Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ" και "ΤΑ ΝΕΑ"
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 18/06/17
«Οι θεσμοί πιέζουν για αλλαγές στον νόμο»
Η συνέντευξη στον Απόστολο Λακασά
«Η ζωή χωρίς πιέσεις θα ήταν βαρετή. Υπάρχουν πιέσεις και εδράζονται σε διαφορετικές αντιλήψεις που έχουν οι θεσμοί ως προς τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των δικών μας θεσμών. Ενδεικτικά, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τα θέματα της κατάργησης των Συμβουλίων, της φοιτητικής συμμετοχής στη διοίκηση των ΑΕΙ, της προστασίας του ασύλου και για το προωθούμενο σύστημα εκλογής πρυτανικών αρχών». Τάδε έφη, με διακριτή θυμοσοφία, Κώστας Γαβρόγλου, υπουργός Παιδείας, προσθέτοντας ότι δρομολογούνται αλλαγές στο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου θα παραμείνει η ίδια.
– Πολλές διατάξεις του ν/σ έχουν βάση στον νόμο του 1982. Ποιο είναι το καινούργιο που παρουσιάζετε;
– Δεν ισχύει αυτό. Ολοι οι νόμοι για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έχουν την ίδια δομή. Στο ν/σ υπάρχουν πολλά καινούργια: η δημιουργία των Ακαδημαϊκών Περιφερειακών Συμβουλίων όπου θα συνυπάρχουν εκπρόσωποι των πανεπιστημίων, ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων για να διαμορφώνουν κοινές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Αντιμετωπίζουμε την επίλυση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΤΕΙ ύστερα από 32 χρόνια. Δίνεται η δυνατότητα για ίδρυση διετών δομών στα ΑΕΙ, τα οποία θα παρέχουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προδιαγραφών σε αποφοίτους επαγγελματικών λυκείων. Κρίνουμε απαραίτητο τον εξορθολογισμό των μεταπτυχιακών και εξασφαλίζουμε να εγγράφονται σε αυτά όσοι νέοι έχουν τα προσόντα αλλά όχι τους οικονομικούς πόρους. Ενας νόμος-πλαίσιο δεν πρέπει να φέρνει μόνο καινούργια πράγματα αλλά και να εκσυγχρονίζει το υπάρχον πλαίσιο.
– Καταργείτε τα Συμβούλια που είχαν στελεχωθεί από Ελληνες διαπρεπείς πανεπιστημιακούς του εξωτερικού, για να θεσμοθετήσετε τα περιφερειακά, για τα οποία οι πρυτάνεις λένε πως θα είναι διακοσμητικά.
– Πολλοί ήρθαν να προσφέρουν με ειλικρινή τρόπο, σε έναν θεσμό, όμως, που από την ίδρυσή του ήταν φαλκιδευμένος, αφού στόχος των Συμβουλίων όπως ιδρύθηκαν το 2011 δεν ήταν η ποιοτική αναβάθμιση των ιδρυμάτων αλλά ο περαιτέρω έλεγχος των διοικήσεων, ο αποκλεισμός των μη αρεστών. Πιστεύει κανείς ότι τα Συμβούλια εξανεμίστηκαν επειδή οι πολιτικές επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ δεν τα ενίσχυσαν; Αφού δεν έχει αλλάξει τίποτα από το νομικό καθεστώς που τα ίδρυε, γιατί δεν κατάφεραν να παραγάγουν κανένα έργο εδώ και 4 χρόνια;
– Εκσυγχρονισμός είναι η φοιτητική συμμετοχή στα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ με δεδομένες τις στρεβλώσεις που έχει προκαλέσει ο νόμος του 1982; Συναλλαγές φοιτητοπατέρων - καθηγητών, αδιαφάνεια, κομματοκρατία...
– Οι φοιτητές δεν θα μετέχουν στις εκλογές των οργάνων, θα συμμετέχουν και θα συναποφασίζουν στις συνεδριάσεις των οργάνων. Δεν μπορεί οι φοιτητές να έχουν δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές και να μην μπορούν να εκπροσωπούνται στη Σύγκλητο. Τα κόμματα που αντιδρούν στη φοιτητική συμμετοχή από τη μια μεριά κολακεύουν τους νέους και τους «επαινούν» και από την άλλη προβάλλουν τους φοιτητές ως πηγή της κάθε κακοδαιμονίας στα ΑΕΙ. Είναι σοβαρά πράγματα αυτά;
– Εως τώρα η φοιτητική συμμετοχή έχει εκφυλιστεί σε κραυγές μειοψηφικών ομάδων που θέλουν να επιβάλουν την άποψή τους εντός της Συγκλήτου.
– Είναι θέμα δημοκρατικής συνείδησης και ευθύνης να προστατεύσουμε όλοι τους δημοκρατικούς θεσμούς. Αν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, πρέπει να πείσουμε τους φοιτητές ότι είναι σημαντικό να διαφυλάξουν τις δημοκρατικές διαδικασίες. Για τις συναλλαγές που έχουν γίνει στο παρελθόν δεν φταίει ο θεσμός της συμμετοχής, αφού στις συναλλαγές πρωτοστάτησαν καθηγητές εκμαυλίζοντας συνειδήσεις φοιτητών. Ευτυχώς λίγοι. Οι συναλλαγές έγιναν όχι μόνον με την ανοχή αλλά και τη δυναμική υποστήριξη των κομμάτων που σήμερα κάνουν σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Η Αριστερά από τότε ήταν ριζικά αντίθετη σε τέτοιες πρακτικές.
– Στο θέμα της προστασίας του ασύλου, επίσης, η διάταξη δεν εφαρμόζεται. Ωστόσο, πέραν τούτου, κινδυνεύει η δημοκρατία σήμερα; Δεν έχουμε δημοκρατικό πανεπιστήμιο;
– Η δημοκρατία κινδυνεύει να γραφειοκρατικοποιηθεί ανά πάσα στιγμή, πρέπει να έχουμε ένα καμπανάκι που να προειδοποιεί. Η διάταξη για το άσυλο είναι μέρος της συνολικής προσπάθειας να τεθούν ουσιαστικοί κανόνες. Αλλά δεν μιλώ μόνο για τον κίνδυνο περιορισμού της ελευθερίας του λόγου στα ΑΕΙ. Γνωρίζετε ότι έχουμε περιπτώσεις πανεπιστημιακών που δεν εξελίσσονται λόγω των διαφορετικών επιστημονικών προσεγγίσεων από την κυρίαρχη;
– Το άσυλο δεν προστατεύει τα ΑΕΙ από φαινόμενα βίας. Στις φετινές φοιτητικές εκλογές άγνωστοι απειλούσαν με τσεκούρια φοιτητές. Καταδικάσατε τα έκτροπα μεν, αλλά τηλεφωνήσατε στον κ. Τόσκα, τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη;
– Ολοι καταδικάζουμε τέτοια φαινόμενα. Ωστόσο, δεν είναι αρμοδιότητα του υπουργού Παιδείας να καλέσει τον εκάστοτε Τόσκα. Αυτό είναι αρμοδιότητα του πρύτανη.
– Γιατί τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά προγράμματα να μην καθορίζονται με την αρχή της ανταποδοτικότητας;
– Καλούμε τα τμήματα να καταθέσουν αναλυτικό κόστος για κάθε μεταπτυχιακό. Το ν/σ προτείνει τη δημοσιοποίηση των εξόδων των μεταπτυχιακών της τελευταίας τριετίας για να δούμε πώς διατέθηκαν τα έσοδα. Αλήθεια, γιατί όσοι διαφωνούν με την προσπάθεια τηρούν σιγήν ιχθύος για το θέμα;
– Πώς θα διδάσκουν καθηγητές χωρίς το κίνητρο της αμοιβής; Πώς θα πληρώνεται ένας ξένος επισκέπτης καθηγητής για να διδάξει;
– Σε ποιο μέρος του κόσμου ένας πανεπιστημιακός πληρώνεται έξτρα για να διδάσκει σε διαφορετικά μεταπτυχιακά; Πώς είναι δυνατόν ένα μεταπτυχιακό να έχει 21 κατευθύνσεις; Τα μεταπτυχιακά πρέπει να σχεδιάζονται με αποκλειστικό κριτήριο την ποιότητα και την ακαδημαϊκότητα. Οχι με το πώς θα εξασφαλίσουν πρόσθετους πόρους σε καθηγητές.
– Είναι η τρίτη φορά που γίνεται προσπάθεια να κατατεθεί ν/σ για τα ΑΕΙ, κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Εχετε πιέσεις από τους θεσμούς για αλλαγές, και σε ποια θέματα;
– Η ζωή χωρίς πιέσεις θα ήταν βαρετή. Υπάρχουν πιέσεις και εδράζονται σε διαφορετικές αντιλήψεις που έχουν οι θεσμοί ως προς τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των δικών μας θεσμών. Ενδεικτικά, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τα θέματα της κατάργησης των Συμβουλίων, της φοιτητικής συμμετοχής στη διοίκηση των ΑΕΙ, της προστασίας του ασύλου και για το προωθούμενο σύστημα εκλογής πρυτανικών αρχών.
– Συζητάτε μαζί τους; Υπάρχει πιθανότητα αλλαγών;
– Βεβαίως και συζητάμε, διατηρώντας απολύτως την ψυχραιμία μας, ακόμη και όταν ακούμε προτάσεις με επιχειρηματολογία που είναι κυριολεκτικά αντιγραφή όσων διαβάζουμε σε ανακοινώσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αλλαγές στο ν/σ θα γίνουν, στο πλαίσιο και των συζητήσεων με τους διδάσκοντες στα ΑΕΙ. Το ν/σ θα κατατεθεί στη Βουλή, διατηρώντας τη βασική φιλοσοφία του, για να ψηφιστεί μέχρι τα μέσα Ιουλίου.
Αγγλόφωνα υπό όρους
– Γιατί αρνείστε τη θεσμοθέτηση αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων στα πανεπιστήμια; Θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν τη διεθνή τάση για επιπλέον πόρους. Πρόσφατα, η Φιλοσοφική Αθηνών κατέθεσε πρόταση, με αντικείμενο στην Αρχαιολογία, και είχε στόχευση να απευθυνθεί σε Κινέζους φοιτητές.
– Το λέγαμε παλιά με τις εξαγωγές ελαιολάδου: αν όλοι οι Κινέζοι αγοράσουν ένα μικρό μπουκάλι λάδι, η Ελλάδα θα έλυνε το οικονομικό της πρόβλημα. Τώρα ορισμένοι θεωρούν ότι οι Κινέζοι φοιτητές θα τρέξουν στα ελληνικά ΑΕΙ και θα λύσουν το οικονομικό μας πρόβλημα. Είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα; Με προγράμματα στο πόδι, χωρίς οικονομοτεχνικές μελέτες, χωρίς υποδομές όπου θα μπορούν να ζουν οι φοιτητές και γενικά με ευχολόγια, δεν θα έρθει κανείς από το εξωτερικό. Για αυτό και προτείνουμε να γίνονται τέτοια προγράμματα σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη Θεσσαλονίκη. Δεν θα έλθουν οι Κινέζοι να λύσουν τα προβλήματα των ελληνικών πανεπιστημίων. Οι Κινέζοι είναι σοβαροί άνθρωποι. Κανείς δεν θα στείλει τα παιδιά του στην Ελλάδα επειδή απλώς έχει ήλιο. Νομικά, ακαδημαϊκά και διοικητικά ήταν στον αέρα η πρόταση της Φιλοσοφικής Σχολής. Δεν έλεγε καν ποιος θα παρέχει πτυχίο, ήταν τριετείς αντί τις τετραετών σπουδών που έχουμε, είχε δίδακτρα 8.000 ευρώ τον χρόνο χωρίς καμία απολύτως κοστολόγηση. Είμαι ανοικτός στα αγγλόφωνα προπτυχιακά, φτάνει να γίνουν με σχέδιο και να θεσπιστούν κανόνες.
– Τότε γιατί δεν δουλέψατε πάνω σε μια τέτοια ρύθμιση στο ν/σ;
– Ας έλθουν τα πανεπιστήμια με προτάσεις ενταγμένες στον στρατηγικό σχεδιασμό τους, κάτι που σημαίνει μελέτη κόστους, προσωπικό, υποδομές, προγράμματα σπουδών κ.λπ.
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", πρωτοσέλιδο, 18/06/17 |
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 18/06/17 |
Του Γεώργιου Μπαμπινιώτη*
Δεν αμφισβητώ την καλή προαίρεση τού υπουργού Παιδείας, ενός σοβαρού και ικανού πανεπιστημιακού δασκάλου, ο οποίος από τη νέα θέση που τού εμπιστεύθηκε η κυβέρνηση προσπαθεί λογικά να κάνει ό,τι θεωρεί σωστό και καλύτερο. Ωστόσο, υποπτεύω πως κομματικές και συνδικαλιστικές πιέσεις, που υπάρχουν πάντα και για όλους, θέτουν εμπόδια πιθανώς στις προθέσεις του και οδηγούν σε σχέση με τα ΑΕΙ σε προφανή και επικίνδυνα αστοχήματα τα οποία εμφανίζονται στο σχετικό νομοσχέδιο. Ως κοινοβουλευτικός υπουργός, αν πράγματι όπως εικάζω δεν συμφωνεί ως πανεπιστημιακός να συνδέσει το όνομά του με τέτοιες άστοχες και οπισθοχωρητικές για τα πανεπιστήμια ρυθμίσεις, έχει ένα όπλο που τού εξασφαλίζει μεγάλη δύναμη αν το επικαλεσθεί: την παραίτησή του.
