Aπό το "Φιλελεύθερο" Λευκωσίας
"Ο Φιλελεύθερος", 25/02/18
-Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Θεωρώ ότι ο δικός μας στόχος θα πρέπει να είναι η αποκλιμάκωση της έντασης και η δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων που θα αποτρέψουν επανάληψή της. Γιατί τα λέω αυτά; Διότι ακούω απόψεις οι οποίες στοχεύουν στο να κλιμακωθεί περαιτέρω η ένταση και να μην αντλούν ταυτόχρονα τα απαραίτητα διδάγματα από το τι έχει συμβεί. Εμείς λέγαμε κάτι πολύ απλό όλο αυτό το διάστημα. Τονίζαμε ότι με άλυτο το Κυπριακό, πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τον φυσικό πλούτο τον οποίο διαθέτουμε. Το λέγαμε όσο πιο απλά μπορούμε για να μην κατηγορηθούμε ως κήρυκες κακών. Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι αυτό συμβαίνει σήμερα. Αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι μόνο ένα μικρό δείγμα για το τι πρόκειται να συμβεί εάν και εφόσον παραμείνει άλυτο το Κυπριακό. Με αυτά που λέω δεν υπαινίσσομαι ότι πρέπει να αποδεχτούμε την όποια πρόταση ή την όποια απαίτηση έχει η τουρκική πλευρά. Αντιθέτως επιμένω ότι πρέπει να προωθήσουμε τις διαχρονικές αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και να παραμείνουμε στις συμφωνημένες αρχές λύσης του Κυπριακού.
-Αναφερθήκατε προηγουμένως σε προϋποθέσεις που προκάλεσαν την ένταση αλλά και για αποφυγή μέτρων που θα κλιμακώσουν την ένταση. Θέλετε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;
-Δεν θέλω να αναφέρω τα όποια ονόματα. Οι ίδιοι θα πρέπει πρώτα να πουν δημόσια τις προτάσεις τις οποίες έχουν καταθέσει στο Εθνικό Συμβούλιο και μετά θα τοποθετηθούμε και εμείς. Εμείς δεν διαφωνούμε με διπλωματικές πρωτοβουλίες τις οποίες αναλαμβάνει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης της έντασης και όχι προς την κατεύθυνση της περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης. Την ίδια στιγμή βέβαια, λέμε ότι δεν πρόκειται να έχουμε και αυταπάτες για το πόσο μπορούν να αποδώσουν κάποια πράγματα. Και αυτό μας φέρνει σε εκείνο το οποίο είχα τονίσει προηγουμένως, ότι δηλαδή πρέπει να αντλήσουμε τα απαραίτητα διδάγματα από τις εξελίξεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
-Ασκείτε διαρκώς έντονη κριτική στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Σε αυτή την φάση τι θα έπρεπε να γίνει που δεν έγινε κατά την άποψή σας;
-Ξέρετε όταν συμβεί κάτι, μας ρωτάνε: «τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας για να το ξεπεράσουμε»; Ναι αλλά εμείς προτείναμε πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει από το να συμβεί αυτό το γεγονός. Δεν μπορεί κάποιος ο οποίος ακολουθεί μια συγκεκριμένη τακτική στην οποία δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη αυτά που του λέγαμε και όταν αυτή η τακτική μας οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα να λέει: «σταματάτε να μου ασκείτε κριτική και πέστε μας τι το διαφορετικό να κάνω τώρα». Τώρα δεν μπορεί να κάνει τίποτα το διαφορετικό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τώρα πρέπει να εργαστεί παρασκηνιακά και διπλωματικά σε μια προσπάθεια να λήξει η NAVTEX στις 10 του Μάρτη και την ίδια στιγμή να επαναρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Εμείς το λέγαμε εδώ και μήνες ότι η προτεραιότητα θα έπρεπε να ήταν η άμεση επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Δίχως όρους και προϋποθέσεις με βάση την πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ. Δεν μας έλαβε υπόψη ο Πρόεδρος. Τονίζαμε όλο αυτό το διάστημα ότι όποτε υπήρχε αδιέξοδο και δεν υπήρχαν διαπραγματεύσεις, όποτε η διεθνής κοινότητα θεωρούσε ότι έχουμε και εμείς ευθύνη που δεν διεξάγονταν διαπραγματεύσεις είχαμε αρνητικές εξελίξεις οι οποίες είχαν επιπτώσεις εις βάρος μας. Αυτό συμβαίνει τώρα. Δεν μας έλαβαν υπόψη και τώρα μας λένε να μην ασκούμε κριτική εάν θέλουμε να είμαστε εποικοδομητικοί και απλά να πούμε τι πρέπει να γίνει. Ε, μα καλά τώρα που έχουν έρθει τα πράγματα εδώ, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε.
-Πώς μπορεί να γίνει επανέναρξη του διαλόγου υπό τα σημερινά δεδομένα με τα όσα λαμβάνουν χώρα στην κυπριακή ΑΟΖ;
-Καθόλου. Ήμουν πολύ ήρεμος, πολύ ψύχραιμος και είπα τις απόψεις μου. Εάν οι απόψεις μου είναι ενοχλητικές, είναι άλλη υπόθεση.
-Σε αυτό το πλαίσιο που αναφέρετε και εδώ ήταν οι απόψεις που καταθέσατε;
-Ξέρετε άκουσα με έκπληξη κάποιους να λένε ότι δεν περιμέναμε αυτή την αντίδραση της Τουρκίας και ότι ήταν υπερβολική. Νομίζω ότι το τελευταίο διάστημα η Τουρκία, έχει δώσει δείγματα γραφής για το πώς αντιδρά. Για μένα ήταν αναμενόμενη η αντίδραση της Τουρκίας. Ήταν θέμα χρόνου το πότε θα συνέβαιναν όλα αυτά τα πράγματα. Γι’ αυτό δεν μπορώ να βάλω όριο στο πώς θα αντιδράσει η τουρκική πλευρά. Και δεν κινδυνολογώ. Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα. Επαναλαμβάνω ότι η σίγουρη συνταγή για να ξεμπλέξουμε από αυτή την κατάσταση είναι να γίνουν παρασκηνιακές προσπάθειες, έτσι ώστε να κατανοήσει η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι ότι δεν πρόκειται να πετύχουν κάτι με αυτό τον εκβιαστικό τρόπο και ότι ο μόνος τρόπος για να πάρει τα δικαιώματά της η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι με τη λύση στο Κυπριακό.
«Ο Ακιντζί που γνώριζα θα επέμενε στη λύση»
-Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι αυτή η γραμμή των προκλήσεων και της έντασης, υιοθετείται από τουρκοκυπριακής πλευράς;
Στα πλαίσια της επετειακής εκδήλωσης που ετοίμασε η εφημερίδα Havantis την περασμένη εβδομάδα, είχα τη δυνατότητα να συνομιλήσω για πολύ λίγο με κάποιους ηγέτες κομμάτων. Τον Τουφάν Ερχουμάν, τον Τζεμάλ Οζγιγίτ, τον νέο πρόεδρο της λεγόμενης Βουλής Τεμπερουκέν Ουλουτσάι και έχουμε πει ότι θα προσπαθήσουμε να έχουμε συναντήσεις για να δούμε πώς παρεμβαίνουμε σε όλες αυτές τις αρνητικές εξελίξεις.
-Πολλοί σας κατηγορούν ότι το λεκτικό που χρησιμοποιείτε στην κριτική κατά της κυβέρνησης, είναι το ίδιο με αυτό που χρησιμοποιεί η τουρκοκυπριακή κοινότητα.
-Νομίζω ότι μόλις τώρα έχω αποδείξει ότι δεν είναι το ίδιο. Έχω ασκήσει έντονη κριτική και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα για τις παράλογες απαιτήσεις τις οποίες προτάσσει. Αλλά ξέρετε, αυτή η προσέγγιση δεν μας οδηγεί πουθενά. Το ΑΚΕΛ έχει απόψεις διαχρονικά και τις υποστηρίζει. Τελεία και παύλα. Και θέλω να πω και το εξής, επειδή βλέπω να γράφονται διάφορα. Όταν ο Εζεκίας Παπαϊωάννου ήταν ο γ.γ. του ΑΚΕΛ και έλεγε αυτές τις απόψεις, διότι και οι απόψεις που διατύπωνε ο Εζεκίας Παπαϊωάννου είναι παρόμοιες με αυτές που διατυπώνονται και σήμερα και ο πόλεμος που του γινόταν τότε, ήταν παρόμοιος με τον πόλεμο που γίνεται στη σημερινή ηγεσία του ΑΚΕΛ. Σήμερα κάποιοι προσπαθούν να τον παρουσιάσουν διαφορετικά και ότι αν ήταν ο Εζεκίας θα έλεγε άλλα, όμως αν ανατρέξουν στο τι έλεγε, θα διαπιστώσουν ότι έλεγε ακριβώς τα ίδια πράγματα.
Η στάση του ενδιάμεσου ήταν σε αντίθεση με όσα διακήρυσσαν
-Τι πιστεύετε ότι έφταιξε και ο Σταύρος Μαλάς δεν κέρδισε τις εκλογές;
-Αυτό το παραμύθι το ακούμε κατά διαστήματα απ’ όλους εκείνους οι οποίοι είτε έμμεσα είτε ευθέως στηρίζουν Αναστασιάδη και μας κατηγορούν κιόλας ότι εμείς εκλέξαμε τον Αναστασιάδη. Είπα πολλές φορές ότι εμείς δεν ψηφίσαμε Αναστασιάδη, ούτε πρόκειται να ψηφίσουμε ποτέ. Ούτε οποιονδήποτε άλλο εκπρόσωπο του ΔΗΣΥ. Εκείνοι οι οποίοι είτε άμεσα είτε έμμεσα συμβάλλουν στο να εκλέγεται ο εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, ας αναλογιστούν τις ευθύνες τους. Απ’ εκεί και πέρα, το είπα πολλές φορές, θα το πω και τώρα. Τα πράγματα πρέπει να τα προσεγγίζουμε με τη λογική, όχι με τα συνθήματα.
