“Οσο πιο μακριά είναι το προηγούμενο ατύχημα, τόσο πιο κοντά είναι το επόμενο”. Στον οποίο νόμο, βέβαια, κανείς δεν καταφεύγει όσο είναι στην ενεργό δράση. Κοινή η παραδοχή, ότι, και στην προκειμένη περίπτωση, τα αίτια του ατυχήματος βρίσκονται στον κλασσικό πυρήνα των χειριστικών σφαλμάτων, στα οποία όλοι οι αεροπόροι θεωρούν ότι δεν θα συμβεί να υποπέσουν και οι ίδιοι. Και προφανώς, καμία αρνητική επίδραση στο ηθικό τους, έστω και αν την επομένη ημέρα στην αίθουσα ενημερώσεως, εκεί όπου προσωποποιούνται τα προγράμματα αέρος, θα υπάρχει μια “κενή” θέση, δίπλα τους, έστω με μια φωτογραφία πάνω σ’ αυτήν....

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΘΟΥΣΑ
ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Οι απόψεις όλων μας επιβεβαίωσαν τον άγραφο νόμο της Πολεμικής Αεροπορίας, “όσο πιο μακριά είναι το προηγούμενο ατύχημα, τόσο πιο κοντά είναι το επόμενο”. Στον οποίο νόμο, βέβαια, κανείς δεν καταφεύγει όσο είναι στην ενεργό δράση. Κοινή η παραδοχή, ότι, και στην προκειμένη περίπτωση, τα αίτια του ατυχήματος βρίσκονται στον κλασσικό πυρήνα των χειριστικών σφαλμάτων, στα οποία όλοι οι αεροπόροι θεωρούν ότι δεν θα συμβεί να υποπέσουν και οι ίδιοι. Και προφανώς, καμία αρνητική επίδραση στο ηθικό τους, έστω και αν την επομένη ημέρα στην αίθουσα ενημερώσεως, εκεί όπου προσωποποιούνται τα προγράμματα αέρος, θα υπάρχει μια “κενή” θέση, δίπλα τους, έστω με μια φωτογραφία πάνω σ’ αυτήν.

Ναι, εκεί, που μετά την “τήρηση ενός λεπτού σιγή”, για την αδόκητη απώλεια του συναδέλφου, που ίσως να τον σκεπάζουν αιωνίως τα κύματα, ή να έχει γίνει άφαντος σε κάποια αφιλόξενη χαράδρα, η γενναιότητα και η αυτοκυριαρχία, η σύνεση και η αυτοπειθαρχία, βασισμένα σε έναν επαγγελματισμό χωρίς εκπτώσεις, επανέρχονται στα κανονικά ανύσματα. Είναι προϋποθέσεις για τη συνέχεια. Για την εκτέλεση της επόμενης αποστολής. Αυτής της αποστολής που μας καλεί και έχει ανάγκη η Πατρίδα. Και βέβαια, ένα δάκρυ θα χαρακώσει την αμήχανη, τη βουβή, την ανθρώπινη έκφραση της στιγμής. Και βέβαια μια νότα παρηγοριάς στη μάνα και στον πατέρα, τη σύζυγο και τα αδέρφια θα ψελλίσουν τα χείλη. Και στα παιδιά, τα κούτσικα, ποιός, πότε και τι θα τους πει; Ίσως κάποια δεν θα μάθουν ποτέ τη λέξη “πατέρα” να προφέρουν!

Όχι, κανείς αεροπόρος δεν αισθάνεται ήρωας, και οπωσδήποτε κανείς δεν επιδιώκει έναν ουτοπικό ηρωισμό. Είναι άγνωστος αυτός ο όρος στην αεροπορική οικογένεια. Ούτε κανείς, ποτέ, μέμφεται τη μοίρα. Η μοίρα και το πεπρωμένο συνιστούν το παραπλήρωμα των επιλογών μας. Γίνονται εκ προοιμίου αποδεκτά, μέσα σε μια λανθάνουσα απροσδιόριστη εσωτερική διεργασία. Αλλά πάντα αθεράπευτα εραστές της αεροπορικής ιδέας. Δεν γνωρίζω συνάδελφο, που δεν θα ξαναγύριζε στο αεροπορικό λίκνο.

Και βέβαια υπάρχουν απεριόριστα περιθώρια περιορισμού των αεροπορικών ατυχημάτων. Όχι όμως και μηδενισμού αυτών. Όταν ένα αποτέλεσμα, τόσο απαιτητικό όσο η εκτέλεση μιας αεροπορικής αποστολής, είναι προϊόν σχεδίασης, επίβλεψης και δεξιοτήτων, επόμενο είναι πως κάποτε, κάτω από ανθρωπίνως απρόβλεπτες αντίξοες συνθήκες, θα βρεθεί κάποιος αδύναμος κρίκος που θα αστοχήσει. Αυτή την “τιμημένη” αστοχία, άυλη εν πολλοίς, πασχίζουν να προλάβουν οι επιβλέποντες και οι εκτελεστές, εκεί στις πίστες των αεροσκαφών, στα πολεμικά αεροδρόμια όπου ακουμπάει η άμυνα της χώρας. Και πέρα στα πεδία, όπου τα όρια ανθρώπου και μηχανής δοκιμάζονται, και ενίοτε ο πτερυγικός φόρτος να τα υπερβαίνει.

Εκεί όπου ο ιδρώτας τεχνικών και ιπταμένων, εμπλουτισμένος με κηροζίνη και καυσαέριο, συνιστούν το ωραιότερο εθνικό κοκτέιλ, και στο βάθος ο ήχος της ελευθερίας. Μερικές φορές, αλλοίμονο, σταγόνες αεροπορικού αίματος το καθιστούν, “απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο”.

Όσοι, τύχη αγαθή, με το πλήρωμα του χρόνου, θα κρεμάσουμε οριστικά, φόρμες, κάσκες, μάσκες και άρβυλα, και όταν θα έχει τακτοποιηθεί η σκέψη, θα σιγοψιθυρίσομε άπαξ, “αποστολή εξετελέσθη”. Αλλά, οι συνειρμοί, συχνά πυκνά, θα μας καθρεπτίζουν τα πολλά “παρ’ ολίγον ατυχήματα” με τα οποία ήρθαμε κάποτε αντικρυστά. Και, το θυμικό του καθενός κεντρίζουν τα λόγια του Γκόγκολ, στο ημερολόγιο ενός τρελλού:
«Χρόνοι ολόκληροι, πώς πέρασαν.
Πώς είναι δυνατόν να ζω, αναρωτήθηκα»!

Αιέν Υψικρατείν! 31 Ιανουαρίου 2023. ΓΔΝ.

Υ.Γ. Στη φωτο: Κοσμάς Βούρης, Βασίλειος Βρεττός, Γρηγόριος Νούσιας, Ιωάννης Ράμος, Κωνσταντίνος Ιατρίδης. Και λίγο πιο πέρα, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΑ Θεμιστοκλής Μπουρολιάς, ο παραδούς Διοικητής ΔΑΥ Πέτρος Χατζήρης και ο παραλαβών Δημοσθένης Γρηγοριάδης.