Πρυτανική αντιπολίτευση
Σε οιονεί «Κυβέρνηση Πρυτάνεως» με οιονεί «Αντιπολίτευση Αντιπρυτάνεων» θα οδηγήσει αναπόφευκτα η πρόταση τού νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ που προβλέπει χωριστή εκλογή πρυτάνεως και αντιπρυτάνεων. Η πρόταση αυτή θα γεννήσει δυσλειτουργικά πρυτανικά σχήματα, που με αναπόφευκτες εσωτερικές διαφωνίες και συγκρούσεις στο πρυτανικό συμβούλιο θα προκαλέσει διοικητική ακυβερνησία στα πανεπιστήμια. Μόνο μια συμπαγής στενά συνεργάσιμη ομάδα πρυτάνεως - αντιπρυτάνεων μπορεί να λειτουργήσει δημιουργικά για τα πανεπιστήμια. Η πράξη έχει δείξει ότι αυτό είναι ένα σχήμα που λειτουργεί. Το προτεινόμενο στο νομοσχέδιο σχήμα είναι κατά τα πρότυπα του πολιτικού χώρου, που αποτελούν στη χώρα μας παράδειγμα προς αποφυγήν.
Η ασυλία τού ασύλου
Μόλις πήγε να καθιερωθεί μια κανονικότητα στην έννοια τού ασύλου κατά το πρότυπο των ισχυόντων σε όλα τα πανεπιστήμια, η προτεινόμενη λύση επαναφέρει το γνωστό πρόβλημα. Το πρυτανικό συμβούλιο πρέπει πρακτικά να αναλάβει και πάλι την πρωτοβουλία αντιμετώπισης καταστροφών ή άλλων αδικημάτων στο πανεπιστήμιο, και μάλιστα τώρα με έναν φοιτητή (μέλος τού Πρυτανικού συμβουλίου) που θα καταγγέλλει και θα απειλεί κάθε τέτοια πρωτοβουλία και με αντιπρυτάνεις, χωριστά από τον πρύτανη εκλεγμένους, που θα λειτουργούν ενδεχομένως αντιπολιτευτικά και θα υπονομεύουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Τελικά, ουδέποτε θα μπορεί να λάβει απόφαση για το άσυλο ένα τέτοιο πρυτανικό συμβούλιο. Αρα η αυτεπάγγελτη επέμβαση τής Πολιτείας που ισχύει και σήμερα και λειτουργεί αποτρεπτικά αποτελεί τη μόνη θεσμική λύση, η οποία πάει να ανατραπεί από μια ακατανόητη ιδεοληψία.
Πομφολυγοειδή Περιφερειακά Συμβούλια
Από την απόλυτη παντοδυναμία των Συμβουλίων Ιδρύματος (Σ. Ι.) σύμφωνα με την αρχική μορφή τού νόμου (που καθιστούσε ανεπίτρεπτα τον εκλεγμένο Πρύτανη και τη Σύγκλητο απλό εισηγητικό μη αποφασιστικό όργανο), πρόβλεψη η οποία βελτιώθηκε εν συνεχεία διατηρώντας πάντως σημαντικές αρμοδιότητες για το Συμβούλιο Ιδρύματος, περνάμε με την πρόταση τού νομοσχεδίου σε ένα πολυμελές ανομοιομερές συμβουλευτικό όργανο με φαινομενικές αρμοδιότητες χωρίς καμία (ευτυχώς) δύναμη, το οποίο ιδρύεται απλώς για να φανεί σαν δήθεν αντικατάσταση τού Σ. Ι. από ένα άλλο όργανο. Πομφόλυγες! Τελικά, τη θέση ενός χρήσιμου και αξιοκρατικού οργάνου από προσωπικότητες, που με σωστές αρμοδιότητες θα ήταν εγγύηση για το κύρος και την ανάπτυξη των πανεπιστημίων, θα καταλάβει ένα ακαθορίστου συστάσεως και λειτουργίας μόρφωμα.
Από το αυτοδιοίκητο στο ετεροδιοίκητο
Το όραμα ενός πραγματικά αυτοδιοίκητου δημόσιου πανεπιστημίου τείνει και πάλι να περάσει στην παρωχημένη κατάσταση ενός στην ουσία ετεροδιοίκητου πανεπιστημίου με σημαντική - όχι απλώς εποπτική - εξάρτηση από το υπουργείο Παιδείας. Ετσι, ενώ πήγαν να γίνουν από την παρούσα Κυβέρνηση κάποια βήματα ενίσχυσης τού αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων (η ρύθμιση των ΕΛΚΕ, η αναγνώριση των πενταετών σπουδών ως μορφής μεταπτυχιακών κ.ά.) οπισθοχωρούμε και πάλι σε πρότερες καταστάσεις. Πανεπιστήμιο που δεν ρυθμίζει μόνο του τον αριθμό των φοιτητών τους οποίους μπορεί να εκπαιδεύσει, που δεν ρυθμίζει τα μεταπτυχιακά του, τη δομή των Σχολών και των Τμημάτων του, τα επαγγελματικά του, ακόμη και τις διαφοροποιημένες απαιτήσεις του για τους φοιτητές που δέχεται κ.λπ. δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκώς αυτοδιοίκητο. Η υπέρβαση τού κρατισμού έχει πια ωριμάσει διεθνώς και για την Αριστερά.
Η εκπροσώπηση των φοιτητών στη Σύγκλητο
Στο όργανο που λαμβάνει αποφάσεις για τα μείζονα θέματα τού πανεπιστημίου δεν μπορεί να μην εκπροσωπούνται οι φοιτητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί, στον μικρό προτεινόμενο από το νομοσχέδιο αριθμό. Το πρόβλημα για όσους γνωρίζουν τα πανεπιστημιακά στην Ελλάδα είναι αλλού: ότι οι φοιτητές μας δεν ομονοούν να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους και αντί νομίμως εκλεγμένων εκπροσώπων εμφανίζονται στη Σύγκλητο αυτόκλητες πολυπληθείς ομάδες ανάλογα με το ενδιαφέρον των συζητουμένων θεμάτων. Να, ένα ακόμη πρόβλημα στην ομαλή λειτουργία τής Συγκλήτου, που μόνο ένα δυνατό πρυτανικό σχήμα και ένας δυναμικός και ευρύτερα αποδεκτός (όχι εσωτερικά αμφισβητούμενος) πρύτανης μπορεί να αντιμετωπίσει.
*Καθηγητής της Γλωσσολογίας, τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 18/06/17 |
Του Αχιλλλέα Γραβάνη*
Σε μια περίοδο που τα ΑΕΙ διεθνώς ανοίγουν τις πύλες τους στην κοινωνία, στην οικονομία, στον πολιτισμό, το ελληνικό πανεπιστήμιο ετοιμάζεται να επιστρέψει στο φοβικό, εσωστρεφές ιδεοληπτικό παρελθόν του. Η πρόσφατη πρόταση νόμου του υπουργού Παιδείας υποστηρίζει την ισχυροποίηση του κομματικού πανεπιστήμιου από το οποίο προσπαθούμε να απεμπλακούμε για δεκαετίες. Μοναδικό παγκόσμιο παράδειγμα, το ελληνικό πανεπιστήμιο: οι κομματικές φοιτητικές παρατάξεις ετοιμάζονται να έρθουν ξανά στα πράγματα με τη συμμετοχή τους στην εκλογή των μονοπρόσωπων διοικητικών του οργάνων. Η κυβέρνηση αυτής της ιδιότυπης Αριστεράς του Καμμένου προσφέρει στους κομματικούς της πελάτες το πανεπιστήμιο ως σφάγιο καθαγίασης για την εντελώς αντίθετη με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις πολιτική της στην οικονομία.
Δεκαετίες, από τότε που ήμουν φοιτητής, συνεχίζουν να ταλανίζουν το πανεπιστήμιο οι παθογένειες του κομματισμού, του μικροπελατειασμού, της ανάδειξης της κομματικοδίαιτης μετριότητας, των καταλήψεων από κομματικές μειοψηφίες, της λεκτικής και σωματικής βίας, του πολιτικού μπούλιγκ. Ζήσαμε για δεκαετίες την εκλογή στα διοικητικά όργανα του πανεπιστημίου μετριοτήτων που είναι έτοιμες να τα δώσουν όλα για τα ψηφαλάκια των φοιτητών και των εκάστοτε ενδοπανεπιστημιακών πελατών τους.
Αυτή η δυστυχής εικόνα του ελληνικού πανεπιστημίου είναι κατ' εξοχήν έργο του αριστερού και αριστεριστικού συνδικαλισμού. Εχει στερήσει το πανεπιστήμιο και την ελληνική κοινωνία και οικονομία από έναν πλούτο εκ των ων ουκ άνευ για την πρόοδο και την ευημερία αυτής της χώρας. Φαίνεται ότι η εκδίκηση της Αριστεράς για την ήττα στον Εμφύλιο εκφράστηκε εντονότατα στο πανεπιστήμιο, ως άλωση του κατ' εξοχήν χώρου ανάδειξης των ελίτ. Μάλλον η Αριστερά χτύπησε στην καρδιά του μισητού αστικού κράτους, υποβαθμίζοντας και απαξιώνοντας τις ελίτ του. Σε αυτήν τη διαλυτική πολιτική συντονίστηκε και η συντηρητική παράταξη που για χρόνια έχει ενοχικά ενστερνισθεί την αριστερή φρασεολογία και πρακτική. Ο φιλελευθερισμός στη σκέψη, στην κοινωνία, στην πολιτική, στην οικονομία απαξιώνεται στο πανεπιστήμιο (και όχι μόνο) ως άκρατος νεοφιλελευθερισμός και παράδοση άνευ όρων στις αγορές. Ποιες άραγε αγορές ενδιαφέρονται για ένα πανεπιστήμιο της βίας, της κατάληψης, της αναξιοπιστίας, της κομματικής γραφειοκρατίας; Ποιος άραγε στην αγορά θα ψάξει την αδιαμφισβήτητα υπάρχουσα αριστεία στο περίκλειστο, αναχρονιστικό ελληνικό πανεπιστήμιο;
Είναι τέτοια η επίδραση της Αριστεράς που και οι άνθρωποι της Δεξιάς μέσα στο πανεπιστήμιο συντονίζονται στα ίδια «αριστερά» αντανακλαστικά. Κλασικό παράδειγμα ο Νόμος 4009/2011 (Νόμος Διαμαντοπούλου) για τα ΑΕΙ ο οποίος ψηφίστηκε από 255 βουλευτές και αμέσως μετά άρχισε να αποψιλώνεται, πρώτα από τον δεξιό κ. Αρβανιτόπουλο, ο οποίος κατόπιν έδωσε τη σκυτάλη στους αριστερούς κ. Μπαλτά και κ. Γαβρόγλου. Είναι απίστευτο πώς αυτά τα παιδιά της άρχουσας αστικής τάξης των Αθηνών που σπούδασαν σε κολέγια και στα καλύτερα πανεπιστήμια με παραστάσεις αριστείας απαξίωναν την αριστεία, την αξιοκρατία και το ανοιχτό πανεπιστήμιο στην κοινωνία και στην οικονομία. Οταν διεθνώς το πανεπιστήμιο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παραγωγική βάση και την οικονομία, ιδιαίτερα στον ευημερούντα πρώτο κόσμο, στη χώρα μας αυτή η εύλογη διασύνδεση θεωρείται αμαρτία και σπίλωση. Αν η χώρα θέλει να παραμείνει στον πρώτο κόσμο οφείλει να ανοίξει τα ΑΕΙ της στην οικονομία, στην επιχειρηματικότητα και να μπολιάζει την παραγωγική της βάση με την καινοτομία που παράγουν τα ΑΕΙ της και τα Ερευνητικά της Κέντρα. Οφείλει να μην εμπιστεύεται τις σειρήνες της «καθαρότητας» του πανεπιστημίου που το θέλουν περίκλειστο και ιδιοκτησία των κομματικών η/και προσωπικών συμφερόντων τους.
Η χώρα από το 2011 έχει έναν σύγχρονο και σοβαρό νόμο για τα πανεπιστήμια, που ψηφίστηκε από 255 από τους 300 βουλευτές της ελληνικής Βουλής, προϊόν διετούς ανάλυσης και προετοιμασίας, μετά από τη μελέτη της διεθνούς ακαδημαϊκής εμπειρίας. Με τις εύλογες, στοχευμένες διορθώσεις μπορεί να δώσει ζωντάνια και δύναμη στην ανώτατη εκπαίδευση. Ο Νόμος 4009/2011 προωθεί ακαδημαϊκές λειτουργίες διεθνώς καταξιωμένες και δοκιμασμένες που υποστηρίζουν την αυτονομία και το αυτοδιοίκητο, τη λογοδοσία και τη διαφάνεια, την ευελιξία, την εξωστρέφεια, την αξιοκρατία. Το πολιτικό σύστημα οφείλει να προστατεύσει την αξιοπιστία του, θα έλεγα την αξιοπρέπειά του, με το να επαναφέρει στη νέα Βουλή την επαναψήφιση του Ν. 4009/2011. Μια επιτροπή καταξιωμένων και γενικότερα αποδεκτών καθηγητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό ας προτείνει τις αναγκαίες αλλαγές - διορθώσεις του νόμου. Δεν είμαι αισιόδοξος ότι η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει υπερβατικά. Ελπίζω όμως στην επόμενη φιλελεύθερη φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση. Και οι ελπίδες μου είναι βάσιμες γιατί ο πιθανός επόμενος πρωθυπουργός ήταν από τους ενθερμότερους υποστηρικτές του Ν. 4009/2011 και αυτός που δεν ψήφισε τις αποψιλώσεις του από τον τότε υπουργό Παιδείας του κόμματός του κ. Αρβανιτόπουλο.
*Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 18/06/17 |
Της Ολυμπίας Λιάτσου
Αν υπάρχει ένας κρίκος που θα μπορούσε να συνδέσει ίσως όλους όσοι πέρασαν τις τελευταίες δεκαετίες από την καρέκλα του υπουργού Παιδείας αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τη φιλοδοξία να αλλάξουν τον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Με το πρόβλημα αυτό που έχει παραλύσει κυριολεκτικά το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχουν καταπιαστεί, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά, οι πάντες. Τώρα είναι σειρά του Κωνσταντίνου Γαβρόγλου.
Lancaster - Cambridge - ΜΙΘΕ
Ενας θεωρητικός της Φυσικής καλείται να αντιμετωπίσει τις παθογένειες ετών και να φέρει σε πέρας ένα εξαιρετικό σύνθετο εγχείρημα που προϋποθέτει βαθιές τομές σε λύκειο και πανεπιστήμια.
Αθόρυβος, μεθοδικός, «ήσυχη δύναμη» λένε όσοι τον γνωρίζουν, που ίσως εκπορεύεται από τη γενέτειρά του, την Κωνσταντινούπολη, με καλές σπουδές στα πανεπιστήμια του Lancaster και του Cambridge στη Θεωρητική Φυσική. Ενας κλάδος της Φυσικής που μελετά τη φύση και τους νόμους που τη διέπουν χρησιμοποιώντας το μαθηματικό φορμαλισμό και άλλες εννοιολογικές τεχνικές για να περιγράψει και να προβλέψει φυσικά φαινόμενα.
Ομότιμος καθηγητής σήμερα, της Ιστορίας των Επιστημών στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών, διαδέχθηκε τον Νίκο Φίλη με τον οποίο συνδέεται με μακρά φιλία, αναλαμβάνοντας στα 70 του, τα ηνία του υπουργείου Παιδείας.
Από τις επάλξεις στην ακαδημαϊκή καριέρα
Γεννημένος στις 30 Ιουλίου του 1947, το τέλος της δεκαετίας του '70 τον βρίσκει στο Πανεπιστήμιο γραμματέα του Κεντρικού Συμβουλίου Βοηθών Επιμελητών. Το 1980, σε μια εποχή που το φοιτητικό κίνημα της Μεταπολίτευσης είχε αρχίσει να εμφανίζει τα πρώτα σημάδια κάμψης, ο Κωνσταντίνος Γαβρόγλου ως μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ εσωτερικού βρέθηκε στην πλευρά των φοιτητών οι οποίοι με καταλήψεις, απεργίες και διαδηλώσεις οδήγησαν τον αυταρχικό Νόμο 815 του 1978 να μπει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας αφού δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Μέλος του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) τότε, ο Κωνσταντίνος Γαβρόγλου πρωτοστάτησε για την κατάργηση διατάξεων που έφερνε ο Ν. 815 και κρατούσε τα μέλη ΕΔΙΠ, χωρίς δικαιώματα, υπό την εξουσία του καθηγητικού κατεστημένου της Εδρας.
Στη διάσπαση του ΚΚΕ εσωτερικού ακολουθεί τον Γιάννη Μπανιά στο ΚΚΕ εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά και μετά στην ΑΚΟΑ αλλά πολύ σύντομα γυρίζει την πλάτη στην πολιτική και αποσύρεται στα ακαδημαϊκά του ενδιαφέροντα και στην πανεπιστημιακή του καριέρα. Στη διάρκεια αυτής της διαδρομής είναι περίεργο το γεγονός ότι δεν άσκησε ποτέ κανενός είδους διοίκηση στο Πανεπιστήμιο.
Δεν εμφανίζεται ούτε σε κρίσιμες στιγμές για την πορεία του δημόσιου Πανεπιστημίου. Ούτε όταν οι δυνάμεις της Αριστεράς ξεσηκώθηκαν το 2011 ενάντια στον Νόμο 4009 της Διαμαντοπούλου για τα πανεπιστήμια, αυτό τον νόμο που ο ίδιος τον χαρακτήρισε «κατάρα» για τη Δημοκρατία και γι' αυτό τον κατήργησε πρόσφατα. Δεν εμφανίστηκε ούτε στη μεγάλη απεργία των διοικητικών υπαλλήλων του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 2013.
Το «βέτο» στον Τσίπρα
Στη φιλική σχέση που διατηρεί με τον Σπύρο Λάτση και στις κοινές τους αναζητήσεις για την επιστημολογία οφείλεται η τοποθέτησή του ως μέλος στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Κοινωφελούς Ιδρύματος. Στη θέση αυτή παραμένει, παρά τα αρνητικά δημοσιεύματα, και μετά την εκλογή του ως βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο του 2015 και παραιτείται με την ανάληψη των υπουργικών του καθηκόντων.
Είναι ο τρίτος υπουργός που κάθεται στην καρέκλα αυτή στα δυόμισι χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Και με τους δύο προκατόχους του είχε στενούς φιλικούς δεσμούς. Με τον Αριστείδη Μπαλτά μάλιστα έχουν φάει, όπως συνηθίζουν να λένε, «ψωμί κι αλάτι» αφού μοιράζονταν το ίδιο γραφείο στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο προτού μετακομίσουν στο ΜΙΘΕ, πρώτα ο Κ. Γαβρόγλου και μετά ο Α. Μπαλτάς ως αναπληρωτής καθηγητής.
Κάτι πρέπει να στράβωσε όμως, που έκανε τη φιλία τους να δοκιμαστεί, διόλου δύσκολο για όσους βαδίζουν σε κοινό πολιτικό μετερίζι. Οι «κακές γλώσσες» λένε ότι όταν ο Αριστείδης Μπαλτάς έφυγε από το υπουργείο Παιδείας (μετά τις εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015) για το υπουργείο Πολιτισμού, έβαλε βέτο στον Αλέξη Τσίπρα, ζητώντας του να μην πάει ο Κωνσταντίνος Γαβρόγλου στη θέση του. Υπουργός ορκίστηκε τότε ο Νίκος Φίλης.
Ζητεί στήριξη από τους «φοβισμένους»
Ως πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής έχει γνώση του εκπαιδευτικού γίγνεσθαι και έχει ανοίξει διάπλατα την ατζέντα όλων των θεμάτων, από το νηπιαγωγείο μέχρι τα διδακτορικά, έχοντας ανοίξει μια έντονη αντιπαράθεση.
Η ριζική αλλαγή του συστήματος των πανελλαδικών εξετάσεων, με ορίζοντα τριετίας, είναι το μεγάλο του στοίχημα. Μιλώντας από το βήμα της Βουλής για ένα σύστημα που τυραννάει τα παιδιά και δεν έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα κατέβασε οριστικά την αυλαία των πανελλαδικών εξετάσεων, ανακουφίζοντας χιλιάδες οικογένειες, χωρίς όμως να ξέρει κανείς πού και πώς βαδίζουμε σε ένα Πανεπιστήμιο το οποίο θα μπορεί με αδιάβλητες διαδικασίες να υποδεχθεί και να εκπαιδεύσει τους πάντες.
Υποστηρίζοντας μάλιστα με σθένος τη διαφορετική κουλτούρα που φέρνει στην κοινωνία η Αριστερά, καλείται να εξυγιάνει το δημόσιο Πανεπιστήμιο από παθογένειες δεκαετιών, αναγνωρίζοντας ότι βιώνει σήμερα τη σοβαρότερη κρίση της μεταπολεμικής του πορείας.
Με συμμάχους(;) ένα «εξαιρετικά συντηρητικό σώμα φοβισμένων» όπως αποκαλούσε την πλειοψηφία των συναδέλφων του πανεπιστημιακών (σε άρθρο του στις 20.7.2014 στην «Αυγή») μετά τις πρυτανικές εκλογές εκείνο το καλοκαίρι, τους ζητά να κάνουν δημιουργική κριτική για όσα συμβαίνουν στο Πανεπιστήμιο.
Τι λέει δηλαδή ένας αριστερός; Χαρακτηρίζει φοβισμένους τους συναδέλφους του επειδή προσήλθαν και ψήφισαν τους υποψηφίους για τα Συμβούλια των Ιδρυμάτων; Τους κατηγορεί ότι ταυτίζονται με όσους προσπάθησαν να αποδημοκρατικοποιήσουν τα πανεπιστήμια; Ναι.
Απογοητευμένος από τη στάση των συναδέλφων του και εκτιμώντας μάλιστα ότι 30% των πανεπιστημιακών έχουν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, ο Κ. Γαβρόγλου αναρωτιέται «γιατί η Αριστερά δεν κατάφερε να παίξει έναν, έστω και δευτερεύοντα ρόλο, στις εξελίξεις εκείνης της χρονιάς» στα πανεπιστήμια.
Με σημαία την «κουλτούρα της Αριστεράς»
Τρία χρόνια μετά, από τη θέση του υπουργού σήμερα, αναλαμβάνει την υποχρέωση να δημιουργήσει ένα σχέδιο συναίνεσης για τις αλλαγές που έρχονται στην ανώτατη εκπαίδευση και όχι μόνο. Με τη διαφορετική κουλτούρα της Αριστεράς να μην έχει μαραθεί ακόμα στις αποσκευές του, και κάνοντας αυτοκριτική για τα λάθη του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκινά να εφαρμόσει ένα σχέδιο για τη «δημοκρατική επανεκκίνηση του πανεπιστημίου» σε ένα περιβάλλον που έχει στερέψει από οικονομικούς πόρους.
Με το δεδομένο ότι η σημερινή κατάσταση, ειδικά στα πανεπιστήμια, έχει φθάσει ως το μη παρέκει και δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία, μένει να δούμε τη συνέχεια. Είτε πιστεύουμε είτε όχι ότι η κουλτούρα της Αριστεράς αρκεί για να αλλάξει τα πάντα...
....Και η βεντέτα με τον Πρόεδρο του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης
"ΤΑ ΝΕΑ/Μικροπολιτικός", 19/06/17
"ΤΑ ΝΕΑ/Μικροπολιτικός", 19/06/17
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου