Από "ΤΑ ΝΕΑ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 08/05/23 |
Η μεγαλοπρέπεια, οι συμβολισμοί
και τα ερωτήματα μιας στέψης
Παγκόσμιο θέαμα η τελετή ενθρόνισης του Κάρολου Γ’ n Το παρασκήνιο, οι εκπλήξεις, oι διαδηλώσεις και τα πρόσωπα που ξεχώρισαν
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Κάρολος είναι πρακτικά βασιλιάς από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν διαδέχθηκε τη μητέρα του Ελισάβετ, η οποία κατείχε τον θρόνο από το 1953. Χρειάστηκε, ωστόσο, να περιμένει ως το Σάββατο - χρονικό διάστημα που δεν έχει προηγούμενο - για τη μεγαλοπρεπή και μοναδική στην Ευρώπη και τον πλανήτη επίσημη τελετή στέψης, που δεν έχει όμοιό της ακόμη και στις τάξεις της μοναρχίας. Εχοντας στο πλευρό του, φυσικά, την Καμίλα Πάρκερ, η οποία επίσης στέφθηκε βασιλική σύζυγος, αλλά και υπό το βλέμμα χιλιάδων επισήμων και εκατοντάδων εκατομμυρίων τηλεθεατών από ολόκληρο τον κόσμο.
Η δίωρη τελετή (αν και αρχικά είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει τρεις ώρες) χαρακτηρίστηκε από ορισμένους ως μια σαιξπηρική απόπειρα σύνδεσης του Μεσαίωνα με τη σύγχρονη εποχή. Αποτέλεσε δε ένα γεγονός εξόχως συμβολικό, βαθύτατα θρησκευτικό, αναμφίβολα εμπορικό. Ενα γεγονός που, σε κάθε περίπτωση, αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί πηγή έντονων αντιπαραθέσεων, εντός και εκτός Βρετανίας, όπως φάνηκε και από τις συγκεντρώσεις αντιβασιλικών, με συνθήματα «Κάτω ο Θρόνος» και «Δεν είναι δικός μου Βασιλιάς», καθώς και τις συλλήψεις που έγιναν στο Λονδίνο, προκαλώντας την αντίδραση αρκετών, όπως της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά!»
«Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά!» αναφώνησαν οι 2.000 και πλέον προσκεκλημένοι στο Αβαείο του Ουέστμινστερ, όταν ο αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι,Τζάστιν Γουέλμπι, άλειψε με το ιερό λάδι τον Κάρολο και τοποθέτησε το στέμμα στο κεφάλι του. Και όλα αυτά υπό τους ήχους ενός ύμνου (Zadok the Priest) τον οποίο συνέθεσε ο Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ το 1727, με την ευκαιρία της ενθρόνισης του βασιλιά Γεώργιου Β', ενώ εδώ και τρεις δεκαετίες έχει συνδεθεί και με το Champions League.
«Χρίσθηκε όχι για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει», είπε ο ίδιος - έστω κι αν αρκετοί δικαίως θα αναρωτηθούν με ποιον τρόπο θα το κάνει ακριβώς αυτό ο νέος μονάρχης. Ταυτόχρονα, παρουσία των εκπροσώπων πολλών θρησκευτικών δογμάτων (Σουνίτες και Σιίτες Μουσουλμάνοι, Εβραίοι, Σιχ, Ινδουιστές, Βουδιστές κ.ά.) απευθυνόμενος προς τον Κάρολο και την Καμίλα, έκανε μια έμμεση πλην σαφή αναφορά στη θεϊκή τους αποστολή και καταγωγή: «Το καθήκον που επωμίζεστε σήμερα μεγαλειότατοι, μπορεί να το σηκώσει μόνο το πνεύμα του Θεού».
Αγχος και νευρικότητα
Φαίνεται, πάντως, πως όλοι ήταν μάλλον αγχωμένοι και απροετοίμαστοι για ένα γεγονός που όμοιό του δεν είχε βιώσει το Ηνωμένο Βασίλειο από την εποχή που πρωθυπουργός του ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του 74χρονου βασιλιά, ο οποίος τότε ήταν μόλις 4 ετών - ενώ η συντριπτική πλειονότητα των παρευρισκομένων δεν είχαν καν γεννηθεί. Ισως έτσι και να εξηγείται το άγχος και η νευρικότητα την οποία πολλά βρετανικά και διεθνή ΜΜΕ διαπίστωσαν στο πρόσωπο του Κάρολου στη διάρκεια της τελετής.
Το σόου, ωστόσο, τελείωσε. Το βασιλικό ζεύγος θα επιστρέψει στα - αμελητέα επί της ουσίας - καθήκοντά του, οι προσκεκλημένοι στα δικά τους προβλήματα και οι Βρετανοί στην καθημερινότητά τους. Τα δε ερωτήματα για το μέλλον της μοναρχίας είναι μάλλον βέβαιο ότι θα πληθύνουν ως την επόμενη τελετή στέψης.
Πρίγκιπας Ουίλιαµ: Ο πρώτος τη τάξει για τη διαδοχή του Κάρολου ήταν από τα κεντρικά πρόσωπα κατά την τελετή στέψης, μαζί με τη σύζυγό του Κέιτ Μίντλετον. Κατά την κορύφωση της τελετής, γονάτισε μπροστά στον πατέρα του, τον φίλησε στο μάγουλο και του ορκίστηκε αιώνια πίστη.
Πρίγκιπας Χάρι: Εχοντας αποκηρύξει τα θεσμικά προνόμια που απορρέουν από την καταγωγή του, παραβρέθηκε στην τελετή πρακτικά ως φιλοξενούμενος και κάθισε στην τρίτη σειρά. Η σύζυγός του Μέγκαν έμεινε στην Καλιφόρνια.
Πρίγκιπας Γεώργιος: Ηλικίας σήμερα 9 ετών, είναι ο μεγαλύτερος γιος του Ουίλιαμ και της Κέιτ και έγινε ο νεότερος στην ιστορία μελλοντικός βασιλιάς που συμμετείχε ενεργά στην τελετή στέψης του παππού του
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Κάρολος είναι πρακτικά βασιλιάς από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν διαδέχθηκε τη μητέρα του Ελισάβετ, η οποία κατείχε τον θρόνο από το 1953. Χρειάστηκε, ωστόσο, να περιμένει ως το Σάββατο - χρονικό διάστημα που δεν έχει προηγούμενο - για τη μεγαλοπρεπή και μοναδική στην Ευρώπη και τον πλανήτη επίσημη τελετή στέψης, που δεν έχει όμοιό της ακόμη και στις τάξεις της μοναρχίας. Εχοντας στο πλευρό του, φυσικά, την Καμίλα Πάρκερ, η οποία επίσης στέφθηκε βασιλική σύζυγος, αλλά και υπό το βλέμμα χιλιάδων επισήμων και εκατοντάδων εκατομμυρίων τηλεθεατών από ολόκληρο τον κόσμο.
Η δίωρη τελετή (αν και αρχικά είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει τρεις ώρες) χαρακτηρίστηκε από ορισμένους ως μια σαιξπηρική απόπειρα σύνδεσης του Μεσαίωνα με τη σύγχρονη εποχή. Αποτέλεσε δε ένα γεγονός εξόχως συμβολικό, βαθύτατα θρησκευτικό, αναμφίβολα εμπορικό. Ενα γεγονός που, σε κάθε περίπτωση, αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί πηγή έντονων αντιπαραθέσεων, εντός και εκτός Βρετανίας, όπως φάνηκε και από τις συγκεντρώσεις αντιβασιλικών, με συνθήματα «Κάτω ο Θρόνος» και «Δεν είναι δικός μου Βασιλιάς», καθώς και τις συλλήψεις που έγιναν στο Λονδίνο, προκαλώντας την αντίδραση αρκετών, όπως της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά!»
«Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά!» αναφώνησαν οι 2.000 και πλέον προσκεκλημένοι στο Αβαείο του Ουέστμινστερ, όταν ο αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι,Τζάστιν Γουέλμπι, άλειψε με το ιερό λάδι τον Κάρολο και τοποθέτησε το στέμμα στο κεφάλι του. Και όλα αυτά υπό τους ήχους ενός ύμνου (Zadok the Priest) τον οποίο συνέθεσε ο Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ το 1727, με την ευκαιρία της ενθρόνισης του βασιλιά Γεώργιου Β', ενώ εδώ και τρεις δεκαετίες έχει συνδεθεί και με το Champions League.
«Χρίσθηκε όχι για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει», είπε ο ίδιος - έστω κι αν αρκετοί δικαίως θα αναρωτηθούν με ποιον τρόπο θα το κάνει ακριβώς αυτό ο νέος μονάρχης. Ταυτόχρονα, παρουσία των εκπροσώπων πολλών θρησκευτικών δογμάτων (Σουνίτες και Σιίτες Μουσουλμάνοι, Εβραίοι, Σιχ, Ινδουιστές, Βουδιστές κ.ά.) απευθυνόμενος προς τον Κάρολο και την Καμίλα, έκανε μια έμμεση πλην σαφή αναφορά στη θεϊκή τους αποστολή και καταγωγή: «Το καθήκον που επωμίζεστε σήμερα μεγαλειότατοι, μπορεί να το σηκώσει μόνο το πνεύμα του Θεού».
Αγχος και νευρικότητα
Φαίνεται, πάντως, πως όλοι ήταν μάλλον αγχωμένοι και απροετοίμαστοι για ένα γεγονός που όμοιό του δεν είχε βιώσει το Ηνωμένο Βασίλειο από την εποχή που πρωθυπουργός του ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του 74χρονου βασιλιά, ο οποίος τότε ήταν μόλις 4 ετών - ενώ η συντριπτική πλειονότητα των παρευρισκομένων δεν είχαν καν γεννηθεί. Ισως έτσι και να εξηγείται το άγχος και η νευρικότητα την οποία πολλά βρετανικά και διεθνή ΜΜΕ διαπίστωσαν στο πρόσωπο του Κάρολου στη διάρκεια της τελετής.
Το σόου, ωστόσο, τελείωσε. Το βασιλικό ζεύγος θα επιστρέψει στα - αμελητέα επί της ουσίας - καθήκοντά του, οι προσκεκλημένοι στα δικά τους προβλήματα και οι Βρετανοί στην καθημερινότητά τους. Τα δε ερωτήματα για το μέλλον της μοναρχίας είναι μάλλον βέβαιο ότι θα πληθύνουν ως την επόμενη τελετή στέψης.
Πρίγκιπας Ουίλιαµ: Ο πρώτος τη τάξει για τη διαδοχή του Κάρολου ήταν από τα κεντρικά πρόσωπα κατά την τελετή στέψης, μαζί με τη σύζυγό του Κέιτ Μίντλετον. Κατά την κορύφωση της τελετής, γονάτισε μπροστά στον πατέρα του, τον φίλησε στο μάγουλο και του ορκίστηκε αιώνια πίστη.
Πρίγκιπας Χάρι: Εχοντας αποκηρύξει τα θεσμικά προνόμια που απορρέουν από την καταγωγή του, παραβρέθηκε στην τελετή πρακτικά ως φιλοξενούμενος και κάθισε στην τρίτη σειρά. Η σύζυγός του Μέγκαν έμεινε στην Καλιφόρνια.
Πρίγκιπας Γεώργιος: Ηλικίας σήμερα 9 ετών, είναι ο μεγαλύτερος γιος του Ουίλιαμ και της Κέιτ και έγινε ο νεότερος στην ιστορία μελλοντικός βασιλιάς που συμμετείχε ενεργά στην τελετή στέψης του παππού του
Τα στερεότυπα, οι νεωτερισμοί
και οι προκλήσεις για τον νέο βασιλιά
ΛΟΝΔΙΝΟ, Γιάννης Ανδριτσόπουλος
Ενα από τα πιο δύσκολα (μάλλον ακατόρθωτα) έργα ενός ξένου ανταποκριτή είναι να σπάσει τα στερεότυπα που έχουν οι αναγνώστες, οι ακροατές και οι τηλεθεατές του για τη χώρα στην οποία ζει. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, αίφνης, ότι όλοι οι Βρετανοί είναι πορωμένοι με τη μοναρχία. Οχι, δεν είναι. Στην πραγματικότητα, ελάχιστοι φέρνουν το παλάτι και τη βασιλική οικογένεια στις συζητήσεις που κάνουν στα σπίτια, στις παμπ και στα πάρκα. Ακριβώς όπως εμείς δεν μιλάμε για τον αρχηγό του δικού μας κράτους - την Πρόεδρο της Δημοκρατίας - όταν βγαίνουμε για καφέ ή για ποτό. Υπάρχει και έτερο, ακόμη συνηθέστερο, κλισέ: ότι στο Λονδίνο βρέχει κάθε μέρα, συνεπώς η νεροποντή στη στέψη του Κάρολου Γ' ήταν συστατικό «μιας τυπικής ημέρας για τους Λονδρέζους», όπως σχολίασαν πανελίστες σε ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς κατά τις μαραθώνιες μεταδόσεις της τελετής. Οσοι μένουμε μόνιμα στη βρετανική πρωτεύουσα ξέρουμε ότι δεν είναι έτσι.
ΛΟΝΔΙΝΟ, Γιάννης Ανδριτσόπουλος
Ενα από τα πιο δύσκολα (μάλλον ακατόρθωτα) έργα ενός ξένου ανταποκριτή είναι να σπάσει τα στερεότυπα που έχουν οι αναγνώστες, οι ακροατές και οι τηλεθεατές του για τη χώρα στην οποία ζει. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, αίφνης, ότι όλοι οι Βρετανοί είναι πορωμένοι με τη μοναρχία. Οχι, δεν είναι. Στην πραγματικότητα, ελάχιστοι φέρνουν το παλάτι και τη βασιλική οικογένεια στις συζητήσεις που κάνουν στα σπίτια, στις παμπ και στα πάρκα. Ακριβώς όπως εμείς δεν μιλάμε για τον αρχηγό του δικού μας κράτους - την Πρόεδρο της Δημοκρατίας - όταν βγαίνουμε για καφέ ή για ποτό. Υπάρχει και έτερο, ακόμη συνηθέστερο, κλισέ: ότι στο Λονδίνο βρέχει κάθε μέρα, συνεπώς η νεροποντή στη στέψη του Κάρολου Γ' ήταν συστατικό «μιας τυπικής ημέρας για τους Λονδρέζους», όπως σχολίασαν πανελίστες σε ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς κατά τις μαραθώνιες μεταδόσεις της τελετής. Οσοι μένουμε μόνιμα στη βρετανική πρωτεύουσα ξέρουμε ότι δεν είναι έτσι.
Για τους δύσπιστους, ιδού τα στοιχεία της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας: στο Λονδίνο βρέχει, κατά μέσον όρο, 106,5 από τις 365 ημέρες του χρόνου. Τις υπόλοιπες - δηλαδή το 71% του έτους -, δεν ρίχνει ούτε σταγόνα.
Μπορεί, λοιπόν, η στέψη του μονάρχη να μην περάσει στην Ιστορία για τον υετό που την περιέβαλε, αλλά σίγουρα θα περάσει για τους νεωτερισμούς της. Οι καινοτομίες που εισήγαγε ο νέος βασιλιάς (ο ενεργός ρόλος εκπροσώπων διαφόρων θρησκειών και εθνοτικών ομάδων στην τελετή στο Αβαείο του Ουέστμινστερ, η συμμετοχή του «λαού» στον όρκο πίστης κ.ά.) αποτελούν σαφή ένδειξη όχι τόσο των «προοδευτικών» αντιλήψεών του, όσο της συνειδητοποίησης από μέρους του ότι αν δεν εκσυγχρονίσει τον θεσμό της μοναρχίας κινδυνεύει να αποξενώσει κι άλλο τους πολίτες από αυτόν (αυτή την τάση μαρτυρούν οι δημοσκοπήσεις), με κίνδυνο, κάποια στιγμή στο μέλλον, να τον αμφισβητήσουν και να απειλήσουν τη συνέχισή του.
Κέρδη
Πάντως, από αυτή τη στέψη όλοι είχαν κάτι να κερδίσουν: ο Κάρολος πέτυχε αυτό που περίμενε καρτερικά όλη του τη ζωή. Η Καμίλα κατάφερε από πριγκιπική ερωμένη να γίνει βασίλισσα (και με τη βούλα). Ο Ρίσι Σούνακ πέρασε αβρόχοις ποσί από το στραπάτσο που υπέστησαν οι Τόρις στις δημοτικές εκλογές της περασμένης Πέμπτης, εφόσον όλοι ασχολούνταν με το βασιλικό υπερθέαμα. Οι πιστοί φιλομοναρχικοί έζησαν στιγμές έκστασης, βλέποντας για πρώτη φορά στη ζωή τους στέψη (κάποιοι, μάλιστα, κατασκήνωσαν έξω από το Μπάκιγχαμ ακόμη και δέκα ημέρες πριν από την τελετή!). Οι εστιάτορες και οι ξενοδόχοι έτριβαν τα χέρια τους από την εκτόξευση του τζίρου τους. Τα παιδιά, αλλά και οι γονείς τους, έπιναν στην υγειά των εστεμμένων χάρη στους οποίους σήμερα κάθισαν στο σπίτι. Και οι συλλέκτες δεν ήξεραν τι να πρωτοδιαλέξουν: μπισκότα και σοκολάτες με χαραγμένο το στέμμα, κάλτσες και εσώρουχα με τη φωτογραφία του Κάρολου, καπελάκια, κούπες και σερβίτσια με τα βασιλικά σύμβολα κ.ο.κ.
Ολα τα παραμύθια, όμως, κάποτε τελειώνουν: από αύριο, οι στολισμοί κατεβαίνουν και ο βασιλιάς έρχεται αντιμέτωπος με τις προκλήσεις της (νεο)καρολίνειας εποχής, αλλά και με το πεπρωμένο του: αν η στέψη της μητέρας του ήταν κυριολεκτικά αυτό που οι Βρετανοί αποκαλούν «once in a lifetime» γεγονός (καθώς μεσολάβησαν 70 χρόνια μέχρι την επόμενη), η δική του στέψη, μοιραία, δεν θα έχει την ίδια σημασία για τη σημερινή γενιά, η οποία - λογικά - θα γίνει μάρτυρας τουλάχιστον μίας ακόμη...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου