Υπουργός Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτης:
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.Με την ευκαιρία του προϋπολογισμού του 2026, θα ήθελα να τοποθετηθώ ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά, τις υποδομές και την οργάνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, όπως αποτυπώνεται και στον προϋπολογισμό και όπως την αντιλαμβανόμαστε στην κυβέρνηση για την ενίσχυση της διπλωματίας μας.
Διότι η εξωτερική πολιτική προφανώς απαιτεί ένα στρατηγικό σχέδιο και όραμα, αλλά, από την άλλη πλευρά, απαιτεί υποδομές, προσωπικό, το οποίο να μπορεί να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες προκλήσεις και μία οργάνωση, η οποία θα είναι ανθεκτική. Ιδιαιτέρως σήμερα, σε μία εποχή πολλαπλών προκλήσεων, σε μία εποχή στην οποία οι βασικές δομές, οι οποίες έχουν υλοποιήσει το μεταπολεμικό σύστημα διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφάλειας φαίνεται να υποβαθμίζονται ουσιωδώς, ενώ, από την άλλη πλευρά, οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται, με πολέμους στη γειτονιά μας, με ένοπλες συρράξεις ανά τον κόσμο, με μια διαφορετική αντίληψη για το διεθνές δίκαιο και τη συναλλακτική πολιτική.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα εξακολουθεί να επιδιώκει την ειρήνη και την ευημερία χωρίς καμία απολύτως έκπτωση στα εθνικά δίκαια. Από την άλλη πλευρά, με μια ενεργητική πολιτική στο πλαίσιο του τρίπτυχου της ισχυρής άμυνας, της ανθεκτικής οικονομίας, της ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, επιχειρούμε να αναβαθμίσουμε το διπλωματικό αποτύπωμα της χώρας και να θέσουμε στο τραπέζι επιχειρήματα υπέρ της χώρας, έτσι ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούμε να αναβαθμίσουμε τη θέση μας και να είμαστε ισχυροί παίκτες στον κόσμο.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα του προϋπολογισμού, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εξωτερικών την τελευταία τριετία έχει αυξηθεί καθοριστικά. Ο προϋπολογισμός του έτους 2023 διαμορφώθηκε περίπου στα 286 εκατομμύρια, ενώ σήμερα φτάνει να διαμορφώνεται στα 440 εκατομμύρια, μια αύξηση της τάξεως περίπου του 50%.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα εξακολουθεί να επιδιώκει την ειρήνη και την ευημερία χωρίς καμία απολύτως έκπτωση στα εθνικά δίκαια. Από την άλλη πλευρά, με μια ενεργητική πολιτική στο πλαίσιο του τρίπτυχου της ισχυρής άμυνας, της ανθεκτικής οικονομίας, της ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, επιχειρούμε να αναβαθμίσουμε το διπλωματικό αποτύπωμα της χώρας και να θέσουμε στο τραπέζι επιχειρήματα υπέρ της χώρας, έτσι ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούμε να αναβαθμίσουμε τη θέση μας και να είμαστε ισχυροί παίκτες στον κόσμο.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα του προϋπολογισμού, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εξωτερικών την τελευταία τριετία έχει αυξηθεί καθοριστικά. Ο προϋπολογισμός του έτους 2023 διαμορφώθηκε περίπου στα 286 εκατομμύρια, ενώ σήμερα φτάνει να διαμορφώνεται στα 440 εκατομμύρια, μια αύξηση της τάξεως περίπου του 50%.
Η αύξηση βεβαίως δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις, είναι όμως εξαιρετικά σημαντική στο πλαίσιο του δημοσιονομικού χώρου, ο οποίος υφίσταται. Και θα ήθελα ιδιαιτέρως να επισημάνω μια πολύ σημαντική αναβάθμιση που υπήρξε στα οικονομικά του Υπουργείου. Το 2023, όταν ανέλαβα την ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, τα έσοδα από τα προξενικά τέλη περιέρχονταν σε ποσοστό 60% στον κρατικό προϋπολογισμό και μόνον το 40% περιερχόταν στο Υπουργείο Εξωτερικών για να καλύψει τις λειτουργικές και άλλες ανάγκες του.
Σήμερα, το περιερχόμενο στο Υπουργείο Οικονομικών είναι 30%, δηλαδή το μισό σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023. Με την εντολή του Πρωθυπουργού, την οποία υλοποίησε το Υπουργείο Οικονομικών, σήμερα το 70% των προξενικών τελών και εισπράξεων περιέρχεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. Από αυτό το 70%, το 10% περιέρχεται σε ένα ειδικό ταμείο, το οποίο απευθύνεται κατά βάσιν στην ανασυγκρότηση, συντήρηση και αναβάθμιση των διπλωματικών αποστολών της Ελλάδας στο εξωτερικό, δηλαδή των κτηρίων της Ελλάδας στο εξωτερικό. Με τον τρόπο αυτό μας δίδεται η δυνατότητα, μετά από μια πραγματική υποβάθμιση των κτηριακών υποδομών που έχει συντελεστεί συν τω χρόνω, να κάνουμε την αναβάθμιση αυτή.
Για να έχουμε μια εικόνα μεγεθών, τα προξενικά τέλη, τα οποία περιέρχονταν στο Υπουργείο Εξωτερικών το 2023 ήταν περίπου 4,5 εκατομμύρια ευρώ και σήμερα ανέρχονται περίπου στα 30 εκατομμύρια. Σε αυτό έχει συντελέσει βεβαίως και η αύξηση αντικειμενικά των προξενικών υπηρεσιών.
Σήμερα, το περιερχόμενο στο Υπουργείο Οικονομικών είναι 30%, δηλαδή το μισό σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023. Με την εντολή του Πρωθυπουργού, την οποία υλοποίησε το Υπουργείο Οικονομικών, σήμερα το 70% των προξενικών τελών και εισπράξεων περιέρχεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. Από αυτό το 70%, το 10% περιέρχεται σε ένα ειδικό ταμείο, το οποίο απευθύνεται κατά βάσιν στην ανασυγκρότηση, συντήρηση και αναβάθμιση των διπλωματικών αποστολών της Ελλάδας στο εξωτερικό, δηλαδή των κτηρίων της Ελλάδας στο εξωτερικό. Με τον τρόπο αυτό μας δίδεται η δυνατότητα, μετά από μια πραγματική υποβάθμιση των κτηριακών υποδομών που έχει συντελεστεί συν τω χρόνω, να κάνουμε την αναβάθμιση αυτή.
Για να έχουμε μια εικόνα μεγεθών, τα προξενικά τέλη, τα οποία περιέρχονταν στο Υπουργείο Εξωτερικών το 2023 ήταν περίπου 4,5 εκατομμύρια ευρώ και σήμερα ανέρχονται περίπου στα 30 εκατομμύρια. Σε αυτό έχει συντελέσει βεβαίως και η αύξηση αντικειμενικά των προξενικών υπηρεσιών.
Αντιλαμβανόμαστε πόσο πολύ έχουν αυξηθεί τα έσοδα αυτά, επιτρέποντας στην πραγματικότητα την άσκηση και μιας πιο ουσιαστικής εξωτερικής πολιτικής. Αντιστοίχως, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων υπάρχει σημαντική αύξηση εσόδων για το Υπουργείο Εξωτερικών. Από τα 4,5 εκατομμύρια του 2023 έχουμε φτάσει στα 16 εκατομμύρια. Τριπλασιάστηκε σχεδόν το εθνικό σκέλος, όπως επίσης διπλασιάστηκε και το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, από 6 εκατομμύρια περίπου σε 12 εκατομμύρια.
Με αυτά τα χρήματα έχουμε καταφέρει πρωτίστως σημαντικά πράγματα στα κτήρια της Ελλάδας στο εξωτερικό. Θα ήθελα να επισημάνω πόσο σημαντικό είναι η παράσταση ισχύος που πρέπει να αποπνέουν τα κτήρια των ελληνικών διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό. Πρέπει να είναι όχι απλώς ευπρεπή, αλλά θα πρέπει να είναι ισχυρά. Η ελληνική σημαία θα πρέπει να βρίσκεται στον ιστό κτηρίων, τα οποία να αποπνέουν την ισχύ της χώρας.
Και είναι σημαντικό ότι με τον νόμο 5166/2024, η διοίκηση και διαχείριση 90 κτηρίων που φιλοξενούν τις διπλωματικές μας αποστολές περιήλθαν στο Υπουργείο Εξωτερικών από το Υπουργείο Οικονομικών. Αυτό μας επιτρέπει να μπορούμε να αναβαθμίζουμε τα κτήρια αυτά με τον νέο πόρο από τις προξενικές υπηρεσίες, έτσι ώστε τα κτήρια να καθίστανται πραγματικά, λειτουργικά, Πρεσβείες της Ελλάδος στο εξωτερικό.
Με τον τρόπο αυτό έχουμε προχωρήσει στην ανέγερση δύο νέων διπλωματικών αποστολών στη Λευκωσία και στη Βαγδάτη, την πρεσβευτική κατοικία, η οποία συνδέεται με την Πρεσβεία μας. Ανακαινίζουμε το ιστορικό κτήριο της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον. Ένα κτήριο το οποίο δεν έχει απλώς το ιστορικό αποτύπωμα της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά είναι και ένα κτήριο κόσμημα στο κέντρο της πρωτεύουσας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Με αυτά τα χρήματα έχουμε καταφέρει πρωτίστως σημαντικά πράγματα στα κτήρια της Ελλάδας στο εξωτερικό. Θα ήθελα να επισημάνω πόσο σημαντικό είναι η παράσταση ισχύος που πρέπει να αποπνέουν τα κτήρια των ελληνικών διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό. Πρέπει να είναι όχι απλώς ευπρεπή, αλλά θα πρέπει να είναι ισχυρά. Η ελληνική σημαία θα πρέπει να βρίσκεται στον ιστό κτηρίων, τα οποία να αποπνέουν την ισχύ της χώρας.
Και είναι σημαντικό ότι με τον νόμο 5166/2024, η διοίκηση και διαχείριση 90 κτηρίων που φιλοξενούν τις διπλωματικές μας αποστολές περιήλθαν στο Υπουργείο Εξωτερικών από το Υπουργείο Οικονομικών. Αυτό μας επιτρέπει να μπορούμε να αναβαθμίζουμε τα κτήρια αυτά με τον νέο πόρο από τις προξενικές υπηρεσίες, έτσι ώστε τα κτήρια να καθίστανται πραγματικά, λειτουργικά, Πρεσβείες της Ελλάδος στο εξωτερικό.
Με τον τρόπο αυτό έχουμε προχωρήσει στην ανέγερση δύο νέων διπλωματικών αποστολών στη Λευκωσία και στη Βαγδάτη, την πρεσβευτική κατοικία, η οποία συνδέεται με την Πρεσβεία μας. Ανακαινίζουμε το ιστορικό κτήριο της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον. Ένα κτήριο το οποίο δεν έχει απλώς το ιστορικό αποτύπωμα της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά είναι και ένα κτήριο κόσμημα στο κέντρο της πρωτεύουσας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αναστηλώνουμε με νέα μελέτη την Πρεσβεία στο Ζάγκρεμπ, που υπέστη πολύ σημαντικές ζημιές από τον σεισμό του 2020, και κάνουμε ευρείας έκτασης επισκευές στις Πρεσβείες του Λονδίνου, της Χάγης, της Οττάβας, της Καμπέρας, στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης, στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία μας στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπως επίσης και στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία μας στην UNESCO. Το μεγαλύτερο πρόγραμμα αναβάθμισης κτηρίων ελληνικών διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό που έχει υπάρξει ποτέ.