-Πολλοί λένε ότι με την υποψηφιότητα Σταύρου Μαλά, αλλά και την επιτυχία του στον α’ γύρο, σώσατε την παρτίδα γενικότερα για το ΑΚΕΛ και ειδικότερα ότι ως ηγεσία σώσατε το κεφάλι σας. Πώς το σχολιάζετε;
-Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Δεν πρόκειται να βάλουμε πρόστιμο στις δηλώσεις κανενός.
-Έχετε αποφασίσει το πώς θα συνεχιστεί η συνεργασία σας με τον Σταύρο Μαλά;
-Έχουμε ανταλλάξει κάποιες απόψεις. Θα δούμε τα ζητήματα στην εξέλιξή τους.
Μελέτη για να ξέρουμε σε ποιο ακροατήριο απευθυνόμαστε
-Η επόμενη μέρα στο ΑΚΕΛ μετά τις προεδρικές ποια θα είναι; Θα κάνετε την «περεστρόικα σας»; Θα προχωρήσετε σε κάποιες αλλαγές στη λειτουργία του κόμματος;
-Δεν εφησυχάζουμε. Έχουμε ανταλλάξει κάποιες αρχικές σκέψεις στο Πολιτικό Γραφείο. Έχουν ετοιμαστεί τα έγγραφα εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά κυρίως και για το πώς θα προχωρήσουμε παρακάτω και αυτά όλα θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα στα συλλογικά όργανα του κόμματος με αποκορύφωμα τη συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή. Δεν θα εφησυχάσουμε. Η πρόθεσή μας είναι να συζητήσουμε εξειδικευμένα πλέον, πολλά ζητήματα τα οποία είναι ανοικτά για εμάς και είτε αφορούν τη σχέση μας με την κοινωνία, δηλαδή το πώς διευρύνουμε την επιρροή μας στην κοινωνία, είτε αφορούν το ίδιο το κόμμα και το πώς ενισχύεται έτσι ώστε να μπορέσει να διαδραματίσει πιο αποτελεσματικά τον ρόλο του, είτε αφορούν τη διαμόρφωση πολιτικής. Όλα αυτά τα ζητήματα θα μας απασχολήσουν πολύ σοβαρά και βέβαια το πρώτο το οποίο θα επιχειρήσουμε να κάνουμε είναι η διεξαγωγή μίας μελέτης για τη διάρθρωση της κυπριακής κοινωνίας, για να ξέρουμε σε ποιο ακροατήριο απευθυνόμαστε.
-Η μελέτη αυτή πώς θα αξιοποιηθεί;
-Για τη διαμόρφωση πολιτικών θέσεων. Ενδεχομένως και ανοιγμάτων που θα πρέπει να γίνουν προς την κοινωνία κ.λπ.
-Δηλώσατε πρόσφατα ότι δεν θα διεκδικήσετε επανεκλογή στη θέση του γ.γ. του ΑΚΕΛ. Έχετε σκεφτεί και το πώς θα πορευτείτε στη συνέχεια;
-Υπάρχει καταστατική πρόνοια η οποία λέει ότι στα 65 πρέπει να αποχωρούμε. Εγώ δεν θα είμαι ακριβώς 65 χρονών στο επόμενο συνέδριο, αλλά νομίζω ότι υπάρχουν πάρα πολλά στελέχη στο ΑΚΕΛ που θα μπορούσαν επάξια να λειτουργήσουν στη θέση του νέου γ.γ. του κόμματος. Αφήστε να τα δούμε συλλογικά αυτά τα ζητήματα όταν έρθει η ώρα. Τώρα, όσον αφορά εμένα προσωπικά, δεν έχω σκεφτεί. Θα είμαι ενεργός πολίτης και όπως το κόμμα θέλει να με αξιοποιήσει στη συνέχεια θα είμαι στη διάθεσή του.
-Η διάδοχος κατάσταση σάς απασχολεί;
-Είχα δηλώσει προεκλογικά ότι θα συζητηθεί και σίγουρα θα συζητηθεί. Δεν έχει καθοριστεί το πότε. Η επόμενη ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής που θα γίνει αρχές του Μάρτη θα ασχοληθεί με την αποτίμηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Οπόταν μάλλον θα είναι στη μεθεπόμενη
"Ο Φιλελεύθερος", 25/02/18
 |
| "Ο Φιλελεύθερος", 25/02/18 |
Οζντίλ Ναμί: Η Τουρκία μπορεί να σταματήσει
όλες τις έρευνες
Η συνέντευξη στο Λευτέρη Αδειλίνη
Φόρμουλα που θα επιτρέπει στους Τουρκοκύπριους να λαμβάνουν από κοινού με τους Ελληνοκύπριους αποφάσεις για όλα τα ζητήματα των υδρογονανθράκων επιδιώκει το κατοχικό καθεστώς, επικουρούμενο από τη βαριά παρουσία, ακόμα και στρατιωτική, της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο «υπουργός Οικονομικών και Ενέργειας», Οζντίλ Ναμί, καθιστά σαφές ότι η Τουρκία είναι σε θέση να εμποδίσει με το πολεμικό ναυτικό της προγραμματισμένες γεωτρήσεις σε όλα τα τεμάχια της ΑΟΖ. Ακόμα και στο τεμάχιο 10, όπου αναμένεται να τρυπήσει η ExxonMobil σε μερικούς μήνες. Ο κ. Ναμί τονίζει πως η ένταση και η διαμάχη μπορούν να αποφευχθούν αν οι Ελληνοκύπριοι δεχθούν συνδιαχείριση του φυσικού αερίου ή προχωρήσουν σε πάγωμα του ενεργειακού σχεδιασμού μέχρι τη λύση του Κυπριακού. Ο ίδιος θέτει στην ουσία τη συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων, καθώς και την αποδοχή συγκεκριμένου και σύντομου χρονοδιαγράμματος κατάληξης ως προϋποθέσεις για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων λύσης. Υπογραμμίζει, πάντως, πως από το νέο του «αξίωμα» θα προωθήσει την οικονομική συνέργεια Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ως όχημα που θα μπορούσε να οδηγήσει στη λύση του πολιτικού προβλήματος.
-Η Τουρκία ανανέωσε τη Νavtex για στρατιωτικές ασκήσεις στο τεμάχιο 3 της κυπριακής ΑΟΖ. Πώς βλέπετε εσείς να εξελίσσεται αυτή η κρίση με τη φυσική πλέον παρεμπόδιση της γεώτρησης;
-Πιστεύω ότι με συνεργασία μπορούμε να αποφύγουμε την ένταση. Εδώ και πολύ καιρό έχουμε προτείνει συνεργασία, αλλά δυστυχώς η ελληνοκυπριακή ηγεσία επέλεξε να προχωρήσει μονομερώς (σ.σ. στο ενεργειακό πρόγραμμα). Επομένως, υποχρέωσαν την τουρκική πλευρά να αναλάβει συγκεκριμένη δράση. Και βλέπουμε τώρα τα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, η πρότασή μας για συνεργασία σε αυτά τα ζητήματα είναι ακόμα στο τραπέζι. Ελπίζω ότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία θα την αξιοποιήσει με θετικό τρόπο. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι η τουρκική πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί τα όσα υποστηρίζει η ελληνοκυπριακή ηγεσία, ότι υπό τον τίτλο της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Ελληνοκύπριοι θα λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις και θα καρπωθούν τα έσοδα, αν και όταν υπάρξουν, αλλά οι Τουρκοκύπριοι δεν πρέπει να ανησυχούν διότι ένα μέρος των εσόδων θα είναι κατοχυρωμένο γι’ αυτούς.
-Η Κυπριακή Δημοκρατία λέει ότι για το θέμα των υδρογονανθράκων υπάρχει σύγκλιση στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης του Κυπριακού και σε μια ομοσπονδιακή λύση όλα τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στους ενεργειακούς πόρους είναι καθορισμένα και διασφαλισμένα. Γιατί η σύγκλιση αυτή δεν είναι τώρα ικανοποιητική;
-Αυτή η φόρμουλα είναι ικανοποιητική για να εφαρμοσθεί όταν θα έχουμε ομοσπονδία. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά παγώσει τις δραστηριότητες (σ.σ. τον ενεργειακό σχεδιασμό) και στη συνέχεια επικεντρωθούμε στο πώς θα ολοκληρώσουμε τις συνομιλίες για περιεκτική λύση, τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτή τη φόρμουλα. Το πρόβλημα έγκειται στο τι συμβαίνει σήμερα και μέχρι την ημέρα που θα λυθεί το Κυπριακό. Ουδείς έχει δώσει στην ελληνοκυπριακή πλευρά το μονοπώλιο για τη μελλοντική ομοσπονδιακή Κύπρο. Εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Η ελληνοκυπριακή διοίκηση βλέπει τον εαυτό τους ως τη μόνη νόμιμη αρχή και, συνεπώς, νιώθουν ότι αυτοί θα ιδρύσουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι ορθό. Την ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα συστήσουν από κοινού οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Και μέχρι να γίνει αυτό, καθώς είμαστε δύο πολιτικά ισότιμες κοινότητες, αποφάσεις για σημαντικά ζητήματα, όπως οι υδρογονάνθρακες, πρέπει να λαμβάνονται από κοινού, όπως από κοινού θα λαμβάνουμε τις αποφάσεις όταν θα έχουμε την ομοσπονδία.
όλες τις έρευνες
Η συνέντευξη στο Λευτέρη Αδειλίνη
Φόρμουλα που θα επιτρέπει στους Τουρκοκύπριους να λαμβάνουν από κοινού με τους Ελληνοκύπριους αποφάσεις για όλα τα ζητήματα των υδρογονανθράκων επιδιώκει το κατοχικό καθεστώς, επικουρούμενο από τη βαριά παρουσία, ακόμα και στρατιωτική, της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο «υπουργός Οικονομικών και Ενέργειας», Οζντίλ Ναμί, καθιστά σαφές ότι η Τουρκία είναι σε θέση να εμποδίσει με το πολεμικό ναυτικό της προγραμματισμένες γεωτρήσεις σε όλα τα τεμάχια της ΑΟΖ. Ακόμα και στο τεμάχιο 10, όπου αναμένεται να τρυπήσει η ExxonMobil σε μερικούς μήνες. Ο κ. Ναμί τονίζει πως η ένταση και η διαμάχη μπορούν να αποφευχθούν αν οι Ελληνοκύπριοι δεχθούν συνδιαχείριση του φυσικού αερίου ή προχωρήσουν σε πάγωμα του ενεργειακού σχεδιασμού μέχρι τη λύση του Κυπριακού. Ο ίδιος θέτει στην ουσία τη συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων, καθώς και την αποδοχή συγκεκριμένου και σύντομου χρονοδιαγράμματος κατάληξης ως προϋποθέσεις για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων λύσης. Υπογραμμίζει, πάντως, πως από το νέο του «αξίωμα» θα προωθήσει την οικονομική συνέργεια Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ως όχημα που θα μπορούσε να οδηγήσει στη λύση του πολιτικού προβλήματος.
-Η Τουρκία ανανέωσε τη Νavtex για στρατιωτικές ασκήσεις στο τεμάχιο 3 της κυπριακής ΑΟΖ. Πώς βλέπετε εσείς να εξελίσσεται αυτή η κρίση με τη φυσική πλέον παρεμπόδιση της γεώτρησης;
-Πιστεύω ότι με συνεργασία μπορούμε να αποφύγουμε την ένταση. Εδώ και πολύ καιρό έχουμε προτείνει συνεργασία, αλλά δυστυχώς η ελληνοκυπριακή ηγεσία επέλεξε να προχωρήσει μονομερώς (σ.σ. στο ενεργειακό πρόγραμμα). Επομένως, υποχρέωσαν την τουρκική πλευρά να αναλάβει συγκεκριμένη δράση. Και βλέπουμε τώρα τα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, η πρότασή μας για συνεργασία σε αυτά τα ζητήματα είναι ακόμα στο τραπέζι. Ελπίζω ότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία θα την αξιοποιήσει με θετικό τρόπο. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι η τουρκική πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί τα όσα υποστηρίζει η ελληνοκυπριακή ηγεσία, ότι υπό τον τίτλο της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Ελληνοκύπριοι θα λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις και θα καρπωθούν τα έσοδα, αν και όταν υπάρξουν, αλλά οι Τουρκοκύπριοι δεν πρέπει να ανησυχούν διότι ένα μέρος των εσόδων θα είναι κατοχυρωμένο γι’ αυτούς.
-Η Κυπριακή Δημοκρατία λέει ότι για το θέμα των υδρογονανθράκων υπάρχει σύγκλιση στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης του Κυπριακού και σε μια ομοσπονδιακή λύση όλα τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στους ενεργειακούς πόρους είναι καθορισμένα και διασφαλισμένα. Γιατί η σύγκλιση αυτή δεν είναι τώρα ικανοποιητική;
-Αυτή η φόρμουλα είναι ικανοποιητική για να εφαρμοσθεί όταν θα έχουμε ομοσπονδία. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά παγώσει τις δραστηριότητες (σ.σ. τον ενεργειακό σχεδιασμό) και στη συνέχεια επικεντρωθούμε στο πώς θα ολοκληρώσουμε τις συνομιλίες για περιεκτική λύση, τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτή τη φόρμουλα. Το πρόβλημα έγκειται στο τι συμβαίνει σήμερα και μέχρι την ημέρα που θα λυθεί το Κυπριακό. Ουδείς έχει δώσει στην ελληνοκυπριακή πλευρά το μονοπώλιο για τη μελλοντική ομοσπονδιακή Κύπρο. Εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Η ελληνοκυπριακή διοίκηση βλέπει τον εαυτό τους ως τη μόνη νόμιμη αρχή και, συνεπώς, νιώθουν ότι αυτοί θα ιδρύσουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι ορθό. Την ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα συστήσουν από κοινού οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Και μέχρι να γίνει αυτό, καθώς είμαστε δύο πολιτικά ισότιμες κοινότητες, αποφάσεις για σημαντικά ζητήματα, όπως οι υδρογονάνθρακες, πρέπει να λαμβάνονται από κοινού, όπως από κοινού θα λαμβάνουμε τις αποφάσεις όταν θα έχουμε την ομοσπονδία.
Αμοιβαία αποδεκτή ρύθμιση
-Ποια ρύθμιση θα μπορούσε να είναι αποδεκτή από τους Τουρκοκύπριους, ώστε να νιώθετε ότι έχετε λόγο στα ενεργειακά ζητήματα χωρίς να προκύπτει θέμα αναγνώρισης οντότητας στο βορρά;
-Γνωρίζετε ασφαλώς το ρητό «όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος». Καταφέραμε να συνεργασθούμε σε ό,τι αφορά τη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος. Έχουμε συστήσει επιτροπές για διαχείριση κρίσεων, για ζητήματα πολιτισμού, για την αποκατάσταση θρησκευτικών μνημείων κ.λπ. Επομένως θα μπορούσαν οι δύο ηγέτες να συναντηθούν και να συμφωνήσουν σε μια ρύθμιση που θα εξουδετερώνει τον φόβο των Ελληνοκυπρίων για αναγνώριση, αλλά την ίδια στιγμή να αντιμετωπίζει και την ανησυχία των Τουρκοκυπρίων ότι δεν διασφαλίζονται τα θεμιτά συμφέροντά μας. Πρέπει να γίνουμε αρκετά δημιουργικοί ώστε να βρούμε τέτοιες φόρμουλες. Είμαστε όλοι Ευρωπαίοι και πρέπει να εγκύπτουμε στα ζητήματα με διάλογο και αμοιβαίο σεβασμό. Όπως ανέφερα, ο Ελληνοκύπριος ηγέτης έχει μεγάλη ευθύνη αυτή την περίοδο. Πρέπει να αναγνωρίσει ότι, δυστυχώς, οι προσπάθειές μας δεν ολοκληρώθηκαν στη Διάσκεψη για την Κύπρο (σ.σ. τον περασμένο Ιούλιο), επομένως τώρα είμαστε σε διαφορετικό στάδιο που καθιστά αδύνατο να αναβληθούν αποφάσεις που πρέπει να λάβουμε σε ζητήματα όπως οι υδρογονάνθρακες. Όταν ελπίζαμε ότι το πολιτικό πρόβλημα θα λυνόταν στη Διάσκεψη για την Κύπρο, όλοι προσπαθούσαμε να απέχουμε από το να αναλάβουμε περαιτέρω δράση για να δώσουμε μια ευκαιρία στις συνομιλίες να καταλήξουν με επιτυχία. Δυστυχώς, είχαμε μια πολύ πικρή εμπειρία στο Κραν Μοντάνα.
-Τι πρέπει να γίνει για να σταματήσει η Τουρκία να εμπλέκεται στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου;
-Η Τουρκία αυτή τη στιγμή δεν παρεμβαίνει στις «εσωτερικές» υποθέσεις της Κύπρου. Εμείς ως «ΤΔΒΚ» ήμασταν υποχρεωμένοι να υπογράψουμε συμφωνίες με την Τουρκία σε ό,τι αφορά τις ανακαλύψεις υδρογονανθράκων. Ήμασταν υποχρεωμένοι να το πράξουμε διότι η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε την πρότασή μας να εμπλακούμε μαζί σε αυτές τις δραστηριότητες. Έπρεπε να λάβουμε μέτρα για να εξισορροπήσουμε τις ενέργειες της ελληνοκυπριακής διοίκησης με διεθνείς εταιρείες, όπως η ΤOTAL, η ΕΝΙ, η ExxonMobil. Και το πράξαμε υπογράφοντας συμφωνίες με την (σ.σ. τουρκική) ΤPAO. Σύμφωνα με αυτές τις συμφωνίες, η τουρκική εταιρεία υποχρεούται να κάνει αυτές τις εργασίες εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων. Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσουμε αυτή την περιοχή ώστε να αποφύγουμε τυχόν αλληλοσυγκρουόμενες δραστηριότητες. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ουδείς θα μπορέσει να εξορύξει το οτιδήποτε χωρίς να λάβει υπόψη τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής πλευράς. Εκπλήττομαι όταν διαβάζω σχόλια όπου τίθεται το ερώτημα γιατί η Τουρκία παρεμβαίνει σε αυτή την περιοχή (τεμάχιο 3) στην οποίαν δεν έχει διεκδικήσεις, σε αντίθεση με το τεμάχιο 6 (σ.σ. του οποίου διεκδικεί ένα τμήμα ως μέρος της υφαλοκρηπίδας της). Όσοι διερωτώνται δεν αντιλαμβάνονται ότι σε όλα αυτά τα τεμάχια έχουν δικαιώματα οι Τ/Κ. Καλούμε τις εταιρείες να σεβαστούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων σε αυτές τις περιοχές και να αποφύγουν τις μονομερείς ενέργειες. Αν υπάρχουν φυσικοί πόροι θα πρέπει να φέρουν ευημερία κι όχι διαμάχη.
Στοπ στις γεωτρήσεις
-Προβάλατε το επιχείρημα ότι η Τουρκία, εξουσιοδοτημένη από τους Τουρκοκύπριους, μπορεί να παρεμβαίνει και να δραστηριοποιείται στις ανατολικές περιοχές της ΑΟΖ, όπου βρίσκεται και το τεμάχιο 3. Ποια θα είναι η στάση της, όμως, σε τεμάχια, όπως το 10, όπου προγραμματίζει γεωτρήσεις η ExxonMobil, ή το 6 όπου αναμένεται επιβεβαιωτική γεώτρηση από την ΕΝΙ; Θα εμποδίσει και αυτές τις γεωτρήσεις;
Όπως ανέφερα και στην αρχή της συζήτησής μας, οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε όλα τα τεμάχια. Οι φυσικοί πόροι της Κύπρου ανήκουν σε όλους τους Κύπριους. Επομένως και οι δύο πλευρές πρέπει συμμετέχουν σε έναν μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι θα έχουν λόγο και θα επωφεληθούν από αυτούς τους φυσικούς πόρους. Το γεγονός ότι δεν προβήκαμε σε καμία ενέργεια σε ό,τι αφορά το τεμάχιο 10 δεν σημαίνει ότι δεν θα προβούμε σε ενέργειες στο μέλλον.
-Επομένως, αν δεν υπάρξει κάποια φόρμουλα συνεννόησης με τους Ε/Κ, η Τουρκία θα μπορούσε να παρέμβει και να εμποδίσει τις γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10.
-Θα μπορούσε να συμβεί. Εξαρτάται από την κατάσταση τη δεδομένη χρονική στιγμή. Θα πρέπει να αρχίσει διάλογος με την ε/κ πλευρά για τα ζητήματα των υδρογονανθράκων, ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό υπό καθορισμένο χρονοδιάγραμμα κατάληξης. Διάλογος, ή πάγωμα των δραστηριοτήτων γεώτρησης ώστε να αποφευχθεί η ένταση που δηλητηριάζει το κλίμα (σ.σ. σε σχέση με τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού).
-Όταν αναφέρεστε σε διάλογο με τους Τουρκοκύπριους εννοείται συνδιαχείρηση των όποιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων;
-Ναι, από το άλφα ως το ωμέγα. Να λαμβάνουμε από κοινού αποφάσεις σχετικά με το ποιος δραστηριοποιείται (σ.σ. στην ΑΟΖ), πότε και πώς. Θα πρέπει να αναπαράγουμε ό,τι θα λάμβανε χώρα σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο. Και πρέπει να το πράξουμε σήμερα. Αν επιμένουμε να εκμεταλλευθούμε τους φυσικούς πόρους πριν από μια λύση του Κυπριακού, τότε θα πρέπει να εφαρμόσουμε από σήμερα ό,τι θα συνέβαινε στο πλαίσιο μιας λύσης (σ.σ. του προβλήματος). Αν κάποιος επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει τους υδρογονάνθρακες ως μοχλό πίεσης προς την άλλη πλευρά, τότε αυτό με βεβαιότητα θα είναι πηγή έντασης. Γιατί η τουρκοκυπριακή πλευρά, ας πούμε, να επιτρέψει στην ελληκυπριακή να χρησιμοποιήσει τέτοιον μοχλό πίεσης;
Προϋποθέσεις για επανέναρξη διαλόγου
-Αντιλαμβάνομαι πως μιλάτε για τη σύσταση μιας επιτροπής ή μιας ομάδας εργασίας για τους υδρογονάνθρακές στην οποία θα συμμετέχουν και οι Τουρκοκύπριοι. Αποτελεί αυτό προϋπόθεση για την επανέναρξη συνομιλιών;
-Όχι δεν είναι. Διάβασα δηλώσεις του κ. Χριστοδουλίδη ότι ο τερματισμός των τουρκικών δραστηριοτήτων σε αυτά τα τεμάχια, είναι προϋπόθεση για να επανέλθει η ελληνοκυπριακή πλευρά στο τραπέζι. Εμείς δεν θέτουμε τέτοιους όρους. Η προοπτική που βλέπουμε για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων βασίζεται στο να έχουμε νέους κανόνες που θα διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα. Θα πρέπει βέβαια να εμπλακεί ο ΓΓ του ΟΗΕ, αλλά και οι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν πώς θα καταγραφούν αυτοί οι κανόνες.
-Σε ποιους νέους κανόνες αναφέρεστε;
-Για παράδειγμα ο «πρόεδρος» Ακιντζί επανέλαβε αρκετές φορές ότι χρειάζεται να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σε μια νέα προσπάθεια λύσης. Και μπορεί να υπάρξουν και μερικοί άλλοι κανόνες. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να διασαφηνιστούν αν πρόκειται να επαναρχίσουν οι συνομιλίες και να έχουν αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα, οι πλευρές θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να αποφύγουν κάθε δραστηριότητα που θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση και να ιδωθεί ως ενέργεια που δεν λαμβάνει υπόψη τα θεμιτά συμφέροντα των δύο πλευρών. Και αυτή την περίοδο στην κορυφή της ατζέντας είναι οι υδρογονάνθρακες. Αν ο Ελληνοκύπριος ηγέτης αναγνωρίσει αυτό και προσεγγίσει την τουρκική πλευρά, τότε οι ηγεσίες των δύο πλευρών μπορούν να βρουν τις αναγκαίες φόρμουλες. Πιστεύω ότι οφείλουμε και οι δύο κοινότητες να χρησιμοποιήσουμε εν δυνάμει πόρους όπως οι ανωτέρω προς όφελος ολόκληρου του νησιού.
-Στην ουσία, κύριε Ναμί, η εξεύρεση μιας ρύθμισης στο θέμα των υδρογονανθράκων τίθεται ως προϋπόθεση από την πλευρά σας.
-Δεν θα θέταμε τέτοια προϋπόθεση. Αποτελεί, όμως, πραγματικότητα πως αν δεν αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση, η σχέση μας θα επιδεινωθεί τόσο πολύ που δεν θα είναι δυνατόν να εμπλακούμε σε ουσιαστικές συνομιλίες.
Οικονομικές συνέργειες ως όχημα για λύση
-Υπό το πρίσμα της νέας θέσης σας, του «υπουργού Οικονομίας και Ενέργειας», ποιά εναι η σημερινή κατάσταση της τουρκοκυπριακής οικονομίας;
-Η οικονομία μας αναπτύσσεται. Το ποσοστό ανεργίας είναι χαμηλότερο απ’ ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Παρ’ όλα αυτά, κυρίως λόγω του Κυπριακού, η ανάπτυξη δεν είναι ικανοποιητική. Λόγω της απομόνωσης δεν μπορούμε να εξάγουμε τα προϊόντα που παράγουμε απευθείας στην Ευρώπη. Μπορούμε να τα εξάγουμε στην Τουρκία, αλλά η αγορά εκεί είναι πολύ ανταγωνιστική και παράγουν ήδη τα περισσότερα είδη που παράγουμε εδώ. Πρέπει να είμαστε σε θέση να ανοίξουμε την οικονομία μας σε διεθνές επίπεδο. Υπό τις περιστάσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να εστιάσουμε στην παροχή υπηρεσιών, στον τουρισμό, την εκπαίδευση και τον τομέα ακινήτων. Επομένως, επεξεργαζόμαστε μέτρα που θα καταστήσουν τους ανωτέρω τομείς πιο αποδοτικούς. Στο μεταξύ, υπό τη δική μου ηγεσία, θέλω το υπουργείο Οικονομικών να λάβει μέτρα που θα αυξήσουν το εμπόριο στο εσωτερικό του νησιού, μεταξύ των δύο πλευρών. Θα ήθελα επίσης να αναπτύξω ό,τι ισχύει ήδη στη σύνδεση των δύο ηλεκτρικών δικτύων. Πιστεύω ότι αυτό θα είναι επωφελές οικονομικά τόσο για τους Τουρκοκύπριους όσο και τους Ελληνοκύπριους. Θα δημιουργήσει αλληλεξαρτήσεις, θα προωθήσει καλύτερη κατανόηση και κλίμα συνεργασίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ΕΕ ιδρύθηκε στη βάση οικονομικής αλληλεξάρτησης και συνεργασίας. Ενδεχομένως, σε πολύ μικρή κλίμακα, θα μπορούσαμε να είμαστε πιο ενεργοί σε αυτό το πεδίο στην Κύπρο. Θα κάνω ό,τι μπορώ για να προωθήσω συνεργασία κυρίως στους τομείς της οικονομίας και της ενέργειας. Εύχομαι και ελπίζω πως ο ομόλογός μου στην ε/κ πλευρά θα έχει το ίδιο όραμα και ότι θα μπορούμε να συναντηθούμε και να αναπτύξουμε ιδέες για το πώς θα φέρουμε τις πλευρές πιο κοντά, στο πλαίσιο προετοιμασίας για την επανένωση. Η ΕΕ έχει πολλά να προσφέρει. Με λυπεί, όμως, να πω ότι η ε/κ ελίτ χρησιμοποιεί, όπως και με τους υδρογονάνθρακες, την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ ως μοχλό πίεσης εναντίον της τουρκοκυπριακής πλευράς. Προσεγγίσεις αυτού του είδους θα έπρεπε να ανήκουν στο παρελθόν. Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτές τις παλιές τακτικές ίσως να μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι νέο που θα μας οδηγήσει στον τελικό στόχο, τη συνολική λύση του Κυπριακού.
"Ο Φιλελεύθερος", 25/02/18
Άντρος Κυπριανού: Λήξη NAVTEX και διαπραγματεύσεις
Η συνέντευξη στον Φρίξο Δαλίτη
Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική εκτιμά ο γγ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού εξαπολύοντας παράλληλα έντονη κριτική κατά του Προέδρου Αναστασιάδη. Σημειώνει ότι το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε όλο αυτό το διάστημα ότι με άλυτο το Κυπριακό θα ήταν πολύ δύσκολη η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας μας.
Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, οι θέσεις αυτές είχαν αγνοηθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. «Ξέρετε όταν συμβεί κάτι, μας ρωτάνε: "τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας για να το ξεπεράσουμε". Ναι αλλά εμείς προτείναμε πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει αυτό το γεγονός», δηλώνει ο γγ του ΑΚΕΛ. Τονίζει ότι θα πρέπει να αποφευχθούν μέτρα τα οποία οδηγούν σε κλιμάκωση της έντασης και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που να αποτρέψουν επανάληψή της, αφήνοντας να νοηθεί η διαφωνία του σε κάποιες απόψεις που κατατέθηκαν στη συνεδρία του Συμβουλίου Αρχηγών. Υποδεικνύει ότι ήταν θέμα χρόνου η αντίδραση της Τουρκίας η οποία όπως σημειώνει το τελευταίο διάστημα έχει δείξει δείγματα γραφής για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί. «Γι’ αυτό δεν μπορώ να βάλω όριο στο πώς θα αντιδράσει η τουρκική πλευρά. Και δεν κινδυνολογώ. Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα», δηλώνει. Ο γγ του ΑΚΕΛ δεν παραλείπει να εκφράσει την απογοήτευσή του για τη στάση του Μουσταφά Ακιντζί, αναφέροντας ότι ο Ακιντζί που γνωρίζει εδώ και χρόνια θα επέμενε ότι πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η λύση του Κυπριακού.
Ο Άντρος Κυπριανού κάνει τον απολογισμό του και για τις εκλογές στρέφοντας τα πυρά του στα κόμματα του ενδιάμεσου τα οποία θεωρεί υπεύθυνα για την επανεκλογή Αναστασιάδη. «Εκείνοι οι οποίοι είτε άμεσα, είτε έμμεσα συμβάλλουν στο να εκλέγεται ο εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, ας αναλογιστούν τις ευθύνες τους», σημειώνει.
-Πόσο ανησυχητική είναι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην κυπριακή ΑΟΖ και γενικότερα στην περιοχή μας;
-Ποια ρύθμιση θα μπορούσε να είναι αποδεκτή από τους Τουρκοκύπριους, ώστε να νιώθετε ότι έχετε λόγο στα ενεργειακά ζητήματα χωρίς να προκύπτει θέμα αναγνώρισης οντότητας στο βορρά;
-Γνωρίζετε ασφαλώς το ρητό «όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος». Καταφέραμε να συνεργασθούμε σε ό,τι αφορά τη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος. Έχουμε συστήσει επιτροπές για διαχείριση κρίσεων, για ζητήματα πολιτισμού, για την αποκατάσταση θρησκευτικών μνημείων κ.λπ. Επομένως θα μπορούσαν οι δύο ηγέτες να συναντηθούν και να συμφωνήσουν σε μια ρύθμιση που θα εξουδετερώνει τον φόβο των Ελληνοκυπρίων για αναγνώριση, αλλά την ίδια στιγμή να αντιμετωπίζει και την ανησυχία των Τουρκοκυπρίων ότι δεν διασφαλίζονται τα θεμιτά συμφέροντά μας. Πρέπει να γίνουμε αρκετά δημιουργικοί ώστε να βρούμε τέτοιες φόρμουλες. Είμαστε όλοι Ευρωπαίοι και πρέπει να εγκύπτουμε στα ζητήματα με διάλογο και αμοιβαίο σεβασμό. Όπως ανέφερα, ο Ελληνοκύπριος ηγέτης έχει μεγάλη ευθύνη αυτή την περίοδο. Πρέπει να αναγνωρίσει ότι, δυστυχώς, οι προσπάθειές μας δεν ολοκληρώθηκαν στη Διάσκεψη για την Κύπρο (σ.σ. τον περασμένο Ιούλιο), επομένως τώρα είμαστε σε διαφορετικό στάδιο που καθιστά αδύνατο να αναβληθούν αποφάσεις που πρέπει να λάβουμε σε ζητήματα όπως οι υδρογονάνθρακες. Όταν ελπίζαμε ότι το πολιτικό πρόβλημα θα λυνόταν στη Διάσκεψη για την Κύπρο, όλοι προσπαθούσαμε να απέχουμε από το να αναλάβουμε περαιτέρω δράση για να δώσουμε μια ευκαιρία στις συνομιλίες να καταλήξουν με επιτυχία. Δυστυχώς, είχαμε μια πολύ πικρή εμπειρία στο Κραν Μοντάνα.
-Τι πρέπει να γίνει για να σταματήσει η Τουρκία να εμπλέκεται στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου;
-Η Τουρκία αυτή τη στιγμή δεν παρεμβαίνει στις «εσωτερικές» υποθέσεις της Κύπρου. Εμείς ως «ΤΔΒΚ» ήμασταν υποχρεωμένοι να υπογράψουμε συμφωνίες με την Τουρκία σε ό,τι αφορά τις ανακαλύψεις υδρογονανθράκων. Ήμασταν υποχρεωμένοι να το πράξουμε διότι η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε την πρότασή μας να εμπλακούμε μαζί σε αυτές τις δραστηριότητες. Έπρεπε να λάβουμε μέτρα για να εξισορροπήσουμε τις ενέργειες της ελληνοκυπριακής διοίκησης με διεθνείς εταιρείες, όπως η ΤOTAL, η ΕΝΙ, η ExxonMobil. Και το πράξαμε υπογράφοντας συμφωνίες με την (σ.σ. τουρκική) ΤPAO. Σύμφωνα με αυτές τις συμφωνίες, η τουρκική εταιρεία υποχρεούται να κάνει αυτές τις εργασίες εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων. Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσουμε αυτή την περιοχή ώστε να αποφύγουμε τυχόν αλληλοσυγκρουόμενες δραστηριότητες. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ουδείς θα μπορέσει να εξορύξει το οτιδήποτε χωρίς να λάβει υπόψη τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής πλευράς. Εκπλήττομαι όταν διαβάζω σχόλια όπου τίθεται το ερώτημα γιατί η Τουρκία παρεμβαίνει σε αυτή την περιοχή (τεμάχιο 3) στην οποίαν δεν έχει διεκδικήσεις, σε αντίθεση με το τεμάχιο 6 (σ.σ. του οποίου διεκδικεί ένα τμήμα ως μέρος της υφαλοκρηπίδας της). Όσοι διερωτώνται δεν αντιλαμβάνονται ότι σε όλα αυτά τα τεμάχια έχουν δικαιώματα οι Τ/Κ. Καλούμε τις εταιρείες να σεβαστούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων σε αυτές τις περιοχές και να αποφύγουν τις μονομερείς ενέργειες. Αν υπάρχουν φυσικοί πόροι θα πρέπει να φέρουν ευημερία κι όχι διαμάχη.
Στοπ στις γεωτρήσεις
-Προβάλατε το επιχείρημα ότι η Τουρκία, εξουσιοδοτημένη από τους Τουρκοκύπριους, μπορεί να παρεμβαίνει και να δραστηριοποιείται στις ανατολικές περιοχές της ΑΟΖ, όπου βρίσκεται και το τεμάχιο 3. Ποια θα είναι η στάση της, όμως, σε τεμάχια, όπως το 10, όπου προγραμματίζει γεωτρήσεις η ExxonMobil, ή το 6 όπου αναμένεται επιβεβαιωτική γεώτρηση από την ΕΝΙ; Θα εμποδίσει και αυτές τις γεωτρήσεις;
Όπως ανέφερα και στην αρχή της συζήτησής μας, οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε όλα τα τεμάχια. Οι φυσικοί πόροι της Κύπρου ανήκουν σε όλους τους Κύπριους. Επομένως και οι δύο πλευρές πρέπει συμμετέχουν σε έναν μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι θα έχουν λόγο και θα επωφεληθούν από αυτούς τους φυσικούς πόρους. Το γεγονός ότι δεν προβήκαμε σε καμία ενέργεια σε ό,τι αφορά το τεμάχιο 10 δεν σημαίνει ότι δεν θα προβούμε σε ενέργειες στο μέλλον.
-Επομένως, αν δεν υπάρξει κάποια φόρμουλα συνεννόησης με τους Ε/Κ, η Τουρκία θα μπορούσε να παρέμβει και να εμποδίσει τις γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10.
-Θα μπορούσε να συμβεί. Εξαρτάται από την κατάσταση τη δεδομένη χρονική στιγμή. Θα πρέπει να αρχίσει διάλογος με την ε/κ πλευρά για τα ζητήματα των υδρογονανθράκων, ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό υπό καθορισμένο χρονοδιάγραμμα κατάληξης. Διάλογος, ή πάγωμα των δραστηριοτήτων γεώτρησης ώστε να αποφευχθεί η ένταση που δηλητηριάζει το κλίμα (σ.σ. σε σχέση με τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού).
-Όταν αναφέρεστε σε διάλογο με τους Τουρκοκύπριους εννοείται συνδιαχείρηση των όποιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων;
-Ναι, από το άλφα ως το ωμέγα. Να λαμβάνουμε από κοινού αποφάσεις σχετικά με το ποιος δραστηριοποιείται (σ.σ. στην ΑΟΖ), πότε και πώς. Θα πρέπει να αναπαράγουμε ό,τι θα λάμβανε χώρα σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο. Και πρέπει να το πράξουμε σήμερα. Αν επιμένουμε να εκμεταλλευθούμε τους φυσικούς πόρους πριν από μια λύση του Κυπριακού, τότε θα πρέπει να εφαρμόσουμε από σήμερα ό,τι θα συνέβαινε στο πλαίσιο μιας λύσης (σ.σ. του προβλήματος). Αν κάποιος επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει τους υδρογονάνθρακες ως μοχλό πίεσης προς την άλλη πλευρά, τότε αυτό με βεβαιότητα θα είναι πηγή έντασης. Γιατί η τουρκοκυπριακή πλευρά, ας πούμε, να επιτρέψει στην ελληκυπριακή να χρησιμοποιήσει τέτοιον μοχλό πίεσης;
Προϋποθέσεις για επανέναρξη διαλόγου
-Αντιλαμβάνομαι πως μιλάτε για τη σύσταση μιας επιτροπής ή μιας ομάδας εργασίας για τους υδρογονάνθρακές στην οποία θα συμμετέχουν και οι Τουρκοκύπριοι. Αποτελεί αυτό προϋπόθεση για την επανέναρξη συνομιλιών;
-Όχι δεν είναι. Διάβασα δηλώσεις του κ. Χριστοδουλίδη ότι ο τερματισμός των τουρκικών δραστηριοτήτων σε αυτά τα τεμάχια, είναι προϋπόθεση για να επανέλθει η ελληνοκυπριακή πλευρά στο τραπέζι. Εμείς δεν θέτουμε τέτοιους όρους. Η προοπτική που βλέπουμε για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων βασίζεται στο να έχουμε νέους κανόνες που θα διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα. Θα πρέπει βέβαια να εμπλακεί ο ΓΓ του ΟΗΕ, αλλά και οι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν πώς θα καταγραφούν αυτοί οι κανόνες.
-Σε ποιους νέους κανόνες αναφέρεστε;
-Για παράδειγμα ο «πρόεδρος» Ακιντζί επανέλαβε αρκετές φορές ότι χρειάζεται να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σε μια νέα προσπάθεια λύσης. Και μπορεί να υπάρξουν και μερικοί άλλοι κανόνες. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να διασαφηνιστούν αν πρόκειται να επαναρχίσουν οι συνομιλίες και να έχουν αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα, οι πλευρές θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να αποφύγουν κάθε δραστηριότητα που θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση και να ιδωθεί ως ενέργεια που δεν λαμβάνει υπόψη τα θεμιτά συμφέροντα των δύο πλευρών. Και αυτή την περίοδο στην κορυφή της ατζέντας είναι οι υδρογονάνθρακες. Αν ο Ελληνοκύπριος ηγέτης αναγνωρίσει αυτό και προσεγγίσει την τουρκική πλευρά, τότε οι ηγεσίες των δύο πλευρών μπορούν να βρουν τις αναγκαίες φόρμουλες. Πιστεύω ότι οφείλουμε και οι δύο κοινότητες να χρησιμοποιήσουμε εν δυνάμει πόρους όπως οι ανωτέρω προς όφελος ολόκληρου του νησιού.
-Στην ουσία, κύριε Ναμί, η εξεύρεση μιας ρύθμισης στο θέμα των υδρογονανθράκων τίθεται ως προϋπόθεση από την πλευρά σας.
-Δεν θα θέταμε τέτοια προϋπόθεση. Αποτελεί, όμως, πραγματικότητα πως αν δεν αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση, η σχέση μας θα επιδεινωθεί τόσο πολύ που δεν θα είναι δυνατόν να εμπλακούμε σε ουσιαστικές συνομιλίες.
Οικονομικές συνέργειες ως όχημα για λύση
-Υπό το πρίσμα της νέας θέσης σας, του «υπουργού Οικονομίας και Ενέργειας», ποιά εναι η σημερινή κατάσταση της τουρκοκυπριακής οικονομίας;
-Η οικονομία μας αναπτύσσεται. Το ποσοστό ανεργίας είναι χαμηλότερο απ’ ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Παρ’ όλα αυτά, κυρίως λόγω του Κυπριακού, η ανάπτυξη δεν είναι ικανοποιητική. Λόγω της απομόνωσης δεν μπορούμε να εξάγουμε τα προϊόντα που παράγουμε απευθείας στην Ευρώπη. Μπορούμε να τα εξάγουμε στην Τουρκία, αλλά η αγορά εκεί είναι πολύ ανταγωνιστική και παράγουν ήδη τα περισσότερα είδη που παράγουμε εδώ. Πρέπει να είμαστε σε θέση να ανοίξουμε την οικονομία μας σε διεθνές επίπεδο. Υπό τις περιστάσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να εστιάσουμε στην παροχή υπηρεσιών, στον τουρισμό, την εκπαίδευση και τον τομέα ακινήτων. Επομένως, επεξεργαζόμαστε μέτρα που θα καταστήσουν τους ανωτέρω τομείς πιο αποδοτικούς. Στο μεταξύ, υπό τη δική μου ηγεσία, θέλω το υπουργείο Οικονομικών να λάβει μέτρα που θα αυξήσουν το εμπόριο στο εσωτερικό του νησιού, μεταξύ των δύο πλευρών. Θα ήθελα επίσης να αναπτύξω ό,τι ισχύει ήδη στη σύνδεση των δύο ηλεκτρικών δικτύων. Πιστεύω ότι αυτό θα είναι επωφελές οικονομικά τόσο για τους Τουρκοκύπριους όσο και τους Ελληνοκύπριους. Θα δημιουργήσει αλληλεξαρτήσεις, θα προωθήσει καλύτερη κατανόηση και κλίμα συνεργασίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ΕΕ ιδρύθηκε στη βάση οικονομικής αλληλεξάρτησης και συνεργασίας. Ενδεχομένως, σε πολύ μικρή κλίμακα, θα μπορούσαμε να είμαστε πιο ενεργοί σε αυτό το πεδίο στην Κύπρο. Θα κάνω ό,τι μπορώ για να προωθήσω συνεργασία κυρίως στους τομείς της οικονομίας και της ενέργειας. Εύχομαι και ελπίζω πως ο ομόλογός μου στην ε/κ πλευρά θα έχει το ίδιο όραμα και ότι θα μπορούμε να συναντηθούμε και να αναπτύξουμε ιδέες για το πώς θα φέρουμε τις πλευρές πιο κοντά, στο πλαίσιο προετοιμασίας για την επανένωση. Η ΕΕ έχει πολλά να προσφέρει. Με λυπεί, όμως, να πω ότι η ε/κ ελίτ χρησιμοποιεί, όπως και με τους υδρογονάνθρακες, την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ ως μοχλό πίεσης εναντίον της τουρκοκυπριακής πλευράς. Προσεγγίσεις αυτού του είδους θα έπρεπε να ανήκουν στο παρελθόν. Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτές τις παλιές τακτικές ίσως να μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι νέο που θα μας οδηγήσει στον τελικό στόχο, τη συνολική λύση του Κυπριακού.
"Ο Φιλελεύθερος", 25/02/18
Άντρος Κυπριανού: Λήξη NAVTEX και διαπραγματεύσεις
Η συνέντευξη στον Φρίξο Δαλίτη
Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική εκτιμά ο γγ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού εξαπολύοντας παράλληλα έντονη κριτική κατά του Προέδρου Αναστασιάδη. Σημειώνει ότι το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε όλο αυτό το διάστημα ότι με άλυτο το Κυπριακό θα ήταν πολύ δύσκολη η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας μας.
Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, οι θέσεις αυτές είχαν αγνοηθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. «Ξέρετε όταν συμβεί κάτι, μας ρωτάνε: "τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας για να το ξεπεράσουμε". Ναι αλλά εμείς προτείναμε πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει αυτό το γεγονός», δηλώνει ο γγ του ΑΚΕΛ. Τονίζει ότι θα πρέπει να αποφευχθούν μέτρα τα οποία οδηγούν σε κλιμάκωση της έντασης και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που να αποτρέψουν επανάληψή της, αφήνοντας να νοηθεί η διαφωνία του σε κάποιες απόψεις που κατατέθηκαν στη συνεδρία του Συμβουλίου Αρχηγών. Υποδεικνύει ότι ήταν θέμα χρόνου η αντίδραση της Τουρκίας η οποία όπως σημειώνει το τελευταίο διάστημα έχει δείξει δείγματα γραφής για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί. «Γι’ αυτό δεν μπορώ να βάλω όριο στο πώς θα αντιδράσει η τουρκική πλευρά. Και δεν κινδυνολογώ. Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα», δηλώνει. Ο γγ του ΑΚΕΛ δεν παραλείπει να εκφράσει την απογοήτευσή του για τη στάση του Μουσταφά Ακιντζί, αναφέροντας ότι ο Ακιντζί που γνωρίζει εδώ και χρόνια θα επέμενε ότι πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η λύση του Κυπριακού.
Ο Άντρος Κυπριανού κάνει τον απολογισμό του και για τις εκλογές στρέφοντας τα πυρά του στα κόμματα του ενδιάμεσου τα οποία θεωρεί υπεύθυνα για την επανεκλογή Αναστασιάδη. «Εκείνοι οι οποίοι είτε άμεσα, είτε έμμεσα συμβάλλουν στο να εκλέγεται ο εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, ας αναλογιστούν τις ευθύνες τους», σημειώνει.
-Πόσο ανησυχητική είναι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην κυπριακή ΑΟΖ και γενικότερα στην περιοχή μας;
-Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Θεωρώ ότι ο δικός μας στόχος θα πρέπει να είναι η αποκλιμάκωση της έντασης και η δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων που θα αποτρέψουν επανάληψή της. Γιατί τα λέω αυτά; Διότι ακούω απόψεις οι οποίες στοχεύουν στο να κλιμακωθεί περαιτέρω η ένταση και να μην αντλούν ταυτόχρονα τα απαραίτητα διδάγματα από το τι έχει συμβεί. Εμείς λέγαμε κάτι πολύ απλό όλο αυτό το διάστημα. Τονίζαμε ότι με άλυτο το Κυπριακό, πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τον φυσικό πλούτο τον οποίο διαθέτουμε. Το λέγαμε όσο πιο απλά μπορούμε για να μην κατηγορηθούμε ως κήρυκες κακών. Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι αυτό συμβαίνει σήμερα. Αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι μόνο ένα μικρό δείγμα για το τι πρόκειται να συμβεί εάν και εφόσον παραμείνει άλυτο το Κυπριακό. Με αυτά που λέω δεν υπαινίσσομαι ότι πρέπει να αποδεχτούμε την όποια πρόταση ή την όποια απαίτηση έχει η τουρκική πλευρά. Αντιθέτως επιμένω ότι πρέπει να προωθήσουμε τις διαχρονικές αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και να παραμείνουμε στις συμφωνημένες αρχές λύσης του Κυπριακού.
-Αναφερθήκατε προηγουμένως σε προϋποθέσεις που προκάλεσαν την ένταση αλλά και για αποφυγή μέτρων που θα κλιμακώσουν την ένταση. Θέλετε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;
-Κάποια πράγματα τα οποία προτείνονται από διάφορες πλευρές.
-Και από τον Πρόεδρο εννοείτε;
-Δεν θέλω να αναφέρω τα όποια ονόματα. Οι ίδιοι θα πρέπει πρώτα να πουν δημόσια τις προτάσεις τις οποίες έχουν καταθέσει στο Εθνικό Συμβούλιο και μετά θα τοποθετηθούμε και εμείς. Εμείς δεν διαφωνούμε με διπλωματικές πρωτοβουλίες τις οποίες αναλαμβάνει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης της έντασης και όχι προς την κατεύθυνση της περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης. Την ίδια στιγμή βέβαια, λέμε ότι δεν πρόκειται να έχουμε και αυταπάτες για το πόσο μπορούν να αποδώσουν κάποια πράγματα. Και αυτό μας φέρνει σε εκείνο το οποίο είχα τονίσει προηγουμένως, ότι δηλαδή πρέπει να αντλήσουμε τα απαραίτητα διδάγματα από τις εξελίξεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
-Ασκείτε διαρκώς έντονη κριτική στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Σε αυτή την φάση τι θα έπρεπε να γίνει που δεν έγινε κατά την άποψή σας;
-Ξέρετε όταν συμβεί κάτι, μας ρωτάνε: «τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας για να το ξεπεράσουμε»; Ναι αλλά εμείς προτείναμε πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει από το να συμβεί αυτό το γεγονός. Δεν μπορεί κάποιος ο οποίος ακολουθεί μια συγκεκριμένη τακτική στην οποία δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη αυτά που του λέγαμε και όταν αυτή η τακτική μας οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα να λέει: «σταματάτε να μου ασκείτε κριτική και πέστε μας τι το διαφορετικό να κάνω τώρα». Τώρα δεν μπορεί να κάνει τίποτα το διαφορετικό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τώρα πρέπει να εργαστεί παρασκηνιακά και διπλωματικά σε μια προσπάθεια να λήξει η NAVTEX στις 10 του Μάρτη και την ίδια στιγμή να επαναρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Εμείς το λέγαμε εδώ και μήνες ότι η προτεραιότητα θα έπρεπε να ήταν η άμεση επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Δίχως όρους και προϋποθέσεις με βάση την πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ. Δεν μας έλαβε υπόψη ο Πρόεδρος. Τονίζαμε όλο αυτό το διάστημα ότι όποτε υπήρχε αδιέξοδο και δεν υπήρχαν διαπραγματεύσεις, όποτε η διεθνής κοινότητα θεωρούσε ότι έχουμε και εμείς ευθύνη που δεν διεξάγονταν διαπραγματεύσεις είχαμε αρνητικές εξελίξεις οι οποίες είχαν επιπτώσεις εις βάρος μας. Αυτό συμβαίνει τώρα. Δεν μας έλαβαν υπόψη και τώρα μας λένε να μην ασκούμε κριτική εάν θέλουμε να είμαστε εποικοδομητικοί και απλά να πούμε τι πρέπει να γίνει. Ε, μα καλά τώρα που έχουν έρθει τα πράγματα εδώ, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε.
-Πώς μπορεί να γίνει επανέναρξη του διαλόγου υπό τα σημερινά δεδομένα με τα όσα λαμβάνουν χώρα στην κυπριακή ΑΟΖ;
-Εάν δεν λήξει η ΝAVTEX δεν μπορεί να επαναρχίσει ο διάλογος. Για αυτό λέω ότι πρέπει από τα σήμερα να ξεκινήσουν παρασκηνιακές διαβουλεύσεις οι οποίες θα στοχεύουν στο να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα. Να λήξει η NAVTEX, να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις διότι είναι μόνο μέσα από τη λύση του Κυπριακού που θα αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα ζητήματα. Αυτές οι προτάσεις που υποβάλλονται από τον κ. Ακιντζί και τον κ. Ναμί, δεν μπορούν να γίνουν αποδεχτές, όμως θα κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη διεθνή κοινότητα με άλυτο Κυπριακό. Πρέπει να το καταλάβουμε αυτό το πράγμα. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να γίνουν αποδεχτές από τη δική μας πλευρά. Υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία, έχει κυριαρχικά δικαιώματα, πρέπει να τ’ ασκεί, κανένας δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος και θα πρέπει να επικεντρωθούμε όλοι στη λύση του Κυπριακού. Εάν συνεχίζουμε με αυτό τον τρόπο, από τη μια θα αυξάνεται η πίεση πάνω μας για να αποδεχτούμε παράλογες απαιτήσεις όπως αυτές που υποβάλλονται από τον κ. Ακιντζί και τον κ. Ναμί και την ίδια ώρα η Τουρκία θα μας παρεμποδίζει στην αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου, με ενέργειες όπως αυτές που γίνονται στην ΑΟΖ. Αν δεν το κατανοήσουμε αυτό το πράγμα και αν νομίζουμε ότι θα προκαλέσουμε πολιτικό κόστος στην Τουρκία με το να βρυχάται το ποντίκι, νομίζω ότι θα έχουμε αρνητικές εξελίξεις. Ξέρω ότι αυτά που λέω ξενίζουν. Ξέρω ότι ο κόσμος αυτή τη στιγμή νιώθει θυμό και αγανάκτηση για τη στάση της Τουρκίας και θέλει να αντιδράσει έντονα, αλλά θέλω να επαναλάβω ότι στην πολιτική δεν είναι με τον θυμό και την αγανάκτηση που αντιδράς. Είναι με τη λογική και η λογική κατά την άποψή μου οδηγεί σε αυτά τα συμπεράσματα που λέω.
-Οι πληροφορίες λένε ότι ήσασταν ιδιαίτερα έντονος στη σύσκεψη του Συμβουλίου Αρχηγών…
-Οι πληροφορίες λένε ότι ήσασταν ιδιαίτερα έντονος στη σύσκεψη του Συμβουλίου Αρχηγών…
-Καθόλου. Ήμουν πολύ ήρεμος, πολύ ψύχραιμος και είπα τις απόψεις μου. Εάν οι απόψεις μου είναι ενοχλητικές, είναι άλλη υπόθεση.
-Σε αυτό το πλαίσιο που αναφέρετε και εδώ ήταν οι απόψεις που καταθέσατε;
-Αυτές είναι οι θέσεις του ΑΚΕΛ που λέω και τώρα.
-Αυτή η κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Τουρκίας μέχρι πού πιστεύετε μπορεί να φτάσει;
-Αυτή η κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Τουρκίας μέχρι πού πιστεύετε μπορεί να φτάσει;
-Ξέρετε άκουσα με έκπληξη κάποιους να λένε ότι δεν περιμέναμε αυτή την αντίδραση της Τουρκίας και ότι ήταν υπερβολική. Νομίζω ότι το τελευταίο διάστημα η Τουρκία, έχει δώσει δείγματα γραφής για το πώς αντιδρά. Για μένα ήταν αναμενόμενη η αντίδραση της Τουρκίας. Ήταν θέμα χρόνου το πότε θα συνέβαιναν όλα αυτά τα πράγματα. Γι’ αυτό δεν μπορώ να βάλω όριο στο πώς θα αντιδράσει η τουρκική πλευρά. Και δεν κινδυνολογώ. Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα. Επαναλαμβάνω ότι η σίγουρη συνταγή για να ξεμπλέξουμε από αυτή την κατάσταση είναι να γίνουν παρασκηνιακές προσπάθειες, έτσι ώστε να κατανοήσει η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι ότι δεν πρόκειται να πετύχουν κάτι με αυτό τον εκβιαστικό τρόπο και ότι ο μόνος τρόπος για να πάρει τα δικαιώματά της η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι με τη λύση στο Κυπριακό.
«Ο Ακιντζί που γνώριζα θα επέμενε στη λύση»
-Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι αυτή η γραμμή των προκλήσεων και της έντασης, υιοθετείται από τουρκοκυπριακής πλευράς;
-Λυπούμαι διότι ο κ. Ακιντζί δέχεται να προσεγγίζει τα ζητήματα με αυτό τον τρόπο. Ο ίδιος λέει ότι είναι απογοητευμένος από τη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς στο Κραν Μοντάνα και για αυτό είναι υποχρεωμένος να συμπεριφέρεται έτσι. Δεν μπορώ να δεχτώ αυτή την επιχειρηματολογία από την πλευρά του κ. Ακιντζί. Επαναλαμβάνω ότι ο κ. Ακιντζί τον οποίο γνώριζα προσωπικά πριν πολλά χρόνια, θα επέμενε και τώρα ότι η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η λύση στο Κυπριακό. Και η λύση στο Κυπριακό θα δώσει τη λύση και σε όλα τα άλλα προβλήματα. Εξάλλου, υπάρχουν οι δύο συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ. Η σύγκλιση για τους φυσικούς πόρους που καθορίζει ότι θα συμμετέχουν στη διαχείριση του φυσικού πλούτου οι Τουρκοκύπριοι συμμετέχοντας στην κεντρική κυβέρνηση και υπάρχει και η σύγκλιση για την κατανομή των εσόδων που ξεκαθαρίζει ποια θα είναι τα έσοδα της κάθε συνιστώσας οντότητας από τον φυσικό πλούτο που διαθέτουμε και όχι μόνο.
ΣΥΝΟΜΙΛΗΣΑ ΜΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΗΓΕΤΕΣ Τ/Κ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
ΣΥΝΟΜΙΛΗΣΑ ΜΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΗΓΕΤΕΣ Τ/Κ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
-Είχατε οποιεσδήποτε επαφές εσείς με Τουρκοκύπριους πολιτικούς;
Στα πλαίσια της επετειακής εκδήλωσης που ετοίμασε η εφημερίδα Havantis την περασμένη εβδομάδα, είχα τη δυνατότητα να συνομιλήσω για πολύ λίγο με κάποιους ηγέτες κομμάτων. Τον Τουφάν Ερχουμάν, τον Τζεμάλ Οζγιγίτ, τον νέο πρόεδρο της λεγόμενης Βουλής Τεμπερουκέν Ουλουτσάι και έχουμε πει ότι θα προσπαθήσουμε να έχουμε συναντήσεις για να δούμε πώς παρεμβαίνουμε σε όλες αυτές τις αρνητικές εξελίξεις.
-Πολλοί σας κατηγορούν ότι το λεκτικό που χρησιμοποιείτε στην κριτική κατά της κυβέρνησης, είναι το ίδιο με αυτό που χρησιμοποιεί η τουρκοκυπριακή κοινότητα.
-Νομίζω ότι μόλις τώρα έχω αποδείξει ότι δεν είναι το ίδιο. Έχω ασκήσει έντονη κριτική και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα για τις παράλογες απαιτήσεις τις οποίες προτάσσει. Αλλά ξέρετε, αυτή η προσέγγιση δεν μας οδηγεί πουθενά. Το ΑΚΕΛ έχει απόψεις διαχρονικά και τις υποστηρίζει. Τελεία και παύλα. Και θέλω να πω και το εξής, επειδή βλέπω να γράφονται διάφορα. Όταν ο Εζεκίας Παπαϊωάννου ήταν ο γ.γ. του ΑΚΕΛ και έλεγε αυτές τις απόψεις, διότι και οι απόψεις που διατύπωνε ο Εζεκίας Παπαϊωάννου είναι παρόμοιες με αυτές που διατυπώνονται και σήμερα και ο πόλεμος που του γινόταν τότε, ήταν παρόμοιος με τον πόλεμο που γίνεται στη σημερινή ηγεσία του ΑΚΕΛ. Σήμερα κάποιοι προσπαθούν να τον παρουσιάσουν διαφορετικά και ότι αν ήταν ο Εζεκίας θα έλεγε άλλα, όμως αν ανατρέξουν στο τι έλεγε, θα διαπιστώσουν ότι έλεγε ακριβώς τα ίδια πράγματα.
Η στάση του ενδιάμεσου ήταν σε αντίθεση με όσα διακήρυσσαν
-Τι πιστεύετε ότι έφταιξε και ο Σταύρος Μαλάς δεν κέρδισε τις εκλογές;
-Νομίζω ότι από τη στιγμή που δεν καταφέραμε να έχουμε συνεργασίες ήταν αναμενόμενο ότι θα αντιμετωπίζαμε δυσκολίες στην υλοποίηση του στόχου μας, ο οποίος ήταν η επίτευξη της νίκης στις προεδρικές εκλογές. Δυστυχώς, η στάση η οποία τηρήθηκε από τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ήταν σε αντίθεση με το τι διακήρυτταν σε όλη την προεκλογική εκστρατεία. Ότι, δηλαδή, ο στόχος τους ήταν η απομάκρυνση Αναστασιάδη από την Προεδρία. Νομίζω ότι αυτό ήταν το καθοριστικό για το αποτέλεσμα.
-Υπήρξε και μία αντιπαράθεση για το συγκεκριμένο θέμα αμέσως μετά τις εκλογές με τον πρόεδρο της ΕΔΕΚ. Ο κ. Σιζόπουλος ουσιαστικά σας κατηγόρησε ότι θέλατε να χάσετε τις εκλογές και προσπαθήσατε μετά να επιρρίψετε ευθύνες στα κόμματα του ενδιάμεσου.
-Υπήρξε και μία αντιπαράθεση για το συγκεκριμένο θέμα αμέσως μετά τις εκλογές με τον πρόεδρο της ΕΔΕΚ. Ο κ. Σιζόπουλος ουσιαστικά σας κατηγόρησε ότι θέλατε να χάσετε τις εκλογές και προσπαθήσατε μετά να επιρρίψετε ευθύνες στα κόμματα του ενδιάμεσου.
-Αυτό το παραμύθι το ακούμε κατά διαστήματα απ’ όλους εκείνους οι οποίοι είτε έμμεσα είτε ευθέως στηρίζουν Αναστασιάδη και μας κατηγορούν κιόλας ότι εμείς εκλέξαμε τον Αναστασιάδη. Είπα πολλές φορές ότι εμείς δεν ψηφίσαμε Αναστασιάδη, ούτε πρόκειται να ψηφίσουμε ποτέ. Ούτε οποιονδήποτε άλλο εκπρόσωπο του ΔΗΣΥ. Εκείνοι οι οποίοι είτε άμεσα είτε έμμεσα συμβάλλουν στο να εκλέγεται ο εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, ας αναλογιστούν τις ευθύνες τους. Απ’ εκεί και πέρα, το είπα πολλές φορές, θα το πω και τώρα. Τα πράγματα πρέπει να τα προσεγγίζουμε με τη λογική, όχι με τα συνθήματα.
-Πολλοί λένε ότι με την υποψηφιότητα Σταύρου Μαλά, αλλά και την επιτυχία του στον α’ γύρο, σώσατε την παρτίδα γενικότερα για το ΑΚΕΛ και ειδικότερα ότι ως ηγεσία σώσατε το κεφάλι σας. Πώς το σχολιάζετε;
-Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Δεν πρόκειται να βάλουμε πρόστιμο στις δηλώσεις κανενός.
-Έχετε αποφασίσει το πώς θα συνεχιστεί η συνεργασία σας με τον Σταύρο Μαλά;
-Έχουμε ανταλλάξει κάποιες απόψεις. Θα δούμε τα ζητήματα στην εξέλιξή τους.
Μελέτη για να ξέρουμε σε ποιο ακροατήριο απευθυνόμαστε
-Η επόμενη μέρα στο ΑΚΕΛ μετά τις προεδρικές ποια θα είναι; Θα κάνετε την «περεστρόικα σας»; Θα προχωρήσετε σε κάποιες αλλαγές στη λειτουργία του κόμματος;
-Δεν εφησυχάζουμε. Έχουμε ανταλλάξει κάποιες αρχικές σκέψεις στο Πολιτικό Γραφείο. Έχουν ετοιμαστεί τα έγγραφα εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά κυρίως και για το πώς θα προχωρήσουμε παρακάτω και αυτά όλα θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα στα συλλογικά όργανα του κόμματος με αποκορύφωμα τη συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή. Δεν θα εφησυχάσουμε. Η πρόθεσή μας είναι να συζητήσουμε εξειδικευμένα πλέον, πολλά ζητήματα τα οποία είναι ανοικτά για εμάς και είτε αφορούν τη σχέση μας με την κοινωνία, δηλαδή το πώς διευρύνουμε την επιρροή μας στην κοινωνία, είτε αφορούν το ίδιο το κόμμα και το πώς ενισχύεται έτσι ώστε να μπορέσει να διαδραματίσει πιο αποτελεσματικά τον ρόλο του, είτε αφορούν τη διαμόρφωση πολιτικής. Όλα αυτά τα ζητήματα θα μας απασχολήσουν πολύ σοβαρά και βέβαια το πρώτο το οποίο θα επιχειρήσουμε να κάνουμε είναι η διεξαγωγή μίας μελέτης για τη διάρθρωση της κυπριακής κοινωνίας, για να ξέρουμε σε ποιο ακροατήριο απευθυνόμαστε.
-Η μελέτη αυτή πώς θα αξιοποιηθεί;
-Για τη διαμόρφωση πολιτικών θέσεων. Ενδεχομένως και ανοιγμάτων που θα πρέπει να γίνουν προς την κοινωνία κ.λπ.
-Δηλώσατε πρόσφατα ότι δεν θα διεκδικήσετε επανεκλογή στη θέση του γ.γ. του ΑΚΕΛ. Έχετε σκεφτεί και το πώς θα πορευτείτε στη συνέχεια;
-Υπάρχει καταστατική πρόνοια η οποία λέει ότι στα 65 πρέπει να αποχωρούμε. Εγώ δεν θα είμαι ακριβώς 65 χρονών στο επόμενο συνέδριο, αλλά νομίζω ότι υπάρχουν πάρα πολλά στελέχη στο ΑΚΕΛ που θα μπορούσαν επάξια να λειτουργήσουν στη θέση του νέου γ.γ. του κόμματος. Αφήστε να τα δούμε συλλογικά αυτά τα ζητήματα όταν έρθει η ώρα. Τώρα, όσον αφορά εμένα προσωπικά, δεν έχω σκεφτεί. Θα είμαι ενεργός πολίτης και όπως το κόμμα θέλει να με αξιοποιήσει στη συνέχεια θα είμαι στη διάθεσή του.
-Η διάδοχος κατάσταση σάς απασχολεί;
-Σίγουρα όχι. Αυτό το οποίο θέλω να ξεκαθαρίσω είναι ότι αυτά τα ζητήματα θα τα συζητήσουμε συντροφικά και συλλογικά και θα παρθούν οι αποφάσεις.
-Θέμα Κατσουρίδη, θα συζητηθεί τελικά και πότε;
-Θέμα Κατσουρίδη, θα συζητηθεί τελικά και πότε;
-Είχα δηλώσει προεκλογικά ότι θα συζητηθεί και σίγουρα θα συζητηθεί. Δεν έχει καθοριστεί το πότε. Η επόμενη ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής που θα γίνει αρχές του Μάρτη θα ασχοληθεί με την αποτίμηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Οπόταν μάλλον θα είναι στη μεθεπόμενη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου