"...Η σκέψη ότι οι προαγόμενοι στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) θα χρεώνονται και αυτοί υποθέσεις είναι αδύνατο να υλοποιηθεί, αφ’ ενός διότι οι προαχθέντες στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) αξιώνουν και θα αξιώνουν να μη χρεώνονται υποθέσεις, πιέζοντας παράλληλα μέσω διαφόρων παραγόντων, αλλά κυρίως των συνδικαλιστών, για αύξηση των θέσεων εφετών, αντεισαγγελέων Εφετών κ.λπ., και αφ’ ετέρου διότι οι διευθύνοντες τα μεγάλα Εφετεία, Εισαγγελίες Εφετών, Πρωτοδικεία και Εισαγγελίες Πρωτοδικών αναδεικνύονται με εκλογές (σύστημα που δεν ισχύει σε καμία χώρα της Ευρώπης, ίσως δε και του κόσμου) και είναι ομοιόβαθμοι, και ως εκ τούτου δυσχερώς μπορούν να επιβάλλουν το αντίθετο, πολύ περισσότερο όταν προηγουμένως έχουν παρακαλέσει τους συναδέλφους τους να τους ψηφίσουν για να εκλεγούν...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 22/02/20

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Χ. ΣΑΝΙΔΑ*

A. Με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, αυξήθηκαν οι θέσεις των προέδρων Εφετών κατά ογδόντα πέντε (85), με αντίστοιχη μείωση του αριθμού των εφετών. Ως αιτιολογία της ρυθμίσεως αυτής προεβλήθη η θέση ότι στα Μονομελή Εφετεία (πολιτικά ή κακουργημάτων) θα πρέπει να μετέχουν πρόεδροι Εφετών οι οποίοι θα προσδίδουν μεγαλύτερο κύρος στα δικαστήρια αυτά, στα οποία, μέχρι την επαναφορά τους από την παρούσα κυβέρνηση (είχαν καταργηθεί με τον ψηφισθέντα εσπευσμένα Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, από την προηγούμενη κυβέρνηση), προήδρευαν εφέτες.

Ομως, η πιο πάνω ρύθμιση, αν δεν είναι φαύλη, είναι τουλάχιστον κατά πάντα εσφαλμένη και άστοχη, ενώ και η αιτιολογία της είναι σαθρή, για τους ακόλουθους λόγους:

1) Το κύρος σε ένα δικαστήριο δεν το προσδίδει τόσο ο βαθμός του δικαστού που προεδρεύει όσο κυρίως η νομική κατάρτιση, το ήθος, η αμεροληψία, η ικανότητα να διευθύνει τη διαδικασία, η σοβαρότητα, η εργατικότητα και εντεύθεν η γνώση των στοιχείων των υποθέσεων και εντέλει η επίγνωση ότι δεν είναι ένας απλός δημόσιος υπάλληλος, αλλ’ ότι ασκεί ένα ύψιστο λειτούργημα, από την καλή λειτουργία του οποίου εξαρτάται εν πολλοίς και η καλή λειτουργία της Δικαιοσύνης και εντεύθεν της δημοκρατίας.

Αλλωστε, κατά τη συλλογιστική αυτή, θα είχε το Μονομελές Δικαστήριο Κακουργημάτων ακόμη μεγαλύτερο κύρος(!) εάν μετείχε σε αυτό εισαγγελέας Εφετών, οπότε θα έπρεπε να γίνει και αντίστοιχη αύξηση του αριθμού των εισαγγελέων Εφετών.

Αυτά δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι τα τελευταία κυρίως χρόνια, κατά τις προαγωγές των δικαστικών λειτουργών, η αξιοκρατία έχει μπει στο περιθώριο, τηρείται ευλαβικά η επετηρίδα και έτσι προάγονται στους επόμενους βαθμούς οι πάντες, ακόμη και οι αδιάφοροι και ράθυμοι, με πολύμηνες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, αλλά και κάποιοι που έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

2) Στο Εφετείο Αθηνών, στο οποίο, αναμφιβόλως, εκδικάζεται ο μέγιστος αριθμός κακουργηματικών αλλά και πολιτικών υποθέσεων, εκ των εκδικαζομένων σε όλα τα Εφετεία της Ελλάδος (ας σημειωθεί ότι, υπό την πίεση παραγόντων, ο αριθμός των Εφετείων έχει αυξηθεί υπερμέτρως και η Ελλάδα έχει περισσότερα Εφετεία από τη Γερμανία) υπηρετούν 67 πρόεδροι Εφετών, ενώ εξάλλου λειτουργούν, αναλόγως των εργασίμων ημερών, κατ’ ανώτατο όριο 22 Μονομελή Δικαστήρια Κακουργημάτων τον μήνα. Ενόψει τούτων, είναι προφανές ότι ο αριθμός των υπηρετούντων εφετών ήταν υπεραρκετός για να καλύψει τα Μονομελή Δικαστήρια Κακουργημάτων, αν ληφθεί υπόψη ότι θα αρκούσαν 22 απ’ αυτούς να προεδρεύουν μία φορά τον μήνα.

3) Ο πρόεδρος Εφετών, και αντιστοίχως ο εισαγγελέας Εφετών, δεν είναι μόνο βαθμός, είναι και θεσμός. Τούτο σημαίνει ότι θα πρέπει να διαφυλάσσεται το κύρος τους, πολύ περισσότερο αν ληφθεί υπόψη ότι οι πιο πάνω βαθμοί είναι βαθμοί μείζονος ευθύνης και, ως εκ τούτου, απαιτούν ιδιαίτερες ικανότητες.

Αποτελεί όμως πασίδηλο γεγονός ότι με την άμετρη και άλογη αύξηση του αριθμού των θέσεων των προέδρων και εισαγγελέων Εφετών, αλλ’ ακόμη και των προέδρων Πρωτοδικών και εισαγγελέων Πρωτοδικών, το κύρος των πιο πάνω θεσμών και βαθμών, όχι μόνο δεν διαφυλάσσεται, αλλ’ αντιθέτως ευτελίζεται πλήρως.

4) Η άμετρη και άλογη αύξηση των θέσεων προέδρων Εφετών και εισαγγελέων Εφετών αλλά και προέδρων Πρωτοδικών και εισαγγελέων Πρωτοδικών, με αντίστοιχη μείωση των θέσεων των εφετών και αντεισαγγελέων Εφετών αλλά και πρωτοδικών και αντεισαγγελέων Πρωτοδικών, οδηγεί σε απορρύθμιση της λειτουργίας της Δικαιοσύνης.

Τούτο, διότι περιορίζεται ο αριθμός των δικαστικών λειτουργών στους βαθμούς οι οποίοι φέρουν το κύριο βάρος της εργασίας, κατά την απονομή της ποινικής και πολιτικής δικαιοσύνης, με αναγκαία εντεύθεν συνέπεια, τη βραδύτητα εκδικάσεως ή εκδόσεως πολιτικών και ποινικών αποφάσεων.

Η σκέψη ότι οι προαγόμενοι στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) θα χρεώνονται και αυτοί υποθέσεις είναι αδύνατο να υλοποιηθεί, αφ’ ενός διότι οι προαχθέντες στους βαθμούς μείζονος ευθύνης (πρόεδροι Εφετών κ.λπ.) αξιώνουν και θα αξιώνουν να μη χρεώνονται υποθέσεις, πιέζοντας παράλληλα μέσω διαφόρων παραγόντων, αλλά κυρίως των συνδικαλιστών, για αύξηση των θέσεων εφετών, αντεισαγγελέων Εφετών κ.λπ., και αφ’ ετέρου διότι οι διευθύνοντες τα μεγάλα Εφετεία, Εισαγγελίες Εφετών, Πρωτοδικεία και Εισαγγελίες Πρωτοδικών αναδεικνύονται με εκλογές (σύστημα που δεν ισχύει σε καμία χώρα της Ευρώπης, ίσως δε και του κόσμου) και είναι ομοιόβαθμοι, και ως εκ τούτου δυσχερώς μπορούν να επιβάλλουν το αντίθετο, πολύ περισσότερο όταν προηγουμένως έχουν παρακαλέσει τους συναδέλφους τους να τους ψηφίσουν για να εκλεγούν.

5) Είναι προφανές ότι ο λόγος της αυξήσεως των θέσεων των προέδρων Εφετών κατά ογδόντα πέντε (85) δεν είναι αυτός που προεβλήθη ως αιτιολογία.

Μας είναι όμως αδύνατο να πιστέψουμε αυτά που κυκλοφορούν και ακούγονται και δη ότι η άμετρη και άλογη αύξηση των θέσεων των προέδρων Εφετών έγινε για να προαχθούν κάποιοι εφέτες που θα αποχωρούσαν λόγω ορίου ηλικίας και ότι μεταξύ αυτών είναι και συνδικαλιστές.

Β. Είναι αλήθεια ότι το φαινόμενο αυτό, της αθρόας αυξήσεως θέσεων στους βαθμούς των προέδρων Εφετών και προέδρων Πρωτοδικών, δεν είναι τωρινό. Εχει επαναληφθεί και κατά το παρελθόν και μάλιστα όχι άπαξ.

Σε μία από τις περιπτώσεις αυτές, που είχε γίνει άμετρη και άλογη αύξηση θέσεων προέδρων Εφετών και προέδρων Πρωτοδικών, ο αείμνηστος πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στέφανος Ματθίας, σε άρθρό του για τα αίτια της κρίσεως και αναποτελεσματικότητος της Δικαιοσύνης, είχε διαλάβει και τα ακόλουθα:

«Υπό την πίεση των ενδιαφερόμενων λαμβάνονται (από τη διοίκηση) άστοχα μέτρα, που υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης. Υπήρξαν, πράγματι, εκτός από όσα αναφέρθηκαν, και άλλα μέτρα που φαλκίδευσαν την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης, όπως η πρόσφατη απότομη και μεγάλη αύξηση του αριθμού των προέδρων Πρωτοδικών και προέδρων Εφετών (άρθρο 17 του ν. 2943/2001), η οποία θα αποδιοργανώσει τα δικαστήρια. Το μέτρο αυτό αποφασίστηκε χωρίς να ερωτηθεί κανένα θεσμικό όργανο, παρά την, επανειλημμένα διατυπωθείσα από την Ολομέλεια, αντίθεση».

Γ. Ενόψει όλων των ανωτέρω, ευλόγως τίθεται το ερώτημα: Μήπως ο υπουργός Δικαιοσύνης έχει πέσει θύμα κακών συμβούλων (αλήθεια, συμφωνεί με την αύξηση των θέσεων ο, εκ δικαστών προερχόμενος, υφυπουργός Δικαιοσύνης;) και θα πρέπει, για λόγους προστασίας του κύρους της Δικαιοσύνης, να επανεξετάσει το πιο πάνω ζήτημα και να μην προχωρήσει σε υλοποίηση των θέσεων;

* Ο κ. Γεώργιος Χαρ. Σανιδάς είναι εισαγγελέας Αρείου Πάγου ε.τ.