Και θα μου επιτρέψετε να έλθω στο ζήτημα του ανθρώπινου δυναμικού. Δυστυχώς, επέκεινα και της υπερδεκαετούς οικονομικής κρίσης, απομειώθηκε σημαντικά το προσωπικό του Υπουργείου Εξωτερικών. Και τούτο, μολονότι αυξήθηκε πάρα πολύ σημαντικά η ύλη του Υπουργείου Εξωτερικών. Αυξήθηκε με την τεράστια αύξηση των προξενικών υπηρεσιών, με νέες υπηρεσίες που προστέθηκαν, όπως είναι η εξυπηρέτηση των Ελλήνων πολιτών που ψηφίζουν από το εξωτερικό, και, βέβαια, με τον πολλαπλασιασμό των θεωρήσεων οι οποίες δίνονται για επίσκεψη στην Ελλάδα.
Μόνον το 2025 και με την συνέργεια και αρωγή του Υπουργείου Εσωτερικών, είχαμε, σε ό,τι αφορά τον διπλωματικό κλάδο, 19 νέους Ακολούθους, τρεις Εμπειρογνώμονες του κλάδου Εμπειρογνωμόνων, δέκα νέους διοικητικούς υπαλλήλους στον κλάδο Επικοινωνιών και Πληροφορικής.
Και θα μου επιτρέψετε να έλθω στο ζήτημα του ανθρώπινου δυναμικού. Δυστυχώς, επέκεινα και της υπερδεκαετούς οικονομικής κρίσης, απομειώθηκε σημαντικά το προσωπικό του Υπουργείου Εξωτερικών. Και τούτο, μολονότι αυξήθηκε πάρα πολύ σημαντικά η ύλη του Υπουργείου Εξωτερικών. Αυξήθηκε με την τεράστια αύξηση των προξενικών υπηρεσιών, με νέες υπηρεσίες που προστέθηκαν, όπως είναι η εξυπηρέτηση των Ελλήνων πολιτών που ψηφίζουν από το εξωτερικό, και, βέβαια, με τον πολλαπλασιασμό των θεωρήσεων οι οποίες δίνονται για επίσκεψη στην Ελλάδα.
Μόνον το 2025 και με την συνέργεια και αρωγή του Υπουργείου Εσωτερικών, είχαμε, σε ό,τι αφορά τον διπλωματικό κλάδο, 19 νέους Ακολούθους, τρεις Εμπειρογνώμονες του κλάδου Εμπειρογνωμόνων, δέκα νέους διοικητικούς υπαλλήλους στον κλάδο Επικοινωνιών και Πληροφορικής.
Ειδικά θέλω να αναφερθώ στον διαγωνισμό του κλάδου Διοικητικού Προξενικού για την πρόσληψη 145 νέων θέσεων. Στο τέλος Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε η ανάρτηση των προσωρινών πινάκων, έως το τέλος του έτους θα έχουμε τους οριστικούς πίνακες. Θα υπάρξει ταχύρρυθμη εκπαίδευση των 145 επιτυχόντων, έτσι ώστε από την άνοιξη του 2026 να στελεχώσουν τις Πρεσβείες και τα Προξενεία μας οι νέοι προξενικοί υπάλληλοι, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά την παροχή προξενικών υπηρεσιών.
Διότι η αλήθεια είναι ότι, ακριβώς εξαιτίας της διόγκωσης της ύλης των προξενικών υπηρεσιών, υπάρχουν σε ορισμένες περιπτώσεις υστερήσεις, αλλά από την άλλη πλευρά θα πρέπει να ανοίξουμε και νέα Προξενεία για να μπορεί να εξυπηρετηθεί η ζήτηση.
Ήδη θα ήθελα να ανακοινώσω στο Σώμα ότι εντός του 2026, πέρα από το Προξενείο στο Νέο Δελχί, στην Ινδία θα ανοίξουν δύο ακόμη νέα Προξενεία στη Βομβάη και στη Μπάνγκαλορ. Επίσης, έχουμε αίτημα προς το ΑΣΕΠ για την πρόσληψη για τον κλάδο Λογιστικής Υποστήριξης, Επιμελητών, Μηχανικών της Τεχνικής Υπηρεσίας, καθώς επίσης και στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης για την πλήρωση θέσεων στον κλάδο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων.
Και, τέλος, να αναφερθώ στα οικονομικά του προσωπικού του Υπουργείου. Εδώ έχουμε να διαχειριστούμε τρία μείζονα ζητήματα. Το πρώτο ζήτημα είναι η ιδιαίτερη ζωή των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεση της υπηρεσίας προς μετακίνηση. Υποχρεωτικά δε, εφόσον μετακινηθεί, μετά από τριετία ή τετραετία, θα πρέπει να μετακινηθεί σε νέα θέση. Αυτή η ειδική ζωή μας επέβαλε, σε συνάρτηση με την αύξηση του κόστους ζωής στο εξωτερικό, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες να έχουμε ένα συνολικό πακέτο αυξήσεων για το προσωπικό του Υπουργείο Εξωτερικών της τάξεως των 30 εκατομμυρίων, με την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών και την κατεύθυνση του Πρωθυπουργού.
Κατά τούτο, έχουμε από 1η Ιανουαρίου του 2026 μεσοσταθμική αύξηση κατά 40% του επιδόματος ειδικών καθηκόντων του κλάδου Ειδικού Μισθολογίου. Δηλαδή διπλωματικούς, εμπειρογνώμονες, ΟΕΥ [Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων] και Νομικής Υπηρεσίας, που είναι ένα ποσό της τάξεως έως 210 ευρώ μηνιαία. Για πρώτη φορά, καθιερώνεται ένα νέο επίδομα ειδικών καθηκόντων σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους. Ακόμη και αν κάποιος υπηρετεί με το ενιαίο μισθολόγιο στην Ελλάδα θα λαμβάνει ειδικό επίδομα. Και τούτο διότι και μόνο η υποχρέωση να μετακινηθεί του δημιουργεί νέες συνθήκες. 185 έως 323 ευρώ μηνιαίως νέο ειδικό επίδομα.
Η μεγάλη ανάγκη ήταν τα σχολεία του εξωτερικού. Ένας διπλωμάτης ή διοικητικός υπάλληλος που πηγαίνει στο εξωτερικό πρέπει να αντέξει ένα σχολείο στο εξωτερικό για τα παιδιά του, το οποίο είναι δυσβάσταχτο. Φροντίζουμε, λοιπόν, για πρώτη φορά να καταβάλλεται το 100% των διδάκτρων όλων των παιδιών των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών στο εξωτερικό έως 15.000 για προσχολική, 20.000 για πρωτοβάθμια και 35.000 για δευτεροβάθμια και καταβάλλεται πλέον το 100% από το 75% για τα σχολεία στο εσωτερικό, επειδή ένας υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να πηγαίνει σε ένα ξενόγλωσσο σχολείο ακριβώς ενόψει της επικείμενης μετάθεσής του.
Αυξάνεται το επίδομα εξωτερικού. Ήταν αδιανόητα χαμηλά για το κόστος του εξωτερικού τα επιδόματα εξωτερικού. Μεσοσταθμικά κατά 21% και έως 2700 ευρώ μηνιαίως θα είναι πλέον το επίδομα εξωτερικού, έτσι ώστε σε χώρες με υψηλό κόστος, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία, ο Καναδάς, αλλά και σε χώρες ειδικών συνθηκών, όπως είναι το Πακιστάν, η Νότια Αφρική, η Ινδία, να μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Και βεβαίως αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης κατοικίας έως 30% επί της ΑΥΑ [Αποζημίωσης Υπηρεσίας Αλλοδαπής], άρα αύξηση 10% για να μπορεί να αντεπεξέλθει κάποιος στα ενοίκια του εξωτερικού, ενώ αυξάνεται βεβαίως και το ποσοστό της ονομαστικής αύξησης της ΑΥΑ από 65% σε 72%. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται πλέον ευπρόσωπη η παρουσία των λειτουργών και υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι όλα αυτά έρχονται για να ενισχύσουν την ελληνική εξωτερική πολιτική. Και είναι σημαντικό, διότι το 2026 θα είναι έτος προκλήσεων. Η Ελλάδα αναλαμβάνει σειρά μεγάλων θέσεων το 2026, με πιο σημαντική την ανάληψη της Προεδρίας του Eurogroup, θα έχουμε την Προεδρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον ερχόμενο Οκτώβριο. Και βεβαίως, θα ήθελα ιδιαιτέρως να τονίσω την 9η Φεβρουαρίου του 2026, που για πρώτη φορά θα εορταστεί η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας σε όλη την υφήλιο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Ομιλία ΥΕΘΑ Ν. Δένδια στη Βουλής κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες, κύριοι συνάδελφοι δεν θα σας πω κάτι καινούριο αν σας πω ότι ο κόσμος γύρω μας αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς. Πρωτόγνωρες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, αναθεωρητικές πολιτικές, ένοπλες συρράξεις, αλλαγή συνόρων διά της βίας, περιφερειακοί παίκτες που επιδιώκουν ζώνες επιρροής. Η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, την είδαμε πριν από λίγες μέρες, που θέτει στον αναγνώστη σε αμφισβήτηση το ρόλο των ΗΠΑ σαν εγγυητή μιας “rules-based international order”, όπως την είχαμε στο μυαλό μας μέχρι σήμερα.
Και από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρύτερη οικογένειά μα, η οποία απέχει πολύ από τη διαμόρφωση μιας αμυντικής αυτονομίας. Και επίσης υπάρχουν εσωτερικά, μέσα στην Ένωση, μεγάλες διαφορές στο τι προσλαμβάνει κάθε χώρα ως απειλή.
Συμπέρασμα όλων αυτών: Η χώρα, η Πατρίδα μας, η Ελλάδα, πρέπει να θωρακιστεί απέναντι σε κάθε δυνητική απειλή, ώστε να μπορεί να την αποτρέψει και να μπορεί αν αυτό απαιτηθεί, να την αποτρέψει μόνη της.
Αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε ελληνικής κυβέρνησης και αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε Έλληνα Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, εν τω μεταξύ, είναι καταιγιστικές και τα διδάγματα από τους πολέμους στην Ουκρανία, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή, δείχνουν ότι οι ένοπλες συρράξεις και ο τρόπος που διεξάγονται, έχει αλλάξει τελείως.
Αντιμετωπίζουμε επίσης και άλλες προκλήσεις. Πληθυσμιακή συρρίκνωση, δυσχέρεια προσέλκυσης και διατήρησης των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε το επίπεδο αμοιβών που δίνει η αγορά.
Παρά ταύτα, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες – ξαναλέω – είναι θέμα επιβίωσης και αυτό, για να είμαστε ξεκάθαροι, δεν μπορεί να γίνει με νοοτροπία και αντιλήψεις ΔΕΚΟ της δεκαετίας του ’80.
Προτείναμε λοιπόν και εφαρμόζουμε μια στρατηγική, την έχουμε ονομάσει «Ατζέντα 2030», και αυτό γιατί χρειαζόμασταν ένα νέο Δόγμα Αποτροπής, μια νέα Δομή Δυνάμεων, μία νέα διάρθρωση του στελεχιακού μας δυναμικού, ένα επιτέλους οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας, την επανεκκίνηση, την αναγέννηση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Επιτέλους, χρειαζόμασταν ένα Μακροπρόθεσμο Αμυντικό Προγραμματισμό, έναν προγραμματισμό αμυντικών εξοπλισμών και μία ολιστική προσέγγιση στην προσπάθεια να στηρίξουμε το επίπεδο ζωής των στελεχών μας και των οικογενειών τους. Δηλαδή μια συνολικά νέα νοοτροπία που να αφήνει πίσω τα στρεβλά του παρελθόντος και να υπηρετεί τη μεγάλη αλλαγή που πρέπει να γίνει και γίνεται στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Μια και σήμερα μιλάμε για τον Προϋπολογισμό, θέλω να σας μιλήσω για την οικονομική αντίληψη πίσω από αυτή τη νέα φιλοσοφία, γιατί η «Ατζέντα 2030» δεν αντιμετωπίζει την άμυνα ως καταναλωτή του υστερήματος του ελληνικού λαού, αλλά ως επένδυση στην ασφάλειά του. Και δημιουργεί ένα νέο υπόδειγμα οικονομικής διαχείρισης, τολμώ να πω κατά την άποψή μου, ένα ενάρετο υπόδειγμα, το οποίο σέβεται απαρέγκλιτα τους οικονομικούς κανόνες, αλλά συγχρόνως καθιστά τις δαπάνες για την άμυνα, δαπάνες που μοχλεύουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κι επίσης στοχεύουν στην αύξηση των εξαγωγών.
Προσπαθούμε, δηλαδή, να απαντήσουμε στα δύο βασικά προβλήματα που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, την προηγούμενη δεκαετία: Το χρέος, το δημόσιο χρέος και από την άλλη, το προβληματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Ξεκινάω από το θέμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι δαπάνες, κυρίες και κύριοι, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κινούνται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο μας χορηγείται – ο κύριος Πετραλιάς είναι εδώ για να το επιβεβαιώσει – με αυστηρότητα, τολμώ να πω με ιερή προσήλωση. Γιατί θεωρούμε ότι μία χώρα όταν είναι οικονομικά αδύναμη, δεν μπορεί να είναι εθνικά ισχυρή. Και επίσης, η ύπαρξη Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών, δώδεκα συν οχτώ χρόνια, δίνει διαύγεια και διαφάνεια στο εγχείρημα. Γι’ αυτό λοιπόν, ξαναλέω, αποφασίσαμε ότι τα λάθη του παρελθόντος, που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010, δεν είναι δυνατόν να επαναληφθούν.
Από την άλλη, πρέπει να εκμεταλλευτούμε τον αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να έχουν αυτές οι δαπάνες σαν πολλαπλασιαστής όχι μόνο ισχύος, αλλά και οικονομικής ανάπτυξης. Δεν μπορούμε να πούμε και να θεωρήσουμε αποδεκτό ότι η εγχώρια παραγωγή μετέχει στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας κατά 0,7%. Έχουν δαπανηθεί στην Πατρίδα μας εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τις αμυντικές μας δαπάνες, αυτό το οποίο έχει κατορθωθεί σημαίνει ότι δεν τα κάναμε όλα σωστά.
Παράλληλα, υιοθετούμε ένα μοντέλο, στις οποιεσδήποτε δαπάνες κάνουμε, συμμετοχής του δικού μας αμυντικού οικοσυστήματος κατά 25% μεσοσταθμικά και επίσης πέρα από αυτό, κινητροδοτούμε την παραγωγή εξαγώγιμων προϊόντων διπλής χρήσης. Δηλαδή προϊόντων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμυνα, αλλά και για την υπόλοιπη οικονομία.
Έτσι έχουμε κατανείμει το 1,5% του Εξοπλιστικού μας Προγράμματος για προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης και ένα επιπλέον 1% για την ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας. Πρακτικά πράγματα, το ΕΛΚΑΚ το ξέρετε. Έχει προκηρύξει 18 καινοτόμα προγράμματα, έχουν προβλεφθεί για το 2026 75 εκατομμύρια. Και επίσης έχουμε δημιουργήσει μια σύζευξη των καινοτόμων επιχειρήσεων με τις Ένοπλες Δυνάμεις, που δεν υπήρχε στο παρελθόν της Πατρίδας μας. Στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός» εδώ και λίγες εβδομάδες, 32 φορείς, εταιρίες του αμυντικού οικοσυστήματος παρουσίασαν καινοτόμα προϊόντα στο πλαίσιο ασκήσεων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δημιουργούμε μια τελείως διαφορετική αντίληψη από αυτό που είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Και από την άλλη, έχουμε μια αυστηρή λογική εξοικονόμησης. Και επίσης επανεπένδυση των προϊόντων της εξοικονόμησης μετά από συμφωνία με το Υπουργείο Οικονομικών, ως αυξήσεις και βελτίωση των όρων ζωής των στελεχών μας.
Όλα αυτά τα χρήματα τα οποία εξοικονομήσαμε με το κλείσιμο στρατοπέδων, με την αλλαγή των Δομών, χρησιμοποιούνται ώστε τα στελέχη μας να πάρουν μεσοσταθμικά αυξήσεις από το 13% έως το 24%, σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Ελπίζω ότι αυτό το νομοθέτημα θα έχει ψηφιστεί μέχρι τις 8 Ιανουαρίου. Πάντως, το λέω πάλι για να είμαστε επ΄ αυτού συνεννοημένοι, θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου του 2025.
Και επειδή έχουν ακουστεί – για την ακρίβεια μάλλον περισσότερο έχουν γραφεί αρκετά ανακριβή για να μην πω πολλά ανακριβή – θέλω να ξεκαθαρίσω πάλι δυο-τρία βασικά πράγματα, παρότι για το νομοσχέδιο θα έχουμε πολύ καιρό να συζητήσουμε στην Επιτροπή και μετά στην Ολομέλεια.
Κάθε στέλεχος θα παίρνει ως την τελευταία μέρα που υπηρετεί, ψηλότερο μισθό απ’ ό,τι παίρνει με το υπάρχον καθεστώς. Κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερη σύνταξη, κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερο εφάπαξ.
Και επίσης αν σε αυτές τις αυξήσεις προσθέσετε το αυξημένο Επίδομα Θέσης Ευθύνης και το αυξημένο νέο Επίδομα Διοίκησης, οι αποδοχές αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Είπα το παράδειγμα ενός Κυβερνήτη Φρεγάτας, οι αυξήσεις του θα προσεγγίσουν το 50% ίσως και να το υπερβούν.
Και ξαναλέω, δεν θα σταματήσουμε εδώ. Αυτός είναι ένας ενάρετος κύκλος ο οποίος θα συνεχίσει. Θα υπάρξουν επιπλέον εξοικονομήσεις που θα δώσουν ελπίζω τη δυνατότητα επιπλέον αυξήσεων.
Το άλλο πράγμα το οποίο κάναμε, πάλι για τις εξοικονομήσεις, είναι να υπάρχει μία στοιχειωδώς αξιοπρεπής αμοιβή σε αυτούς που στρατεύονται, 100 και 50 ευρώ αντίστοιχα. 100 στον Έβρο και στα νησιά, 50 στην ενδοχώρα. Θυμάστε ότι πληρωνόντουσαν το εξευτελιστικό 8,8 ευρώ το μήνα.
Και επίσης, το μεγαλύτερο Στεγαστικό Πρόγραμμα το οποίο έχει υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα. 10.500 καινούριες κατοικίες και 7.000 κατοικίες τις οποίες ξαναβάζουμε σε χρήση συντηρώντας τες. Ξαναλέω, το μεγαλύτερο Πρόγραμμα που έχει υπάρξει ποτέ, χωρίς να προϋποθέτει καταβολή χρημάτων από το Υπουργείο Οικονομικών.
Μέχρι το τέλος του 2026 θα έχουμε παραδώσει τις πρώτες 1.000 και κατοικίες. Προχθές είχα τη μεγάλη ευκαιρία να δώσω κλειδιά, συμβολικά, σε τρεις στρατιωτικές οικογένειες, παιδάκια και σύζυγοι στρατιωτικών να μπαίνουν σε ένα δικό τους σπίτι, σε ένα σπίτι στο οποίο δεν χρειάζεται να πληρώνουν τεράστια ενοίκια.
Κυρίες και κύριοι, το τελευταίο στο οποίο θέλω να αναφερθώ, η προσπάθεια την οποία θα κάνουμε για να μειώσουμε το καλάθι της στρατιωτικής οικογένειας. Όπως ξέρετε, υπάρχουν στρατιωτικά πρατήρια. Θα πετύχουμε μέσα στο 2026 το κόστος του καλαθιού της νοικοκυράς σε αυτά τα πρατήρια να είναι 20%-25% χαμηλότερο από την υπόλοιπη αγορά. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει, θα το δείτε, θα το μετρήσουμε μαζί.
Πρέπει, ξαναλέω, πρέπει να στηρίξουμε τα στελέχη μας. Ευρύτερα ως Κυβέρνηση, αν μου επιτρέπετε να μιλήσω γενικότερα, πρέπει να στηρίξουμε τη μεσαία τάξη. Κυρίες και κύριοι, η Δημοκρατία ως Πολίτευμα χωρίς τη μεσαία τάξη δεν υπάρχει.
Καταλήγω λέγοντας τα εξής. Τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι ο προϋπολογισμός για την Άμυνα, είναι το τίμημα της προστασίας απέναντι σε υπαρκτή απειλή.
Η απειλή, όπως ξέρετε, η εκδηλωθείσα, γιατί δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι η μόνη, είναι πληθυσμιακά 9 φορές μεγαλύτερη και το κόστος των δαπανών της σε εξοπλιστικά προγράμματα είναι 28,7 δισ.
Πρέπει, λοιπόν, με τον δικό μας προϋπολογισμό να αντιμετωπίσουμε έναν πολλαπλάσιο προϋπολογισμό.
Όμως νομίζω ότι έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι ότι αυτό είναι το τίμημα της ελευθερίας, δηλαδή το τίμημα για να μπορεί η ελληνική κοινωνία και ο ελληνικός λαός να αποφασίζει αυτόνομα το μέλλον του κατά τον τρόπο που αυτός κρίνει μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου.
Σας ευχαριστώ πολύ».
Απαντώντας επίσης σε ερωτήσεις των Προέδρων των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε:
«Ευχαριστώ τους κυρίους Προέδρους για τις παρατηρήσεις τους.
Δεν πρόκειται να επεκταθώ στα θέματα του κατατεθέντος σήμερα νομοθετήματος διότι θα έχουμε όλο τον καιρό αυτά να τα συζητήσουμε. Έχω πει επανειλημμένως ότι οποιοδήποτε νομοθέτημα δεν είναι γραμμένο πάνω σε πέτρα ή πάνω σε μάρμαρο. Από την άλλη όμως, έχει μία βασική φιλοσοφία και καλύπτει βασικές ανάγκες τις οποίες θα συζητήσουμε.
Θα απαντήσω κατ’ αρχήν, έγινε αρκετή συζήτηση για το SAFE. Θα μου επιτρέψετε να σας πω αγαπητοί κύριοι Πρόεδροι ότι φοβούμαι ότι είμαι ο μόνος εξ ημών που έχει διαβάσει τον Κανονισμό.
Και επίσης, επειδή ακριβώς τον έχω διαβάσει, και επειδή έχω πάει ειδικά στις Βρυξέλλες και έχω συζητήσει με την Επιτροπή, και με όλους τους υπαλλήλους της συγκεκριμένης Διεύθυνσης, θα σας παρακαλέσω απλώς να μην αναμασάτε. Δεν υπάρχει λόγος, είναι ανακριβές ότι πήραμε πίσω την πρότασή μας ή ότι «μειώθηκε» η χώρα. Δεν είναι έτσι.
Να ξεκινήσουμε κάποια βασικά πράγματα που πρέπει να είναι αντιληπτά. Το SAFE δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα δάνειο. Προηγουμένως μίλησα για σοβαρότητα στη δημοσιονομική διαχείριση. Η χώρα πρότεινε προγράμματα στο SAFE που ήδη υπάρχουν στο εξοπλιστικό της πρόγραμμα.
Κι ο λόγος που ανέβηκε στα 3 δισ. -κάτι λιγότερο – αυτός ο υπολογισμός, είναι γιατί η χώρα πρόβαλε πάρα πολλές εναλλακτικές. Γιατί τίποτα στο SAFE δεν έχει λήξει.
Το SAFE έχει ακόμα τρεις μήνες για να καταλήξουμε ποια χώρα θα μετέχει πού κι όταν καταλήξουμε αυτό θα έρθει στη Βουλή, στην Επιτροπή Εξοπλιστικών, για την έγκριση από την Εθνική Αντιπροσωπεία. Για την ώρα το SAFE είναι ένα matrix δυνατοτήτων και θελήσαμε να έχουμε την ευρύτερη δυνατή πιθανότητα, για να επιλέξουμε με ποιον και σε τι θα συνεργαστούμε.
Μας ζήτησε ο συγκεκριμένος Επίτροπος το άθροισμα το οποίο αναγράφουμε, να είναι το άθροισμα του ήδη εγκριθέντος δανείου, διότι επ’ αυτού θα υπάρξει και επανακατανομή από τα αδιάθετα κι όπως διαβάζετε ήδη θα υπάρξει και SAFE ΙΙ. Εμείς θελήσαμε να τα προλάβουμε όλα αυτά.
Και επ’ αυτού -διαψεύδοντας τα όσα εγράφησαν στον ελληνικό Τύπο- υπήρξε σαφής ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το τι έχουμε κάνει και πώς το έχουμε κάνει. Κατά συνέπεια σας παρακαλώ, δεν υπάρχει λόγος να αναμασάμε κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί λάθος. Ορθώς έγινε η υποβολή στο SAFE.
Έρχομαι τώρα στα υπόλοιπα θέματα τα οποία ελέχθησαν, κατ’ αρχήν από τον κύριο Χαρίτση ως προς το ό,τι είπα ότι «δεν κάνουν τα Rafale για το Αιγαίο».
Κύριε Χαρίτση σας παρακαλώ, αν έχετε την καλοσύνη, διαβάστε τι λέω εγώ, όχι τι θα θέλατε να έχω πει. Και εξηγούμαι, είπα ότι τα Rafale είναι ένας πάρα πολύ ακριβός μηχανισμός για να τον χρησιμοποιούμε μόνον στον αντιαεροπορικό του ρόλο και το έχω πει πάρα πολλές φορές αυτό.
Το Rafale είναι ένα αεροσκάφος εξαιρετικά ακριβό, εξαιρετικών δυνατοτήτων, το οποίο μπορεί να πάει και να γυρίσει στην Κύπρο. Το να το δεσμεύσεις σε ρόλο αντιαεροπορικής προστασίας του Αιγαίου, αδικεί τις δυνατότητές του. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ακατάλληλο για το Αιγαίο, σημαίνει ότι μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από αυτό.
Όσον αφορά στα ζητήματα για το τι είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, σε αυτό θα απευθύνετε την ερώτηση στο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, δεν θα την απευθύνετε σε μένα, δεν λογοδοτώ εδώ για οτιδήποτε έχει πει ο κύριος Ρούτε.
Όσον αφορά δε, το θέμα του αντιαεροπορικού θόλου και της επιλογής των συστημάτων, ξέρετε ήδη ότι σε ορισμένα συστήματα, όταν προέρχονται από το Ισραήλ, αυτό θα γίνει μέσω διακρατικής συμφωνίας με το κράτος του Ισραήλ. Για εμάς το κριτήριο είναι η αποτελεσματικότητα και το κόστος.
Αυτό αφορά το πυραυλικό πυροβολικό, αφορά τα αντιαεροπορικά, αφορά μια σειρά από συστήματα, τα οποία ανήκουν στο «Θόλο του Αχιλλέα» και τα οποία θα έρθουν όλα με τη σειρά τους στην Επιτροπή Εξοπλιστικών.
Όσον αφορά στον Πρόεδρο, τον κ. Βελόπουλο: Κύριε Πρόεδρε, εντάξει, έχω συνηθίσει σε αυτή την αίθουσα την προσπάθεια να αναδειχθούν διάφορα ότι είτε «δεν συνομιλώ με τον Πρωθυπουργό, είτε ότι δεν συν-αντιλαμβάνομαι με τον Πρωθυπουργό». Μετά από ,5 χρόνια έχω πάψει να απαντώ, γιατί απλώς δεν έχω καινούργιες απαντήσεις να προσκομίσω.
Απλώς κρατώ, θα μου επιτρέψετε να πω με όλο το σεβασμό, ως λίγο αισιόδοξη την πρόβλεψή σας ότι ως Κυβέρνηση θα καταργήσετε το Νομοσχέδιο το οποίο καταθέτω. Αλλά εν πάση περιπτώσει, ούτως ή άλλως και εν τη αισιοδοξία σας προβλέψατε ότι αυτό θα ψηφιστεί. Εγώ λοιπόν θα σας παρακαλούσα αν έχετε την καλοσύνη, για να είστε απολύτως βέβαιος ότι θα έχετε τη δυνατότητα να το καταργήσετε πρώτα, να το ψηφίσετε και εσείς για να γίνει νόμος του κράτους και μετά με το καλό κάποια στιγμή, εσείς κρίνετε.
Όσον αφορά στο θέμα της Κύπρου, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε της «Νίκης», έχω επανειλημμένως πει εγώ ο ίδιος ότι η Κύπρος δεν κείται μακράν, επανειλημμένως. Και επίσης ο όλος μας, προφανώς, αμυντικός σχεδιασμός την περιλαμβάνει. Αλλά αν κάθε φορά που ανεβαίνω στο βήμα πρέπει να πω τα πάντα, δεν θα τελειώσω ποτέ.
Όσον αφορά δε, κύριε Πρόεδρε, την Μαριούπολη σας παρακαλώ αναγνωρίστε μου ότι ως Υπουργός Εξωτερικών είχα πάει στη Μαριούπολη και είχα πάει επίσης και στη Μόσχα. Ήμουν ο τελευταίος δυτικός Υπουργός που ήταν στη Μόσχα πριν από την εισβολή. Και ο λόγος για τον οποίο πήγα ήταν ακριβώς για να μιλήσω με τη ρωσική ηγεσία για την προστασία του Ελληνισμού της Μαριούπολης.
Προφανώς εκ του αποτελέσματος, δεν μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική η παρέμβασή μου, αυτό το ξέρουμε. Αλλά δεν νομίζω ότι θα καταλογίσετε σε εμένα ή στην ελληνική Κυβέρνηση την ευθύνη για αυτό.
Όσον αφορά δε για την Ιταλία, αυτό πρέπει να απαντήσει ο κύριος Γεραπετρίτης τώρα, αλλά θα μου επιτρέψει εν τη απουσία του να το καλύψω γιατί η υπογραφή αυτή είναι στοιχείο και της συμφωνίας με την Ιταλία και της συμφωνίας με την Αίγυπτο».
Στη συνέχεια, μετά τις δευτερολογίες που έκαναν οι Προέδροι των Κομμάτων, ο ΥΕΘΑ τόνισε:
«Κύριε Χαρίτση, αυτό που διαβάσατε δεν αφορά την αμυντική βιομηχανία. Αφορά στη μη συμπερίληψη στον κατάλογο του ελληνικού πλοίου, το οποίο υπάρχει στο Εξοπλιστικό.
Επελέγη να μην ενταχθεί στην πιθανότητα χρηματοδότησης από το SAFE. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ελληνικό πλοίο δεν υπάρχει στον κατάλογο των εξοπλιστικών, δηλαδή στα συνολικά Εξοπλιστικά.
Ο καθένας μπορεί να διαμαρτύρεται αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι υπάρχει μία τεχνοκρατική προσέγγιση στο από πού θα επιδιώκεται η χρηματοδότηση κάθε προγράμματος.
Όσον αφορά, κύριε Χαρίτση, στο ζήτημα του πώς βλέπουμε τους εξοπλισμούς, το είπα προηγουμένως στην πρωτολογία μου. Βλέπουμε τις δαπάνες ως δυνατότητες μόχλευσης – ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με δύο τρόπους:
Αφενός μεν τη δημοσιονομική σοβαρότητα, δηλαδή να μην πετάμε λεφτά που δεν έχουμε.
Και δεύτερον την μόχλευση του οικοσυστήματος για να παράξει εξαγώγιμα προϊόντα γιατί έχουμε πρόβλημα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών.
Συνεχίζετε και το βλέπετε μόνο ως δαπάνες. Εμείς το βλέπουμε ως μόχλευση δυνατοτήτων και ως εξασφάλιση του ύψιστου αγαθού που είναι η ελευθερία των Ελλήνων πολιτών.
Επίσης ρωτήθηκα πάρα πολλές φορές, εξήγησα νομίζω με τον πιο καθαρό τρόπο, και με αριθμούς, από πού προέρχεται για εμάς η πρώτη και βασική απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλες απειλές. Αλλά όταν υπάρχει εκπεφρασμένη απειλή πολέμου (casus belli), παρέλκει ο,τιδήποτε άλλο.
Αυτή η απειλεί δαπανά -και το είπα- 28,7 δισεκατομμύρια, όταν εμείς δαπανούμε έξι. Περιμένω στοιχειωδώς η Εθνική Αντιπροσωπεία θα στηρίξει την επιλογή ή αλλιώς θα μπορούσε κάποιος να μου εξηγήσει πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα 28 χωρίς να χαλάσουμε εμείς. Χωρίς να χαλάσουμε οτιδήποτε. Μακάρι, ευχαρίστως! Ουδείς θέλει να δαπανά. Αλλά σας παρακαλώ αν έχετε την καλοσύνη και δεν αναφέρομαι βεβαίως στα κόμματα εκ των δεξιών, αλλά και των αριστερών. Πέστε μας κάτι πιο συγκεκριμένο από αυτό που λέτε.
Όσον αφορά το θέμα της Ιταλίας, απάντησε ο κος Βελόπουλος. Αυτό αφορά την κόκκινη γαρίδα. Ήταν ένα εμπόδιο που επί τη βάσει του οποίου η Ελλάδα δεν μπόρεσε επί 50 χρόνια να συμφωνήσει με την Ιταλία. Η κόκκινη γαρίδα δεν αποτελεί στόχο των Ελλήνων αλιέων. Δεν τους ενδιέφερε. Ούτως ή άλλως τα αλιευτικά δικαιώματα για όσους γνωρίζουν Ευρωπαϊκό Δίκαιο, τα έχουμε περάσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσον αφορά τώρα τα θέματα του Καστελλορίζου κύριε Πρόεδρε, που είναι πολύ σοβαρό ζήτημα και σας απαντώ επ’ αυτού. Η συμφωνία μας με την Αίγυπτο είναι μερική συμφωνία. Δεν οριοθετεί την ελληνική διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την Αίγυπτο συμφωνήσαμε σε αυτό το τμήμα. Υπάρχει και υπόλοιπο, για αυτό λέγεται «μερική». Θα συζητήσουμε και για το υπόλοιπο.
Υπάρχει ειδικό άρθρο μέσα στη συμφωνία, το οποίο θα το δείτε. Καταλήγω λοιπόν. Νομίζω, εγώ θα ήθελα να παρακαλέσω όλα τα κόμματα να ψηφίσουν τις αμυντικές δαπάνες. Υπάρχει τεράστιο. Δεν μπορούμε, σας το λέω ειλικρινά, ουδείς αλάνθαστος! Κι εγώ βεβαίως επίσης κάνω λάθη, όλοι μας κάνουμε λάθη. Αλλά υπάρχει πρόβλημα.
Κύριε Πρόεδρε επανειλημμένως έχω πάει στην Κύπρο και επανειλημμένως έχω διατυπώσει τις θέσεις».
Ακόμη, απαντώντας σε ερωτήσεις Κοινοβουλευτικών Εκπροσώπων, ο κ. Δένδιας ανέφερε:
«Όσον αφορά το νομοθέτημα: Το νομοθέτημα αυτό είναι στη δημοσιότητα επί μήνες, πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου μετά πολλών επαίνων. Έχει γίνει αντικείμενο συζητήσεων πάρα–πάρα πολλές φορές.
Ήταν στη δημόσια διαβούλευση επί πάρα πολύ καιρό και κατά συνέπεια το ότι ο «αιφνιδιασμός», όπως δηλώνετε, θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν με βρίσκει σύμφωνο. Θα είναι εντυπωσιακό κάποιος να έχει αιφνιδιαστεί από ένα νομοθέτημα που είναι ανοικτό τους τελευταίους τέσσερις μήνες!
Να μπούμε τώρα στη συζήτηση για τα θέματα αυτού του νομοθετήματος, όταν την Τετάρτη θα το συζητήσουμε στην Επιτροπή, νομίζω δεν έχει καμία σημασία. Θα ήταν σχήμα ανακόλουθο.
Όσον αφορά πάλι την εμμονή στο να βρεθεί λάθος στο SAFE, θα με συγχωρήσετε, τα εξήγησα μία φορά. Δεν έχει καμία έννοια να λέμε τα ίδια και τα ίδια εδώ πέρα. Αν νομίζετε ότι με ρητορικά σχήματα αυτής της μορφής κερδίζετε κάτι πολιτικά, αγαπητέ κύριε συνάδελφε, δεν έχω καμία αντίρρηση. Μπορείτε να συνεχίσετε να τα λέτε.
Σας εξήγησα τι ακριβώς έχει συμβεί. Ουδέποτε ζητήθηκε επανυποβολή του σχεδίου. Το ίδιο σχέδιο είναι. Το cover letter αλλάξαμε όσον αφορά στο ποσό. Εμείς βάλαμε το μέγιστο ποσό, εάν υπάρξει αναδιανομή και αν υπάρξει SAFE ΙΙ. Προτιμώ στο γραφείο του αρμόδιου Επιτρόπου να πάει το αρχικό εγκριθέν ποσό και να το δούμε εκ νέου μετά. Και εξηγώ ότι αυτά τα οποία υποβάλαμε είναι τμήματα του μακροχρόνιου εξοπλιστικού το οποίο ήδη έχει εγκριθεί και από το ΚΥΣΕΑ και από την αρμόδια Επιτροπή πάνω από ένα χρόνο και είναι και το πρώτο Εξοπλιστικό που έγινε ποτέ στη χώρα, το πρώτο.
Επ’ αυτών ξαναλέω, επιδιώκω -κάθε Κυβέρνηση νομίζω πρέπει να επιδιώκει- την εθνική συναίνεση, την εθνική αντίληψη. Εάν υπάρχει κενό ενημέρωσης, διότι μπορεί να υπάρχει, σας παρακαλώ ειλικρινά ζητήστε το και είμαι απολύτως στη διάθεσή σας εγώ ή οι Επιτελείς να το καλύψουμε. Αυτά τα χρήματα δεν είναι ιδιοκτησία της Κυβέρνησης. Είναι χρήματα του ελληνικού λαού και είμαστε απολύτως στη διάθεσή σας. Δεν ξέρω σε ποιο γεγονός αναφέρεστε για «έλλειμμα ενημέρωσης», ειλικρινά. Αλλά ειλικρινά πάλι, επίσης σας επαναλαμβάνω, αν έχετε την καλοσύνη ή και με ένα απλό τηλεφώνημα ή και με ένα μήνυμα στο κινητό μου, «θέλουμε να ενημερωθούμε γι’ αυτό και γι’ αυτό». Είμαστε απολύτως στη διάθεσή σας για οποιοδήποτε εξοπλιστικό πρόγραμμα να ενημερωθείτε.
Εγώ, απλώς, αυτό το οποίο δυσχεραίνομαι να απαντήσω, είναι ότι υπάρχει μια πτέρυγα της Βουλής που ομιλεί για «υπερεξοπλισμούς» και δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να υπάρχει υπερεξοπλισμός όταν η χώρα η οποία μας έχει απειλήσει έχει 29 δισ. κι εμείς έχουμε ούτε το ένα τέταρτο. Και υπάρχει μια άλλη πτέρυγα της Βουλής, που με κατηγορεί επειδή δεν πήρα μεγαλύτερο δάνειο από το SAFE, που το SAFE είναι δάνειο. Αυτά τα δύο πράγματα δεν μπορεί να ακούγονται και να είναι και τα δύο ακριβή, ένα από τα δύο είναι λάθος.
Εν πάση περιπτώσει όμως, με κανέναν τρόπο δεν πρόκειται να οξύνω το ύφος ή τη συζήτηση ή την ανταλλαγή απόψεων, στα θέματα της Άμυνας. Επιδιώκουμε και θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε την συναίνεση και την κοινή αντίληψη.
Ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε».
Διότι η αλήθεια είναι ότι, ακριβώς εξαιτίας της διόγκωσης της ύλης των προξενικών υπηρεσιών, υπάρχουν σε ορισμένες περιπτώσεις υστερήσεις, αλλά από την άλλη πλευρά θα πρέπει να ανοίξουμε και νέα Προξενεία για να μπορεί να εξυπηρετηθεί η ζήτηση.
Ήδη θα ήθελα να ανακοινώσω στο Σώμα ότι εντός του 2026, πέρα από το Προξενείο στο Νέο Δελχί, στην Ινδία θα ανοίξουν δύο ακόμη νέα Προξενεία στη Βομβάη και στη Μπάνγκαλορ. Επίσης, έχουμε αίτημα προς το ΑΣΕΠ για την πρόσληψη για τον κλάδο Λογιστικής Υποστήριξης, Επιμελητών, Μηχανικών της Τεχνικής Υπηρεσίας, καθώς επίσης και στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης για την πλήρωση θέσεων στον κλάδο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων.
Και, τέλος, να αναφερθώ στα οικονομικά του προσωπικού του Υπουργείου. Εδώ έχουμε να διαχειριστούμε τρία μείζονα ζητήματα. Το πρώτο ζήτημα είναι η ιδιαίτερη ζωή των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεση της υπηρεσίας προς μετακίνηση. Υποχρεωτικά δε, εφόσον μετακινηθεί, μετά από τριετία ή τετραετία, θα πρέπει να μετακινηθεί σε νέα θέση. Αυτή η ειδική ζωή μας επέβαλε, σε συνάρτηση με την αύξηση του κόστους ζωής στο εξωτερικό, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες να έχουμε ένα συνολικό πακέτο αυξήσεων για το προσωπικό του Υπουργείο Εξωτερικών της τάξεως των 30 εκατομμυρίων, με την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών και την κατεύθυνση του Πρωθυπουργού.
Κατά τούτο, έχουμε από 1η Ιανουαρίου του 2026 μεσοσταθμική αύξηση κατά 40% του επιδόματος ειδικών καθηκόντων του κλάδου Ειδικού Μισθολογίου. Δηλαδή διπλωματικούς, εμπειρογνώμονες, ΟΕΥ [Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων] και Νομικής Υπηρεσίας, που είναι ένα ποσό της τάξεως έως 210 ευρώ μηνιαία. Για πρώτη φορά, καθιερώνεται ένα νέο επίδομα ειδικών καθηκόντων σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους. Ακόμη και αν κάποιος υπηρετεί με το ενιαίο μισθολόγιο στην Ελλάδα θα λαμβάνει ειδικό επίδομα. Και τούτο διότι και μόνο η υποχρέωση να μετακινηθεί του δημιουργεί νέες συνθήκες. 185 έως 323 ευρώ μηνιαίως νέο ειδικό επίδομα.
Η μεγάλη ανάγκη ήταν τα σχολεία του εξωτερικού. Ένας διπλωμάτης ή διοικητικός υπάλληλος που πηγαίνει στο εξωτερικό πρέπει να αντέξει ένα σχολείο στο εξωτερικό για τα παιδιά του, το οποίο είναι δυσβάσταχτο. Φροντίζουμε, λοιπόν, για πρώτη φορά να καταβάλλεται το 100% των διδάκτρων όλων των παιδιών των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών στο εξωτερικό έως 15.000 για προσχολική, 20.000 για πρωτοβάθμια και 35.000 για δευτεροβάθμια και καταβάλλεται πλέον το 100% από το 75% για τα σχολεία στο εσωτερικό, επειδή ένας υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να πηγαίνει σε ένα ξενόγλωσσο σχολείο ακριβώς ενόψει της επικείμενης μετάθεσής του.
