"...Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο και αφορούν τον μήνα Μάιο, η πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων στο λιανικό εμπόριο σε σχέση με τον Μάιο του 2015 διαμορφώθηκε στο 8%. Η έλλειψη χρημάτων έφερε στάση εμπορίου. Ετσι, ακόμα και το προσφιλές μέσο συναλλαγής για τις αγορές ηλεκτρικών, επίπλων και ειδών οικιακού εξοπλισμού που ήταν κατά κύριο λόγο το πλαστικό χρήμα και μάλιστα οι πιστωτικές κάρτες εξαφανίστηκε για αγορές τέτοιου είδους. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 η μέση αξία συναλλαγών στο σύνολο των καρτών μειώθηκε στα 120 ευρώ, δηλαδή 29,6% λιγότερο από το πρώτο εξάμηνο του ίδιου έτους που ήταν στα 171 ευρώ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κακής κατάστασης στην αγορά είναι η κατακόρυφη πτώση του τζίρου στον κλάδο των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, που από 3,3 δισ. ευρώ το 2009 έφτασε τα 1,9 δισ. ευρώ το 2015, σχεδόν 50%, αποτυπώνοντας με τον πλέον εμφατικό τρόπο μία από τις βασικές αιτίες και για τη βροχή των λουκέτων που πλημμυρίζει τη συγκεκριμένη αγορά την τελευταία διετία...."

To κύριο+εσωτερικό θέμα από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ¨και
από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

                                                "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"-30/07/16

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"-30/07/16

«Κόβουν» και από τα τρόφιμα υπό το βάρος των αλλεπάλληλων φόρων: Της Δήμητρας Μανιφάβα

Κάθετη πτώση σημείωσε ο τζίρος του λιανεμπορίου τον Μάιο του 2016, υποχωρώντας κατά 8% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2015. Από τα διαχρονικά, μάλιστα, στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) προκύπτει ότι ο φετινός Μάιος ήταν ο χειρότερος τουλάχιστον από το 2010, οπότε αναθεωρήθηκαν για τελευταία φορά οι σχετικοί δείκτες.

Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην αγορά είναι ότι πτώση παρατηρείται στον τζίρο όλων των κατηγοριών καταστημάτων, με τη μεγαλύτερη, τόσο σε αξία όσο και σε όγκο, να παρατηρείται στις πωλήσεις καυσίμων και τροφίμων. Η υψηλή ανεργία και οι μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις, μέσω της αύξησης άμεσων και έμμεσων φόρων, επιδρούν εξαιρετικώς αρνητικά στην κατανάλωση και κατά συνέπεια στο λιανεμπόριο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανεμπόριο υποχώρησε τον Μάιο του 2016 κατά 8% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2015. Η μείωση αυτή προήλθε κυρίως από την υποχώρηση του κύκλου εργασιών κατά 16,7% στα πρατήρια καυσίμων, κατά 7,2% στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (σούπερ μάρκετ), κατά 5,6% στα καταστήματα πώλησης ειδών ένδυσης - υπόδησης, κατά 4,7% στα βιβλιοχαρτοπωλεία και κατά 2,8% στα φαρμακεία, τα οποία πωλούν, βεβαίως, και καλλυντικά. Μεγάλη υποχώρηση παρουσιάζουν οι πωλήσεις και στα μεμονωμένα καταστήματα τροφίμων (κρεοπωλεία, μανάβικα κ.λπ.), κατά 7,4% τον Μάιο του 2016 σε σύγκριση με τον Μάιο του 2015.

Εξόχως απογοητευτικά είναι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων. Ο δείκτης όγκου στο λιανεμπόριο (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) υποχώρησε κατά 6,4% τον Μάιο του 2016 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Η κατηγορία καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων καταγράφει επίσης τη μεγαλύτερη πτώση σε ετήσια βάση, 7,1%, ενώ αξιοσημείωτη είναι η υποχώρηση του όγκου πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ (κατά 6,2%), στα καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης (6,8%), όπως επίσης και στα μεμονωμένα καταστήματα τροφίμων (επίσης κατά 6,8%). Η συρρίκνωση του τζίρου στο λιανεμπόριο η οποία παρατηρείται τον Μάιο είναι τόσο μεγάλη που δεν εξηγείται από την εποχικότητα, με την έννοια ότι οι πωλήσεις ήταν αναμενόμενο να είναι ελαφρώς μειωμένες τον φετινό Μάιο, καθώς η πρώτη εβδομάδα μετά το Πάσχα συνέπεσε χρονικά το 2016 εντός του Μαΐου, ενώ πέρυσι ήταν εντός του Απριλίου. Κατά την πρώτη εβδομάδα του Πάσχα, η κατανάλωση είθισται να είναι ελαφρώς μειωμένη, διότι οι καταναλωτές έχουν προβεί πριν σε αρκετές δαπάνες για την αγορά τροφίμων, ρούχων και παπουτσιών, αλλά και για τις μετακινήσεις τους.

Φορολογικές επιβαρύνσεις
Αυτό που φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά την κατανάλωση, ειδικά στην κατηγορία των τροφίμων, είναι οι φορολογικές επιβαρύνσεις. Οπως επισημαίνουν παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, οι καταναλωτές, από τα τέλη του περσινού Ιουλίου, οπότε μια σειρά τροφίμων τα οποία πρώτα υπάγονταν στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% επιβαρύνθηκαν με συντελεστή ΦΠΑ 23% (από 1/6/2016 ο ΦΠΑ έχει αυξηθεί στο 24%), έχουν περιορίσει τις αγορές τους.

Στην πραγματικότητα έχει δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος: η αύξηση του ΦΠΑ σε συνδυασμό με τη μείωση της κατανάλωσης οδηγεί αρκετούς λιανεμπόρους και προμηθευτές στην αύξηση των τιμών των προϊόντων, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν τις απώλειες, επιδεινώνοντας, όμως, έτσι ακόμη περισσότερο την κατάσταση για μεγάλη μερίδα καταναλωτών αλλά και για τον ίδιο τον τζίρο των καταστημάτων τους.

Κακή χρονιά και το 2016 για τα σούπερ μάρκετ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ ως προς την αξία υποχώρησαν στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2016 κατά 7,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ο δε όγκος πωλήσεων επίσης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 11,3%. Για να αντιληφθεί κάποιος τη διαφορά σε σχέση με πέρυσι, μια χρονιά που ήδη από τις αρχές του έτους χαρακτηριζόταν από έντονη πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, το πρώτο πεντάμηνο του 2015 η αξία πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ είχε μειωθεί πολύ λιγότερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 και συγκεκριμένα κατά 0,9%. Με βάση την έως τώρα εικόνα, το 2016 δεν αποκλείεται να κλείσει με μεγαλύτερη υποχώρηση του τζίρου από την αρχικώς προβλεπόμενη, που σύμφωνα με την IRI θα είναι 3,9%.


"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 30-31/07/16


Λιανεμπόριο: Η αγορά ζει με τον εφιάλτη 

για το επόμενο μεγάλο κανόνι

Με φήμες και ψιθύρους για νέα λουκέτα πορεύονται μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς η συνεχής πτώση του τζίρου, οι αυξημένοι φόροι και η έλλειψη ρευστότητας τις οδηγούν σε ασφυξία

Της Δήμητρας Σκούφου

Με τον κίνδυνο και νέων μεγάλων λουκέτων να σκάνε στην αγορά το επόμενο διάστημα, τη συνεχή πτώση του τζίρου αλλά και την έλλειψη ρευστότητας που επιτείνουν η αύξηση της φορολογίας και η ασθενική τραπεζική χρηματοδότηση, εκατοντάδες επιχειρήσεις από ολόκληρο τον κλάδο του λιανεμπορίου ελπίζουν να καταφέρουν να επιβιώσουν έως το φθινόπωρο.

Η ύφεση των τελευταίων ετών και η χαριστική βολή των capital controls όπως χαρακτηρίζουν την επιβολή τους αρκετοί λιανέμποροι, αναγκάζουν τους περισσότερους να δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον αφού ακόμα και η αύξηση των τουριστικών αφίξεων δεν φαίνεται να αφήνει όφελος στις επιχειρήσεις τους.

Από 158,9 δισ. ευρώ που ήταν ο τζίρος του λιανεμπορίου το 2009 μειώθηκε σε 130 δισ. ευρώ το 2015 και οι ενδείξεις για το 2016 δεν είναι καθόλου ευοίωνες. «Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από 858.685 ιδιωτικές επιχειρήσεις στα τέλη του 2015 ο αριθμός τους μειώθηκε στις 613.973, με αποτέλεσμα την απώλεια 842.670 θέσεων εργασίας που μεταφράζεται σε αφαίρεση 30,31 δισ. ευρώ προϊόντος σε όρους προστιθέμενης αξίας» επισημαίνει ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης.


Οι µεγάλοι θα πάρουν µαζί και τους µικρούς
«Ζούμε ανάμεσα σε ψιθύρους για νέα μεγάλα κανόνια εντός του 2016» λέει επιχειρηματίας από τον κλάδο της ένδυσης, ο οποίος τονίζει ότι αν δεν μπορεί να βρεθεί λύση για τη διάσωση μεγάλων επιχειρήσεων όπως αυτές που κατέβασαν ρολά το προηγούμενο διάστημα, τότε και η τύχη των μικρότερων που φυτοζωούν είναι προδιαγεγραμμένη και βρίσκεται ένα βήμα πριν από το λουκέτο.

Ηδη μόνο στο λιανεμπόριο τα κόκκινα δάνεια αντιπροσωπεύουν το 48% των συνολικών χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, και το 60% αυτών αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις όλων των κλάδων. Αν σε αυτό προστεθούν και άλλες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία η κατάσταση φαίνεται δραματική.
Μάλιστα όπως λένε παράγοντες του λιανεμπορίου αυτή η ασφυξία στην αγορά δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις. Εχει άμεσες επιπτώσεις κυρίως στους εργαζομένους, κατά συνέπεια και στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν οι επιχειρήσεις στους καταναλωτές.

 «Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Η κρίση στις επιχειρήσεις έχει πρωτίστως επίπτωση στους εργαζομένους τους. Είναι γνωστό ότι εκατοντάδες εργαζόμενοι δεν πληρώνονται στην ώρα τους ή έχουν υποστεί σοβαρές μειώσεις, αναγκάζονται σε ελαστικές μορφές απασχόλησης, ζουν σε καθεστώς ανασφάλειας. Αυτό το αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές, οι οποίοι πολλές φορές δεν έχουν τις υπηρεσίες που θα ήθελαν» παραδέχονται παράγοντες της αγοράς.


Οι αριθμοί δείχνουν πτώση χωρίς τέλος
Η πορεία του λιανεμπορίου είναι καθοδική. Αυτό αποδεικνύουν και οι αριθμοί. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο και αφορούν τον μήνα Μάιο, η πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων στο λιανικό εμπόριο σε σχέση με τον Μάιο του 2015 διαμορφώθηκε στο 8%.

Η έλλειψη χρημάτων έφερε στάση εμπορίου. Ετσι, ακόμα και το προσφιλές μέσο συναλλαγής για τις αγορές ηλεκτρικών, επίπλων και ειδών οικιακού εξοπλισμού που ήταν κατά κύριο λόγο το πλαστικό χρήμα και μάλιστα οι πιστωτικές κάρτες εξαφανίστηκε για αγορές τέτοιου είδους. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 η μέση αξία συναλλαγών στο σύνολο των καρτών μειώθηκε στα 120 ευρώ, δηλαδή 29,6% λιγότερο από το πρώτο εξάμηνο του ίδιου έτους που ήταν στα 171 ευρώ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κακής κατάστασης στην αγορά είναι η κατακόρυφη πτώση του τζίρου στον κλάδο των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, που από 3,3 δισ. ευρώ το 2009 έφτασε τα 1,9 δισ. ευρώ το 2015, σχεδόν 50%, αποτυπώνοντας με τον πλέον εμφατικό τρόπο μία από τις βασικές αιτίες και για τη βροχή των λουκέτων που πλημμυρίζει τη συγκεκριμένη αγορά την τελευταία διετία. Η περίπτωση της Ηλεκτρονικής Αθηνών δεν είναι η μοναδική. Πριν από αυτήν είχαν αποχωρήσει από την αγορά η Electroworld, η Saturn, η Εικόνα - Ηχος και η Σαραφίδης.
«Εκτός από τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο 2015 όταν o φόβος του κόσμου για κούρεμα των καταθέσεών του οδήγησε πολλούς καταναλωτές σε αγορές ακριβών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων, η αγορά σήμερα είναι σχεδόν ισοπεδωμένη» λέει υπεύθυνος καταστήματος αλυσίδας ηλεκτρικών και προσθέτει ότι ούτε οι σημαντικές προσφορές που γίνονται από τις επιχειρήσεις βοηθούν. «Υπάρχουν ημέρες που το κατάστημα μοιάζει έρημο. Δεν έρχονται πλέον πελάτες που θέλουν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό του σπιτιού τους ή να αγοράσουν τα νεότερα μοντέλα συσκευών. Μόνο όταν χαλάσει η παλαιότερη συσκευή που έχουν στο σπίτι αγοράζουν καινούργια».


Κόβουν λόγω κόστους after sales υπηρεσίες
Οπως λέει, δεν υπάρχουν χρήματα και ταυτόχρονα έχει σταματήσει η χρηματοδότηση μέσω καταναλωτικών δανείων, που έδιναν οι τράπεζες τις καλές εποχές. Προσθέτει μάλιστα ότι την τελευταία διετία έχει μειωθεί το προσωπικό στο κατάστημα που διευθύνει και ενώ κάθε τμήμα είχε τους εξειδικευμένους πωλητές αυτό δεν ισχύει πια εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι επιχειρήσεις που έχουν καταργήσει για λόγους περικοπής του κόστους τις after sales υπηρεσίες που προσέφεραν στο παρελθόν.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στον κλάδο των επίπλων ο οποίος τον Μάιο είδε πτώση των πωλήσεών του κατά 4,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Παρότι η ανάκαμψη του τουρισμού βοήθησε ορισμένες επιχειρήσεις να ενισχύσουν τους τζίρους τους λόγω των νέων παραγγελιών από τουριστικές επιχειρήσεις που θέλησαν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό τους, αυτό δεν είχε μεγάλο αντίκρισμα αφού δεν αφορούσε όλο τον κλάδο. «Πριν από το Πάσχα σημειώθηκε μικρή αύξηση σε σχέση με πέρυσι» λέει επιχειρηματίας που διατηρεί βιοτεχνική μονάδα και αλυσίδα καταστημάτων λιανικής πώλησης επίπλων. Ωστόσο, όπως προσθέτει, αυτό δεν ήταν αρκετό για να μειώσει τις απώλειες του προηγούμενου διαστήματος, ενώ και τα νοικοκυριά είναι πια είδος προς εξαφάνιση από το πελατολόγιο. «Η αρχή είχε γίνει με την είσοδο των do it your self επιχειρήσεων και τη στροφή σε φθηνότερες λύσεις, η κρίση όμως παρότι τους ανάγκασε όλους να μειώσουν τις τιμές, απομάκρυνε τους πελάτες συνολικά».

Μάλιστα συμπληρώνει ότι ακόμα και επιχειρήσεις όπως η δική του που δεν είχε τραπεζικό δανεισμό και διατήρησε όλες τις θέσεις εργασίας, πλέον μετά και τα νέα φορολογικά μέτρα είναι αβέβαιο αν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει. «Οπου μπορούσαμε κάναμε περικοπές. Μειώσαμε, για παράδειγμα, τα δρομολόγια παράδοσης για να επιτύχουμε μικρότερο μεταφορικό κόστος και από τέσσερα δρομολόγια την εβδομάδα κάνουμε δύο».

Μικρότερη κίνηση στα σουπερµάρκετ
Η πτώση της κατανάλωσης στους περισσότερους κλάδους του εμπορίου έφτασε ακόμα και στην αγορά των σουπερμάρκετ και επιταχύνθηκε τον τελευταίο χρόνο, κυρίως μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ετσι, τα προβλήματα της Βερόπουλος και της Μαρινόπουλος είναι σε μεγάλο ποσοστό απόρροια της κατάστασης αυτής. Νωρίτερα, στις αρχές της κρίσης, από την αγορά είχε αποχωρήσει βάζοντας λουκέτο ακόμα μία μεγάλη αλυσίδα, η Ατλάντικ.

Οπως τονίζουν επιχειρηματίες και φορείς της αγοράς, όσο μειώνονται τα διαθέσιμα προς κατανάλωση χρήματα τόσο τα προβλήματα γίνονται εμφανέστερα παρότι μειώνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται. Το 2015 στον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων η περικοπή δαπανών μείωσε τον τζίρο των επιχειρήσεων κατά 5%, ενώ τον Μάιο φέτος όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής η πτώση της κατανάλωσης στα μεγάλα σούπερ μάρκετ έφτασε το 7,2% σε σχέση με τον Μάιο του 2015. Ανάλογα στοιχεία προκύπτουν και από την έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης που διενεργεί η Nielsen και δείχνει ότι για το πρώτο τρίμηνο του 2016, οκτώ στους δέκα Ελληνες προσπάθησαν να περικόψουν τα έξοδα του νοικοκυριού τους επιλέγοντας την αγορά λιγότερων και φθηνότερων τροφίμων, λιγότερων ρούχων και υποδημάτων.

Οι αλλαγές που δεν έγιναν και έπρεπε να είχαν γίνει
Οι αναδιαρθρώσεις που έπρεπε να γίνουν είτε δεν έγιναν είτε επιχειρήθηκαν πολύ αργά και χωρίς αποτέλεσμα, ενώ η πτώση της ζήτησης μοιραία μείωσε το μέγεθος της αγοράς, αφήνοντας απ' έξω ακόμη μεγάλες επιχειρήσεις με χιλιάδες εργαζομένους.

Στα μεγάλα ονόματα του λιανεμπορίου που βρέθηκαν εκτός αγοράς από το 2010 έως σήμερα περιλαμβάνονται εταιρείες όπως τα πολυκαταστήματα Φωκάς, η Γλου, η Sprider, τα Βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου, Εστία και Φλωράς, το Alex Pak, ενώ ανάλογη διαδρομή ακολούθησαν και οι Καρούζος και Neoset.

Σήμερα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον της αγοράς, ακόμα και των λίγων παικτών που μένουν να μοιράσουν τον τζίρο συγκεκριμένων αγορών, ο οποίος όμως και αυτός βαίνει μειούμενος όπως τα εισοδήματα των καταναλωτών. Τα τελευταία στοιχεία του Τειρεσία για τον μήνα Ιούνιο αποδεικνύουν τη δύσκολη κατάσταση και το τι έρχεται αν δεν υπάρξουν παρεμβάσεις τόσο από την πλευρά της Πολιτείας όσο και των τραπεζών. Ηδη οι ακάλυπτες επιταγές αυξήθηκαν μέσα σε έναν χρόνο κατά 199,94% (Ιούνιος 2015 - Ιούνιος 2016). Ενώ την ίδια στιγμή και τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος για το σύνολο της υπερχρέωσης είναι απογοητευτικά, με το σύνολο των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων να αυξάνονται κατά 7,8% το 2015, αντιπροσωπεύοντας το 43,8% του δανεισμού των επιχειρήσεων και κάνοντας αβέβαιο το μέλλον τους, ενώ οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοικοκυριών προς τις τράπεζες αυξήθηκαν κατά 10,8% αντιπροσωπεύοντας το 45% του συνολικού ιδιωτικού δανεισμού.