Τον τελευταίο καιρό η γλωσσική μανία τα έχει βάλει με τις προθέσεις, από τις οποίες έχει αφαιρέσει κάθε αυτοτέλεια. Και, έχει γίνει πλέον ρουτίνα η συγχώνευση προθέσεων και λεκτικών θεμάτων όπως: Καταρχήν, εξάλλου, παρολίγο, ενόψει κ.λπ. Και με αυτό το πνεύμα, τίποτε δεν αποκλείει μελλοντικές εκπλήξεις όπου θα συμπτύσσονται ολόκληρες λέξεις, π.χ. μόλισήλθα, χθες πήγαστοθέατρο κ.λπ. Και αυτή η παραμόρφωση παραμένει εφιαλτική με το ερώτημα: Ποιων ή ποιου «σοφού» επινόηση ήταν αυτή; Θεωρούμε ότι, ως άμεσοι χρήστες του λόγου, έχομε κάθε δικαίωμα να λάβωμε σχετικήν απάντηση, όχι από ένα πρόσωπο, αλλά από επιτροπή ειδικών (και, κυρίως, πρακτικών) επιστημόνων. Τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζω, τέτοια συλλογική απόφαση δεν έχει ληφθεί ή δεν έχει γνωστοποιηθεί...

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", και...

                                         
                                            "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/20

1. Θεία Κοινωνία και «άνωθεν εντολή»
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ, Ιατρός, Θεσσαλονίκη

Κύριε διευθυντά,

Ας μου επιτρέψει ο συνάδελφος επιστολογράφος κ. Γ. Τόλης μια ουσιαστική διόρθωση. Γράφει (28/11/2020) ότι η καθιέρωση της Θείας Κοινωνίας «δεν έγινε με άνωθεν εντολή, αλλά ήταν απόφαση των πιστών χριστιανών». Ολες οι ευαγγελικές διηγήσεις για τον Μυστικό Δείπνο αναφέρουν ότι ο Κύριος παρήγγειλε ρητά στους μαθητές του: «Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Το «τούτο» αναφέρεται ακριβώς στο να μεταλαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του, και πιο «άνωθεν» εντολή δεν γίνεται για όσους πιστεύουν στη θεότητα του Ιησού Χριστού. Συνεπώς, η Θεία Κοινωνία δεν ήταν καθόλου αυθαίρετη απόφαση των πιστών, αλλά τήρηση της θεϊκής παραγγελίας, που η Εκκλησία εφαρμόζει εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια.


2. Η γλωσσική τράπεζα… και τα δάνειά της
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΝΔΥΛΑΣ, Διευθυντής καρδιολόγος M.D., PhD, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών και Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας

Κύριε διευθυντά,
 
«Τη γλώσσα μου έδωσαν
ελληνική» (Οδυσσέας Ελύτης)

Και λίγο πιο κάτω στο ίδιο ποίημα: «Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου». Και με αυτή την υποθήκη, ολόκληρη η γενιά μου στάθηκε ακοίμητος φρουρός της Ελληνικής Γραμματείας. Ωσπου, κάποια μέρα των τελευταίων καιρών με έκπληξή μου είδα στην εφημερίδα τις λέξεις «αβγό» και «αφτί» αντί των κλασικών «αυγό» και «αυτί». Και με αυτά τα στοιχεία, πάντα περιμένω να ιδώ και τη λέξη «αβγή», «αφτός» κ.ά. …Ευτυχώς, η Βικιπαίδεια με πρόλαβε: «…κάποιοι Ελληνες γλωσσολόγοι (βλ. Μπαμπινιώτης) έχουν χτίσει ολόκληρη καριέρα με την προώθηση στείρων διδακτισμών και αναλωνόμαστε για δεκαετίες με αυτή την ανοησία».

Τον τελευταίο καιρό η γλωσσική μανία τα έχει βάλει με τις προθέσεις, από τις οποίες έχει αφαιρέσει κάθε αυτοτέλεια. Και, έχει γίνει πλέον ρουτίνα η συγχώνευση προθέσεων και λεκτικών θεμάτων όπως: Καταρχήν, εξάλλου, παρολίγο, ενόψει κ.λπ. Και με αυτό το πνεύμα, τίποτε δεν αποκλείει μελλοντικές εκπλήξεις όπου θα συμπτύσσονται ολόκληρες λέξεις, π.χ. μόλισήλθα, χθες πήγαστοθέατρο κ.λπ. Και αυτή η παραμόρφωση παραμένει εφιαλτική με το ερώτημα: Ποιων ή ποιου «σοφού» επινόηση ήταν αυτή; Θεωρούμε ότι, ως άμεσοι χρήστες του λόγου, έχομε κάθε δικαίωμα να λάβωμε σχετικήν απάντηση, όχι από ένα πρόσωπο, αλλά από επιτροπή ειδικών (και, κυρίως, πρακτικών) επιστημόνων. Τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζω, τέτοια συλλογική απόφαση δεν έχει ληφθεί ή δεν έχει γνωστοποιηθεί.

Και στη μάχη της γλώσσας, είναι γνωστή η άμυνα του καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη εναντίον παντός γλωσσικού εισβολέα στη γλώσσα μας (εφημ. «Καθημερινή», 6 και 13 Δεκεμβρίου): Και συμφωνώ με την άποψη ότι υφίσταται σημαντική ξενογλωσσία, ως ναρκισσιστική ένδειξη μεγαλομανίας. Πραγματικά, με πρώτη θεώρηση, συμφωνώ απόλυτα με τον καθηγητή. Πέρα όμως από αυτή την επιπόλαια ξενομανία, είναι φανερό ότι η Αγγλική κυριαρχεί σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και, μεταξύ των άλλων, κύριο αίτιο αυτής της επικράτησης είναι η ευκολία εκμάθησης της γλώσσας, η λακωνική της σαφήνεια και, κυρίως, η συντομία της: Με λέξεις βραχείες και συχνά εύκολες, η άκλιτη αυτή και ηχητικά αντιπαθητική γλώσσα διεκπεραιώνει ειδήσεις, συναλλαγές, προγράμματα κ.λπ.

Με αυτά τα στοιχεία υπ’ όψιν, πολύ φοβούμαι ότι η φιλότιμη προσπάθεια του κ. Μπαμπινιώτη θα παραμείνει χωρίς αποτέλεσμα μιας και «το πουλί έχει πετάξει». Ομως, για να συμβάλω και εγώ στη χαρούμενη ανάπαλση του καθηγητή, με τη λέξη «panacea» (πανάκεια, «Καθημερινή», 13/12/20) που υιοθέτησε η Αγγλική από τη γλώσσα μας, θα τον πληροφορήσω ότι στην ιατρική επιστήμη η πλειονότητα των όρων είναι αμιγώς ελληνική, π.χ.: artery, spleen paralysis, hemorrhage, pneumonia κ.λπ. ενώ αρκετά ψηφία του αλφαβήτου μας χρησιμοποιούνται ως διεθνή –συνήθως μαθηματικά– σύμβολα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι στη διεθνή γλωσσική τράπεζα υφίσταται σχέση ανταγωνιστικής οικονομίας, όπου γίνεται μία ανταλλαγή προϊόντων με βάση όχι μόνον την ποιότητά των, αλλά με κριτήριο, κυρίως, τη χρήση των και την οικονομική των αξία: Το φθηνότερο, με το λιγότερο κόστος και την ευρύτερη κατανάλωση, προηγείται.


3. Έχουμε lockdown, εργάζομαι οίκοι
ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΖΙΩΤΗΣ, Φιλόλογος, Φιλώτι Νάξου

Κύριε διευθυντά,
 
Περί του lockdown ο λόγος και μάλιστα περί της μεταγραφής του όρου αυτού στα ελληνικά. Εχουν ασφαλώς, κατά καιρούς, προταθεί ελληνικοί όροι από διακεκριμένους επιστήμονες, όπως από τον κ. Γ. Μπαμπινιώτη («απαγορευτικό») και τον κ. Γ. Δ. Καψάλη («απαγόρευση»). Δεν νομίζω όμως ότι αποδίδουν, με όση ευστοχία απαιτείται, το νόημα του κατ’ οίκον περιορισμού. Προσωπικά, προτείνω τη χρήση του όρου «οίκοι», του αρχαιοελληνικού αυτού επιρρήματος που σημαίνει: παραμονή στον οίκο, στο σπίτι. Πρόκειται για λέξη που τελεί εν χρήσει μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, λέμε: εργάζομαι οίκοι, εργασία οίκοι, αναρρώνω οίκοι, ανάρρωση οίκοι κ.τ.λ.

Δυστυχώς, πολλών ξένων όρων, και κυρίως στην αγγλόμορφη γραφή των, γίνεται χρήση σε κείμενα ελληνικών εντύπων, και μάλιστα αμεταφράστων, ως αυτονοήτως κατανοητών εκ της πολύχρονης χρήσης των. Η ίδια «διάβρωση» (σκληρή λέξη!) παρατηρείται και στην προφορική μας επικοινωνία.

Να τονίσω, βεβαίως, ότι δεν κατέχομαι από κάποιο σύνδρομο απέχθειας προς καθετί το ξενόφερτο κι ούτε κυριαρχούμαι από «γλωσσαμυντορικές» εμμονές. Πιστεύω λοιπόν ότι επιβάλλεται, όσον τάχιστα, να επιληφθούν του θέματος, με ζέση, όλοι εκείνοι που αγαπούν και μελετούν τη γλώσσα μας και να καταλήξουν σε αβίαστα πειστικές προτάσεις ως προς την περί ης ο λόγος μεταγραφή των ξένων όρων στα ελληνικά. Ας μην αδικούμε την αξία και τη δυναμική της γλώσσας μας, αυτού του πολύτιμου αγαθού του ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού!


4. Σατωβριάνδος, Προυντόν και περί καταλήψεων
ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ, Μοναστηράκι Δωρίδος

Κύριε διευθυντά,

Στο –εύστοχο– σχόλιο του κ. Σ. Μουμτζή στην «Κ» της 5.12.2020 για την επιδίκαση από το ΕΔΑΔ σημαντικού ποσού εις την ιδιοκτήτριαν ξενοδοχείου, το οποίον είχε καταληφθεί παρανόμως, το 2016, θα προσέθετα ότι η κατάληψη ήταν αποτέλεσμα της πλήρους κυριαρχίας της αριστερής κουλτούρας, μετά τη μεταπολίτευση, η οποία εκορυφώθη και «θεσμικά», θα έλεγα, κατά τη θητεία της προηγούμενης κυβερνήσεως, κατά την οποίαν, η πάσης φύσεως βία, η προερχόμενη εκ της Αριστεράς, είναι τουλάχιστον ανεκτή και επομένως δεν διώκεται.

Ετσι με την κατάληψη πλείστων όσων ακινήτων, από ποικιλώνυμες ομάδες της Αριστεράς, φαίνεται ότι το τσιτάτο που ελέχθη από τον Γάλλο αναρχικό Πιερ Ζοζέφ Προυντόν (1809-1865) «η ιδιοκτησία είναι κλοπή», απέκτησε εν Ελλάδι ισχύ «συνταγματικού εθίμου»!

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όμως επεδίκασε, ως προεξετέθη, σημαντικό ποσό εις την προσφεύγουσα, το οποίο καλείται να καταβάλει το ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή ο Ελληνας φορολογούμενος. Διερωτώμαι, λίαν προχείρως, μπορεί η εκτελεστική εξουσία να εμποδίζει την εφαρμογή νόμων συνταγματικής ισχύος, ως είναι η προστασία της ιδιοκτησίας, άνευ συνεπειών, δι’ όσους συνέπραξαν εις την τοιαύτην παρανομίαν;

Αντίθετα από τον Προυντόν, ο επίσης Γάλλος πολιτικός, διπλωμάτης και από τους κορυφαίους Γάλλους συγγραφείς, ο περιώνυμος Φραγκίσκος Ρενέ, υποκόμης Ντε Σατωμπριάν (1768-1848), γνωστός στην Ελλάδα ως Σατωβριάνδος, έχει μια πολύ διαφορετική αντίληψη για την ιδιοκτησία και υποστηρίζει ότι: «Μην αυταπατάσθε· χωρίς την ατομική ιδιοκτησία κανείς δεν είναι ελεύθερος. Η ιδιοκτησία δεν είναι άλλο παρά η ελευθερία».Πάντως εις την μεταπολιτευτική Ελλάδα, φαίνεται ότι το τσιτάτο του Προυντόν μάλλον επεκράτησε, θα έλεγα επιχαρίτως, της αντίληψης του Σατωβριάνδου…


...από την "ΕΣΤΙΑ" (φύλλο 29/12/20)