Αυξάνεται το επίδομα εξωτερικού. Ήταν αδιανόητα χαμηλά για το κόστος του εξωτερικού τα επιδόματα εξωτερικού. Μεσοσταθμικά κατά 21% και έως 2700 ευρώ μηνιαίως θα είναι πλέον το επίδομα εξωτερικού, έτσι ώστε σε χώρες με υψηλό κόστος, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία, ο Καναδάς, αλλά και σε χώρες ειδικών συνθηκών, όπως είναι το Πακιστάν, η Νότια Αφρική, η Ινδία, να μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Και βεβαίως αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης κατοικίας έως 30% επί της ΑΥΑ [Αποζημίωσης Υπηρεσίας Αλλοδαπής], άρα αύξηση 10% για να μπορεί να αντεπεξέλθει κάποιος στα ενοίκια του εξωτερικού, ενώ αυξάνεται βεβαίως και το ποσοστό της ονομαστικής αύξησης της ΑΥΑ από 65% σε 72%. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται πλέον ευπρόσωπη η παρουσία των λειτουργών και υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι όλα αυτά έρχονται για να ενισχύσουν την ελληνική εξωτερική πολιτική. Και είναι σημαντικό, διότι το 2026 θα είναι έτος προκλήσεων. Η Ελλάδα αναλαμβάνει σειρά μεγάλων θέσεων το 2026, με πιο σημαντική την ανάληψη της Προεδρίας του Eurogroup, θα έχουμε την Προεδρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον ερχόμενο Οκτώβριο. Και βεβαίως, θα ήθελα ιδιαιτέρως να τονίσω την 9η Φεβρουαρίου του 2026, που για πρώτη φορά θα εορταστεί η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας σε όλη την υφήλιο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
...Η χώρα, η Πατρίδα μας, η Ελλάδα, πρέπει να θωρακιστεί απέναντι σε κάθε δυνητική απειλή, ώστε να μπορεί να την αποτρέψει και να μπορεί αν αυτό απαιτηθεί, να την αποτρέψει μόνη της.Αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε ελληνικής κυβέρνησης και αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε Έλληνα Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, εν τω μεταξύ, είναι καταιγιστικές και τα διδάγματα από τους πολέμους στην Ουκρανία, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή, δείχνουν ότι οι ένοπλες συρράξεις και ο τρόπος που διεξάγονται, έχει αλλάξει τελείως. Αντιμετωπίζουμε επίσης και άλλες προκλήσεις. Πληθυσμιακή συρρίκνωση, δυσχέρεια προσέλκυσης και διατήρησης των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε το επίπεδο αμοιβών που δίνει η αγορά.Παρά ταύτα, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες – ξαναλέω – είναι θέμα επιβίωσης και αυτό, για να είμαστε ξεκάθαροι, δεν μπορεί να γίνει με νοοτροπία και αντιλήψεις ΔΕΚΟ της δεκαετίας του ’80....
Κυρίες, κύριοι συνάδελφοι δεν θα σας πω κάτι καινούριο αν σας πω ότι ο κόσμος γύρω μας αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς. Πρωτόγνωρες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, αναθεωρητικές πολιτικές, ένοπλες συρράξεις, αλλαγή συνόρων διά της βίας, περιφερειακοί παίκτες που επιδιώκουν ζώνες επιρροής. Η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, την είδαμε πριν από λίγες μέρες, που θέτει στον αναγνώστη σε αμφισβήτηση το ρόλο των ΗΠΑ σαν εγγυητή μιας “rules-based international order”, όπως την είχαμε στο μυαλό μας μέχρι σήμερα.
Και από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρύτερη οικογένειά μα, η οποία απέχει πολύ από τη διαμόρφωση μιας αμυντικής αυτονομίας. Και επίσης υπάρχουν εσωτερικά, μέσα στην Ένωση, μεγάλες διαφορές στο τι προσλαμβάνει κάθε χώρα ως απειλή.
Συμπέρασμα όλων αυτών: Η χώρα, η Πατρίδα μας, η Ελλάδα, πρέπει να θωρακιστεί απέναντι σε κάθε δυνητική απειλή, ώστε να μπορεί να την αποτρέψει και να μπορεί αν αυτό απαιτηθεί, να την αποτρέψει μόνη της.
Αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε ελληνικής κυβέρνησης και αυτή είναι η συνταγματική υποχρέωση κάθε Έλληνα Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, εν τω μεταξύ, είναι καταιγιστικές και τα διδάγματα από τους πολέμους στην Ουκρανία, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή, δείχνουν ότι οι ένοπλες συρράξεις και ο τρόπος που διεξάγονται, έχει αλλάξει τελείως.
Αντιμετωπίζουμε επίσης και άλλες προκλήσεις. Πληθυσμιακή συρρίκνωση, δυσχέρεια προσέλκυσης και διατήρησης των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε το επίπεδο αμοιβών που δίνει η αγορά.
Παρά ταύτα, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες – ξαναλέω – είναι θέμα επιβίωσης και αυτό, για να είμαστε ξεκάθαροι, δεν μπορεί να γίνει με νοοτροπία και αντιλήψεις ΔΕΚΟ της δεκαετίας του ’80.
Προτείναμε λοιπόν και εφαρμόζουμε μια στρατηγική, την έχουμε ονομάσει «Ατζέντα 2030», και αυτό γιατί χρειαζόμασταν ένα νέο Δόγμα Αποτροπής, μια νέα Δομή Δυνάμεων, μία νέα διάρθρωση του στελεχιακού μας δυναμικού, ένα επιτέλους οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας, την επανεκκίνηση, την αναγέννηση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Επιτέλους, χρειαζόμασταν ένα Μακροπρόθεσμο Αμυντικό Προγραμματισμό, έναν προγραμματισμό αμυντικών εξοπλισμών και μία ολιστική προσέγγιση στην προσπάθεια να στηρίξουμε το επίπεδο ζωής των στελεχών μας και των οικογενειών τους. Δηλαδή μια συνολικά νέα νοοτροπία που να αφήνει πίσω τα στρεβλά του παρελθόντος και να υπηρετεί τη μεγάλη αλλαγή που πρέπει να γίνει και γίνεται στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Μια και σήμερα μιλάμε για τον Προϋπολογισμό, θέλω να σας μιλήσω για την οικονομική αντίληψη πίσω από αυτή τη νέα φιλοσοφία, γιατί η «Ατζέντα 2030» δεν αντιμετωπίζει την άμυνα ως καταναλωτή του υστερήματος του ελληνικού λαού, αλλά ως επένδυση στην ασφάλειά του. Και δημιουργεί ένα νέο υπόδειγμα οικονομικής διαχείρισης, τολμώ να πω κατά την άποψή μου, ένα ενάρετο υπόδειγμα, το οποίο σέβεται απαρέγκλιτα τους οικονομικούς κανόνες, αλλά συγχρόνως καθιστά τις δαπάνες για την άμυνα, δαπάνες που μοχλεύουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κι επίσης στοχεύουν στην αύξηση των εξαγωγών.
Προσπαθούμε, δηλαδή, να απαντήσουμε στα δύο βασικά προβλήματα που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, την προηγούμενη δεκαετία: Το χρέος, το δημόσιο χρέος και από την άλλη, το προβληματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Ξεκινάω από το θέμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι δαπάνες, κυρίες και κύριοι, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κινούνται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο μας χορηγείται – ο κύριος Πετραλιάς είναι εδώ για να το επιβεβαιώσει – με αυστηρότητα, τολμώ να πω με ιερή προσήλωση. Γιατί θεωρούμε ότι μία χώρα όταν είναι οικονομικά αδύναμη, δεν μπορεί να είναι εθνικά ισχυρή. Και επίσης, η ύπαρξη Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών, δώδεκα συν οχτώ χρόνια, δίνει διαύγεια και διαφάνεια στο εγχείρημα. Γι’ αυτό λοιπόν, ξαναλέω, αποφασίσαμε ότι τα λάθη του παρελθόντος, που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010, δεν είναι δυνατόν να επαναληφθούν.
Από την άλλη, πρέπει να εκμεταλλευτούμε τον αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να έχουν αυτές οι δαπάνες σαν πολλαπλασιαστής όχι μόνο ισχύος, αλλά και οικονομικής ανάπτυξης. Δεν μπορούμε να πούμε και να θεωρήσουμε αποδεκτό ότι η εγχώρια παραγωγή μετέχει στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας κατά 0,7%. Έχουν δαπανηθεί στην Πατρίδα μας εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τις αμυντικές μας δαπάνες, αυτό το οποίο έχει κατορθωθεί σημαίνει ότι δεν τα κάναμε όλα σωστά.
Παράλληλα, υιοθετούμε ένα μοντέλο, στις οποιεσδήποτε δαπάνες κάνουμε, συμμετοχής του δικού μας αμυντικού οικοσυστήματος κατά 25% μεσοσταθμικά και επίσης πέρα από αυτό, κινητροδοτούμε την παραγωγή εξαγώγιμων προϊόντων διπλής χρήσης. Δηλαδή προϊόντων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμυνα, αλλά και για την υπόλοιπη οικονομία.
Έτσι έχουμε κατανείμει το 1,5% του Εξοπλιστικού μας Προγράμματος για προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης και ένα επιπλέον 1% για την ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας. Πρακτικά πράγματα, το ΕΛΚΑΚ το ξέρετε. Έχει προκηρύξει 18 καινοτόμα προγράμματα, έχουν προβλεφθεί για το 2026 75 εκατομμύρια. Και επίσης έχουμε δημιουργήσει μια σύζευξη των καινοτόμων επιχειρήσεων με τις Ένοπλες Δυνάμεις, που δεν υπήρχε στο παρελθόν της Πατρίδας μας. Στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός» εδώ και λίγες εβδομάδες, 32 φορείς, εταιρίες του αμυντικού οικοσυστήματος παρουσίασαν καινοτόμα προϊόντα στο πλαίσιο ασκήσεων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δημιουργούμε μια τελείως διαφορετική αντίληψη από αυτό που είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Και από την άλλη, έχουμε μια αυστηρή λογική εξοικονόμησης. Και επίσης επανεπένδυση των προϊόντων της εξοικονόμησης μετά από συμφωνία με το Υπουργείο Οικονομικών, ως αυξήσεις και βελτίωση των όρων ζωής των στελεχών μας.
Όλα αυτά τα χρήματα τα οποία εξοικονομήσαμε με το κλείσιμο στρατοπέδων, με την αλλαγή των Δομών, χρησιμοποιούνται ώστε τα στελέχη μας να πάρουν μεσοσταθμικά αυξήσεις από το 13% έως το 24%, σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Ελπίζω ότι αυτό το νομοθέτημα θα έχει ψηφιστεί μέχρι τις 8 Ιανουαρίου. Πάντως, το λέω πάλι για να είμαστε επ΄ αυτού συνεννοημένοι, θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου του 2025.
Και επειδή έχουν ακουστεί – για την ακρίβεια μάλλον περισσότερο έχουν γραφεί αρκετά ανακριβή για να μην πω πολλά ανακριβή – θέλω να ξεκαθαρίσω πάλι δυο-τρία βασικά πράγματα, παρότι για το νομοσχέδιο θα έχουμε πολύ καιρό να συζητήσουμε στην Επιτροπή και μετά στην Ολομέλεια.
Κάθε στέλεχος θα παίρνει ως την τελευταία μέρα που υπηρετεί, ψηλότερο μισθό απ’ ό,τι παίρνει με το υπάρχον καθεστώς. Κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερη σύνταξη, κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερο εφάπαξ.
Και επίσης αν σε αυτές τις αυξήσεις προσθέσετε το αυξημένο Επίδομα Θέσης Ευθύνης και το αυξημένο νέο Επίδομα Διοίκησης, οι αποδοχές αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Είπα το παράδειγμα ενός Κυβερνήτη Φρεγάτας, οι αυξήσεις του θα προσεγγίσουν το 50% ίσως και να το υπερβούν.
Και ξαναλέω, δεν θα σταματήσουμε εδώ. Αυτός είναι ένας ενάρετος κύκλος ο οποίος θα συνεχίσει. Θα υπάρξουν επιπλέον εξοικονομήσεις που θα δώσουν ελπίζω τη δυνατότητα επιπλέον αυξήσεων.
Το άλλο πράγμα το οποίο κάναμε, πάλι για τις εξοικονομήσεις, είναι να υπάρχει μία στοιχειωδώς αξιοπρεπής αμοιβή σε αυτούς που στρατεύονται, 100 και 50 ευρώ αντίστοιχα. 100 στον Έβρο και στα νησιά, 50 στην ενδοχώρα. Θυμάστε ότι πληρωνόντουσαν το εξευτελιστικό 8,8 ευρώ το μήνα.
Και επίσης, το μεγαλύτερο Στεγαστικό Πρόγραμμα το οποίο έχει υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα. 10.500 καινούριες κατοικίες και 7.000 κατοικίες τις οποίες ξαναβάζουμε σε χρήση συντηρώντας τες. Ξαναλέω, το μεγαλύτερο Πρόγραμμα που έχει υπάρξει ποτέ, χωρίς να προϋποθέτει καταβολή χρημάτων από το Υπουργείο Οικονομικών.
Μέχρι το τέλος του 2026 θα έχουμε παραδώσει τις πρώτες 1.000 και κατοικίες. Προχθές είχα τη μεγάλη ευκαιρία να δώσω κλειδιά, συμβολικά, σε τρεις στρατιωτικές οικογένειες, παιδάκια και σύζυγοι στρατιωτικών να μπαίνουν σε ένα δικό τους σπίτι, σε ένα σπίτι στο οποίο δεν χρειάζεται να πληρώνουν τεράστια ενοίκια.
Κυρίες και κύριοι, το τελευταίο στο οποίο θέλω να αναφερθώ, η προσπάθεια την οποία θα κάνουμε για να μειώσουμε το καλάθι της στρατιωτικής οικογένειας. Όπως ξέρετε, υπάρχουν στρατιωτικά πρατήρια. Θα πετύχουμε μέσα στο 2026 το κόστος του καλαθιού της νοικοκυράς σε αυτά τα πρατήρια να είναι 20%-25% χαμηλότερο από την υπόλοιπη αγορά. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει, θα το δείτε, θα το μετρήσουμε μαζί.
Πρέπει, ξαναλέω, πρέπει να στηρίξουμε τα στελέχη μας. Ευρύτερα ως Κυβέρνηση, αν μου επιτρέπετε να μιλήσω γενικότερα, πρέπει να στηρίξουμε τη μεσαία τάξη. Κυρίες και κύριοι, η Δημοκρατία ως Πολίτευμα χωρίς τη μεσαία τάξη δεν υπάρχει.
Καταλήγω λέγοντας τα εξής. Τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι ο προϋπολογισμός για την Άμυνα, είναι το τίμημα της προστασίας απέναντι σε υπαρκτή απειλή.
Η απειλή, όπως ξέρετε, η εκδηλωθείσα, γιατί δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι η μόνη, είναι πληθυσμιακά 9 φορές μεγαλύτερη και το κόστος των δαπανών της σε εξοπλιστικά προγράμματα είναι 28,7 δισ.
Πρέπει, λοιπόν, με τον δικό μας προϋπολογισμό να αντιμετωπίσουμε έναν πολλαπλάσιο προϋπολογισμό.
Όμως νομίζω ότι έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι ότι αυτό είναι το τίμημα της ελευθερίας, δηλαδή το τίμημα για να μπορεί η ελληνική κοινωνία και ο ελληνικός λαός να αποφασίζει αυτόνομα το μέλλον του κατά τον τρόπο που αυτός κρίνει μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου.
Σας ευχαριστώ πολύ».
Απαντώντας επίσης σε ερωτήσεις των Προέδρων των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε:
«Ευχαριστώ τους κυρίους Προέδρους για τις παρατηρήσεις τους.
Δεν πρόκειται να επεκταθώ στα θέματα του κατατεθέντος σήμερα νομοθετήματος διότι θα έχουμε όλο τον καιρό αυτά να τα συζητήσουμε. Έχω πει επανειλημμένως ότι οποιοδήποτε νομοθέτημα δεν είναι γραμμένο πάνω σε πέτρα ή πάνω σε μάρμαρο. Από την άλλη όμως, έχει μία βασική φιλοσοφία και καλύπτει βασικές ανάγκες τις οποίες θα συζητήσουμε.
Θα απαντήσω κατ’ αρχήν, έγινε αρκετή συζήτηση για το SAFE. Θα μου επιτρέψετε να σας πω αγαπητοί κύριοι Πρόεδροι ότι φοβούμαι ότι είμαι ο μόνος εξ ημών που έχει διαβάσει τον Κανονισμό.
Και επίσης, επειδή ακριβώς τον έχω διαβάσει, και επειδή έχω πάει ειδικά στις Βρυξέλλες και έχω συζητήσει με την Επιτροπή, και με όλους τους υπαλλήλους της συγκεκριμένης Διεύθυνσης, θα σας παρακαλέσω απλώς να μην αναμασάτε. Δεν υπάρχει λόγος, είναι ανακριβές ότι πήραμε πίσω την πρότασή μας ή ότι «μειώθηκε» η χώρα. Δεν είναι έτσι.
Να ξεκινήσουμε κάποια βασικά πράγματα που πρέπει να είναι αντιληπτά. Το SAFE δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα δάνειο. Προηγουμένως μίλησα για σοβαρότητα στη δημοσιονομική διαχείριση. Η χώρα πρότεινε προγράμματα στο SAFE που ήδη υπάρχουν στο εξοπλιστικό της πρόγραμμα.
Κι ο λόγος που ανέβηκε στα 3 δισ. -κάτι λιγότερο – αυτός ο υπολογισμός, είναι γιατί η χώρα πρόβαλε πάρα πολλές εναλλακτικές. Γιατί τίποτα στο SAFE δεν έχει λήξει.
Το SAFE έχει ακόμα τρεις μήνες για να καταλήξουμε ποια χώρα θα μετέχει πού κι όταν καταλήξουμε αυτό θα έρθει στη Βουλή, στην Επιτροπή Εξοπλιστικών, για την έγκριση από την Εθνική Αντιπροσωπεία. Για την ώρα το SAFE είναι ένα matrix δυνατοτήτων και θελήσαμε να έχουμε την ευρύτερη δυνατή πιθανότητα, για να επιλέξουμε με ποιον και σε τι θα συνεργαστούμε.
Μας ζήτησε ο συγκεκριμένος Επίτροπος το άθροισμα το οποίο αναγράφουμε, να είναι το άθροισμα του ήδη εγκριθέντος δανείου, διότι επ’ αυτού θα υπάρξει και επανακατανομή από τα αδιάθετα κι όπως διαβάζετε ήδη θα υπάρξει και SAFE ΙΙ. Εμείς θελήσαμε να τα προλάβουμε όλα αυτά.
Και επ’ αυτού -διαψεύδοντας τα όσα εγράφησαν στον ελληνικό Τύπο- υπήρξε σαφής ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το τι έχουμε κάνει και πώς το έχουμε κάνει. Κατά συνέπεια σας παρακαλώ, δεν υπάρχει λόγος να αναμασάμε κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί λάθος. Ορθώς έγινε η υποβολή στο SAFE.
Έρχομαι τώρα στα υπόλοιπα θέματα τα οποία ελέχθησαν, κατ’ αρχήν από τον κύριο Χαρίτση ως προς το ό,τι είπα ότι «δεν κάνουν τα Rafale για το Αιγαίο».
Κύριε Χαρίτση σας παρακαλώ, αν έχετε την καλοσύνη, διαβάστε τι λέω εγώ, όχι τι θα θέλατε να έχω πει. Και εξηγούμαι, είπα ότι τα Rafale είναι ένας πάρα πολύ ακριβός μηχανισμός για να τον χρησιμοποιούμε μόνον στον αντιαεροπορικό του ρόλο και το έχω πει πάρα πολλές φορές αυτό.
Το Rafale είναι ένα αεροσκάφος εξαιρετικά ακριβό, εξαιρετικών δυνατοτήτων, το οποίο μπορεί να πάει και να γυρίσει στην Κύπρο. Το να το δεσμεύσεις σε ρόλο αντιαεροπορικής προστασίας του Αιγαίου, αδικεί τις δυνατότητές του. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ακατάλληλο για το Αιγαίο, σημαίνει ότι μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από αυτό.
Όσον αφορά στα ζητήματα για το τι είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, σε αυτό θα απευθύνετε την ερώτηση στο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, δεν θα την απευθύνετε σε μένα, δεν λογοδοτώ εδώ για οτιδήποτε έχει πει ο κύριος Ρούτε.
Όσον αφορά δε, το θέμα του αντιαεροπορικού θόλου και της επιλογής των συστημάτων, ξέρετε ήδη ότι σε ορισμένα συστήματα, όταν προέρχονται από το Ισραήλ, αυτό θα γίνει μέσω διακρατικής συμφωνίας με το κράτος του Ισραήλ. Για εμάς το κριτήριο είναι η αποτελεσματικότητα και το κόστος.
Αυτό αφορά το πυραυλικό πυροβολικό, αφορά τα αντιαεροπορικά, αφορά μια σειρά από συστήματα, τα οποία ανήκουν στο «Θόλο του Αχιλλέα» και τα οποία θα έρθουν όλα με τη σειρά τους στην Επιτροπή Εξοπλιστικών.
Όσον αφορά στον Πρόεδρο, τον κ. Βελόπουλο: Κύριε Πρόεδρε, εντάξει, έχω συνηθίσει σε αυτή την αίθουσα την προσπάθεια να αναδειχθούν διάφορα ότι είτε «δεν συνομιλώ με τον Πρωθυπουργό, είτε ότι δεν συν-αντιλαμβάνομαι με τον Πρωθυπουργό». Μετά από ,5 χρόνια έχω πάψει να απαντώ, γιατί απλώς δεν έχω καινούργιες απαντήσεις να προσκομίσω.
Απλώς κρατώ, θα μου επιτρέψετε να πω με όλο το σεβασμό, ως λίγο αισιόδοξη την πρόβλεψή σας ότι ως Κυβέρνηση θα καταργήσετε το Νομοσχέδιο το οποίο καταθέτω. Αλλά εν πάση περιπτώσει, ούτως ή άλλως και εν τη αισιοδοξία σας προβλέψατε ότι αυτό θα ψηφιστεί. Εγώ λοιπόν θα σας παρακαλούσα αν έχετε την καλοσύνη, για να είστε απολύτως βέβαιος ότι θα έχετε τη δυνατότητα να το καταργήσετε πρώτα, να το ψηφίσετε και εσείς για να γίνει νόμος του κράτους και μετά με το καλό κάποια στιγμή, εσείς κρίνετε.
Όσον αφορά στο θέμα της Κύπρου, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε της «Νίκης», έχω επανειλημμένως πει εγώ ο ίδιος ότι η Κύπρος δεν κείται μακράν, επανειλημμένως. Και επίσης ο όλος μας, προφανώς, αμυντικός σχεδιασμός την περιλαμβάνει. Αλλά αν κάθε φορά που ανεβαίνω στο βήμα πρέπει να πω τα πάντα, δεν θα τελειώσω ποτέ.
Όσον αφορά δε, κύριε Πρόεδρε, την Μαριούπολη σας παρακαλώ αναγνωρίστε μου ότι ως Υπουργός Εξωτερικών είχα πάει στη Μαριούπολη και είχα πάει επίσης και στη Μόσχα. Ήμουν ο τελευταίος δυτικός Υπουργός που ήταν στη Μόσχα πριν από την εισβολή. Και ο λόγος για τον οποίο πήγα ήταν ακριβώς για να μιλήσω με τη ρωσική ηγεσία για την προστασία του Ελληνισμού της Μαριούπολης.
Προφανώς εκ του αποτελέσματος, δεν μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική η παρέμβασή μου, αυτό το ξέρουμε. Αλλά δεν νομίζω ότι θα καταλογίσετε σε εμένα ή στην ελληνική Κυβέρνηση την ευθύνη για αυτό.
Όσον αφορά δε για την Ιταλία, αυτό πρέπει να απαντήσει ο κύριος Γεραπετρίτης τώρα, αλλά θα μου επιτρέψει εν τη απουσία του να το καλύψω γιατί η υπογραφή αυτή είναι στοιχείο και της συμφωνίας με την Ιταλία και της συμφωνίας με την Αίγυπτο».
Στη συνέχεια, μετά τις δευτερολογίες που έκαναν οι Προέδροι των Κομμάτων, ο ΥΕΘΑ τόνισε:
«Κύριε Χαρίτση, αυτό που διαβάσατε δεν αφορά την αμυντική βιομηχανία. Αφορά στη μη συμπερίληψη στον κατάλογο του ελληνικού πλοίου, το οποίο υπάρχει στο Εξοπλιστικό.
Επελέγη να μην ενταχθεί στην πιθανότητα χρηματοδότησης από το SAFE. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ελληνικό πλοίο δεν υπάρχει στον κατάλογο των εξοπλιστικών, δηλαδή στα συνολικά Εξοπλιστικά.
Ο καθένας μπορεί να διαμαρτύρεται αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι υπάρχει μία τεχνοκρατική προσέγγιση στο από πού θα επιδιώκεται η χρηματοδότηση κάθε προγράμματος.
Όσον αφορά, κύριε Χαρίτση, στο ζήτημα του πώς βλέπουμε τους εξοπλισμούς, το είπα προηγουμένως στην πρωτολογία μου. Βλέπουμε τις δαπάνες ως δυνατότητες μόχλευσης – ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με δύο τρόπους:
Αφενός μεν τη δημοσιονομική σοβαρότητα, δηλαδή να μην πετάμε λεφτά που δεν έχουμε.
Και δεύτερον την μόχλευση του οικοσυστήματος για να παράξει εξαγώγιμα προϊόντα γιατί έχουμε πρόβλημα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών.
Συνεχίζετε και το βλέπετε μόνο ως δαπάνες. Εμείς το βλέπουμε ως μόχλευση δυνατοτήτων και ως εξασφάλιση του ύψιστου αγαθού που είναι η ελευθερία των Ελλήνων πολιτών.
Επίσης ρωτήθηκα πάρα πολλές φορές, εξήγησα νομίζω με τον πιο καθαρό τρόπο, και με αριθμούς, από πού προέρχεται για εμάς η πρώτη και βασική απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλες απειλές. Αλλά όταν υπάρχει εκπεφρασμένη απειλή πολέμου (casus belli), παρέλκει ο,τιδήποτε άλλο.
Αυτή η απειλεί δαπανά -και το είπα- 28,7 δισεκατομμύρια, όταν εμείς δαπανούμε έξι. Περιμένω στοιχειωδώς η Εθνική Αντιπροσωπεία θα στηρίξει την επιλογή ή αλλιώς θα μπορούσε κάποιος να μου εξηγήσει πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα 28 χωρίς να χαλάσουμε εμείς. Χωρίς να χαλάσουμε οτιδήποτε. Μακάρι, ευχαρίστως! Ουδείς θέλει να δαπανά. Αλλά σας παρακαλώ αν έχετε την καλοσύνη και δεν αναφέρομαι βεβαίως στα κόμματα εκ των δεξιών, αλλά και των αριστερών. Πέστε μας κάτι πιο συγκεκριμένο από αυτό που λέτε.
Όσον αφορά το θέμα της Ιταλίας, απάντησε ο κος Βελόπουλος. Αυτό αφορά την κόκκινη γαρίδα. Ήταν ένα εμπόδιο που επί τη βάσει του οποίου η Ελλάδα δεν μπόρεσε επί 50 χρόνια να συμφωνήσει με την Ιταλία. Η κόκκινη γαρίδα δεν αποτελεί στόχο των Ελλήνων αλιέων. Δεν τους ενδιέφερε. Ούτως ή άλλως τα αλιευτικά δικαιώματα για όσους γνωρίζουν Ευρωπαϊκό Δίκαιο, τα έχουμε περάσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσον αφορά τώρα τα θέματα του Καστελλορίζου κύριε Πρόεδρε, που είναι πολύ σοβαρό ζήτημα και σας απαντώ επ’ αυτού. Η συμφωνία μας με την Αίγυπτο είναι μερική συμφωνία. Δεν οριοθετεί την ελληνική διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την Αίγυπτο συμφωνήσαμε σε αυτό το τμήμα. Υπάρχει και υπόλοιπο, για αυτό λέγεται «μερική». Θα συζητήσουμε και για το υπόλοιπο.
Υπάρχει ειδικό άρθρο μέσα στη συμφωνία, το οποίο θα το δείτε. Καταλήγω λοιπόν. Νομίζω, εγώ θα ήθελα να παρακαλέσω όλα τα κόμματα να ψηφίσουν τις αμυντικές δαπάνες. Υπάρχει τεράστιο. Δεν μπορούμε, σας το λέω ειλικρινά, ουδείς αλάνθαστος! Κι εγώ βεβαίως επίσης κάνω λάθη, όλοι μας κάνουμε λάθη. Αλλά υπάρχει πρόβλημα.
Κύριε Πρόεδρε επανειλημμένως έχω πάει στην Κύπρο και επανειλημμένως έχω διατυπώσει τις θέσεις».
Ακόμη, απαντώντας σε ερωτήσεις Κοινοβουλευτικών Εκπροσώπων, ο κ. Δένδιας ανέφερε:
«Όσον αφορά το νομοθέτημα: Το νομοθέτημα αυτό είναι στη δημοσιότητα επί μήνες, πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου μετά πολλών επαίνων. Έχει γίνει αντικείμενο συζητήσεων πάρα–πάρα πολλές φορές.
Ήταν στη δημόσια διαβούλευση επί πάρα πολύ καιρό και κατά συνέπεια το ότι ο «αιφνιδιασμός», όπως δηλώνετε, θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν με βρίσκει σύμφωνο. Θα είναι εντυπωσιακό κάποιος να έχει αιφνιδιαστεί από ένα νομοθέτημα που είναι ανοικτό τους τελευταίους τέσσερις μήνες!
Να μπούμε τώρα στη συζήτηση για τα θέματα αυτού του νομοθετήματος, όταν την Τετάρτη θα το συζητήσουμε στην Επιτροπή, νομίζω δεν έχει καμία σημασία. Θα ήταν σχήμα ανακόλουθο.
Όσον αφορά πάλι την εμμονή στο να βρεθεί λάθος στο SAFE, θα με συγχωρήσετε, τα εξήγησα μία φορά. Δεν έχει καμία έννοια να λέμε τα ίδια και τα ίδια εδώ πέρα. Αν νομίζετε ότι με ρητορικά σχήματα αυτής της μορφής κερδίζετε κάτι πολιτικά, αγαπητέ κύριε συνάδελφε, δεν έχω καμία αντίρρηση. Μπορείτε να συνεχίσετε να τα λέτε.
Σας εξήγησα τι ακριβώς έχει συμβεί. Ουδέποτε ζητήθηκε επανυποβολή του σχεδίου. Το ίδιο σχέδιο είναι. Το cover letter αλλάξαμε όσον αφορά στο ποσό. Εμείς βάλαμε το μέγιστο ποσό, εάν υπάρξει αναδιανομή και αν υπάρξει SAFE ΙΙ. Προτιμώ στο γραφείο του αρμόδιου Επιτρόπου να πάει το αρχικό εγκριθέν ποσό και να το δούμε εκ νέου μετά. Και εξηγώ ότι αυτά τα οποία υποβάλαμε είναι τμήματα του μακροχρόνιου εξοπλιστικού το οποίο ήδη έχει εγκριθεί και από το ΚΥΣΕΑ και από την αρμόδια Επιτροπή πάνω από ένα χρόνο και είναι και το πρώτο Εξοπλιστικό που έγινε ποτέ στη χώρα, το πρώτο.
Επ’ αυτών ξαναλέω, επιδιώκω -κάθε Κυβέρνηση νομίζω πρέπει να επιδιώκει- την εθνική συναίνεση, την εθνική αντίληψη. Εάν υπάρχει κενό ενημέρωσης, διότι μπορεί να υπάρχει, σας παρακαλώ ειλικρινά ζητήστε το και είμαι απολύτως στη διάθεσή σας εγώ ή οι Επιτελείς να το καλύψουμε. Αυτά τα χρήματα δεν είναι ιδιοκτησία της Κυβέρνησης. Είναι χρήματα του ελληνικού λαού και είμαστε απολύτως στη διάθεσή σας. Δεν ξέρω σε ποιο γεγονός αναφέρεστε για «έλλειμμα ενημέρωσης», ειλικρινά. Αλλά ειλικρινά πάλι, επίσης σας επαναλαμβάνω, αν έχετε την καλοσύνη ή και με ένα απλό τηλεφώνημα ή και με ένα μήνυμα στο κινητό μου, «θέλουμε να ενημερωθούμε γι’ αυτό και γι’ αυτό». Είμαστε απολύτως στη διάθεσή σας για οποιοδήποτε εξοπλιστικό πρόγραμμα να ενημερωθείτε.
Εγώ, απλώς, αυτό το οποίο δυσχεραίνομαι να απαντήσω, είναι ότι υπάρχει μια πτέρυγα της Βουλής που ομιλεί για «υπερεξοπλισμούς» και δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να υπάρχει υπερεξοπλισμός όταν η χώρα η οποία μας έχει απειλήσει έχει 29 δισ. κι εμείς έχουμε ούτε το ένα τέταρτο. Και υπάρχει μια άλλη πτέρυγα της Βουλής, που με κατηγορεί επειδή δεν πήρα μεγαλύτερο δάνειο από το SAFE, που το SAFE είναι δάνειο. Αυτά τα δύο πράγματα δεν μπορεί να ακούγονται και να είναι και τα δύο ακριβή, ένα από τα δύο είναι λάθος.
Εν πάση περιπτώσει όμως, με κανέναν τρόπο δεν πρόκειται να οξύνω το ύφος ή τη συζήτηση ή την ανταλλαγή απόψεων, στα θέματα της Άμυνας. Επιδιώκουμε και θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε την συναίνεση και την κοινή αντίληψη.
Ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου