στα δέκα και πλέον χρόνια που βρίσκομαι στη Μεσσηνία δεν αντιμετώπισα προβλήματα τέτοιου τύπου. Αυτό το οποίο θεωρώ ότι λειτουργεί θετικά σε μια κοινωνία είναι η ειλικρίνεια των θέσεων σε διάφορα θέματα και των σχέσεων προς τους ανθρώπους και τελικά αυτό αξιολογείται χωρίς καμία άλλη «ετικέτα» ή προσδιορισμό. Γι' αυτό και δεν μπορώ να αποδεχθώ ότι ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα ή να χαρακτηρίζουμε την κοινωνία μας ότι είναι μια θεοκρατική κοινωνία ή μη. Αυτά είναι ιδεολογήματα που μπορούν να λέγονται σε άλλους χώρους και για άλλους λόγους, όχι όμως στην Εκκλησία.
Πώς σας διαμόρφωσε ο τόπος γέννησής σας, το Περιστέρι, ως προς τα βιώματά σας και τα παιδικά σας χρόνια και κυρίως ως προς την ιεροσύνη σας;Καταρχήν το Περιστέρι ήταν και είναι μια περιοχή τίμιων εργαζόμενων κατοίκων, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είτε ήσαν πρόσφυγες από τα μέρη της Μικράς Ασίας είτε από άλλα μέρη της πατρίδας μας. Αυτά που χαρακτηρίζουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων αυτών είναι η εργατικότητα, η τιμιότητα, η ειλικρίνεια, η απλότητα και η συμπαράσταση του ενός στα προβλήματα και στις δοκιμασίες των άλλων. Με αυτές τις οικογενειακές αρχές μεγαλώσαμε όλα τα παιδιά της περιοχής και με αυτά τα δεδομένα βγήκαμε στον στίβο της ζωής. Επιπλέον, ολόκληρη η ζωή των μικρασιατών προσφύγων είχε και ένα άλλο χαρακτηριστικό, την άμεση σχέση και αναφορά με την εκκλησιαστική ζωή. Η Εκκλησία της ενορίας των Ταξιαρχών ήταν πάντα γεμάτη με παιδιά, τα οποία είχαν μια ευσέβεια, μια ευλάβεια και έναν σεβασμό στην Εκκλησία και στις παραδόσεις του λαού μας. Φαίνεται, μέσα στο συγκεκριμένο περιβάλλον και με βάση αυτές τις αρχές και αξίες άρχισε να αναπτύσσεται και η κλίση μου προς την ιεροσύνη, αλλά χρονικά αυτό είναι απροσδιόριστο.
Είναι ένα θέμα που έχει τις ρίζες του στην ίδρυση του ελληνικού κράτους και έχει δημιουργήσει αρκετά πολυδύναμες, πολυσήμαντες και πολυδιάστατες σχέσεις, όχι πάντοτε άριστες και εποικοδομητικές. Ο διαχωρισμός όμως δεν μπορεί να είναι ένα στιγμιαίο γεγονός ή μια απόφαση «εν βρασμώ», και μάλιστα για να εξυπηρετηθεί ένας συγκεκριμένος ιδεολογικός προσανατολισμός. Γι' αυτό πιστεύω ότι χρειάζεται διάλογος, εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας. Υπενθυμίζω μόνο ότι στη Σουηδία, για έναν ανάλογο διαχωρισμό, ο διάλογος διήρκεσε πάνω από μία δεκαετία!
Πρέπει η Εκκλησία να παρεμβαίνει στα δημόσια ή και πολιτικά δρώμενα; Πρέπει ο ιεράρχης ή οι ιερωμένοι γενικά να κάνουν κήρυγμα ή να μιλούν πολιτικά στον κόσμο;
Ο λόγος της Εκκλησίας είναι πάντοτε δημόσιος και πρέπει να αφορά θέματα που απασχολούν ή δοκιμάζουν το ποίμνιό της, και μάλιστα όταν υπάρχει κίνδυνος αλλοίωσης της ταυτότητας των ανθρώπων, των ανθρωπίνων σχέσεων ή ακόμη και της ίδιας της ιδιοπροσωπίας τους. Ο λόγος της είναι λόγος ποιμαντικός, διδακτικός και κηρυγματικός. Η συσχέτιση του εκκλησιαστικού λόγου προς τον πολιτικό, νομίζω, ούτε εποικοδομητικός καθίσταται και μάλλον εξυπηρετεί τη μερικότητα και όχι την ολότητα.
Με τον μακαριστό Χριστόδουλο είχε επιτευχθεί ένα άνοιγμα στη νεολαία. Σήμερα;
Το έργο κάθε ιεράρχου και του Αρχιεπισκόπου ειδικότερα κατανοείται και προσεγγίζεται όχι με κριτήρια κοσμικής επιρροής ή αποδοχής, αλλά κατά πόσο αποτελεσματικός είναι στη συγκεκριμένη εποχή και για τα συγκεκριμένα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει και στον συγκεκριμένο χώρο και τόπο. Αλλη η εποχή του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και διαφορετικός ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε τα προβλήματα της συγκεκριμένης περιόδου. Ούτε ο κάθε αρχιεπίσκοπος ή ιεράρχης πρέπει να γίνεται αντίγραφο του προηγουμένου γιατί τότε θα καταντήσει «κακέκτυπο». Στην Εκκλησία χρησιμοποιούμε έναν όρο για να προσδιορίσουμε τη διακριτικότητα στην αντιμετώπιση των διαφόρων προβλημάτων κάθε εποχής, τον όρο «ποιμαντική διάκριση», είναι κάτι ανάλογο με αυτό που κάνει ο γιατρός ως προς τη θεραπεία. Για την ίδια νόσο δεν δίνει πάντα το ίδιο φάρμακο ούτε και σε όλους ανεξαιρέτως τους ασθενείς.
Είστε καθηγητής στη Θεολογική Σχολή. Ποιο είναι το σημερινό μεγάλο επίδικο στην επιστήμη της θεολογίας; Για παράδειγμα, θυμάμαι ότι το '80 υπήρχε το ρεύμα των «νεοορθοδόξων» που επανεξέτασαν διάφορα ζητήματα Ορθοδοξίας, με αποτέλεσμα την έναρξη ενός διαλόγου που αφορούσε και νέους και αριστερούς, αλλά και όλους.
Πάλι όμως επανέρχεται το θέμα της «ετικέτας». Οταν ανήκεις στην Εκκλησία και εκφράζεις τη θεολογία της, όπως αυτή βιώνεται στην παράδοσή της και εκφράζεται στη λατρεία της, δεν χρειάζεται καμία θεολογία με «ετικέτα» κάποιου συγκεκριμένου προσδιορισμού. Η θεολογία πρέπει να βοηθά την Εκκλησία να «συνειδητοποιήσει» τα προβλήματα κάθε εποχής και να της δίνει τα μέσα (γλώσσα, προβληματισμούς, προτάσεις) για την επίλυσή τους ως μια πρόταση ζωής, άλλως η θεολογία έξω από την Εκκλησία καταντά ιδεολογία, μια ιδεολογία που παραμορφώνει την Αλήθεια του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας.
Πολλές φορές εξαιτίας αυτών των «ετικετών» η θεολογία εγκλωβίστηκε ανυπεράσπιστη σε κάποιους προσδιορισμούς και η Εκκλησία έμεινε τελικά «αθεολόγητη». Σε ένα πλουραλιστικό θρησκευτικό μάλιστα περιβάλλον η Εκκλησία για να επιβιώσει έχει ανάγκη τη θεολογία, χωρίς προσδιορισμούς και «ετικέτες», για να επιτύχει ακριβώς τον εκπολιτισμό του ευαγγελικού μηνύματος και για να εκσυγχρονίσει το λεξιλόγιό της, άλλως θα χάσει το πραγματικό περιεχόμενο του ρόλου της και της σημασίας της. Θα επιβιώσει η Εκκλησία μόνον όταν η θεολογία την κατευθύνει ώστε το περιεχόμενο της πίστης να γίνει κατανοητό και αποδεκτό από τον σύγχρονο άνθρωπο στο επίπεδο των υπαρξιακών προβλημάτων του, μόνον όταν η Εκκλησία με τη βοήθεια της θεολογίας δημιουργεί πολιτισμό και διαμορφώνει παιδεία. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που ανοίγεται για την Εκκλησία και τη θεολογία ως προς το μέλλον της.
Πώς είναι να είστε μητροπολίτης σε μια γεωγραφική περιοχή όπως η Μεσσηνία, κατά παράδοση συντηρητική;
Δεν νομίζω ότι είναι δυνατόν να θέτουμε τέτοιου είδους στεγανά και «ετικέτες» στους ανθρώπους, στη συμπεριφορά τους ή στον τρόπο που σκέφτονται, και μάλιστα με τόσο απόλυτο τρόπο. Αντίθετα, θα έλεγα ότι μέσα στα δέκα και πλέον χρόνια που βρίσκομαι στη Μεσσηνία δεν αντιμετώπισα προβλήματα τέτοιου τύπου. Αυτό το οποίο θεωρώ ότι λειτουργεί θετικά σε μια κοινωνία είναι η ειλικρίνεια των θέσεων σε διάφορα θέματα και των σχέσεων προς τους ανθρώπους και τελικά αυτό αξιολογείται χωρίς καμία άλλη «ετικέτα» ή προσδιορισμό. Γι' αυτό και δεν μπορώ να αποδεχθώ ότι ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα ή να χαρακτηρίζουμε την κοινωνία μας ότι είναι μια θεοκρατική κοινωνία ή μη. Αυτά είναι ιδεολογήματα που μπορούν να λέγονται σε άλλους χώρους και για άλλους λόγους, όχι όμως στην Εκκλησία.
Πώς σας διαμόρφωσε ο τόπος γέννησής σας, το Περιστέρι, ως προς τα βιώματά σας και τα παιδικά σας χρόνια και κυρίως ως προς την ιεροσύνη σας;Καταρχήν το Περιστέρι ήταν και είναι μια περιοχή τίμιων εργαζόμενων κατοίκων, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είτε ήσαν πρόσφυγες από τα μέρη της Μικράς Ασίας είτε από άλλα μέρη της πατρίδας μας. Αυτά που χαρακτηρίζουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων αυτών είναι η εργατικότητα, η τιμιότητα, η ειλικρίνεια, η απλότητα και η συμπαράσταση του ενός στα προβλήματα και στις δοκιμασίες των άλλων. Με αυτές τις οικογενειακές αρχές μεγαλώσαμε όλα τα παιδιά της περιοχής και με αυτά τα δεδομένα βγήκαμε στον στίβο της ζωής. Επιπλέον, ολόκληρη η ζωή των μικρασιατών προσφύγων είχε και ένα άλλο χαρακτηριστικό, την άμεση σχέση και αναφορά με την εκκλησιαστική ζωή. Η Εκκλησία της ενορίας των Ταξιαρχών ήταν πάντα γεμάτη με παιδιά, τα οποία είχαν μια ευσέβεια, μια ευλάβεια και έναν σεβασμό στην Εκκλησία και στις παραδόσεις του λαού μας. Φαίνεται, μέσα στο συγκεκριμένο περιβάλλον και με βάση αυτές τις αρχές και αξίες άρχισε να αναπτύσσεται και η κλίση μου προς την ιεροσύνη, αλλά χρονικά αυτό είναι απροσδιόριστο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου